Ալիևի և Փաշինյանի հնարավոր հանդիպումն ու հոկտեմբերի 19-ին արցախյան մարտերի գոտում կատարված իրադարձությունները
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ու Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հոկտեմբերի 19-ի երեկոյան հայտարարել են, որ պատրաստ են Մոսկվայում հանդիպել բանակցությունների նպատակով։
Դա ասվել է ռուսական ՌԱՍՍ գործակալությանը տված զուգահեռ հարցազրույցների ժամանակ։
Նիկոլ Փաշինյան․
«Հակամարտությունը պետք է լուծվի բացառապես խաղաղ ճանապարհով։ Եվ ես պատրաստ եմ բոլոր անհրաժեշտ քայլերը ձեռնարկել՝ այդ արդյունքին հասնելու համար, այդ թվում՝ գնալ, հանդիպել, խոսել», — ասել է Նիկոլ Փաշինյանը։
Ընդ որում, վարչապետը կրկին ընդգծել է, որ հայկական կողմի համար Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցն առաջնահերթ նշանակություն ունի․
«Սա Հայաստանի բոլոր ժամանակների պաշտոնական դիրքորոշումն է․ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքը ռազմավարական կարևորություն ունի մեզ համար»։
Իլհամ Ալիև․
«Մենք միշտ պատրաստ ենք հանդիպել թե՛ Մոսկվայում, թե՛ ցանկացած այլ վայրում՝ դիմակայությանը վերջ դնելու և կարգավորման ուղիներ գտնելու համար։
Մենք էլ ենք խաղաղություն ուզում, սակայն, ի տարբերություն Հայաստանի, մենք նաև ուզում ենք մեր տարածքները, որոնք իրավունքի ուժով մեզ են պատկանում», — ասել է Ալիևը։
2020 թ-ի հոկտեմբերի 19-ին արդեն 23 օր է, ինչ հայկական և ադրբեջանական զինված ուժերը շարունակում են ռազմական գործողություններն Արցախի տարածքում և Ադրբեջանի՝ Արցախին հարող շրջաններում, որոնք հայկական զորքերի վերահսկողության տակ են 1990-ականների պատերազմից ի վեր։ Այս ընթացքում կողմերը երկու անգամ հրադադար են կնքել՝ հոկտեմբերի 10-ին և 18-ին, երկու անգամ էլ այն անմիջապես է խախտվել, կողմերը դրա համար միմյանց են մեղադրում։
Ինչ է տեղի ունեցել հոկտեմբերի 19-ին օրվա ընացքում․ տեղեկություններ երկու կողմից՝ ամփոփ
• Արցախցիները Գորիսում՝ պատերազմից հետո տուն վերադառնալու սպասումով․ լուսանկարներ
• Կարծիք Բաքվից․ արդյո՞ք հնարավոր է ուժով կտրել «ղարաբաղյան հանգույցը»
Տեղեկություններ Երևանից և Ստեփանակերտից
Հաղորդագրություններ մարտերի մասին
Հոկտեմբերի 19-ի առավոտը սկսվել է Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանության նախարարության հաղորդագրությունից այն մասին, որ «չնայած մարդասիրական նկատառումներով հրադադարի մասին պայմանավորվածությանը, թշնամու ուժերը վերսկսել են հրետակոծությունը հյուսիսային և հարավային ուղղություններով»։
Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը հաստատել է հարավային ուղղությամբ տեղի ունեցող ծանր մարտերի մասին տեղեկությունը և հաղորդել, որ «հայկական ստորաբաժանումները մաշում են հակառակորդին»։
Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը «սուտ» է որակել Ադրբեջանի գլխավոր դատախազության հաղորդագրությունն այն մասին, թե հայկական զինված ուժերը հարված են հասցրել Բաքու-Նովոռոսիյսկ նավթատարին։
Սոցցանցերում սպանված հայ գերու լուսանկարների հրապարակման մասին հաղորդագրություն
Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը ֆեյսբուքյան իր էջում տեղեկություններ է հրապարակել այն մասին, որ ադրբեջանցի զինվորականները գլխատել են հայ զինծառայողի։
