Ավելի շատ մարդիկ Բելառուսի փողոցներում, ավելի քիչ բռնություններ: Ի՞նչ կլինի Լուկաշենկոյից հետո. կարծիքներ
Բելառուսում կեղծված նախագահական ընտրությունների և ուժայիների կողմից աննախադեպ բռնությունների դեմ բազմամարդ բողոքի ցույցերի մեկնարկից մեկ շաբաթ անց նախագահ Լուկաշենկոն հրապարակավ հայտարարեց, որ օգնության համար դիմելու է Ռուսաստանին: Ի՞նչ սպասել հետո:
Կարելի՞ է ասել, թե նախագահ Լուկաշենկոյի օրերը հաշված են: Ո՞րն է տվյալ դեպքում ապագան, և արդյո՞ք պետք է ակնկալել Ռուսաստանի ակտիվացում:
Փորձագետների և լրագրողների կարծիքը
Ի՞նչ է կատարվում Բելառուսում մեկ շաբաթվա ցույցերից հետո
Չնայած, որ Բելառուսում ձերբակալվել է ավելի քան յոթ հազար մարդ, և նրանց նկատմամբ կիրառվել են հրեշավոր կտտանքներ, Մինսկում և այլ քաղաքներում ամեն օր փողոց է դուրս գալիս 20-50 հազար մարդ:
Օգոստոսի 14-ին Մինսկում տեղի ունեցավ մինչ այժմ անցկացվող ամենամեծ հանրահավաքը, մոտ 20 հազար մարդ շարքով հասավ Կառավարության շենքի մոտ: Առաջին անգամ մարդկանց չցրեցին, հատուկ նշանակության ուժերը կանգնեցին վահանները գետնին խոնարհած, աղջիկները գրկեցին ոստիկաններին և ծաղիկներ նվիրեցին նրանց:
Լրագրողները պատմում են, որ որոշ պաշտոնյաներ այնուհետև հավաքել են բոլոր ծաղկեփնջերը և դրել հրապարակում Լենինի հուշարձանի մոտ:
Բելառուսի պետանվտանգության կոմիտեի աստիճանների վրա ստեղծվեց հուշահամալիր՝ «Ներողությունները քիչ են» բառերով, հայտնում է «Եվրառադիոն»:
Խաղաղ ակցիաներ անցկացվեցին Բելառուսի բոլոր քաղաքներում, նույնիսկ ամենափոքրերում:
Շուրջ 30 հազար մարդ դուրս եկավ ցույցի Գրոդնո քաղաքում:
• Բելառուս․ ցուցարարների խոշտանգման և ծեծի սարսափազդու վկայություններ, համընդհանուր գործադուլ է սկսվել
Գլխավոր պահանջը 2020 թվականի օգոստոսի 9-ին վերընտրված նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի հրաժարականն է և նոր ընտրությունների անցկացումը:
Արդեն ազատ է արձակվել յոթ հազար ձերբակալվածներից շուրջ երկու հազարը: Ավելի շատ ապացույցներ են հայտնվում մեկուսարաններում խոշտանգումների մասին:
Օգոստոսի 15-ին Մինսկում հուղարկավորեցին մահացած ակտիվիստ Ալեքսանդր Տարայկովսկուն:
Տասնյակ հսկայական պետական գործարաններ, ինչպես նաև մասնավոր ձեռնարկություններ, մասնակցում են գործադուլին: Բելառուսի ամենամեծ ձեռնարկության՝ Մինսկի տրակտորային գործարանի աշխատողները օգոստոսի 14-ին երթով շարժվեցին քաղաքով պաստառներով՝ «Ոչ ոչխարներ ենք, ոչ անասուններ, ոչ ժողովրդականներ: Մենք Մինսկի տրակտորային գործարանի աշխատողներ ենք, և մենք 20 հոգի չենք, այլ 16 հազար»:
Աշխատանքից ազատվում են պետական ալիքների լրագրողներն ու իրավապահ մարմիննների աշխատակիցները:
Սվետլանա Տիխանովսկայան, որին բողոքի ակցիաների մասնակիցները համարում են հաղթող Բելառուսի նախագահական ընտրություններում, Լիտվայում աքսորից հանդես է եկել իշխանության փոխանցման համար համակարգող խորհուրդ ստեղծելու առաջարկությամբ:
Նա առաջարկել է, որ դրանում ներառվեն երկրում հարգված մարդիկ և դիմեն միջազգային հանրությանը խնդրանքով՝ օգնել անցումային գործընթացը կազմակերպելու գործում:
Եվրամիությունը շարունակում է համաձայնեցնել բելառուսական իշխանությունների դեմ պատժամիջոցները, բայց արդեն հայտարարվել է, որ Եվրոպան չի ճանաչում Բելառուսում կայացած նախագահական ընտրությունների արդյունքները:
«Ի՞նչ է, անասուն, փոփոխություննե՞ր էիր ուզում». կտտանքներ և միջազգային հետաքննություն
Ավելի շատ ապացույցներ են հայտնվում մեկուսարաններում տեղի ունեցող դեպքերի մասին:
Tut.by կայքը հրապարակել է սարսափելի լուսանկարներ Մինսկի հիվանդանոցից, որոնք արվել են պացիենտների թույլտվությամբ: Մարդիկ վրդովված են, որ իրենց չեն այցելում դատաբժշկական փորձագետները, որպեսզի պաշտոնապես արձանագրեն վնասվածքները և սկսեն հետաքննությունը:
Ռուս ակտիվիստ Իգոր Ռոգովի մոտ ախտորոշվել է ուղեղի տրավմատիկ վնասվածք: Նա պատմել է, որ իրեն ծեծել են այս խոսքերով. «Ի՞նչ է, անասուն, փոփոխություննե՞ր էիր ուզում»:
Գրոդնոյից լրագրող Ռուսլան Կուլևիչի երկու ձեռքերը կոտրել են:
«Բելսաթ» հրատարակչության լրագրող Ելենա Դուբովիկին Մինսկում մեկուսարանում երեք օր ծեծելուց հետո հոսպիտալացրել են ձվարանի պատռվածքով:
Հիվանդանոցներում, պաշտոնական տվյալներով, գտնվում են 150 մարդ:
Լուկաշենկոն խոսում է «ծույլ և հարբեցող մարդկանց մասին» և օգնության համար դիմում Պուտինին
Օգոստոսի 14-ին Եվրախորհրդարանի անդամներ Ռոբերտ Բեդրոնին և Պետրա Աուշթրևիչիուսին թույլ չեն տվել մուտք գործել Բելառուս: Նրանք ուզում էին հանդիպել ուժայինների բռնությունների զոհ դարձած լրագրողների և զոհերի հետ:
Նույն օրը նախագահ Լուկաշենկոն մեղադրեց «արտերկրից մարդկանց» Բելառուսում բողոքի ցույցեր կազմակերպելու մեջ:
«Մեծ թվով մարդիկ են լցվել երկիր Լեհաստանից, Հոլանդիայից, Ուկրաինայից, այդ «Բաց Ռուսաստանից», Նավալնիի ուղարկածներից», — հայտարարել է Լուկաշենկոն։
Սոցցանցերում հեգնանքով են խոսում այս մասին և ասում են, որ Լուկաշենկոն ընդլայնել է ցուցարարների շրջանակը. մինչ այժմ նա ասում էր, որ փողոց են դուրս գալիս միայն «հարբեցողները և մակաբույծները»:
Աշխատողների դժգոհությունը նա որակել է որպես «20 ծույլ մարդկանց խռովություն»:
90 քրեական գործ է հարուցվել զանգվածային անկարգություններ կազմակերպելու համար, այդ թվում՝ բողոքի ակցիաների օրերին շատ հայտնի Nexta հեռագրական ալիքի հիմնադիր Ստեփան Պուտիլոյի դեմ: Նա ապրում է Լեհաստանում, նրան սպառնում է 15 տարի ազատազրկում, եթե նա վերադառնա Բելառուս:
Օգոստոսի 15-ին Լուկաշենկոն հայտարարեց, որ կկապվի Պուտինի հետ Բելառուսում տեղի ունեցած բողոքի ցույցերի վերաբերյալ: Նա հայտարարել է, որ եթե ռեժիմը «չգոյատևի» իր երկրում, ապա «ալիքը գլորվելու է» միացյալ պետության ողջ տարածքով:
Իսկ ուժայինների անօրինականության մասին լուսանկարների և տեսանյութերի ահռելի քանակի վերաբերյալ Լուկաշենկոն պատասխանել է, որ դրանք բեմադրված կադրեր և կեղծիքներ են․
«Մեզ պետք չէ զսպել խաղաղ ակցիաներով և ցույցերով: Մենք տեսնում ենք, թե խորքում ինչ է կատարվում: Մենք դա շատ լավ ենք տեսնում: Եվ հետո մենք կարդացել ենք գունավոր հեղափոխությունների ձեռնարկները»:
Ի՞նչ է սպասվում. վերլուծություն
Լուկաշենկոյի օրերն ավարտվե՞լ են
Էսկալացիան ավարտվեց, և այն, ինչ հիմա կատարվում է, արդեն ժողովրդական ցնծության սկիզբն է: Կարելի է ասել, որ Բելառուսը հրաժեշտ է տալիս Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին, կարծում է քաղաքագետ Դմիտրի Բոլկունեցը:
«Հասկանալի է, որ Լուկաշենկոն արդեն չի գնա բռնի սցենարի, նա հասկացավ, որ սա այն սցենարը չէ, որն ընդունում է բելառուսական հասարակությունը… Առաջիկա օրերին, շաբաթներին, հուսով եմ, որ դա տեղի կունենա, Լուկաշենկոն ստիպված կլինի լքել իր պաշտոնը, քանի որ նա այլևս չի կարող ամբոխին լռեցնել, հեռացնել: Մարդիկ հոգնել են նրանից, մարդիկ փոփոխություն են ուզում:
Լուկաշենկոն այլևս այնպիսի առաջնորդ չէ, որը կարող է համախմբել ազգը, նրա նկատմամբ ոչ մի վստահություն չկա, նա ամբողջովին կորցրել է իր վստահությունը: Կարծում եմ, որ ամենակարևոր քայլը, հավանաբար, նրա կյանքում կլինի հիմա հրաժարական տալը», — ասում է քաղաքագետը:
Ռուսաստանը չի միջամտում, քանի դեռ չեն ոտնահարվում իր շահերը Բելառուսում
«Ռուսաստանն անմիջապես կմիջամտի, եթե սպառնալիք զգա միացյալ պետության նկատմամբ», — կարծում է հեղինակավոր վերլուծական «Կրեմլի ԲեզԲաշեննիկ» հեռագրային հեռուստաալիքի մեկնաբանության հեղինակը:
«Մոսկվայի համար ամենից անբարենպաստ սցենարն այն է, եթե Լուկաշենկոն տապալվի ուկրաինական սցենարի համաձայն: Այս առումով, բելառուսական իշխանությունները իսկապես անընդհատ խորհրդակցում են իրենց ռուս գործընկերների հետ, այդ թվում ՝ բողոքողների վրա ճնշումը մեղմելու անհրաժեշտության վերաբերյալ:
Իրավիճակի հետագա վատթարացման դեպքում Լուկաշենկոն կարող է հայտարարել Բելառուսի և Ռուսաստանի ինտեգրման ճանապարհային քարտեզների լիարժեք համաձայնության մասին: Դրանից հետո միացյալ պետությունը կսկսի շատ ավելի սերտ երկխոսություն, և Ռուսաստանը ավելի ինտենսիվ մասնակցություն կունենա Բելառուսի բնակչության տնտեսական աջակցությանը»:
«Ռուսաստանի համար այժմ գլխավորն այն է, որ հնարավորինս շուտ առանձնանա Լուկաշենկոյից: Դադարեցնել «հինգերորդ շարասյան» և Արևմուտքի ինտրիգների մասին շահարկումները և ներգրավվել այս երկրում իշխանությունը փոխանցելու բանակցային գործընթացին», — կարծում է քաղաքագետ Դմիտրի Դրեյզը:
Խաղը ավարտվել է Լուկաշենկոյի համար, նա պարտվել է, կարծում է ռուս քաղաքագետ Լիլիա Շևցովան: Նրա կարծիքով՝ Ռուսաստանը շահագրգռված չէ աջակցել նրան:
«Մնում է հույս դնել Ռուսաստանի վրա, որը կարող է նրան փրկել կամ խորտակել:
Բայց Լուկաշենկոն Մոսկվայի ինչի՞ն է պետք:
Նախ, նրա ռեժիմի ֆինանսավորումը բեռ է Ռուսաստանի բյուջեի համար:
Երկրորդ, զավթիչին սատարելով՝ Մոսկվան դժվար թե ուժեղացնի Բելառուսում ռուսամետ տրամադրությունները:
Երրորդ, Լուկաշենոյի փրկվելը խաթարում է Պուտինի հնարավորությունները Արևմուտքի հետ հարաբերությունների կարգավորման հարցում:
Չորրորդ, ստիպված կլինի հրաժեշտ տալ միացյալ պետության գաղափարին: Կրեմլը դժվար թե ռիսկի դիմի մեկ պետության շրջանակներում ունենալ բնակչություն, որը կանգնում է փամփուշտների կրակի տակ: Եվ ինչպե՞ս հիմա բելառուսներին ախոռ քշես։
Լուկաշենկոն այլևս չի կարողանա պահպանել կայունությունը իր երկրում: Մոսկվան մոտենում է վառոդի տակառին:
Կրեմլը պետք է մտածի այն մասին, թե ինչպես վարվել իշխանություն գողացող մարդու հետ, որը թույլ է տալիս իրեն կծել Կրեմլի ձեռքը: Թուլացած և գազանացած Լուկաշենկոն, որը կորցրել է ժողովրդի աջակցությունը, գլխացավանք է Մոսկվայի համար»:
