Անակլիա․ Վրաստանի հանգստավայր, որը քաղաքականության պատանդ է դարձել
Անակլիա՝ մոռացված հանգստավայր Վրաստանի սևծովյան ափին
Անակլիան հանգստավայր է Վրաստանի արևմուտքում՝ Աբխազիայի սահմանին մոտ։ Այն փոքր ավան է, որտեղ, առաջին հայացքից, ամեն ինչ կա զարգացման և լավ կյանքի համար՝ շահեկան դիրք, կլիմա, ծով։ Սակայն, չնայած դրան, մարդիկ այստեղ ապրում են համատարած գործազրկության և աղքատության պայմաններում։ Տեղացիներից շատերը համարում են, որ իշխանությունն Անակլիայի զարգացման համար քաղաքական կամք չունի։ Այդ հավակնոտ խոստումների կատարմանը նրանք սպասում են ավելի քան 10 տարի։
Վրաստանի իշխանությունն արագ տեմպերով սկսել էր զարգացնել հանգստավայրը 2010 թ-ին։ Սակայն 2012 թ-ին տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո մայրաքաղաքը մոռացավ Անակլիայի մասին։ Հույսերը, որոնք վերածնվեցին 2016 թ-ին, երբ այստեղ սկսվեց խորջրյա նավահանգստի շինարարությունը, չարդարացան։ Նախագիծը, որից սպասում էին բազմամիլիոնանոց ներդրումների, հազարավոր աշխատատեղերի և անգամ աշխարհաքաղաքական բեկման, կասեցվեց 2020 թ-ին, ներդրողների և Վրաստանի կառավարության միջև ծագած վեճի պատճառով։ Կասեցված նախագծին զուգահեռ՝ կանգնեց նաև կյանքն Անակլիայում։
Հակադրությունների ավան
Անակլիայի կենտրոնական փողոցը գեղեցիկ է, դրա ողջ երկայնքով արմավենիներ են տնկված։ Կանգառում երկնագույն մազերով և ուսապարկով աղջիկ է կանգնած՝ ուշադրություն գրավելով իր վառ արտաքինով։ Նա համաձայնում է լուսանկարվել, սակայն քիչ է խոսում և հրաժարվում է հարցազրույց տալ։
Նրա անունը Թամունա է, նա ապրում է Զուգդիդիում՝ Սամեգրելո-Զեմո Սվանեթի շրջանի վարչական կենտրոնում՝ այստեղից 30 կմ հեռավորության վրա։ Նա Անակլիա է եկել՝ ծովափում ճյուղեր հավաքելու։ Դրանցից տարբեր զարդեր է պատրաստում։
Համավարակից առաջ աշխատել է հասարակական կազմակերպությունում, հիմա աշխատանք չունի։ Մասնագիտությամբ զբոսաշրջության մասնագետ է և նույնիսկ մտածում է իր շրջանում մասնագիտությամբ աշխատանք փնտրել։ Մեզ դա շատ է զարմացնում։ Սակայն շուտով խճանկարն ամբողջանում է։
- Սառեցված սեզոն։ Ինչպե՞ս է համավարակն ազդել Վրաստանի ձմեռային հանգստավայրերի վրա
- Ծովափի տնօրենը, կամ զբոսաշրջությունը Վրաստանում համավարակի օրերին։ Տեսանյութ
Ավանի կենտրոնից և ծովափից հեռանալով՝ նկատում ես, թե ինչպես է անհետանում եվրոպական Անակլիան և ինչպես են սկսվում վրացական սովորական աղքատ գյուղի տեսարանները։ Ավերված և ցեխով պատված փողոցներ, հին տներ, ծռված ցանկապատեր, որոշ տեղերում երևում են բնակարանների վարձակալության ռուսերեն և վրացերեն հայտարարություններով հին ու ժանգոտված ցուցանակներ։
Տեղի բնակիչները խոսում են դժկամությամբ, քիչ։ Դա զգուշավորություն է, կշեռքի մյուս նժարին ամառային սեզոնի ճակատագիրն է։
Դատարկ զբոսայգի և սեզոնի մեկնարկ
Ամառվա առաջին շաբաթն է՝ կեսօրից հետո։ Եղանակի հարցում բախտներս չի բերել՝ ամպամած է, ժամանակ առ ժամանակ անձրևում է։ Բայց մենք հույսը չենք կորցնում, որ լողափին մարդ կտեսնենք։ Պարզվում է՝ իզուր։
Անակլիայի լողափում, որն այնքան լքված է, որ դժվար է այդ վայրն ընկալել որպես ծովային հանգստավայր, գրեթե մարդ չկա։ Զբոսայգին նույնպես դատարկ է։ Եվ տպավորություն չի թողնում, թե իր մասին հոգ են տանում։ Զբոսայգու երկայնքով տնկված արմավենիները սկսել են չորանալ, դրանց նայելը տհաճ է։
«Երեկ խոտն ենք հնձել, այն այստեղ ծնկիցս էր»,- ասում է երիտասարդ մի կին՝ Նանան (անունը փոխված է), որը զբոսայգում վարձով հեծանիվներ և մանկական մեքենաներ է տալիս։ Լքված զբոսայգում նրա գունագեղ հեծանիվները հեռվից ուշադրություն են գրավում։ Բառացիորեն մի քանի օր առաջ նա իմացել է, որ այսուհետ ստիպված է լինելու վճարել համայնքապետարանին, և դա նրան դուր չի գալիս։
Նանան ասում է, որ վերջին երկու տարում Անակլիան արդեն չէր կարողանում զբոսաշրջությամբ ապրել, որը տեղի բնակիչների համար ապրուստի հիմնական աղբյուրն էր։ Նա վստահ չէ, որ այս տարի դրությունը կբարելավվի, և ինքը բավականաչափ գումար կվաստակի՝ վարձը վճարելու և ընտանիք պահելու համար։ Նանան ընտանիքի միակ աշխատողն է։
Նա այս բիզնեսով է զբաղվում չորս տարի։ Հեծանիվի վարձակալությունն արժե 10 լարի (մոտ 3.2 դոլար) մեկ ժամվա համար, իսկ մանկական մեքենան քշելը՝ 5 լարի՝ 10 րոպեի համար։ Նանան ասում է, որ սեզոնին միջինում մոտ 4-5 հազար լարի (1300-1600 դոլար) է աշխատում։ Այս խնայողություններով ընտանիքը պետք է ձմեռն անցկացնի։
Անակլիայի մասին
Անակլիան ավազե լողափերով ծովափնյա կլիմայական հանգստավայր է վրացական Սամեգրելոյի շրջանում՝ Աբխազիայի հետ սահմանին, վարչական կենտրոն Զուգդիդիից 30 կմ հեռավորության վրա։ Ավանը հայտնի է Վրաստանի ամենաերկար՝ 552-մետրանոց հետիոտնային կամրջով, որն անցնում է Ինգուր գետի վրայով և Անակլիան միացնում հարևան Գանմուխուրի գյուղի հետ։
2011 թ-ին՝ նախորդ կառավարության օրոք, պլանավորվում էր Անակլիային քաղաքի կարգավիճակ շնորհել։ 2012 թ-ին հայտարարվել էր, որ Անակլիային հարող տարածքում նավահանգստային Լազիկա նոր քաղաքն է կառուցվելու։ Այդ քաղաքը պետք է 2024 թ-ին Վրաստանի մեծությամբ երկրորդ քաղաքը դառնար՝ կես միլիոնանոց բնակչությամբ։
Մի քանի շենքերի շինարարություն էր սկսվել, սակայն նախագիծը կասեցվել էր 2012 թ-ին, երբ նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի կուսակցությունը պարտվել էր ընտրություններում։ Այդ օրվանից Վրաստանում իշխանության ղեկին «Վրացական երազանքն» է՝ միլիարդատեր Բիձինա Իվանիշվիլիի կուսակցությունը, որը մեծ համակրանք չի տածում Սաակաշվիլիի սկած նախագծերի նկատմամբ։
