Հայաստանի ԱԳՆ պատասխանն Ադրբեջանի նախագահի վերջին հայտարարություններին

Հայաստանի ԱԳՆ-ն պատասխանել է Ադրբեջանի նախագահի հայտարարություններին։ «Նոր հայացք Հարավային Կովկասին։ Զարգացում և համագործակցություն հետկոնֆլիկտային փուլում» համաժողովի ժամանակ իր ելույթում Իլհամ Ալիևը մասնավորապես հայտարարել է, որ Հայաստանին առաջարկել է հաշտության պայմանագիր ստորագրել, սակայն հայկական կողմից պատասխան դեռ չի ստացել։

Հայաստանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Աննա Նաղդալյանը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի ղեկավարության հայատյաց դիրքորոշումը հիմք չի տալիս իրավիճակի կարգավորում ակնկալելու, իսկ խաղաղության պայմանագիր ստորագրելու համար անհրաժեշտ է խաղաղ գործընթաց, որը դադարել է Ադրբեջանի կողմից Արցախյան երկրորդ պատերազմի սանձազերծման պատճառով։

Նրա խոսքով՝ այս առթիվ որևէ հանդիպում մոտ ապագայում չի պլանավորվում։

Աննա Նաղդալյանն անդրադարձել է նաև Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիների վերադարձին՝ որպես պաշտոնական Բաքվի ոչ կառուցողական դիրքորոշման մասին վկայող փաստի, և Ադրբեջանի նախագահի հայտարարություններին, որը շարունակում է Հայաստանի որոշ տարածքներ «Ադրբեջանի պատմական հողեր» անվանել։

• Հայկական կողմի պարտության պատճառները․ արցախյան պատերազմի միֆերն ու իրականությունը

• Ինչո՞ւ է Ադրբեջանում հաճախ հիշատակվում Հայաստանի Սյունիքի մազը․ մեկնաբանություն Բաքվից

Իլհամ Ալիևի հայտարարությունները

Այն մասին, որ Բաքուն պատրաստ է Երևանի հետ հարաբերությունները կարգավորել և չի բացառում հաշտության պայմանագրի ստորագրումը, Ադրբեջանի նախագահը հայտարարել էր դեռևս 2021 թ-ի փետրվարին։

Ապրիլի 13-ին Իլհամ Ալիևը կրկին խոսել է Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հնարավորության մասին Բաքվում կայացած համաժողովի ժամանակ․

«Ես բազմիցս խոսել եմ խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հնարավորության մասին։ Դա մեր պլանն է, սակայն հայկական կողմից ոչ մի նման ազդակ չկա։ Որպես նախագահ՝ հայացքս ապագային է ուղղված։ Մենք ամեն ինչ կանենք [հարաբերությունների կարգավորման համար], եթե դրական ազդակներ լինեն Հայաստանից»։

Ադրբեջանի նախագահը հավելել է, որ հակամարտության գոտում իրավիճակն Արցախում հրադադարի հաստատումից հետո նախկինի պես փխրուն է։

Բացի այդ, Ալիևը կրկին նշել է, որ Զանգեզուրը (Հայաստանի Սյունիքի մարզը) և Հայաստանի մայրաքաղաքն «Ադրբեջանի պատմական հողերն են»։

Հայաստանի ԱԳՆ պատասխանը

Ալիևի հայտարարությունը մեկնաբանել է Հայաստանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Աննա Նաղդալյանը։ Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանի նախագահը շարունակում է հակասական հայտարարություններ անել․

«Մի կողմից՝ սեփական լսարանին հրամցնում են հակամարտության լուծված լինելու թեզը, մյուս կողմից՝ միջազգային լսարանի համար կազմակերպված միջոցառմանը խոսում խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման և ԼՂ հակամարտության որոշ հարցերի լուծված չլինելու մասին։

Խաղաղության պայմանագիր ստորագրելու համար անհրաժեշտ է նախևառաջ խաղաղ գործընթաց, որը դադարել է Ադրբեջանի կողմից ուժի կիրառումից հետո»։

Աննա Նաղդալյանն ընդգծել է, որ խաղաղության պայմանագրի համատեքստում, որի մասին խոսել է Ալիևը, մոտ ապագայում որևէ հանդիպում չի պլանավորվում։

Նրա խոսքով՝ պաշտոնական Բաքվի դիրքորոշումը թույլ չի տալիս կառուցողականություն ակնկալել։ Մասնավորապես, հայատյացության քարոզչության և Ադրբեջանի մայրաքաղաքում Արցախյան երկրորդ պատերազմի «Ռազմավարների պուրակի» բացման ֆոնին, որտեղ ցուցադրված են տեսարաններ, որոնք անարգում են զոհված հայ զինծառայողների հիշատակը․

«Այս ամենը, ինչպես նաև ռազմագերիների հարցի շահարկումը Ադրբեջանի կողմից, գալիս է ապացուցելու, թե որքան հեռու է կանգնած Ադրբեջանի ղեկավարությունը հետպատերազմյան իրավիճակի, տարածաշրջանային խաղաղության և հաշտեցման վերաբերյալ իր իսկ դեկլարատիվ հայտարարություններից»։

Գերիների վերադարձի կապակցությամբ, ինչպես նշել է մամուլի քարտուղարը, Հայաստանն ակնկալում է միջազգային հանրության, առաջին հերթին՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների գործուն աջակցությունը։

Հայկական կողմը պնդում է, որ Ադրբեջանում գտնվող բոլոր ռազմագերիներն ու խաղաղ բնակիչները պետք է անհապաղ վերադարձվեն։ Նաղդալյանը հիշեցրել է, որ ապրիլի 13-ի վերջին հայտարարությունում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները նույնպես անդրադարձել են այս հարցին։

Հայաստանի ԱԳՆ-ն պնդում է, որ համաձայն  միջազգային մարդասիրական իրավունքի, մասնավորապես՝ Ժնևյան կոնվենցիաների և 2020 թ-ի նոյեմբերի  9-ին ստորագրված հրադադարի մասին Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների եռակողմ հայտարարության՝ գերեվարված բոլոր զինծառայողներն ու քաղաքացիական անձինք պետք է Ադրբեջանի կողմից հայրենադարձվեն առանց որևէ նախապայմանի, «բոլորը բոլորի դիմաց» սկզբունքի հիման վրա:

ԱԳՆ մամուլի քարտուղարը մեկնաբանել է նաև Ադրբեջանի նախագահի այն հայտարարությունը, թե Սյունիքի մարզն ու Երևանը «պատմական ադրբեջանական հողեր են»․

«Զավեշտալի է, երբ Հայաստանի և հայ ժողովրդի նկատմամբ իր բնօրրանում տարածքային պահանջներ է ներկայացնում մի երկրի ղեկավար, որի անվանումն անգամ Հարավային Կովկասի տարածքում ունի միայն մեկդարյա պատմություն թե՛ քաղաքական և թե՛ անգամ աշխարհագրական առումներով: Մենք հասկանում ենք, որ Ադրբեջանում վերջին հարյուր տարում ընթացել և ընթանում է նոր ինքնության ձևավորման գործընթաց, սակայն հարկ ենք համարում վերստին ընդգծել, որ պատմությունն Ադրբեջանի ուժեղ կողմը չէ:

Նմանօրինակ սադրիչ հայտարարությունները խաթարում են տարածաշրջանում կայունության հաստատմանն ուղղված ջանքերը, ինչը սպառնալիք է տարածաշրջանի բոլոր պետությունների համար»։