Նա հաղորդել է, որ հոկտեմբերի 16-ին ադրբեջանական բանակի զինվորը զանգահարել է հայ զինծառայողի եղբորն ու ասել, որ վերջինս իրենց մոտ է, իրենք գլխատել են նրան և մտադիր են այդ լուսանկարը հրապարակել համացանցում։ Մի քանի ժամ անց այդ լուսանկարը հայտնվել է սոցցանցում՝ սպանվածի էջում։
«Ադրբեջանի զինվորականների հետ եղբայրն ունեցել է իրար հաջորդող երկու հեռախոսային խոսակցություն, որոնց ընթացքում ադրբեջանական մի քանի զինվորական խմբով ծաղրել են, փորձել են նվաստացնել սպանված զինծառայողի եղբորը: Ընդ որում, զանգերը կատարվել են հանգուցյալի եղբոր հեռախոսահամարով: Սրանք վայրագ ու դաժան, ակնհայտ ահաբեկչական մեթոդներ են», — գրել է օմբուդսմենը։
Սոցցանցերում և մեդիայում վերջին օրերին հրապարակվում են գերեվարված հայ զինվորների նկատմամբ ծաղրի և գնդակահարության լուսանկարներ և տեսանյութեր, և Հայաստանն այս առթիվ դիմել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան, հաղորդել է ՄԻԵԴ-ում Հայաստանի ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը։
Կանանց ջոկատ է ձևավորվել
Արցախի պաշտպանությանը մասնակցելու համար կանանց ջոկատ է ձևավորվել, հաղորդել է Հայաստանի պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը․
«Արդեն հարյուր մարդ է կամավորագրվել, բազմաթիվ հայտեր կան»։
Բողոքի ակցիա Երևանում
Արցախի կանայք իրենց երեխաների հետ խաղաղ ակցիա են անցկացրել Երևանում ՄԱԿ գրասենյակի մոտ։ Նրանք պահանջել են, որ ՄԱԿ գրասենյակի ներկայացուցիչներն Արցախ մեկնեն և իրենց աչքով տեսնեն, թե ինչ է այնտեղ կատարվում։
«Մենք պատրաստ ենք ներկայացնել բոլոր փաստերը, որոնք պաացուցում են ադրբեջանական զինված ուժերի և ահաբեկիչների անմարդկային գործողությունները, որոնք ներգրավված են ռազմական գործողություններում։ Ես պատրաստ եմ նրանց Հադրութ և Մարտունի տանել։ Ամեն օր ես ու երեխաներս արթնանում ենք արկերի պայթյունից։ Աշխարհը պետք է արձագանքի», — ասել է ակցիայի կազմակերպիչ Սիրանուշ Սարգսյանը։
Ակցիայի մասնակիցները կարգախոսներ են վանկարկել՝ «Ճանաչեք Արցախը», «Հերիք է լռեք», «Կանգնեցրեք Թուրքիային»։
«Անկարան Բաքվին խրախուսել է հարձակվել Լեռնային Ղարաբաղի վրա»․ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը
Corriere della Sera պարբերականին տված հարցազրույցում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Անկարան Բաքվին խրախուսել է հարձակվել Լեռնային Ղարաբաղի վրա։
«Այս հակամարտությունը չէր սկսվի առանց Թուրքիայի միջամտության: Թուրքական զորքերը մասնակցում են հարձակումներին: Ադրբեջանցիներն օգտագործում են Սիրիայից բերված ջիհադիստ զինյալների»։
«Թուրքերը հայ ժողովրդի ևս մեկ ցեղասպանություն են ցանկանում: Ես հարցնում եմ ինքս ինձ և միջազգային հանրությանը. ի՞նչ տեսակի զինադադար կարող ենք կնքել այս ահաբեկիչների հետ: Մենք հարձակման ենք ենթարկվում, մենք պետք է պաշտպանվենք, ինչպես ցանկացած ազգ, որին ոչնչացում է սպառնում»։
Ըստ Փաշինյանի՝ հայկական կողմն ապացույցներ ունի, որ Արցախում վարձկաններ են կռվում, և դրանք պաշտոնապես ընդունվել են Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի և այլ երկրների կողմից։
