«Չկան փաստարկներ, որ Բաքուն կգնա ամբողջական սահմանազատման». կարծիք Երևանից
Բաքուն կգնա՞ ամբողջական սահմանազատման
«Սահմանազատման գործընթացում Ալմա-Աթայի հռչակագրի վրա հղումն ու կոնկրետ քարտեզի հիշատակումը դրական զարգացումներ են, սակայն չկան համոզիչ փաստարկներ, որ Բաքուն հակված է իրականացնել հայ-ադրբեջանական սահմանի ամբողջական սահմանազատում»,- կարծում է «Ժողովրդավարության և անվտանգության տարածաշրջանային կենտրոնի» ղեկավար, քաղաքագետ Տիգրան Գրիգորյանը:
«Բավականին լուրջ կասկածներ ունեմ, որ Հայաստանից օկուպացված տարածքներում սահմանազատման գործընթացում կամ խոչընդոտներ են ստեղծելու, կամ էլ առհասարակ հրաժարվելու են սահմանազատումից»,- «Ազատության» եթերում հայտարարել է Գրիգորյանը:
Ասում է՝ անհասկանալի է, թե ինչու պետք է Ադրբեջանը զորքերը հետ քաշի ռազմավարական նշանակություն ունեցող տարածքներից, որոնք «հնարավոր նոր էսկալացիաների պարագայում իրեն բավականին լուրջ առավելություն են տալու»:
«Ադրբեջանը կարող է պատրվակ գտնել սահմանազատման գործընթացը կանգնեցնելու համար»
Քաղաքագետը հիշեցրել է՝ «Արցախի էթնիկ զտումից հետո Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը մի քանի անգամ հայտարարել է՝ ադրբեջանական զորքերը պետք է գտնվեն այդ տարածքներում [ուր ներխուժել են ադրբեջանական զորքերը], որպեսզի վերահսկողություն ունենան Հայաստանի նկատմամբ»:
Ուստի, ըստ նրա, անհասկանալի է, թե ինչու պետք է Ադրբեջանը համաձայնի սահմանազատման գործընթացի շրջանակներում իր զորքերը հետ քաշել ՀՀ օկուպացված տարածքներից:
«Ադրբեջանը, հասնելով Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված իր բոլոր նպատակներին, շարունակում է որոշակի հավակնություններ ունենալ արդեն ՀՀ սուվերեն տարածքի նկատմամբ»,- նշել է նա:
«Կոմունիկացիաների բացումը դեռևս խնդրահարույց է ՀՀ համար»
Տիգրան Գրիգորյանի խոսքով՝ շատերը կարծում էին, թե «Լեռնային Ղարաբաղի էջը փակելուց հետո շատ հեշտ է լինելու Ադրբեջանի հետ ինչ-որ պայմանավորվածությունների հասնել»: Շեշտում է՝ վերջին կես տարվա զարգացումները ցույց տվեցին, որ դա այդպես չէ, ավելին՝ Բաքուն ունի այլ նպատակներ: Դրանք կապված են ինչպես սահմանազատման, այնպես էլ կոմունիկացիաների բացման հետ: Քաղաքագետի խոսքով՝ ադրբեջանական կողմի հռետորաբանությունն այս հարցում փոքր-ինչ փոխվել է:
«Ալիևն իր վերջին ելույթներից մեկում հայտարարել է, որ եթե ՀՀ-ն չի ուզում ռուսական ներկայություն այդ կոմունիկացիայի վրա, կարող է լինել նաև միջազգային ներկայություն, բայց շարունակել է պնդել երրորդ կողմի ներկայությունն ու նրա կողմից անվտանգության ապահովման անհրաժեշտությունը»,- պարզաբանել է նա:
Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ Հայաստանի տեսանկյունից այդ տարբերակը ևս խնդրահարույց է, քանի որ միևնույն է նվազեցնելու է երկրի ինքնիշխանությունը:
Միաժամանակ նկատում է՝ անտրամաբանական է հղում կատարել 2020 թ.-ի նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի միայն մի կետի վրա և պահանջներ ներկայացնել Հայաստանին, երբ մյուս կետերը չեն գործում, իսկ հայտարարությունն, ըստ էության, գոյություն չունի:
«Եթե լինի երրորդ կողմի ներկայություն, տրամաբանական կլինի, որ Հայաստանը պահանջի նմանատիպ ներկայություն Նախիջևանում, օրինակ՝ Երասխից Մեղրի տանող ճանապարհն օգտագործելու համար»,- ասում է Գրիգորյանը:
Նրա կարծիքով՝ ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը երբեք թույլ չի տա իր տարածքում նմանատիպ ներկայություն: Իսկ եթե չգործի փոխադարձության սկզբունքը, դա կլինի ՀՀ կողմից «հերթական միակողմանի զիջումը»:
«Կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր, բայց միայն սկզբունքների մասին»
Քաղաքագետը չի բացառում, որ Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագիրը ստորագրվի մինչև տարեվերջ: Ընդգծում է՝ փաստաթուղթը լինելու է գործընթացի սկիզբը միայն: Պայմանավորվածություններն, ըստ նրա, շատ հաճախ լինելու են «լղոզված»․
«Լինելու է սկզբունքների մասին պայմանագիր: Շատ կոնկրետ նախանշված պայմանավորվածություններ չեն լինելու»:
Ասում է՝ խաղաղության պայմանագրով ձեռքբերված պայմանավորվածությունների կյանքի կոչման համար տարիներ պետք կգան: Տիգրան Գրիգորյանը, սակայն, լավատես չէ, թե Ադրբեջանն այդ ընթացքում կհրաժարվի Հայաստանի նկատմամբ ուժային ճնշման քաղաքականությունից, եթե Երևանը չցանկանա ինչ-որ հարցերում ընդունել ադրբեջանական տեսակետները:
Օրինակ է բերում, մասնավորապես՝ ՀՀ Սահմանադրության փոփոխության հարցը: Վերլուծաբանի դիտարկմամբ՝ Հայաստանի իշխանությունները փորձում են ցույց տալ, թե դա ներքին գործընթաց է, բայց գործ ունենք Բաքվի պահանջի հետ:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Բաքուն կգնա՞ ամբողջական սահմանազատման