Վրաստանի Վիճակագրական ծառայության տվյալներով՝ 2014 թ-ին Անակլիայում 510 ընտանիք, կամ 1400 մարդ էր ապրում։ Տեղի բնակիչների եկամտի հիմնական աղբյուրը զբոսաշրջությունն ու ձկնորսությունն է։
Ծովափնյա քաղաքում ապրելու հմայքն ու տխրությունը
«Ծովի մոտ ապրելը պետք է շքեղություն լինի։ Սակայն, եթե հիմա թոշակառու չեք և ոչ մի տեղ չեք աշխատում, սովից կմեռնեք»,- ասում է Թամար Շելիան՝ «Նուգո» ընտանեկան հյուրանոցի տերը։ Թամարը տխրությամբ է նշում, որ ծովափնյա ավանի բնակիչներն աշխատանքի են մեկնում արտասահման․
«Հիմնականում կանայք են մեկնում, Իտալիայում հիվանդապահ են աշխատում։ Շատերն արդեն մեկնել են։ Միայն վերջերս՝ տասը կին»։
Թամարի ընտանիքն արդեն չորս տարի է՝ Անակլիայում ընտանեկան հյուրանոց ունի։ Եռահարկ փայտյա տունն 9 սենյակ ունի 30 հյուրերի համար։ Յուրաքանչյուր համարի պատերը ձևավորված են աշխարհի տարբեր երկրների համայնապատկերներով։ «Որ հյուրերը գոհ լինեն», — ասում է Թամարը։
Վերջին երկու տարում համավարակի պատճառով հանգստացողներ չեն եղել․
«Զբոսաշրջիկներ չկային։ Մենք էլ էինք վախեցած, ոչ ոքի տուն չէինք թողնում։ Եվ հիմա Անակլիայում ոչ ոք հյուրեր չունի, գուցե՝ մեկ-երկուսը կենտրոնում»։
Անակլիայում երեք մեծ հյուրանոց և ընտանեկան տիպի բազմաթիվ հյուրանոցներ կան։ Գիշերակացի գները սկսվում են 30 լարիից (9.6 դոլար) և հասնում 200 լարիի (64 դոլար)՝ կախված ծառայություններից և պայմաններից։
Համավարակի պատճառով անցյալ տարի Անակլիանում օտարերկրյա զբոսաշրջիկներ գրեթե չեն եղել։ Մեծ հյուրանոցները կարանտինի համար էին օգտագործվում։ Անցյալ տարի տեղի հյուրանոցները չեն փակվել՝ ներքին զբոսաշրջության շնորհիվ, սակայն այդ ռեժիմով երկար չեն գոյատևի։
«Համավարակը փոխել է մեր կյանքը, կրկնակի կրճատել մեր եկամուտները, բայց մենք, միևնույն է, պատրաստվում ենք բացվել այս տարի»,- ասում է Էկա Գվիլիան, որն արդեն ինը տարի է՝ զբոսայգում բացօթյա սրճարան ունի։
Նա ասում է, որ պատրաստվում էր մեկ շաբաթից բացվել, բայց հազիվ թե կարողանա․ «Համայնքապետարանը մերժում է, նրանք ինչ-որ նոր կանոններ են հաստատել, վարձավճար են ուզում, բայց գինը դեռ չեն որոշել։ Եվ չենք կարողանում բացվել, քանի դեռ գները չգիտենք»։
Զուգդիդիի քաղաքապետարանում մեզ ասացին, որ վարձավճարը դեռ չեն կարող նշել, սպասում են գույքի աուդիտորական գնահատականի արդյունքներին։
Սակայն ժամանակը գնում է։ Էկան հույսը դրել է ներքին զբոսաշրջիկների վրա և չի հավատում, որ այս սեզոնին օտարերկրացիներ կգան։
Էկայի և Նանայի ապագան կախված կլինի այն գնից, որը տեղի իշխանությունը կսահմանի զբոսայգուց օգտվելու համար։
