Ինչո՞ւ ԱՄՆ-ն չի կարողանա անտեսել ղարաբաղյան հակամարտությունը․ Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի ուժերի նախկին ղեկավար
ԱՄՆ-ն չի կարող իրեն թույլ տալ անտեսել Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցող իրադարձությունները՝ հանուն սեփական էներգետիկ անվտանգության պաշտպանության և տրանսպորտային ցանցի կայունության, և որպեսզի կանխի երեք առաջատար տարածաշրջանային ուժերի՝ Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի ուղիղ բախումը։
Այս մասին է Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի ուժերի նախկին գլխավոր հրամանատար Ֆիլիպ Բրիդլավի մեկնաբանությունը, որը հրապարակվել է ամերիկյան NPR-ում։
Գեներալ Ֆիլիպ Բրիդլավն ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի պաշտոնաթող գեներալ է և Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի նախկին գերագույն հրամանատարը։
Այժմ նա Middle East Institute’s Frontier Europe Initiative-ի ղեկավարներից մեկն է։
Շատ ամերիկացիներ չեն գիտակցում, որ այս հակամարտությունում քարտեզի վրա են դրված նաև ԱՄՆ շահերը․ խոսքը ոչ միայն տեղային մարտերի մասին է, այլ նաև էներգառեսուրսների մատակարարումների և ողջ Հարավային Կովկասում կայունության մասին։
1.
Ադրբեջանից Վրաստանի և Թուրքիայի տարածքով անցնող գազատարներն ու նավթատարները սկզբունքային կարևորություն ունեն ռուսական մատակարարումներից Եվրոպայի կախվածության նվազման համար։
2.
Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղին կարևոր է Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի մատակարարման համար։
3.
Հակամարտության սրացումը կարող է տարածվել Վրաստանի՝ այս տարածաշրջանում ԱՄՆ առանցքային դաշնակցի վրա, որից շատ բան է կախված Հարավային Կովկասում կայունության պահպանման գործում։
• Տեղեկատվական պատերազմ Արցախի շուրջ
• «Պատերազմն Ադրբեջանի համար փոխզիջումը չեղարկելու միջոց է»․ հայ քաղաքագետ
• Ղարաբաղ և «խաղաղություն տարածքների դիմաց»․ յոթ շրջանների մասին կարծիք Բաքվից
4.
Իրադարձությունների զարգացման ավելի վտանգավոր սցենար․ Ռուսաստանի ուղիղ ռազմական միջամտություն, որը Հայաստանի հետ փոխօգնության մասին պայմանագիր ունի։
5.
Թուրքիան Ադրբեջանին օգնություն է ցուցաբերում, այդ թվում՝ ռազմական մատակարումներով և մարտերի գոտի Սիրիայից վարձկաններ տեղափոխելով։
6.
Իրանը, որն ընդհանուր սահման ունի Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ, և որի տարածքում միլիոնավոր էթնիկ ադրբեջանցիներ են բնակվում, կարող է ներքաշվել այս հակամարտության մեջ։
Երեք առաջատար տարածաշրջանային գերտերությունների ուղիղ բախումը չափազանց վտանգավոր է։
Երեք «քնած» հակամարտությունները – Լեռնային Ղարաբաղից զատ՝ դա նաև Հարավային Օսիան է և Աբխազիան – Հարավային Կովկասը նախկին Խորհրդային Միության տարածքի ամենաանկայուն տարածաշրջանն են դարձնում։
Հարավային Կովկասում իրադարձություններին ակտիվ մասնակցությունը պետք է ամերիկյան դիվանագիտության առաջնահերթությունը լինել։ Պետքարտուղար Պոմպեոյի փորձը՝ հաշտեցնելու հակամարտ կողմերին, արժանի է գովասանքի, սակայն դա բավական չէ։
Վերջին 25 տարում ԱՄՆ-ն ակտիվորեն նպաստել է Հայաստանում, Վրաստանում և Ադրբեջանում ժողովրդավարական ինստիտուտների զարգացմանն ու էներգետիկ նախագծերին։ Եվ դա տվել է իր պտուղները։
Այժմ անհրաժեշտ է վերադառնալ Մինսկի գործընթացի շրջանակում ակտիվ գործողություններին և բոլոր կողմերի միջև համագործակցությանը։ Առանցքային կարող է լինել այնպիսի ստուգված և հուսալի դաշնակիցների աջակցությունն ու հենարան լինելն, ինչպիսին է Վրաստանը։