Արցախի վերաբերյալ համաձայնագիր և ավերածություններ Հայաստանի կառավարության շենքում։ Տեսանյութ
Նոյեմբերի լույս 10-ի գիշերը Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև Արցախում ռազմական գործողությունների դադարեցման, Ադրբեջանին հարակից շրջանների և ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի մասին համաձայնագիր է ստորագրվել։
Այս համաձայնագրի ստորագրումը բողոք է առաջացրել Երևանում։ Հարյուավոր մարդիկ, որոնք վրդովված են կարգավորման՝ համաձայնագրում ամրագրված պայմաններով, ներխուժել են կառավարության շենք, այնուհետև՝ նաև խորհրդարան։
Երևանում անկարգությունները շարունակվել են գրեթե ողջ գիշեր, մարդիկ, ինչպես և ընդդիմությունը կարծում են, որ «փաստացի Արցախը փոխանցվում է Ադրբեջանին»։
Բողոք Երևանում, տեսանյութ
Նոյեմբերի 10-ի գիշերը երկուսին մոտ Հայաստանի վարչապետը Ֆեյսբուքում գրել է, որ ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին համաձայնագիր է ստորագրել։
Նա նշել է, որ անձամբ իր և ողջ հայ ժողովրդի համար ծանր որոշում է կայացրել ռազմական իրադրության խորը վերլուծության և այդ տեղեկատվությանն ամենալավը տիրապետող մարդկանց գնահատականի արդյունքում։
Եվ, այնուամենայնիվ, շատերը Հայասատնում չկարողացան հավատալ նրան, որ կառավարության ղեկավարը կարող էր նման քայլի գնալ, մինչև որ Նիկոլ Փաշինյանն ուղիղ եթերում չխոսեց։
Իր ելույթը նա անվանել է «Ինչո՞ւ և ո՞վ է մեղավոր» և հայտարարել, որ չի կարող դեռ հաղորդել բոլոր մանրամասները, թե ինչու է ստորագրել համաձայնագիրը, և ինչ է կատարվել վերջին մեկ ամսում։ Փաշինյանը խոստացել է բաց խոսել որոշ ժամանակ անց՝ հակամարտության գոտում իրավիճակի կայունացումից հետո։
Առավոտյան կողմ վարչապետը կրկին ուղիղ եթեր է մտել։ Այս անգամ այն առնչությամբ, որ բողոքի դուրս եկած ամբոխը հարձակվել է խորհրդարանի խոսնակ Արարատ Միրզոյանի վրա և դաժանաբար ծեծել նրան։
Փաշինյանը խոստացել է, որ բոլոր «դեբոշիրները պատժվելու են»։
Ինչի՞ շուրջ են պայմանավորվել կողմերը․ համաձայնագրի ամբողջական տեքստը
Նոյեմբերի լույս 10-ի գիշերը հաղորդագրություն հայտնվեց այն մասին, որ Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի առաջնորդները ղարաբաղյան հակամարտության գոտում կրակի դադարեցման մասին համատեղ համաձայնագիր են ստորագրել։
Փաստաթղթի համաձայն՝ հակամարտության կողմերը պարտավորվել են դադարեցնել ռազմական գործողությունները 2020 թ-ի նոյեմբերի 10-ին ժամը 00:00-ից։
«Աղդամի շրջանն ու Ադրբեջանի Հանրապետության Ղազախի շրջանում հայկական կողմի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքները վերադարձվում են ադրբեջանական կողմին մինչև 2020 թ-ի նոյեմբերի 20-ը։
Լեռնային Ղարաբաղի շփման գծի և Լաչինի միջանցքի երկայնքով տեղակայվում է Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ կոնտինգենտը՝ հրազենով 1960 զինծառայող, 90 զրահափոխադրիչ, 380 միավոր ավտոմոբիլային և հատուկ տեխնիկա։
Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորակազմը տեղակայվում է հայկական զինված ուժերի դուրսբերմանը զուգահեռ։ ՌԴ խաղաղապահ կոնտինգենտի տեղակայման ժամկետը 5 տարի է՝ հերթական հնգամյա ժամկետով ինքնաբերաբար երկարաձգելու հնարավորությամբ, եթե կողմերից որևէ մեկը ժամկետը լրանալուց 6 ամիս առաջ չհայտարարի այս դրույթի կիրառման դադարեցման մտադրության մասին։
Հակամարտության կողմերի՝ պայմանավորվածությունները կատարելու նկատմամբ վերահսկողության արդյունավետության բարձրացման նպատակով հրադադարի վերահսկման խաղաղապահ կենտրոն է ստեղծվում։
Հայաստանի Հանրապետությունը մինչև 2020 թ-ի նոյեմբերի 15-ը Ադրբեջանի Հանրապետությանն է վերադարձնում Քելբաջարի շրջանն, իսկ մինչև 2020 թ-ի դեկտեմբերի 1-ը՝ Լաչինի շրջանը՝ թողնելով Լաչինի միջանցքը (5 կմ լայնությամբ), որը կապ կապահովի Ացախի և Հայաստանի միջև, միաժամանակ չի վերաբերի Շուշի քաղաքին։
Կողմերի համաձայնեցմամբ մոտակա երեք տարում Լաչինի միջանցքով նոր երթուղու շինարարության պլան կմշակվի, որ կապ կապահովի Ստեփանակերտի և Հայաստանի միջև՝ այդ երթուղու հսկման նպատակով ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի հետագա վերատեղակայմամբ։
Ադրբեջանի Հանրապետությունը երաշխավորում է քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների և բեռների երկու ուղղությամբ տեղաշարժի անվտանգությունը Լաչինի միջանցքով։
Ներքին տեղահանված անձինք և փախստականները վերադառնում են Լեռնային Ղարաբաղի տարածք և հարակից շրջաններ՝ ՄԱԿ փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի վարչության վերահսկողությամբ։
Ռազմագերիների և զոհվածների մարմինների փոխանակում է իրականացվում։
Ապաարգելափակվում են տնտեսական և տրանսպորտային կապերը տարածարջանում։ Հայաստանի Հանրապետությունն ապահովում է տրանսպորտային հաղորդակցություն Ադրբեջանի Հանրապետության և Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության արևմտյան շրջանների միջև՝ երկու ուղղություններով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների և բեռների անարգել տեղաշարժի համար։ Տրանսպորտային հաղորդակցության նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում են Ռուսաստանի ԱԴԾ Սահմանապահ ծառայության մարմինները։
Կողմերի համաձայնեցմամբ՝ ապահովվում է նոր տրանսպորտային հաղորդակցությունների շինարարություն, որը Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունը կապում է Ադրբեջանի արևմտյան շրջանների հետ»։