Բացի այդ, համայնքապետարանն Էկայից պահանջել է բաց սրճարանի ճարտարապետական գծագիրը, որն ընդհանուր առմամբ երեք ամիս է աշխատելու։ Նրա խոսքով՝ ճարտարապետը, որի օգնությանն ինքը դիմել է, մերժել է, քանի որ չի հասկացել, թե ինչի՞ համար է փողոցում դրված սեղանների և անձրևանոցների գծագիրը։
Նա նաև իր հաշվին պետք է էլեկտրականություն և ջուր քաշի սրճարանում։
Անակլիայի նավահանգիստ՝ սառեցված նախագիծ
Զբոսաշրջությունը գլխավոր միջոցը չէ Անակլիայում կյանքն ավելի գրավիչ դարձնելու համար, քան հիմա է։ Ավելին՝ Վրաստանում շատերը կարծում են, որ ներդրումների շնորհիվ Անակլիան կարող է կյանքը փոխել ոչ միայն այդ փոքր ավանում կամ շրջանում, այլև ողջ երկրում։ Խոսքն այստեղ Վրաստանում առաջին խորջրյա նավահանգստի շինարարության մասին է։
Ինգուրի գետաբերանը, որտեղ տեղակայված է Անակլիան, հարմար վայր էր համարվում նավարկության համար նաև նախորդ դարերում։ Այս ոչ մեծ գյուղում նավահանգիստ կառուցելու գաղափարը մի քանի անգամ ծնվել է խորհրդային Վրաստանում։
Քաղաքի և նավահանգստի շինարարության գաղափարն առաջ է քաշել Վրաստանի նախկին իշխանությունը։ «Վրացական երազանքի» կառավարությունն ու կուսակցության առաջնորդ Իվանիշվիլին բազմիցս թերահավատորեն են խոսել այդ նախագծի մասին։
Սակայն 2014 թ-ին կառավարությունն, այնուամենայնիվ, Անակլիայում խորջրյա նավահանգստի շինարարության միջազգային տենդեր էր հայտարարել։ Այն հաղթել էր «Անակլիայի զարգացման կոնսորցիումը», որի մեջ մտնում է վրացական TBC Holding-ը, ամերիկյան SSA Marine-ը, British Wondernet Expres-ը, որն աշխատում է Կենտրոնական Ասիայի երկրներում, ինչպես նաև բուլղարական G-Star Ltd-ն։ Նախագծի ներդրումները պետք է հասնեին 400 մլն դոլարի։
Վրաստանը Սև ծովում երկու նավահանգիստ ունի՝ Փոթին և Բաթումը։ Սակայն անբավարար խորության պատճառով դրանք չեն կարողանում ընդունել բոլոր տեսակի նավերը։ Այդ պատճառով էլ այդ նավահանգիստները չեն կարողանում մրցակցել ո՛չ թուրքական, ո՛չ ռուսական սևծովյան նավահանգիստների հետ։
Եթե Անակլիայում նավահանգիստ կառուցվի, պատկերը կտրուկ կփոխվի։ Նախագծում նշվում է, որ նավահանգիստը կարող է ընդունել մինչև 10 հազար կոնտեյներ պարունակող նավեր․ համեմատության համար՝ երկրի գլխավոր նավահանգիստ Փոթին կարող է ընդունել ընդամենը 1 500 կոնտեյներ տարողությամբ նավեր։ «Անակլիա» նավահանգիստը զգալիորեն կարող է ավելացնել Վրաստանի տարանցային ներուժը, քանի որ կարող է ճանապարհ բացել Կենտրոնական Ասիայի և Եվրոպայի միջև բեռների տարանցման համար։
Ներդրումային համաձայնագիր էր ստորագրվել, և 2017 թ-ին սկսվել էր շինարարությունը։ Սակայն ընդամենը մեկ տարուց, երբ արդեն ավարտվել էին ստորջրյա աշխատանքները, պետության և կոնսոցիումի միջև տարաձայնություններ էին սկսվել, և շինարարությունը կանգնել էր։
