Եթե դուրս գաս, էլ ներս չես մտնի․թե ինչպես են նախկին բաքվեցիներին վտարում մոսկովյան հյուրանոցից
Ըստ «Նովայա գազետայի» նյութի
Ռուսաստանում պարբերաբար կոնֆլիկտներ են առաջանում մասնավոր անձանց սեփականություն դարձած նախկին խորհրդային հանրակացարանների և դրանցում ապրող կովկասյան երկրների փախստականների միջև։ Այսպիսի մի պատմություն է տեղի ունենում Մոսկվայում հենց այս պահին։
Բորիս Հայրապետյանը դուրս է նայում Մոսկվայի հյուսիս-արևելքում գտնվող «Ալթայ» հյուրանոցի հին մասնաշենքի երկրորդ հարկից։
•Վրաստանի քաղաքացիները Եվրոպայում՝ առանց վիզայի և ապաստանի
•Տարօրինակ վայր Վրաստանում՝ կրկնակի փախստականների համար
• Ովքե՞ր են ադրբեջանցի «լույսի գերիները» և ինչու են նրանց ապրումակցում
Բորիսը շինարարական վարչության նախկին էներգետիկ է, որը 30 տարի է՝ ապրում է հյուրանոցի համարում։ Վերջին օրերին՝ առանց այդ համարից դուրս գալու հնարավորության։
Նրա և ևս երկու ընտանիքների համար սնունդ են բերում ազգականներն ու Բաքվից եկած այլ փախստականներ, որոնք հարևանությամբ են ապրում։ Սնունդը պարանով դեպի նրա պատուհանն են բարձրացնում։
Պահակները մուտքը կողպել են, — ասում է Բորիսը։
Շենքից կարելի է դուրս գալ միայն պատի միջի անցքով` լուսամուտախորշը երկրորդ հարկի բարձրության վրա է։
Սակայն Բորիսը չի շտապում օգտվել այդ հնարավորությունից, քանի որ գիտի. եթե փողոց դուրս գա, իր համար, ըստ ամենայնի, էլ չի կարողանա վերադառնալ։
Իր մասին նա այսպես է պատմում.
«1988 թվական։ Բաքվի ջարդեր։ Այնտեղից ինքնաթիռներով, գնացքներով, ավտոբուսներով մարդկանց են դուրս բերում։ Հիմնականում՝ հայերի, սակայն խառը ընտանիքներ էլ կային։ Ոմանց Մոսկվա տարան, ոմանց՝ մինչև Ռոստով. կախված նրանից, թե որ գնացքում էիր հայտնվել։ Մեզ բերեցին այստեղ։
Որոշ ժամանակ ապրում էինք ընդունման կետում, հետո մեզ և ևս 900 հոգու ուղարկեցին այս հյուրանոցում։ Հետո որոշում կայացվեց, որն օրինականացրեց Մոսկվայի հյուրանոցներում և հանրակացարաններում «Ադրբեջանական ԽՍՀ-ն ստիպողաբար լքած քաղաքացիների» բնակվելը։
1990-ականների վերջին մեզ փորձեցին տեղափոխել [մերձմոսկովյան] Վոստրյակովո ավան։ Ես արդեն ձևակերպել էի փաստաթղթերս, բայց հետո պայմանագրում կարդացի, որ առաջին իսկ պահանջով ես պարտավորվում եմ ազատել նոր բնակարանս։ Այդ ինչպե՞ս։ Ես հրաժարվեցի։
Մենք և ոչ միայն մենք մնացինք այս հյուրանոցում։ 2003թ-ին ռուսական անձնագրեր ստացանք։ Վերաբնակեցման հարց այլևս դրված չէր»։
Բնակիչների մոտ խնդիրներ առաջացան այն բանից հետո, երբ վերջերս փոխվեց հյուրանոցի սեփականատերը, և նոր տնօրեն նշանակվեց, պատմում է Բորիս Հայրապետյանը.
«Մեկ ամիս առաջ շենքում վերանորոգում սկսվեց։ Մեզ սկսեցին ճնշել։ Սկզբում ջուրը կտրեցին։ Իսկ ուրբաթ՝ նոյեմբերի 9-ին, տնօրենն եկավ իր ոհմակով։
Ասացին, որ սենյակները տզերի, խավարասերների և մկների դեղով են մշակելու։ Ասացին, որ պատրաստ են մեզ համար համարներ վարձակալել մեկ այլ հյուրանոցում, որպեսզի այնտեղ մի քանի օր ապրենք, որովհետև դեղը թունավոր է։
Մենք սկսեցինք կասկածել, որ մի բան այն չէ և սպասեցինք հյուրանոցի մոտ։ Մոտ հինգ ժամ անց մենք բարձրացանք, և մեզ հայտարարեցին, որ պետք է նոր սեփականատիրոջ թույլտվությունը բերենք կամ մեկ այլ բնակարան փնտրենք։ Իսկ մենք նույնիսկ չգիտենք, թե ով է այդ նոր սեփականատերը։ Մենք ունենք մշտական բնակության փաստի վերաբերյալ դատարանի որոշումը։
Զարտուղի ճանապարհներով մենք այնուամենայնիվ, անցանք մեր համարներ, դռները փակեցինք, գիշերեցինք։ Իսկ երբ զարթնեցինք, պարզեցինք, որ մեր լարերը կտրել են»։
Թաղային ոստիկանը, որին բաքվեցիները դիմել էին, դատարանի վճիռը «թղթի կտոր» էր անվանել։
«Նրանք սեփականության իրավունք ունեն», — ասել էր թաղայինը։
«Իսկ ես այստեղ բնակվելու իրավունք ունեմ», — պատասխանել էր Բորիս Հայրապետյանը։
«Ալթայ» հյուրանոցի գլխավոր տնօրեն Սերգեյ Կոնդրատենկոն հեռախոսով հրաժարվեց կոնֆլիկտի վերաբերյալ իր դիրքորոշումը հայտնել։
Այդ ընտանիքներին իրավական աջակություն է ցուցաբերում փախստականներին և միգրանտներին օգնություն ցուցաբերող «Քաղաքացիական աջակցություն» բարեգործական կազմակերպությունը։ Դրա պատմությունը սկսվել է հենց Բաքվի հայերից՝ գրեթե 30 տարի առաջ։
Ըստ կոմիտեի տվյալների՝ մասնավոր անձանց անցած խորհրդային նախկին հանրակացարանների և կովկասյան երկրներից տեղափոխված փախստականների միջև կոնֆլիկտներ Ռուսաստանում պարբերաբար ծագում են (2005, 2014, 2018 թթ.)։
Բորիս Հայրապետյանից բացի, որը 64 տարեկան է, «Ալթայ» հյուրանոցի հինգերորդ մասնաշենքի երկրորդ հարկում առանց լույսի, գազի և ջեռուցման են շարունակում մնալ Իգոր (55 տարեկան) և Գուրիկ (16 տարեկան) Ավակովները, Ստելլա Արուտյունովան (54 տարեկան) և Ալեքսանդր Առաքելյանը (48 տարեկան)։
