Վրաստանի վարչապետը հրաժարվել է կատարել վրացի լրագրողների վերջնագիրն ու լքել պաշտոնը
Վրաստանի վարչապետը հրաժարվել է լքել պաշտոնը հեռուստաօպերատորի մահվան պատճառով
Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին այսօր հրաժարվել է կատարել ցուցարարների պահանջն ու լքել պաշտոնը։ Այս պահանջն առաջ էին քաշել բողոքի ցույցի մասնակիցները, որը լրագրողները կազմակերպել էին հեռուստաօպերատորի մահվան պատճառով, որին Թբիլիսում հուլիսի 5-ին ծեծել էին հոմոֆոբները։ Վարչապետը նաև հայտարարել է, որ ԼԳԲՏ-փրայդի անցկացումը, իսկ հենց դա է անկարգությունների պատճառ դարձել, անթույլատրելի էր։
Ղարիբաշվիլիի խոսքով՝ բողոքի մասշտաբային ցույցը «պետության և եկեղեցու դեմ չկայացած դավադրություն է»։
«Դավադրությունը, որը պլանավորվել է հակապետական և հակաեկեղեցական ուժերի կողմից, չի կայացել և երբեք էլ չի կայանա մեր երկրում։ Նրանք փորձել են օգտագործել այդ մարդու ողբերգությունն իրենց քաղաքական նպատակներին հասնելու համար»,- ասել է Ղարիբաշվիլին։
«Իհարկե, որն էլ լինի Ալեքսանդր Լաշկարավայի մահվան պատճառը, բոլոր մեղավորները պատժվելու են ողջ խստությամբ։ Ոստիկանությունն արդեն չորս հոգու է ձերբակալել, որոնք մասնակցել են այդ մարդու ծեծին։
Ուզում եմ ևս մեկ անգամ հայտարարել, որ ցանկացած բռնություն անթույլատրելի է, մենք դատապարտում ենք, մենք միշտ դատապարտելու ենք ցանկացած բռնություն երկրում, մենք թույլ չենք տալու բռնություն մեր երկրում»։
Վարչապետի խոսքով՝ իշխանությունը նախօրոք զգուշացրել էր ԼԳԲՏ համայնքին, որ փրայդի անցկացումն անթույլատրելի է բարձր ռիսկերի պատճառով։
«Երբ բնակչության 95 տոկոսը դեմ է քարոզչական երթին, մենք պետք է ենթարկվենք»,- ասել է Ղարիբաշվիլին։ — Սա մեր բնակչության ճնշող մեծամասնության կարծիքն է, մենք՝ ժողովրդի կողմից ընտրված կառավարությունը, ստիպված ենք հաշվի նստել դրա հետ»։
Նրա խոսքով՝ նման բան, երբ փոքրամասնությունը որոշում է մեծամասնության ճակատագիրը, այլևս չի լինելու։
Ակցիա խորհրդարանի դիմաց
Առաջատար վրացական լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները, որոնք երեկ հանրահավաք էին կազմակերպել Վրաստանի խորհրդարանի դիմաց, կառավարությանը վերջնագիր էին ներկայացնել՝ վարչապետի և կառավարության հրաժարականը պահանջելով հունիսի 12-ին մինչև կեսօր։
Սակայն Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին, առավոտյան կառավարության նիստնին ելույթ ունենալիս, ոչ միայն հրաժարվել է լքել պաշտոնն, այլև ընդդիմությանն է մեղադրել հուլիսի 5 -ի անկարգությունների կազմակերպման համար։
Բողոքի ակցիան անցկացվել է հունիսի 11-ի երեկոյան, խորհրդարանի շենքի դիմաց «Պիրվելի» հեռուստաալիքի օպերատոր Լեքսո Լաշկարավայի մահվանից հետո։ Լաշկարավան դաժան ծեծի էր ենթարկվել արմատական խմբերի մասնակիցների կողմից հուլիսի 5-ին, երբ նկարահանում էր Թբիլիսիի կենտրոնում կատարվող իրադարձությունները։