Տարաձայնությունների գլխավոր պատճառն այն էր, որ կառավարությունը հրաժարվել էր ներդրողներին պետական ֆինանսական երաշխիքներ տալ՝ այն դեպքում, եթե նավահանգիստը չկարողանա սահմանված ժամկետներում նախագծային հզորության հասնել։ Կառավարությունը կոնսորցիումին մեղադրել էր անհրաժեշտ միջոցներ գտնելու անընդունակության համար։
Բացի այդ, կոնսորցիումի ղեկավարների՝ ազդեցիկ բանկիրներ Մամուկա Խազարաձեի և Բադրի Ջափարիձեի դեմ քրեական գործ էր հարուցվել 10 տարվա վաղեմության գործարքի շրջանակում փողերի լվացման մեղադրանքով։
Վրացական ընդդիմությունը բազմիցս հայտարարել է, որ իշխանությունը գիտակցաբար սաբոտաժի է ենթարկում շինարարությունը Ռուսաստանի ճնշման տակ, որին ձեռնտու չէ Վրաստանի նոր նավահանգիստը։
Նախագծի համար ստեղծվող խոչընդոտների առնչությամբ բազմիցս դժգոհություն է հայտնել ԱՄՆ Պետդեպը։
2021 թ-ի հունվարին Վրաստանի կառավարությունը հայտարարել է կոնսորցիումի հետ գործարքի վերջնական խզման և նախագծի կասեցման մասին։ Իսկ մարտին վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին հրահանգել է նոր տենդեր հայտարարել և նոր ներդրողներ գտնել։
Այսօր ոչ ոք չի կարող անգամ մոտավոր ժամկետներ նշել, թե Անակլիայի նավահանգստի շինարարությունը երբ կավարտվի։
«Երբ նավահանգիստը կառուցվում էր, շատ մարդիկ աշխատանք ունեին, եկամուտ ունեին։ Ոմանք տներն էին վարձակալության տալիս բանվորներին, ոմանք նրանց համար սնունդ էին պատրաստում, հավաքարար աշխատում։ Բոլորը գոհ էին»,- Անակլիայում ակտիվ շինարարության ժամանակներն է հիշում տեղի բնակիչ Թամար Շելիան։
Ում հետ էլ խոսում էինք Անակլիայում, բոլորն ապագա բարեկեցությունը կապում էին նավահանգստի շինարարության հետ։
Անակլիայի հատուկ տնտեսական գոտու ներուժի հետազոտման համաձայն, որն անցկացրել է Անակլիայի զարգացման կոնսորցիումը, նախագծի իրականացումը թույլ կտա 16 հազար աշխատատեղ ստեղծել 20 տարում և ավելի քան 1 միլիարդ դոլար ներդրում ապահովել։
Ավազամրրիկները
Սակայն սառեցված շինարարությունը տեղի բնակիչներին դեռևս միայն դժվարություններ է բերում։ Ապագա նավահանգստի հատվածում՝ 110 հեկտար մակերեսի վրա, 5 մլն խորանարդ մետր ավազ է լցվել։ Նավահանգստի հատվածը, որտեղ ներկա պահին կասեցված են աշխատանքները, սահմանակից է ավանին։ Երբ քամի է փչում, Անակլիայում ամեն ինչ գորշ է դառնում, իսկ տեղացիների տներն ու բակերն ավազով է լցվում։
«Դա սովորական ավազ չէ։ Դա ավազափոշի է։ Այն ներթափանցում է ամենուր։ Շնչել հնարավոր չէ։ Մարդ թունավորվում է», — ասում է Թամար Շելիան, որի տունը շինարարությունից առանձնացնում է ցանկապատը։
Շելիաների ընտանիքը մի քանի անգամ մաքրել է իր եռահարկ փայտյա տունը «Կերխերով»։ Ավազը մաքրվել է, բայց փայտե պատերը ներծծել են ջուրը, ու տանն ամեն ինչ փչացել է։ Մուգ նստվածքը թաքցնելու համար պատերը ներկել են ոսկեգույն լաքով, սակայն ամեն անգամ, երբ փչում է քամին, Շելիաների գեղեցիկ եռահարկ փայտե տունը կրկին սևանում է, դժոխքը վերսկսվում է։
