Ճամբար, գաղափարաթոն, ճանաչողական այցեր Հայաստան և Վրաստան. ԵՄ-ն և CENN-ը երիտասարդների համար
ԵՄ-ն և CENN-ը երիտասարդության համար
CENN-ը և Green Lane ՀԿ-ն Եվրամիության օգնությամբ փորձում են Վրաստանում և Հայաստանում բնակվող երիտասարդներին համախմբել և բարձրացնել նրանց իրազեկվածությունը բնապահպանական խնդիրների վերաբերյալ: Այս հոդվածում մենք խոսում ենք այն մասին, թե կոնկրետ ինչպես:
Ուսումնական այցեր Հայաստանի և Վրաստանի երիտասարդների համար
Անի Այվազյանը 20 տարեկան է, Հայաստանի Գյումրի քաղաքից։ Անին այն երիտասարդներից մեկն է, ովքեր այս տարի ուսումնական այցով եկել են Վրաստան՝ իմանալու, թե ինչպես են աշխատում տեղի սոցիալական ձեռնարկությունները։
«Գորիում գործում է “Leeder” կարի, իսկ Նինոծմինդայում՝ «FAMILY» անձեռոցիկի արտադրամասը։ Կարի արտադրամասում նոր ապրանքներ են պատրաստում թափոնների՝ գործվածքների, իսկ անձեռոցիկի արտադրամասում՝ թղթի երկրորդային վերամշակմամբ։ Իմ կարծիքով՝ սրանք հիանալի բնապահպանական նախաձեռնություններ են, որոնց մասին ես հիմա շատ եմ խոսում իմ հայրենիքում»,- ասում է Անին։
Անին պատմում է, որ ուսումնական այցն իրեն օգնել է ավելի լավ ճանաչել տեղի երիտասարդներին, և որ նա ցանկանում է ավելին իմանալ տեղի կանաչ ձեռներեցության մասին, հետագայում ավելի շատ այցելություններ կատարել:
Ուսումնական այցը երիտասարդների համար կազմակերպել էր CENN-ը Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվող ծրագրի շրջանակներում: Նախագիծը, որը կոչվում է «EU4Youth. Սոցիալական ձեռներեցության էկոհամակարգի զարգացում (SEED) հանուն սահմանամերձ շրջաններում կանաչի աճի», գործում է արդեն երեք տարի՝ Եվրոպական միության և գործընկեր կազմակերպությունների (KRDF և Green Lane ՀԿ) աջակցությամբ:
Ծրագրի նպատակն է բացահայտել և զարգացնել Վրաստանում և Հայաստանում ապրող երիտասարդների ձեռնարկատիրական ներուժը, ամրապնդել նրանց հմտությունները սոցիալական ձեռներեցության և կանաչ նորարարության ուղղությամբ, խթանել երիտասարդների զբաղվածությունը։
Անիի հետ տասնհինգ երիտասարդներ Հայաստանից մասնակցել են CENN-ի կազմակերպած ուսումնական այցին: Եվս 12-ը Վրաստանից Հայաստան են մեկնել կրթական շրջագայության, որի խորագիրն էր «Բացահայտի՛ր սոցիալական ձեռներեցությունը Հայաստանում»։ Նրանք այցելել են Շիրակի, Տավուշի և Լոռու մարզերում ստեղծված նորարարական գիտելիքի կենտրոններ։ Այնտեղ ծանոթացել են կանաչ ձեռներեցության տեղական օրինակներին։
«Հետաքրքիր էր, որ Հայաստանում օգտագործվում են արևային վահանակներ։ Ինձ հատկապես դուր եկավ մեր այցելած պերմակուլտուրային կենտրոններից մեկը. դա պերմակուլտուրային առնչվող իմ առաջին փորձն էր: Կարծում եմ՝ Վրաստանում նման վայրեր շատ պետք է ունենանք։ Կարևոր է քննարկել խնդիրներն ու մարտահրավերները, խոսել դրանց լուծման ընդհանուր ճանապարհների մասին»,— կարծում է 20-ամյա բնապահպան Տակո Գեգելաշվիլին Գորիից։
Տակոն պատմում է, որ իր հայրենի քաղաքում CENN նախագծի շրջանակներում բացվել է գիտելիքի նորարարական կենտրոն: Դա ազատ տարածք է, որը տեղի երիտասարդներին հնարավորություն է տալիս հավաքվել և քննարկել իրենց հետաքրքրող հարցերը, պլանավորել նախաձեռնություններ:
«Երկու այցելությունների արդյունքում նրանք ծրագրեցին համատեղ գործողություններ, եղան տարբեր կենտրոններում, մասնակցեցին սեմինարների, այցելեցին սոցիալական ձեռներեցներին և ծրագրեցին տարածաշրջանային արշավներ ու գաղափարների մարաթոն»,- ասում է CENN-ի ներկայացուցիչ Լամարա Մալխասյանը:
Գաղափարների մարաթոն վրացի և հայ երիտասարդների համար
«Մարտահրավերը վերածվում է հնարավորության» – CENN-ը և Եվրամիությունը այս խորագրի ներքո անցկացրել են կանաչ և սոցիալական ձեռներեցությանը վերաբերող գաղափարների տարածաշրջանային մարաթոն վրացի և հայ երիտասարդների համար:
Մարաթոնին մասնակցել են 14-ից 29 տարեկան երիտասարդներ, հայտարարվել է տասը նոր նախաձեռնության մասին։
«Թիմերը ներկայացրել են գաղափարներ, ընտրվել են լավագույնները, հետագայում թեմատիկ թրեյնինգներ և աշխատաժողովներ են անցկացվել բնապահպանության, գյուղատնտեսության, իհարկե ձեռներեցության և սոցիալական ձեռներեցության թեմաներով։ Եղել է նաև մենթորական բաղադրիչ, գաղափարները մշակվել են և ներկայացվել ժյուրիին։ Ընդհանուր առմամբ ունեցանք չորս հաղթող։ Տրվել են մրցանակներ, այդ թվում՝ կանխիկ գումար, որը կօգտագործվի գաղափարների իրականացման համար։ Նրանցից մի քանիսն արդեն սկսել են իրենց գործունեությունը»,- պատմում է Մալխասյանը:
Ինը հասակակիցների հետ մարաթոնին մասնակցել է նաև 17-ամյա Նվարդ Պետրոսյանը։ Գաղափարի մշակման փուլում շատ են վիճել, բայց ի վերջո համախմբվել են մեկ նպատակի շուրջ.