Այդ օրը ԼԳԲՏ-փրայդի հակառակորդները ծեծում էին լրագրողներին, որոնք եկել էին իրադարձությունները լուսաբանելու։
Հանրահավաքին, որը կազմակերպվել էր հունիսի 11-ին սոցցանցերի միջոցով, միացել էին հազարավոր մարդիկ։ Լրագրողների հետ միասին կառավարության հրաժարականն էին պահանջում նաև շարքային քաղաքացիները, քաղաքական գործիչներն ու քաղակտիվիստները։
- Ի՞նչ է նշանակում Pride-ի կողմնակիցների և լրագրողների ծեծը Թբիլիսիում։ Վերլուծություն և ֆոտոռեպորտաժ
- Թբիլիսլիում «Pride շաբաթը» բացվել է ֆիլմի ցուցադրությամբ, ոստիկանության հետ բախումներով և կալանքով
Ելույթ էին ունենում հիմնականում լրագրողները։ Իրենց ելույթներում նրանք նշում էին, որ լրագրողական մասնագիտությունը երկրում վտանգավոր է դարձել, և խոսքի ազատությունը վտանգված է պետական քաղաքականության հետևանքով։
Ակցիան սկսվել է երեկոյան 18:00-ին և ավարտվել գիշերը 4:00-ին մոտ։
«Մենք կառավարությանը ժամանակ ենք տալիս մինչև վաղը ժամը 12-ը։ Մեզ համար միակ ընդունելի լուծումը վարչապետ Ղարիբաշվիլիի գլխավորությամբ ողջ կառավարության և անվտանգության ծառայության պետ Լիլուաշվիլիի հրաժարականն է։ Եթե այս պահանջը չկատարվի, վաղը կհանդիպենք ժամը վեցին»,- հայտարարել է «Մտվարի արխի» հեռուստաալիքի տնօրեն Նիկա Գվամարիան։
Խորհրդարանի մոտ ցույցից հետո ցուցարարները շարժվել են դեպի կառավարության աշխատակազմի շենք։
Վրացական լրատվամիջոցները լիովին համերաշխ են հանրահավաքի պահանջներին։ Հանրահավաքի մեկնարկից առաջ մեդիայի ներկայացուցիչները համատեղ հայտարարությամբ են հանդես եկել, որում ընդգծել են, որ լրագրողների իրավունքների խախտման դեպքերը «կրիտիկական կետի են հասել»։
Հայտարարությունը ստորագրել է 71 լրատվամիջոց, այդ թվում՝ JAMnews-ը։
Պահանջի հեղինակները դիվանագիտական կորպուսին և միջազգային կազմակերպություններին կոչ են արել «անհապաղ և արդյունավետ արձագանքել հուլիսի 5-ին Ռուսթավելու պողոտայում մեդիայի ներկայացուցիչների թիրախային հետապնդմանը»։
«Կառավարությունը չի ապահովում լրագրողների անվտանգությունը, իսկ իշխող կուսակցության անդամների հայտարարություններն է՛լ ավելի են խորացնում բռնությունը»,— ասված է հայտարարությունում։
Հուլիսի 5-ին Թբիլիսիում պետք է «Արժանապատվության երթ» անցկացվեր Թբիլիսի Pride-ի շրջանակում։ Մինչև Ռուսթավելու մետրո պլանավորված երթը պետք է կայանար 18:00-ին։
Վրաց ուղղափառ եկեղեցու Պատրիարքարանը հայտարարել էր երթի դեմ ակցիայի անցկացման մասին և իր կողմնակիցներին կոչ էր արել փողոց դուրս գալ և երկիրը պաշտպանել «այլասերված կենսակերպից»։
Հուլիսի 5-ի առավոտյան հոմոֆոբ խմբերը երթով խորհրդարանի շենքի մոտ էին եկել։ Սկզբում նրանք հարձակվել էին խորհրդարանի շենքի մոտ ընդդիմության տեղադրած վրանների, այնուհետև՝ լրագրողների վրա, որոնք այստեղ էին եկել իրադարձությունները լուսաբանելու։
