«Մենք պատերազմ չենք ուզում, նույնիսկ եթե դա է ԵՄ-ին անդամակցելու գինը». Վրաստանի վարչապետ
Վրաստանի վարչապետը և եվրոպական քննադատությունը
Հունիսի 13-ին Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին աղմկահարույց հայտարարություններ է արել բոլոր հիմնական քաղաքական հարցերի վերաբերյալ։ Այդ թվում`
- Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներ չկիրառելու որոշումը հիմնավորել է «Վրաստանի խաղաղությունն ու անվտանգությունը պաշտպանելով»,
- հայտարարել է Վրաստանի հասցեին Եվրախորհրդարանի անարդարացի քննադատության մասին՝ այն անվանելով «ամոթալի և հակավրացական»,
- պնդել է, որ հենց իր կառավարությունն է նպաստել երկրի եվրաինտեգրման գործընթացին,
- ընդդիմությանը, առաջին հերթին «Միացյալ ազգային շարժմանը» և բանտարկված նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիին մեղադրել է պետական հեղաշրջում կազմակերպելու փորձի մեջ և նրանց բնորոշել որպես «կործանարար ուժ»։
Հայտարարությունն արվել է կառավարության նիստում, որն առաջինն էր Վրաստանին ուղղված Եվրախորհրդարանի քննադատական բանաձևի հրապարակումից հետո:
Եվրախորհրդարանը հայտարարել է, որ կողմ է Վրաստանին ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակ տրամադրելուն, սակայն այն բանից հետո, երբ երկիրը որոշակի պայմաններ կկատարի։ Մինչ այս Եվրախորհրդարանը բանաձև էր ընդունել Վրաստանում ԶԼՄ-ների ազատության խախտումների և լրագրողների անվտանգության խնդիրների վերաբերյալ։
Բանաձևի հեղինակները նաև կոչ են արել Եվրոպայի խորհրդին քննարկել Վրաստանի ոչ պաշտոնական կառավարիչ համարվող օլիգարխ Բիձինա Իվանիշվիլիի դեմ անձնական պատժամիջոցներ սահմանելու հարցը։
Բանաձևին հաջորդեցին կառավարության կտրուկ բացասական հայտարարությունները, այդ թվում՝ Եվրախորհրդարանի պատգամավորների դիրքորոշումն անվանեցին «կեղծ» և Վրաստանը պատերազմի մեջ ներքաշելու մտադրություն։
«Կառավարությունը պատժամիջոցներ չկիրառեց Ռուսաստանի դեմ և դրանով փրկեց իր երկիրը»
«Եթե Վրաստանի կառավարությունը խոհեմություն չցուցաբերեր և Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներ կիրառեր, երկրում տնտեսական աճ և ներդրումներ չէին լինի».,- հայտարարել է Ղարիբաշվիլին։
«Սա կնշանակեր, որ մենք պետք է դադարեցնենք Ռուսաստանի հետ առևտրատնտեսական հարաբերությունները։ Մեր միլիոնավոր համաքաղաքացիներ ապրում են Ռուսաստանում, որևէ մեկը մտածո՞ւմ է, թե ինչպես են այդ մարդիկ աշխատում Ռուսաստանում, ի՞նչ է նրանց սպասվում։ Ես չեմ խոսում չորս միլիոն մարդկանց, մեր քաղաքացիների մասին, որոնք այսօր ապրում են մեր երկրում։ Ի՞նչ է լինելու նրանց հետ»։
Ղարիբաշվիլին հիշեցրել է նաև կաթնամթերքի ռուսական շուկայի բացման մասին, «որի մասին հազարավոր ցինիկ հայտարարություններ են արվել».
«Եվրամիությունը Ռուսաստանին ամեն օր մեկ միլիարդ դոլար է վճարում։ Պատերազմի սկզբից ի վեր 90 միլիարդ դոլար է հոսել Ռուսաստան այն առևտրի արդյունքում, որը Ռուսաստանը մինչ այժմ անում է Եվրոպայի հետ։ Մենք ազգային շահեր չունե՞նք։ Վրաց ժողովուրդը ստիպված է լինելու նորից դիմանալ, ճնշվել, պատերազմի մեջ մտնել, տարածքներ, պետականություն կորցնել»։
«Եվրախորհրդարանի ամոթալի, հակավրացական և հակապետական բանաձևը»
Վրաստանի վարչապետը հայտարարել է, որ դեմ է Վրաստանի վերաբերյալ Եվրախորհրդարանի բանաձևին։
«Բանաձևում իսկապես ամոթալի մեղադրանքներ են գրված, բայց դրանք փաստերի և ապացույցների կարիք ունեն»,- ասել է Ղարիբաշվիլին։
Նրա կարծիքով՝ բանաձևն ընդունվել է վրացական ընդդիմության առաջնորդի՝ «Միացյալ ազգային շարժման» (ստեղծվել է նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի մասնակցությամբ) ազդեցության ներքո։
Վարչապետը քննադատել է «անպատասխանատու, վնասակար ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներին», որոնք «գնում են Եվրոպա և անհեթեթություններ են տարածում Վրաստանի դեմ».