«Մենք այս տունը կառուցել ենք պապենական հողակտորի վրա, չէինք ուզում ոչ մի տեղ մեկնել։ Չէինք պատկերացնում, որ մեզ այսպիսի բան է սպասվում։ Այժմ երազում եմ, որ մեզ վերաբնակեցնեն», — ասում է Թամարը։
Այդ անտանելի ավազամրրիկները վնասում են ոչ միայն բնակիչների առողջությանը, այլև զբոսաշրջությանը։
«Եթե մեզ մոտ զբոսաշրջիկներ գան, և այդ քամին նորից բարձրանա, բոլորը կփախչեն։ Հարևանությամբ տեգրս է ապրում։ Նրա տուն էր եկել ռուս ընտանիք՝ երեխաների հետ։ Առավոտյան էին եկել, մի քանի ժամից քամին սկսվեց։ Նրանք շոկի մեջ էին, թե ինչպես ենք ապրում այստեղ, ինչպես ենք շնչում։ Տաքսի կանչեցին և հեռացան», — պատմում է Թամար Շելիան։
Նուգզար Գաբելիայի հողակտորը նույնպես սահմանակից է կառուցվող նավահանգստին։ Նա ասում է, որ ավազամրրիկը պատում է ոչ միայն իր տունը, այլև ողջ Անակլիան․ «Այս ավազն ալյուրի պես է։ Եթե անգամ փոքր ճեղք գտնի, ողջ տունը կպատի»։
Նուգզարը նշում է, որ խնդրի լուծման համար բավական է շրջան վերադարձնել բերրի հողը, և մի քանի անձրևներից հետո ոչ մի մրրիկ էլ չի լինի։
«Կա նաև ափը փլվելուց պաշտպանելու խնդիր։ Այն լուծելը նույնպես բարդ չէ։ Պետք է մի քանի ալեհատ սարքել, գետն էլի ավազ կբերի, և ծովը բնական եղանակով կնահանջի… Սակայն, ինչպես ավազի դեպքում է, մեզ ոչ ոք, ցավոք, չի հարցնում»։
Ձուկ բռնել կարելի է, բայց չի կարելի
«Մարդը միշտ ձգտել է ջրի մոտ ապրել՝ դրանից օգուտ քաղելու համար։ Բայց 21-րդ դարում դա ոչ թե օգուտ է, այլ՝ խնդիր», — ափսոսանքով նշում է Նուգզար Գաբելիան։
Նուգզարը ձկնորս է, երկար տարիներ այդ բիզնեսը նրա համար եղել է և՛ հոբբի, և՛ եկամտի աղբյուր․
«Որքան հիշում եմ, ձկնորսությունն Անակլիայում երբեք չի սահմանափակվել։ Ձվադրման ժամանակահատված կա, երբ ձուկ չենք որսում, մնացած ընթացքում միշտ կարող ենք գումար վաստակել։ Իսկ հիմա այնպես կարող են տուգանել, որ ստիպված լինես տունդ վաճառել»։
Անակլիայի բնակիչների գրեթե 10 տոկոսի համար ձկնորսությունն ապրուստի միակ միջոցն է։ Անակլիայի ձկնորսներն այժմ շատ ծանր վիճակում են։ Նրանց լիցենզիա է պետք՝ հանգիստ ձուկ որսալու համար։ Իսկ լիցենզիա ստանալու համար պետք է սարքավորումներով հագեցած ձկնորսական նավ ունենալ, գնալ Բաթում և մի քանի հազար լարի վճարել։
Իսկ Անակլիայի ձկնորսները ձկնորսական ցանցերով ձուկ են որսում ոչ մեծ մոտորանավակներով, փոքր փակ տարածքում․
«Մեզ մեկուկես կիլոմետր են տրամադրել Անակլիայի տարածքում։ Քանի՞ մարդ այնտեղ կտեղավորվի։ Իսկ երբ սեզոնը գալիս է, Թուրքիայից 30-40 նավ է գալիս․․․ Այստեղ արգելոց է, այնտեղ՝ արգելված գոտի, իսկ որտե՞ղ ձուկ բռնենք»։