Հուլիսի 5-ին Թբիլիսիում լրագրողների հետապնդում էր սկսվել․ արմատականների հարձակումներից տուժել է մամուլի 53 ներկայացուցիչ։
Հոգևորականները հավաքվածներին բռնության բացահայտ կոչ էին անում։ «Դուք պետք է ուժ կիրառեք, ուժ կիրառեք՝ հանուն հայրենիքի»,- իր կողմնակիցներին էր դիմել վարդապետ Սպիրիդոնը։
Ինչպես նշում են ականատեսները, արմատականների գործողությունները սադրել էր վարչապետ Ղարիբաշվիլիի հուլիսի 5-ի հայտարարությունը։ Վարչապետն իրավիճակի հնարավոր սրացման համար մեղադրել էր ոչ թե բռնի ակցիայի մասնակիցներին, այլ՝ «Արժանապատվության երթի» կազմակերպիչներին, և նրանց կոչ էր արել դուրս չգալ Ռուսթավելու պողոտա։ Ղարիբաշվիլին հայտարարել էր, որ պլանավորված «Արժանապատվության երթը» «տեղին չէ», և դրա հետևում ընդդիմությունն է կանգնած։
«Արժանապատվության երթն» արդյունքում չեղարկվել էր, սակայն անկարգությունները Ռուսթավելու պողոտայում շարունակվել էին մի քանի ժամ։
Ինչպես հաղորդել են լրագրողները, օրվա ընթացքում մոբիլիզացվել էին ոչ բավարար թվով ոստիկանության աշխատակիցներ։ Ներքին գործերի նախարարը հայտարարել է, որ իրավապահներն «այնքան էին, որքան հնարավոր էր»։
Ինչպես նշում են մեդիաներկայացուցիչները, իրենց նպատակաուղղված հետապնդում էին հոմոֆոբները։ Որոշ լրագրողների վիրահատություն և լուրջ բժշկական միջամտություն է պահանջվել։
Նրանց թվում է եղել նաև Լեքսո Լաշկարավան՝ «Պիրվելի» հեռուստաալիքի օպերատորը։ Ագրեսիվ խմբերը հարձակվել էին նրա և նրա գործընկեր Միրանդա Բագատուրիայի՝ TV Pirveli-ի լրագրողի վրա «Ամոթ» կազմակերպության գրասենյակում։ Բագատուրիայի խոսքով՝ Լաշկարավային ծեծում էր 20 մարդ, նրանց թվում էին նաև հոգևորականներ, հաղորդում են ականատեսները։
Լաշկարավան հիվանդանոց էր տեղափոխվել դիմային ոսկրերի կոտրվածքով, նրան վիրահատել էին։
Երեք օր անց դուրս էին գրել։ Իր մահվան նախօրեին՝ հուլիսի 10-ին, նա հյուրընկալվել էր TV Pirveli-ի ցերեկային ծրագրին և պատմել հուլիսի 5-ի իրադարձությունների մասին։
Լաշկարավան մահացած էր գտնվել հուլիսի 11-ին, սեփական անկողնում։
Ընտանիքի անդամները պնդում են, որ Լաշկարավայի քթից արյուն էր հոսում։
Երիտասարդի մարմինը դատաբժշկական փորձաքննության էր տարվել առանց ընտանիքի համաձայնության։ Դին փաթաթել էին կապույտ պոլիէթիլենով և առանց անվասայլակի դուրս բերել տնից։ Հանգուցյալի հետ նման վարվելակերպը հասարակական դժգոհության ևս մեկ առիթ և սոցցանցերում քննարկման թեմա էր դարձել։
ՆԳՆ-ն հետաքննություն է սկսել ինքնասպանության հասցնելու հոդվածով։
Լաշկարավայի մահվանից անմիջապես հետո իշխանամետ կայքերը սկսել էին տեղեկություններ տարածել, որ լրագրողը թմրամոլ էր և մահացել է թմրանյութի գերդոզավորումից։
Նույն օրը՝ հուլիսի 11-ի երեկոյան, ՆԳՆ-ում ճեպազրույց էր անցկացվել, որում գործակալությունը սկսել էր վարկած տարածել, թե Լաշկարավան «ոչ սթափ վճակում» է եղել։
