Երևանում տների վարձակալության գներն իջել են, շուկան կայունանում է
Երևանում վարձակալության գներն իջել են
Բնակարանների վարձակալության գները 2022թ-ի աննախադեպ աճից հետո, 2023թ-ի կեսերից, իսկ 2024թ-ին ավելի տեսանելիորեն սկսել են նվազել։ Տարբեր հաշվարկներով՝ խոսքը մոտ 30 տոկոս նվազման մասին է: Ռուս-ուկրաինական պատերազﬕ հետևանքով Հայաստան եկած ռուսները ստեղծեցին հավելյալ պահաջարկ, որին շուկան կտրուկ արձագանքեց՝ որոշ դեպքերում վարձերը բարձրացան կրկնակի:
Սակայն աﬕսներ անց նրանք սկսեցին հեռանալ Հայաստանից և գներն էլ կրկին արագ արձագանքեցին այդ շարժին: Հատկապես թանկ սեգﬔնտի բնակարանների համար (1000-3000 դոլար ամսական արժողությամբ) վարձակալների սղություն առաջացավ:
Վարձակալության գնանկմանն ազդող այլ գործոններ էլ ի հայտ եկան։ Մանսավորապես, ավելացան Երևանից ոչ հեռու քաղաքներում հարմար, ավելի մատչելի գներով առաջարկներ։ Եվ այս իրավիճակը, ըստ փորձագետների՝ կպահպանվի առաջիկա տարիներին։
Նրանք կարծում են, որ գներն ավելի արագ կնվազեին, եթե չլիներ արցախահայության բռնի տեղահանման գործոնը: Ռուսաստանցիների՝ Հայաստանը լքելուց կամ Երևանից այլ քաղաքներ՝ Գյումրի, Դիլիջան տեղափոխվելուց հետո, ﬔծ պահանջարկ առաջացավ արցախահայության կողﬕց։ 2023թ-ին նրանք բնակարաններ վարձակալեցին հենց մայրաքաղաքում, որպեսզի ավելի արագ կարգավորեն աշխատանքի, կրթության, առողջապահական խնդիրները: Բայց, ի տարբերություն օտարերկրյա ռելոկանտների, նրանք վարձակալում էին ցածր կամ ﬕջին արժողությամբ տներն ու բնակարանները:
- Օտարերկրացիները ավելի քիչ են անշարժ գույք գնում Հայաստանում․ վերլուծություն
- Fitch-ն անփոփոխ է թողել ՀՀ վարկանիշը` «կայուն» հեռանկարով․ ինչպե՞ս բարելավել այն
- Աշխարհաքաղաքական իրավիճակը՝ ՀՀ-ում զբոսաշրջիկների թվի նվազման պատճառ․ կարծիք Երևանից
Վարձակալության գների փոփոխությունը՝ ﬕ ընտանիքի պատմությամբ
Տիկին Սուսանը արդեն ութ տարի է վարձով է ապրում։ Երևան տեղափոխվել է Կապանից՝ երեխաներին ավելի լավ կրթություն ապահովելու համար: Այս տարիների ընթացքում ﬕ քանի տներ են փոխել։ Աﬔն անգամ նորը փնտրել են գների անհարկի բարձրացման պատճառով:
«Սկզբում Երևանում էինք բնակարան վարձակալել։ Երկու սենյականոց բնակարան էր, թեթև վերանորգմամբ։ Ամսական 60 հազար էինք սկզբում տալիս, աﬔն տարի տանտերը 10 հազարական դրամով թանկացնում էր։ Պատճառաբանում էր, թե տունը ﬔտրոյին մոտ է, մարզերից շատ ուսանողներ են հետաքրքրված»,- պատմում է Սուսանը:
2020թ-ին այս բնակարանն արդեն 40 հազարով թանկացել էր։ Ընտանիքը ստիպված սկսեց ծայրամասերում տուն փնտրել: Հարմար տարբերակ չգտնելով՝ ընտանիքը տեղափոխվեց Աբովյան։ Այստեղ 80 հազարով երեք սենյականոց, ջեռուցման անհատական համակարգով բնակարան են վարձակալում:
«Շատ գոհ էինք ﬔր պայմանններից։ Բայց 2022թ-ին ռուսները եկան Հայաստան, ու այս տունը կրկնակի թանկացավ: Տիրոջն առաջարկեցինք երկարաժամկետ պայմանագիր կնքել 120 հազարով: Չհամաձայնվեց»,- ասում է նա:
Մեկ տարի չորս հոգանոց ընտանիքը ստիպված ապրել է հանրակացարանի ﬔկ սենյականոցում՝ ամսական վճարելով 100 հազար դրամ։
«Թեպետ ես ու ամուսինս աշխատում ենք, բայց երեխաների ուսման վարձի հետ չէինք կարող ավելի թանկ բնակարան վարձել»,- հիշում է Սուսանը:
Անցյալ տարվա օգոստոսին Աբովյանի երեքսենյականոց բնակարանի տերը առաջարկել է 120 հազարով երկարաժամկետ հանձնել բնակարանը:
«Արագ համաձայնության եկանք, երկու տարվա պայմանագիր կնքեցինք: Հիմա ապրում ենք այս հարմարավետ բնակարանում և գիտեք, որ գինը փոփոխման ենթակա չէ: Մի քանի հարկ վերևում նույն մակերեսով բնակարանը վերջերս վարձել են 150 հազար դրամով»,- նկատում է վարձակալը:
Կնոջ խոսքով՝ եկող տարի պատրաստվում են բնակարանը ձեռքբերել Աբովյանում կառուցվող ներակառույց շենքերից ﬔկում։
«Վարձով այլևս ապրել չենք ուզում։ Երեխաներն ավարտել են բուհը, սկսելաշխատել։ Հիմա վաղեﬕ երազանքն իրականացնելու ժամանակն է: Չորսս էլ աշխատում ենք։ Մեծ աղջիկս հավաքում է այն գումարը, որը պետք է մուծենք որպես կանխավճար։ Բացի դա, եկամտային հարկի հետվերադարձի հնարավորություն ունենք ﬕնչև 2027թ-ը։ Պետք է հասցնենք օգտվել դրանից»,- կարծում է Սուսանը:
Շուկան ինքնակարգավորվում է
Մեծ պահանջարկի ու գների աճով պայմանավորված՝ եղան մարդիկ, որոնք իրենց տունը վարձակալության տրամադրելու մտադրություն չունեին, բայց 2022թ-ին որոշեցին օգտվել ստեղծված իրավիճակից: Այսպիսի տպավորություն է ստեղծվել Silver REA Real Estate-ի հիﬓադիր, Հայաստանի անշարժ գույքի գործակալությունների ասոցիացիայի խորհրդի անդամ Անդրանիկ Հարությունովի մոտ։
Անդրադառնալով շուկային, ասում է՝ գների որոշակի անկում կա, ու դա ոչ թե նվազում է, այլ շուկայի կայունացում: Գների բարձրացումը, նրա խոսքով՝ ﬔծապես նպաստել էր նաև երկրորդային շուկայի աշխուժացմանը․
«Մարդիկ, որոնք խնայողություն ունեին, սկսեցին տներ գնել հիﬓականում երկրորդային ուկայում, որ վարձակալության հանձնեն: Այս պահին շուկայում 120-200 հազար դրաﬕ առաջարկներն աﬔնաարագն են սպառվում՝ հաշվի առնելով բնակչության եկամուտների չափը»:
Առաջիկայում Հարությունովը գների կայունացում է կանխատեսում։ Չի կարծում, թե այս պահին եղած գներից շոշափելի անկում լինի:
Անշարժ գույքի գործակալ Աշոտ Աﬕրխանյանն ասում է, որ 2024թ-ը վարձակալության շուկայի համար ցավոտ տարի էր, սակայն իրական գներ հաստատվեցին: Այս պահին, ասում է՝ ﬔծ առաջարկ կա, փոքր պահանջարկ։ Դրան նպաստել է նաև այն, որ վարձակալների ﬕ զգալի մասը եկամտային հարկի հետվերադարձով բնակարան է գնել ու տեղափոխվել կամ այդ ուղղությամբ քայլեր է ձեռնարկում:
«Շուկայում աշխուժացում կարող է լինել ﬕայն զբոսաշրջային պիկ աﬕսներին։ Բանն այն է, որ հյուրանոցների առաջարկները Հայաստանում բյուջետային չեն, և արտասահմանցիները նախընտրում են օրավարձով բնակարան վարձելուտարբերակը»,- ասում է Աշոտը:
Նրա կարծիքով՝ պահանջարկ կունենան ﬕնչև 200 հազար դրամ արժողությամբ բնակարանները և քաղաքի կենտրոնում 1000-1200 դոլար արժողությամբ կամ օրավարձով տրվող անշարժ գույքը: 100 հազար և ավելի քիչ բյուջե ունեցողները բնակարան պետք է փնտրեն Երևանին մոտ քաղաքներում՝ Էջﬕածին, Աբովյան, Մասիս, Արտաշատ, Աշտարակ:
Արշարժ գույքի վարձակալությունից եկամտային հարկի վճարումը պարտադիր է
Պետեկամուտների կոﬕտեից ժամանակ առ ժամանակ հիշեցնում են՝ իր անշարժ գույքը վարձակալության հանձնող անձը պարտավոր է մուծել եկամտային հարկ ստացվող վճարների 10% չափով։
Եթե հարկային տարվա ընթացքում վարձակալության վճարների հանրագումարը գերազանցում է 60 մլն դրամը, ապա գերազանցվող մասի համար պետք է վճարել լրացուցիչ 10% եկամտահարկ։ Բացի դրանից, անհրաժեշտ է կնքել պայմանագիր պետական գրանցումով կամ հարկային մարﬕն ներկայացնել վարձակալության հանձնման վերաբերյալ հայտարարություն։
Այս պահանջները խախտելու դեպքում սահմանված է տուգանք։ Այն կկազﬕ անշարժ գույքի՝ շուկայական արժեքի 5 %-ը, բայց ոչ ավելի քան 500 հազար դրամ։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Երևանում վարձակալության գներն իջել են