Թուրքական նավերը լիցենզիաներ ունեն, Անակլիայի ձկնորսները չեն կարող մրցակցել նրանց հետ։
Transparency International Georgia կազմակերպությունն Անակլիայի ձկնորսների ծանր դրությանը նվիրված հրապարակումներում (2015-2016 թթ․) նշում է, որ պետությունը պետք է վերանայի ձկնորսության լիցենզիայի պայմանները, քանի որ տեղի բնակիչները գործնականում չեն կարողանում մրցակցել լիցենզիա ունեցող ընկերությունների հետ։
Լավատեսության առիթնե՞ր կան
Սակայն նույնիսկ այսքան խնդիրների առկայության պայմաններում տեղի բնակիչները չեն կորցնում լավատեսությունը։
«Անակլիան մեծ ներուժ ունի, նորմալ տեր ունենալու դեպքում այստեղ կարող է ամեն ինչ լավ լինել», — ասում է Զուգդիդիի համայնքապետարանում Անակլիայից ընտրված մեծամասնական պատգամավոր Դաթա Շելիան։ Նա ներկայացնում է «Միացյալ ազգային շարժումը»՝ նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի կուսակցությունը։
2014 թ-ից Զուգդիդիի համայնքապետարանն, ինչպես Վրաստանի բոլոր համայնքապետարանները, գլխավորում են իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության ներկայացուցիչները։
Նախորդ իշխանությյան նկատմամբ Անակլիայի բնակիչների համակրանքը նկատելի է․ ըստ ամենայնի՝ այն պատճառով, որ նախորդ իշխանության ժամանակ մեծ վերակառուցում էր սկսվել, որը ներկայիս իշխանության ժամանակ գրեթե կասեցվել է։
«Մենք հիանալի ափ ունենք, ավազե լողափ, հանդարտություն, այգի։ Իսկ դուք որևէ տեղ տեսե՞լ եք Անակլիայի գովազդ», — հարցնում է Դաթան։ Եվ մենք մտաբերում ենք, որ Թբիլիսիից դեպի Անակլիա ողջ ճանապարհի վրա ոչ մի գովազդային պաստառ չենք տեսել։
«Եթե Թբիլիսիում, մետրոյում, գնացքներում կարելի է խաղատան գովազդ տեղադրել, ինչո՞ւ, օրինակ, Թբիլիսի-Զուգդիդի գնացքում չի կարող լինել Անակլիայի գովազդն ու տեղեկատվական թռուցիկները», — պատգամավորի ձայնի մեջ հուզմունք է նկատվում։
Դաթա Շելիան կարծում է, որ արդեն գովազդված զբոսաշրջային կենտրոններում, որտեղ սեզոնին զբոսաշրջիկների մեծ հոսք կա, պետք է տեղեկատվական մեծ պաստառներ լինեն, որտեղ տեղեկություններ կլինեն Անակլիայի և այն մասին, թե ինչ է այնտեղ սպասվում զբոսաշրջիկներին։
Եվս մեկ հնարավորություն են փառատոնները։ 2014 թ-ին Անակլիայում անցկացվել է «Կազանտիպ» փառատոնը, որը բերվել էր Ռուսաստանին բռնակցված Ղրիմից։
«Մարդիկ այնքան շատ էին, որ տեղ չկար։ Ամեն ինչ ամրագրված էր՝ Անակլիայից 30 կմ շառավղով», — հիշում է Թամար Շելիան։
«Կազանտիպը» միայն մի անգամ է անցկացվել, ավելի ուշ Անակլիայում անցկացվել են Gem Fest և Echo Waves փառատոնները։ Վերջինին մեծ հույսով սպասում են նաև այս տարի։ Դաթա Շելիան կարծում է, որ այդ փառատոնն Անակլիան կվերածնի երկամյա դադարից հետո։