«Լոռու Գիտելիքի նորարարական հաբի նախաձեռնող խմբի անդամներից եմ։ Մենք իրագործել ենք բնապահպանական և հասարակական նախաձեռնությունների առնչվող մի շարք ծրագրեր։ Երբ գաղափարաթոնի մասին տեղեկությունը տարածվեց, հաբի ղեկավարը մեզ մոտիվացրեց և համոզեց մասնակցել»։
Մարաթոնից ստացված գումարով նրանք գնել են անհրաժեշտ ապրանքներն ու գործի անցել։ Սկսել են սառնարանի պատկերազարդ մագնիսներ պատրաստել թափոններից, մասնավորապես՝ պաղպաղակի ձողիկներից։ Նրանք նաև մազակալներ են պատրաստում, բարձեր կարում։ Ժամանակ առ ժամանակ ուրիշներին սովորեցնում են գոբելեն ու մակրամեի տեխնիկա։
«Մենք ստեղծել ենք սոցիալական էջեր Facebook-ում և Instagram-ում, ընդունում ենք պատվերներ, մասնակցում տոնավաճառների։ Վաստակած գումարով ձեռք ենք բերել կարի մեքենա և ավելացրել մեր տեսականին։ Մենք բոլորս ունենք կոնկրետ գործառույթ, և մեզ համար այս նախաձեռնությունը թիմային աշխատանքի և ձեռնարկատիրական մտածողության զարգացման լավագույն փորձն է»։
Կանաչ ճամբարներ
«EU4Youth. սոցիալական ձեռներեցության էկոհամակարգի զարգացում (SEED) հանուն սահմանամերձ շրջաններում կանաչի աճի» ծրագրի վերջին տարածաշրջանային նախաձեռնություններից են «տարածաշրջանային կանաչ ճամբարները», որոնք կազմակերպվել են Բուլաչաուրիի կենտրոնում: Լամարա Մալխասյանը պատմում է, որ այս դեպքում էլ երիտասարդների հիմնական թեման սոցիալական ձեռներեցությունն էր։
Ճամբարները տևել են յուրաքանչյուրը տասը օր։
«Այդ ընթացքում նրանք վերապատրաստվել են բնապահպանական, սոցիալական ձեռներեցության, մարքեթինգի, բրենդինգի ոլորտներում, սովորել բիզնեսի հետ կապված ամեն ինչ: Նրանք ունեցել են գործնական աշխատանք, մենթորություն, որի արդյունքում կատարելագործել են իրենց գաղափարները, ապա ժյուրիին ներկայացրել պատրաստի բիզնես մոդելներ։ Մինչ այժմ Վրաստանում և Հայաստանում բնակվող մոտ իննսուն երիտասարդներ են մասնակցել տարածաշրջանային ճամբարներին»,- պատմում է Լամարան։
Անի Գևորգյանը ճամբարի մասին պատահաբար իմացել է ֆեյսբուքում.
«Ես կարդացի մանրամասները, հասկացա, որ դա այն է, ինչ ինձ պետք է, քանի որ ինձ համար շատ կարևոր է ոչ միայն օգնել իմ համայնքին և տարածաշրջանին, այլև համագործակցել հարևան երկրի հետ»։
Ճամբարի առաջին օրը նա ծանոթացել է սեփական թիմի անդամների հետ և մտերմացել։ Պատմում է, որ կարճ ժամանակում ընդհանուր հայտարարի են եկել և որոշել մաքրել Գյումրին աղբից և պատրաստել խաղալիքներ երեխաների համար:
«Մենք նաև դասընթացներ կունենանք և մասնակիցներին կսովորեցնենք, թե ինչպես պատրաստել դրանք: Այս ծրագիրը շատ կարևոր է մեր քաղաքի համար, քանի որ այն ոչ միայն մաքուր կդարձնի Գյումրին, այլև կմեծացնի երիտասարդների զբաղվածության հնարավորությունները»,- ասում է Անի Գևորգյանը։
ԵՄ-ն և CENN-ը երիտասարդության համար
