168 ստուգում, մահվան 3 դեպք. աշխատանքային իրավունքի խախտումները ՀՀ-ում
Աշխատանքային իրավունքի խախտումներ ՀՀ-ում
Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակն արձանագրել է զբաղվածության ոլորտում առկա բազմաթիվ խնդիրներ։ Հիմնականում խախտվել են այս իրավունքները՝ անվտանգ ու արժանապատիվ աշխատանքային պայմանների, հանգստի, արդար վարձատրության, արտաժամյա աշխատանքի դիմաց վարձատրվելու։ Աշխատանքի միջազգային օրվա ուղերձում պաշտպան Անահիտ Մանասյանն ընդգծել է՝ երկրում շարունակում են արդիական մնալ աշխատանքային իրավունքների պատշաճ իրացման հետ կապված մի շարք խնդիրներ:
2024 թ.-ի առաջին եռամսյակում առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմինն աշխատանքային իրավունքի ոլորտում 168 ստուգում է իրականացրել: Աշխատանքային իրավունքի, այդ թվում՝ անվտանգության կանոնների պահպանման խախտման դեպքեր ամենաշատը նկատվել են շինարարության ոլորտում:
«Արձանագրվում են դեպքեր, երբ ոչ բոլոր աշխատողներն են կրում անհատական պաշտպանիչ միջոցներ, բարձրության վրա միջհարկային աստիճանավանդակները կահավորված չեն լինում և այլն»,- ասում է տեսչական մարմնի ղեկավարի տեղակալ Վահագն Գրիգորյանը:
«Նշանակվել է 57 մլն դրամից ավելի տուգանք»
Միայն 2024 թ.-ի առաջին եռամսյակում անվտանգության կանոնների չպահպանման հետևանքով գրանցվել է մահվան 3 դեպք: Առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմնի ղեկավարի տեղակալ Վահագն Գրիգորյանը մի շարք, այդ թվում՝ դժբախտ պատահարների դեպքերում սահմանված տուգանքների վերանայման անհրաժեշտություն է տեսնում.
«Օրինակ՝ շինհրապարակում աշխատանքային պայմանները չեն պահպանվել ու դժբախտ դեպք է գրանցվել։ Պայմանները չպահպանելու համար տուգանքը կազմում է 130 հազար դրամ, ինչը կարծում եմ՝ բավարար չէ»:
Տեղեկացրել է՝ այս տարի արդեն իսկ նշանակվել է ընդհանուր 57 մլն դրամից ավելի տուգանք։
Գրիգորյանի փոխանցմամբ՝ տեսչական մարմինը մտադիր է նախաձեռնել գործընթաց անհրաժեշտության դեպքում տնտեսվարողի գործունեությունը ժամանակավորապես կասեցնելու ուղղությամբ: Հարցն արդեն քննարկել են օրենսդիր մարմնի հետ:
Այս տարվա առաջին եռամսյակում, ըստ նրա, արձանագրվել են ամենատարբեր բնույթի խախտումներ: Դրանք կապված են եղել օրենքով սահմանված ժամկետներում աշխատավարձ չվճարելու, ամենամյա արձակուրդ չտրամադրելու, առանց հիմքերի աշխատանքային պայմանները փոփոխելու, վերջնահաշվարկ կատարելու կարգի հետ:
Տեսչական մարմնի ղեկավարի տեղակալի խոսքով՝ քաղաքացիներն ակտիվ են իրենց իրավունքները պաշտպանելու հարցում, քիչ չեն նաև գործատուների զանգերն ու նամակները:
Ի՞նչ բողոքներ են ներկայացնում քաղաքացիները
Մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանի խոսքով՝ 2023 թ.-ին աշխատանքային իրավունքների հետ կապված առավել տարածված խնդիրներից է եղել աշխատանքից ազատվելիս աշխատողների հետ վերջնահաշվարկ չկատարելու, ոչ ամբողջովին կատարելու կամ օրենսդրությամբ սահմանված ժամկետը չպահպանելով կատարելու խնդիրը։
«Պաշտպանի աշխատակազմ ստացված բողոքներով բարձրաձայնվել է հաստիքների կրճատման հիմքով աշխատանքից ազատելիս կրճատվող հաստիքը զբաղեցնող աշխատակիցների միջև ընտրության չափանիշների բացակայության խնդիրը»,- նշել է նա:
ՄԻՊ գնահատմամբ՝ շարունակում է խնդրահարույց մնալ նաև աշխատաշուկայում խտրականության բացառման հարցը։
Այս առումով հատկապես կարևորել է՝
- աշխատաշուկային կանանց ավելի ցածր մասնակցության խնդրի հասցեագրումը,
- աշխատավայրում սեռական ոտնձգության բացառման օրենսդրական և գործնական արդյունավետ կառուցակարգերի նախատեսումը։
Մանասյանն առաջնային է համարել նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց աշխատանքային իրավունքների, ներառյալ՝ մատչելի աշխատանքային միջավայրի ապահովմանն ուղղված ջանքերի շարունակականությունը։
«Կարևոր եմ համարում նաև մասնավոր հատվածում աշխատանքային իրավունքների ապահովման նկատմամբ պետության պատշաճ վերահսկողության միջոցների ձեռնարկումը, ինչպես նաև աշխատողների և գործատուների շրջանում աշխատանքային իրավունքների առնչությամբ իրազեկվածության մակարդակի բարձրացմանն ուղղված միջոցառումների իրականացումը»,- նկատել է նա:
Շեշտել է՝ իրավասու մարմինները պետք է շարունակական գործուն քայլեր ձեռնարկեն աշխատանքային իրավունքների պաշտպանության պատշաճ կառուցակարգերի ամրապնդման ուղղությամբ:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Աշխատանքային իրավունքի խախտումներ ՀՀ-ում