Մյուսները նույնպես այդպես են կարծում։
«Ասում են, որ այն պետք է անցկացնել օգոստոսի վերջին շաբաթում։ Այդ փառատոնը պետք է մարդիկ բերի այստեղ, այլապես, այստեղ չկան ենթակառուցվածքներ, զվարճանքի վայրեր, հանգստացողներն այստեղ չեն գա, կգնան Բաթում», — ասում է Էկա Գվիլիան։
Ի՞նչ է անում պետությունը
Ի՞նչ է պատրաստվում անել պետությունն Անակլիայի զարգացման համար։ Մենք այս հացը տվեցինք Վրաստանի զբոսաշրջության վարչակազմին, որը մեզ ուղարկեց «Սամեգրելո նշանակման վայրի կառավարման կազմակերպություն» (Samegrelo Destination Management Organization — DMO)։ Սա զբոսաշրջության կառավարման նոր մոդել է, որը հիմնված է միջազգային խորհուրդների վրա՝ USAID-ի ֆինանսական աջակցությամբ։ Դրա նպատակը շրջանների պոպուլյարիզացիան է, զբոսաշրջության զարգացումը։
«Սամեգրելո DMO»-ի տնօրեն Լևան Ցուլայան մեզ ասաց, որ այս տարի պլանավորվում մի քանի միջոցառում՝ Սամեգրելոյի և Անակլիայի զարգացման համար․
«Մոտ օրերս կբացվի Անակլիայի մոտ գտնվող Կոլխիդիի ազգային պարկի Չուրիայի հատվածը, որտեղ USAID-ի օգնութամբ կառուցվել է պարանների այգի, իսկ մենք զբոսանավ ենք գնել զբոսաշրջային տուրերի համար։ Պլանավորվում է նաև բացել «Ձկնորսի տուն»․․․ Բացի այդ, ամեն տարի մենք տեղեկատվական արշավներ ենք իրականացնում, ինչը լավ միջոց է Սամեգրելոյի զբոսաշրջային ներուժը գովազդելու համար»։
Բացի այդ, արդեն պատրաստ են երկու լեզվով Սամեգրելոյի մասին գրաֆիկական տեսահոլովակները (վրացերեն և անգլերեն), որոնք կտեղակայվեն ինչպես վրացական, այնպես էլ արտասահմանյան առցանց հարթակներում, օրինակ՝ Tripadvisor-ում (հոլովակներից մեկը նվիրված է Սամեգրելոյի զբոսաշրջային ներուժին, մյուսն՝ Անակլիայի, որպես երիտասարդական փառատոնների անցկացման համար լավ վայրի)։
JAMnews-ը Սամեգրելոյի համայնքապետարանից փորձեց ճշտել, թե ինչ է պետությունն անում Անակլիայի զարգացման համար և ինչպես է ընդհանուր առմամբ տեսնում տեղանքի ներուժը։ Սակայն այն հրաժարվեց մեկնաբանություն տալ։
Զուգդիդիի քաղաքապետարանում մեր հարցմանը, թե ինչ է պլանավորվում Անակլիայի հանգստավայրի զարգացման համար, պատասխանեցին, որ պլանավորվում է տեղի ճանապարհներից մեկի և փողոցային լուսավորության վերանորոգում, ինչպես նաև մարզահրապարակի շինարարություն։
«Չորս տարի առաջ մի ռուս ընտանիք էի հյուրընկալել։ Սեղան գցեցի «հաստատության հաշվին»։ Գինի, պանիր ունեի, խաչապուրի թխեցինք։ Կինը փողոց դուրս եկավ, սկսեց զանգահարել ընկերներին և ասել, թե այն, ինչ ասում է իրենց նախագահը, սուտ է, իրենք դրախտ են ընկել», — պատմում է Նուգզար Գաբելիան։
Ի հեճուկս ամեն ինչի՝ նա չի կորցնում իր լավատեսությունը և հավատում է, որ անպայման կգա այն օրը, երբ Անակլիայում ավելի լավ կյանք կսկսվի։
Մեդիացանցի աջակցությամբ