«Հանուն փրկության» Արցախը ճանաչելու պահանջ
Հայկական կողմը վերջերս անընդհատ դիմում է միջազգային հանրությանն՝ «Արցախը հանուն փրկության ճանաչելու» պահանջով։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․
«Անջատում հանուն փրկության» սկզբունքը ժողովուրդների ինքնորոշման սկզբունքի ժամանակակից դրսևորումն է […], երբ առկա է խտրականության, մարդու իրավունքների լայնածավալ խախտումների կամ ցեղասպանության ռիսկ»։
«Անջատում հանուն փրկության» սկզբունքը նաև բացառում է միացումը մի պետության հետ, եթե միավորումը բերելու է վերը նշված նույն հետևանքներին, գրել է վարչապետը։
Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում Հայաստանի ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանն այս առթիվ ասել է, որ «Արցախի անջատումն Ադրբեջանից վաղուց է եղել [ԽՍՀՄ փլուզման ժամանակ]», և հիշեցրել է, որ «Լեռնային Ղարաբաղը երբեք անկախ Ադրբեջանի մաս չի եղել»։
Տեղեկություններ Բաքվից
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության հաղորդագրությունները մարտերի վայրերի մասին․
• Գիշերվանից ռազմական գործողությունները շարունակվել են Աղդերե-Աղդամի, Ֆիզուլի-Հադրութ-Ջաբրայիլի ուղղությամբ, ինչպես նաև Արաքս գետի երկայնքով։
• Հայկական զինված ուժերը հրետակոծել են Ադրբեջանի Գերանբոյի, Տերտերի, Աղդամի և Աղջաբեդի շրջանները։
• «Հակառակորդը [կիրառում է] հրազեն, ականանետներ և հրանոթներ, ադրբեջանական զորքերը վերահսկում են օպերատիվ իրավիճակը ճակատի ողջ երկայնքով»։
• «Օկուպացված Քելբաջարի շրջանից Հայաստանի զինված ուժերի ստորաբաժանումները 82 և 120 մմ ականանետներով և խոշոր տրամաչափի զենքով գնդակոծում են ադրբեջանական բանակի դիրքերը Գյոյգյոլի շրջանում»։
• Նոր սրացում Հայաստանի հետ սահմանին։ Հայաստանի Բերդի և Վարդենիսի շրջաններից խոշոր տրամաչափի զենքով հրետակոծվել են ադրբեջանական բանակի դիրքերը Թովուզի և Դաշքեսանի շրջաններում։
Վերահսկողության տակ է առնվել ևս 13 գյուղ
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Թվիթերում թվել է Ջաբրայիլի շրջանի 13 գյուերը, որոնք անցել են ադրբեջանական զինվորականների վերահսկողության տակ՝ Սոլթանլի, Ամիրվարլի, Մաշանլի, Հասանլի, Ալիքեյխանլի, Գումլագ, Հաջիլի, Գեարչինվեյսելլի, Նիյազգուլլար, Քեչալ Մամեդլի, Շահվելլի, Հաջի Իսմայիլլի, Իսաղլի։
Սպառնալիք Բաքու-Նովոռոսիյսկ նավթատարի համար
Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը հաղորդել է, որ հրթիռներն ընկել են Բաքու-Նովոռոսիյսկ ռազմավարական նշանակության նավթատարից 250 մ հեռավորության վրա։
Հրդեհ Տերտեր քաղաքին հասցված հրթիռային հարվածից հետո
Օրվա երկրորդ կեսին հայկական զինված ուժերի Հայաստանի տարածքից հասցված հրթիռային հարվածի հետևանքով Տերտերում հրդեհ է բռնկվել բամբակի վերամշակման գործարանում։ Այս տեղեկության հրապարակման պահին հրդեհը դեռ չէր հաջողվել մարել, տուժածների մասին տվյալներ չկան։
Կորուստներ խաղաղ բնակչության շրջանում
Խաղաղ բնակչության շրջանում Ադրբեջանի կորուստների մասին տվյալները թարմացվել են։ Ըստ երկրի գլխավոր դատախազության տվյալների՝ սեպտեմբերի 27-ից մինչև հոկտեմբերի 19-ը հայկական զինված ուժերի հրետակոծության հետևանքով զոհվել է 61 խաղաղ բնակիչ, 282 մարդ վիրավորվել է։
