Ի՞նչ է քննարկվելու Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը Սոչիում. կարծիքներ
Հայաստանի ակնկալիքները Սոչիի հանդիպումից
«Կուտակված շատ հարցեր կան, որոնց վերաբերյալ որոշակի մտքերի փոխանակում, պարզաբանումներ, հարցադրումներ պետք է հնչեն։ Այդ հարցերի օրակարգը ձեզ հայտնի է»,- խոսելով եռակողմ հանդիպումից հայկական կողմի ակնկալիքների մասին հայտարարել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:
Նախնական տեղեկությունների համաձայն՝ հոկտեմբերի 31-ին Սոչիում տեղի է ունենալու Փաշինյան-Պուտին-Ալիև եռակողմ հանդիպումը: Այս ձևաչափով վերջին հանդիպումը կայացել էր նախորդ տարվա նոյեմբերին: Հայաստանի վարչապետը հայտնել է, որ հաստատել է իր մասնակցությունը, նաև հավելել, որ «տեղեկություն չունի՝ ադրբեջանական կողմը հաստատե՞լ է մասնակցությունը, թե՞ ոչ»:
Ընդդիմությունը պնդում է՝ բանակցություններում Երևանը հանդես է գալիս զիջողական դիրքերից, նախապայմաններ չի դնում: Իշխող ուժի ներկայացուցիչների համոզմամբ՝ ստեղծված իրավիճակում նախապայմաններ դնելը կհանգեցնի գործընթացների սառեցման և ոչ մի լավ տեղ չի տանի:
Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունները Սոչիի հանդիպումից առաջ, իշխանական և ընդդիմադիր պատգամավորների կարծիքները
«Խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը մինչև տարեվերջ կարող է իրատեսական լինել»
Փաշինյանն ասել է, որ Սոչիի եռակողմ հանդիպումից «ամենակարևոր ակնկալիքները» այս ընթացքում տեղի ունեցած իրադարձությունների գնահատականներն ու մեկնաբանություններն են:
«Ի հեճուկս եռակողմ աշխատանքային խմբում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների, ադրբեջանական կողմից ինչ-որ միջանցքների մասին հայտարարություններ են հնչում, Ռուսաստանում էլ անհասկանալի մարդիկ կան, ովքեր փորձում են այդ նարատիվը զարգացնել»,- շեշտել է Փաշինյանը:
Հայաստանի վարչապետի խոսքով՝ սա արվում է ի հեճուկս ստորագրած փաստաթղթերի, ինչպես նաև Ռուսաստանի նախագահի, փոխվարչապետի և արտաքին գործերի նախարարի հնչեցրած հայտարարությունների:
Վարչապետը նշել է՝ ցանկանում է, որ խաղաղության պայմանագիրը կնքվի մինչև տարեվերջ ու հավելել՝ ինքն ու կառավարությունը «բոլոր հնարավոր ջանքերը» կգործադրեն, որ դա լինի իրատեսական: Փաշինյանը կարևոր նրբություն է համարել, որ մինչ այդ ավարտված լինեն դելիմիտացիայի աշխատանքները:
«Եթե հաշվի առնենք, որ Պրահայում մենք պայմանավորվածություն ենք ձեռք բերել, որ դա տեղի է ունենալու 1991 թ.-ի սահմանների հիման վրա, դա կարող է լինել իրատեսական, քանի որ այդ սահմաններն, ըստ էության, հայտնի են»,- ասել է նա:
Ընդդիմություն․ «Երևանը հանդես է գալու զիջողական դիրքերից»
Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանի խոսքով՝ Հայաստանը Սոչիում կայանալիք եռակողմ հանդիպմանը հանդես է գալու «թույլ, վախեցած և զիջողական դիրքերից»:
Ասում է՝ այդ մասին են վկայում իշխանության արտահայտություններն ու գործողությունները: Ըստ նրա՝ խաղաղության պայմանագիրը շատերի համոզմամբ «պատերազմի և կապիտուլյացիայի» պայմանագիր է, իսկ ստեղծված պայմաններում սահմանազատման գնալը նշանակում է, որ պաշտոնական Երևանը «որևէ նախապայման չի դրել»: Ակնհայտ է, որ պատգամաբորը նկատի ունի Ադրբեջանի զիբված ուժերի հեռացումը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից։
Խորհրդարանի ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանի դիտարկմամբ՝ ագրեսիաների միջոցով Բաքուն շատ ավելի մեծ խնդիր է փորձում լուծել.
«Ադրբեջանի նպատակն է այնպիսի վերահսկողություն հաստատել ՀՀ կրիտիկական օբյեկտների, կոմունիկացիաների նկատմամբ, որպեսզի Հայաստանին զրկեն կենսունակությունից, այսինքն՝ պայքարի, բնականոն զարգացման հնարավորությունից»:
Աբրահամյանն ասում է՝ ադրբեջանական զինուժը բռնազավթել է Հայաստանի այնպիսի հատվածներ, դիրքավորվել այնպիսի ուղղություններով, որ իր հիմնական խնդիրը լուծել է, այն էլ «մի քանի տասնամյակների կտրվածքով»:
«Այն տարածքային կորուստները, որոնց մասին խոսում ենք, սրանք յուրաքանչյուր ագրեսիայի դեպքով Հայաստանը հետ են շպրտել նվազագույնը քսան-երեսուն տարի»,- ասել է պատգամավորն ու հավելել, որ սա անվտանգային խնդիր է ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Լեռնային Ղարաբաղի համար:
Ընդդիմադիր պատգամավորի գնահատմամբ՝ հիմա Ադրբեջանը Հայաստանի հետ դելիմիտացիայի գնալու նպատակ չունի: Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանն, ըստ էության, իր համար դելիմիտացիայի, դեմարկացիայի գործընթացը գրեթե ամբողջությամբ ավարտել է:
Աբրահամյանն ասում է՝ չնայած Հայաստանի պատրաստակամությանը, դելիմիտացիայի հարցում մոտեցումները տարբեր են, դիրքորոշումների մերձեցում չկա:
«Չի բացառվում, որ լինի որևէ փաստաթղթով հետագայում կարգավորվող գործընթաց, որով կազդարարվի կամ կմեկնարկի դելիմիտացիայի, դեմարկացիայի գործընթացը, բայց դա երկար չի տևի. Ադրբեջանն ամեն ինչ անելու է հետագայում այդ գործընթացը տորպեդահարելու համար»,- շեշտել է պատգամավորը:
Իշխող ուժ․ «Ցանկացած նախապայման նշանակելու է գործընթացների սառեցում»
Խորհրդարանական ճեպազրույցների ընթացքում նման կարծիք է հայտնել ԱԺ իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանը: Նրա խոսքով՝ ստեղծված գերլարված իրավիճակում բանակցություններում նախապայմաններ դնելը խիստ վտանգավոր է ինչպես հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների, այնպես էլ տարածաշրջանի համար:
Մյուս կողմից նկատում է՝ Ադրբեջանը պետք է զորքերը դուրս բերի Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից, և այդ պահանջը պաշտոնական Երևանը ներկայացնում է «հնարավոր բոլոր հարթակներում»:
«Մենք հույս ունենք, որ երբ գա մի պահ, երբ հնարավոր կլինի խոսել որևէ տեքստի շուրջ՝ խաղաղության պայմանագրի, որևէ գործնական քայլի անցնել, այդ պահի դրությամբ ադրբեջանական զինված ուժերը դուրս կգան ՀՀ սուվերեն տարածքից և կդադարեցնեն հայկական հողերի օկուպացիան»,- շեշտել է պատգամավորը:
Ազգային ժողովի Պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանի բնորոշմամբ՝ զորքերի դուրսբերումը Հայաստանից ոչ թե պահանջ է, այլ անհրաժեշտություն: Հակառակ դեպքում, ըստ նրա, սահմանային լարվածությունը կպահպանվի, ինչը ոչ մեկին լավ տեղ չի հասցնի:
Քոչարյանի գնահատմամբ՝ բնականաբար հնարավոր չէ մինչև տարեվերջ դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի գործընթացն ավարտել, խոսք է գնում ընդամենը դելիմիտացիայի գործընթացի մեկնարկի մասին.
«Ժամանակային սահմանափակումը պետք է խոչընդոտ չլինի, պրոցեսը գնում է: Գլխավորը, որ համաձայնենք՝ այդ պրոցեսը լինի շարունակական և անկաշկանդ: Ունենանք միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների առումով մի այնպիսի փաստաթուղթ, որի շրջանակներում կկարողանանք աշխատել դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի խնդիրների վրա»:
Նրա կարծիքով՝ դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի խնդիրներն ու խաղաղության պայմանագիրը փոխկապակցված են, բայց պարտադիր պայման չէ, որ դրանք լուծում ստանան միաժամանակ:
Իշխող ուժի պատգամավոր Սարգիս Խանդանյանը հիշեցնում է՝ նախորդ եռակողմ հանդիպումից անցել է մեկ տարի, կա ժամացույցներն ուղղելու անհրաժեշտություն: Նրա խոսքով՝ հայկական կողմի ակնկալիքը մինչ այս պահը տեղի ունեցած իրադարձությունների, այդ թվում՝ վերջին ագրեսիայի հետ կապված հարցերի պարզաբանումն է, ինչպես նաև եռակողմ հայտարարությունների կատարման ընթացքի վերլուծությունը:
«Իսկ Ադրբեջանի զորքերի դուրսբերումը Հայաստանից դա մեր օրակարգն է ցանկացած հարթակում, դա մեզ համար կարմիր գիծ է»,- հայտարարել է Խանդանյանը:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հայաստանի ակնկալիքները Սոչիի հանդիպումից