«Հիշեք, թե ինչպես էինք մենք աշխատում Եվրամիության հետ Վրաստանին առանց վիզայի ռեժիմ տրամադրելու համար: [Ընդդիմադիրները] բառացիորեն աղաչում էին Եվրոպային՝ չտալ երկրին այդ հնարավորությունը։
Նրանք ուզում էին, որ մեր երկիրն ու ժողովուրդը պատժվեն: Այս անգամ նրանց հաջողվեց դա անել։
«Ինչո՞ւ «Միացյալ ազգային շարժումը» կոչ չի արել Եվրախորհրդարանին՝ չընդունել նման ամոթալի, հակապետական և հակավրացական բանաձև։ Բոլորն էլ հասկանում են, թե ինչ նպատակներ են նրանք ունեցել»։
«Վրաստանն ավելի շատ է արժանի ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակին, քան Ուկրաինան և Մոլդովան»
Ղարիբաշվիլին հայտարարել է, որ թեկնածուի կարգավիճակ ստանալու համար հայտ ներկայացրած երեք պետություններից (Վրաստան, Մոլդովա, Ուկրաինա) ամենաշատը Վրաստանն է արժանի թեկնածուի կարգավիճակին:
«Նրանք ասում են, որ Ուկրաինան գտնվում է պատերազմական իրավիճակում, ուստի պետք է ստանա Եվրամիությանն անդամակցելու թեկնածուի կարգավիճակ։ Բայց եթե պատերազմն է այդ կարգավիճակի գինը, մենք պատերազմ չենք ուզում։ Մենք խնդրել ենք այն կարգավիճակը, որը վաստակել ենք հանուն ազատության 30 տարվա պայքարով և ինը տարվա բարեփոխումներով»,- հունիսի 13-ին հայտարարել է Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին։
«Վրաստանը բոլոր ոլորտներում տասը գլուխ առաջ է Ուկրաինայից և Մոլդովայից, իսկ շատ առումներով՝ նույնիսկ ԵՄ անդամ երկրներից»։
Այս մասին հայտարարելով` վարչապետն անդրադարձել է «երկրի ձեռքբերումների վարկանիշներին ու գնահատականներին», որոնք կազմում են միջազգային մակարդակով հեղինակավոր կազմակերպությունները։
«Ինչո՞ւ է [կեղծ] տպավորություն ստեղծվում, որ Վրաստանում չկա անկախ դատական համակարգ, և կան խնդիրներ լրատվամիջոցների ազատության հետ»:
«Մինչև 2012 թվականը Վրաստանում ժողովրդավարության կամ ազատ մամուլի նշաններ չկային։ Եթե Բիձինա Իվանիշվիլին չգար իշխանության, մենք այսօր երկիր չէինք ունենա, քանի որ այն կներքաշվեր պատերազմի մեջ։ Այստեղ կկազմակերպվեր երկրորդ Մարիուպոլը։
Ի՞նչ են արել նրանք 2008 թվականի օգոստոսյան պատերազմի ժամանակ։ Մենք հիշում ենք գետնին պառկած գերագույն գլխավոր հրամանատարին, որն ամբողջ աշխարհին ի ցույց դրեց իր ամոթալի դեմքը [նկատի ունի այն ժամանակվա նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիին — JAMnews]։
[Վրաստանի ժողովուրդը] հետո սպանվեց և ոչնչացվեց։ Մենք կորցրել ենք տարածքներ, ավելի քան 100 գյուղ, իսկ մեր սեփական երկրում ընդունել ենք տասնյակ հազարավոր փախստականների։ Դա շարունակությունն էր այն անպատասխանատու քաղաքականության, որը սկսեցին նրանք [Սահակաշվիլիի կառավարությունը]»։«Վրացական երազանքն» էր, որ երկիրը տարավ դեպի եվրաինտեգրում»
Ղարիբաշվիլին ասել է, որ «եթե ինչ-որ մեկը վերջին 30 տարիների ընթացքում ինչ-որ բան է արել եվրաինտեգրման առումով, դա «Վրացական երազանքն» է (իշխող կուսակցությունը):
Մինչ այս՝ «եվրոպական այս երկրում միայն բռնապետական ռեժիմն էր ամրապնդվում»։
Որպես իր կառավարության ձեռքբերումներ՝ վարչապետը թվարկել է Եվրամիության հետ Ասոցացման համաձայնագիրը և անմաքս առևտուրը, Շենգենյան գոտու երկրների հետ առանց վիզայի ռեժիմի ձեռքբերումը և ԵՄ-ին անդամակցելու թեկնածուի կարգավիճակ ստանալու դիմումը, որն ուղարկվել էր 2022 թվականի մարտի 3-ին։
