«Մրցունակ աշխատուժի ձևավորում և զբաղվածության աճ»․ մինչև 2031 թ․-ի նպատակները ՀՀ-ում
Զբաղվածության 2025-31 թթ․ ծրագիր ՀՀ—ում
Հայաստանի մարզային քաղաքների բնակիչների, 18-29 տարեկան երիտասարդների, ինչպես նաև կանանց շրջանում զբաղվածության աճ, ընտանեկան և սոցիալական նպաստ ստացող աշխատունակ անձանց ինտեգրում։ Սրանք այն ռազմավարական նպատակներն են, որոնք կառավարությունը սահմանել է առաջիկա տարիների համար։
Գործադիրի՝ այս տարվա վերջին նիստում հաստատվել է Զբաղվածության 2025-31 թթ․ ծրագիրը։ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության այս նախաձեռնությունը սահմանում է ոլորտի զարգացման տեսլականը, այն է՝ մրցունակ աշխատուժի ձևավորման և բարձր արտադրողականությամբ աշխատանքային հնարավորությունների ընդլայնման միջոցով զբաղվածության աճի ապահովում։
«Ռազմավարական ծրագիրը բխում է Հայաստանի վերափոխման՝ մինչև 2050թ. ռազմավարության և ՀՀ կառավարության ծրագրի այնպիսի նպատակներից, ինչպիսիք են զբաղվածության աճը, կյանքի որակի բարելավումը, մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ի աճը և աղքատության նվազումը»,- ասված է որոշման նախագծի հիմնավորման մեջ։
Բոլոր մանրամասները՝ ստորև
«Աշխատուժի զգալի մասն անմրցունակ է»
Կառավարության նիստում նման արձանագրում է արել Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը։ Նա նշել է, որ աշխատուժը չունի գիտելիքների, փափուկ ու մասնագիտական հմտությունների այն մակարդակը, որն «անհրաժեշտ է ժամանակակից արագ փոփոխվող աշխատաշուկայի կարիքները բավարարելու համար»։
«Աշխատանքային ռեսուրսների թերզբաղվածներ, գործազուրկներ և պոտենցիալ աշխատուժ ենթախմբերը միասին կազմում են աշխատանքային ռեսուրսների թերօգտագործվող հատվածը, որն այս ծրագրի թիրախն է»,- մանրամասնել է նա։
Նախարարի փոխանցմամբ՝ 2022 թ․-ին թերօգտագործվող հատվածը կազմել է աշխատանքային ռեսուրսների 15%-ը, կամ 339 հազար մարդ։
Նկատել է՝ այդ ցուցանիշը վկայում է չիրացված ներուժի մասին, որը մրցունակ աշխատանք ունենալու պարագայում կարող է տնտեսության մեջ նշանակալի ավելացված արժեք ստեղծել:
Ծրագրի ռազմավարական նպատակները
Զբաղվածության 2025-31 թվականների համար գործադիրը սահմանել է նպատակներ՝ ըստ թիրախային խմբերի։ Դրանք են․
- մարզային քաղաքները ներառող համայնքներում ոչ գյուղատնտեսական, բարձր արտադրողականություն ունեցող զբաղվածության աճ;
- 18-29 տարեկան չսովորող, չաշխատող երիտասարդների զբաղվածության աճ՝ հմտությունների շարունակական զարգացման, դրանց իրացման հնարավորությունների ընդլայնման և արտադրողականության բարձրացման միջոցով;
- կանանց զբաղվածության աճ՝ աշխատաշուկայում նրանց ներուժի ամբողջական և երկարաժամկետ իրացման, ինչպես նաև ձեռներեցության զարգացման միջոցով` մասնավորապես թիրախավորելով միջին տարիքի (30-40) կանանց զբաղվածությունը;
- ընտանեկան և սոցիալական նպաստ ստացող, առանց սահմանափակումների աշխատունակ շահառուների ինտեգրում՝ սոցիալական նպաստի համակարգի արդյունավետության բարձրացման միջոցով;
- զբաղվածության ոլորտում պետական քաղաքականության համակարգի փոխակերպում՝ նպատակաուղղված մարդկային կապիտալի (աշխատաշուկայի առաջարկի) զարգացմանը, բարձր արտադրողականությամբ աշխատատեղերի (աշխատաշուկայի պահանջարկի) աճին, աշխատուժի առաջարկի և պահանջարկի անհամապատասխանությունների կրճատմանը:
«Երեք ուղղություններով միջամտություն է անհրաժեշտ»
Որոշման նախագծի հիմնավորման համաձայն՝ ծրագիրը հիմնվում է «համադրելի երկրների հաջողված փորձի» վրա։ Թե որոնք են այդ երկրները՝ չի մատնանշվում։ Ասվում է, որ այդ փորձը հուշում է՝ անհրաժեշտ է ապահովել տնտեսական ներառական աճ, որը կգերազանցի արտադրողականության աճը։
Սա հնարավոր է անել 3 ուղղություններով միջամտությունների միջոցով՝ տնտեսության կառուցվածքային փոխակերպում և աշխատուժի կենտրոնացում գյուղատնտեսությունից դեպի ոչ գյուղատնտեսական ոլորտներ, արտահանման խթանում, օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ներհոսք:
«Ծրագիրն էական ազդեցություն կունենա աղքատության մակարդակի վրա»
Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը սահմանել է նաև այն արդյունքները, որոնց ակնկալում է հասնել մինչև ծրագրի ավարտը՝ 2031 թվականը․
«Զբաղվածության ծրագիրն էական ազդեցություն կունենա աղքատության մակարդակի վրա, որը մինչև 2031 թ․-ը կնվազի` հասնելով մինչև 19%-ի»։
Բացի այդ, սպասվում է, որ մինչև 2031 թվականը 252 հազարով կավելանա աշխատող քաղաքացիների թվաքանակը։
Գործադիրն ակնկալում է, որ
- մինչև 2031 թվականը զբաղվածության մակարդակը մարզային քաղաքները ներառող համայնքներում կհասնի մինչև 60.7% (2022 թ․-ի 51.2%-ի փոխարեն);
- ՀՀ 20-29 տարեկան բնակչության կազմում չսովորող, չաշխատող երիտասարդների մասնաբաժինը 2031 թ․-ին կկազմի մինչև 19.6% (2022 թ․-ի 35%-ի փոխարեն);
- զբաղված կանանց մասնաբաժինը ՀՀ կին 15-74 տարեկան աշխատանքային ռեսուրսների նկատմամբ կաճի` հասնելով մինչև 50.9% (2022 թ․-ի 41.5%-ի փոխարեն);
- թերօգտագործվող աշխատուժը 2031 թվականին կկազմի մինչև 166.55 հազ. մարդ՝ 2022 թ․-ի համեմատ նվազելով մինչև 50.8%-ով և կազմելով աշխատանքային ռեսուրսների մինչև 7%-ը՝ 2022 թ․-ի 15%-ի փոխարեն։
Փորձագետները դեռ պատրաստ չեն կարծիք հայտնել այս լավատեսական կանխատեսումների վերաբերյալ, քանի որ դրանց գնահատումը ժամանակ և թվային տվյալների լուրջ վերլուծություն է պահանջում։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Զբաղվածության 2025-31 թթ․ ծրագիր ՀՀ—ում