«Մեր կուսակցությունը Սահմանադրության մեջ գրել է, որ արտաքին քաղաքական կուրսը եվրաատլանտյան է։ Այս ճանապարհով մենք նաև իրական, շոշափելի արդյունքներ ենք բերել երկրին։
[Ընդդիմությունը] ասում է, որ եթե Վրաստանը չստանա կարգավիճակ, կառավարությունը պատասխանատվություն կկրի։ Ոչ մի դեպքում։ Կառավարությունն արել է ամեն հնարավորը: Մնացածը աշխատանքային ընթացք է:
«Այսօրվա հանրային պաշտպանը ոչինչ չէր ասում, երբ Սահակաշվիլիի օրոք մարդկանց խոշտանգում և սպանում էին»
Վարչապետը քննադատել է Վրաստանի հանրային պաշտպան Նինո Լոմջարիային, որը բացասական է գնահատել բանաձևի ընդունումից հետո կառավարության անդամների հայտարարությունները:
«Լոմջարիան ինձ հրապարակավ մեղադրեց, որ ես գերադասում եմ [առանց կարգավիճակի լինել], քան ռումբեր նետել և այրել երկիրը: Սահակաշվիլիի օրոք նա այլ պաշտոն էր զբաղեցնում։ Որևէ մեկը հիշո՞ւմ է, որ նա այն ժամանակ հրապարակայնորեն դատապարտեր մարդկային տառապանքները՝ խոշտանգումներ, տեռոր գործարարների նկատմամբ, սպանություններ:
Բանաձևը [Եվրախորհրդարանի] վերաբերում է [ձերբակալմանը] Դավիթ Կեզերաշվիլիին [Սահակաշվիլիի օրոք պաշտպանության նախարար էր, ընդդիմադիր Formula հեռուստաալիքի համասեփականատեր — JAMnews]։ Նրա սեփական ընկերությունն ունեցել է մեկ միլիարդ դոլարի շրջանառություն։ Որտեղի՞ց են այս գումարները։ Կողոպուտներից, բիզնես ռեկետից: Մենք ունենք լրատվամիջոցների ազատություն մեր երկրում, ցանկացած մարդ Եվրոպայում և Ամերիկայում կարող է հարց տալ [այս մասին] և ստանալ պատասխան»։
«Միացյալ ազգային շարժումը» փորձում է պետական հեղաշրջում կազմակերպել»
Կառավարության նիստի իր ելույթում վարչապետը բազմիցս հիշատակել է «Միացյալ ազգային շարժման» մասին։ Նա դրա անդամներին անվանել է «հինգերորդ շարասյուն» և նրանց մեղադրել պետական հեղաշրջում կազմակերպելու փորձի մեջ։
Նա բանտարկված նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիին կապել է «Վրաստան մաքսանենգ ապրանք ուղարկելու փորձերի հետ»։
Ղարիբաշվիլին հիշատակել է նաև ոչ բռնի հակամարտությունների միջազգային կենտրոնի ղեկավար Պիտեր Աքերմանին, որը մասնակցել է 2022 թվականի գարնանը Վրաստանում ընդդիմության մեծ հանրահավաքի կազմակերպմանը։
«Աքերմանը` հայտնի հեղափոխականներից, հեղափոխությունների հովանավորն ու գաղափարախոսը, հրապարակավ եկավ Վրաստան` ավերիչ հինգերորդ շարասյունը խաղաղ հեղափոխության նախապատրաստելու, երկրում խաղաղ հեղափոխության համար: Բայց շուտով նա մահացավ։ Եվ նա մնաց առանց հովանավորի։
«Հունիսի 20-ին նախատեսված հանրահավաքը սադրանք է»
Վրաստանի վարչապետը հունիսի 20-ին ընդդիմության ծրագրած հանրահավաքը անվանել է «սադրանք» և ասել, որ «կառավարությունը կպաշտպանի քաղաքացիների խաղաղությունն ու երկրի կայունությունը օրենքով նախատեսված բոլոր հնարավորություններով»։
Ավելի վաղ ակտիվիստները հայտարարել էին, որ մտադիր են ցույց տալ Վրաստանին ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ տալու հետ կապված հասարակության հույսերը և հունիսի 20-ին անցկացնել ավտոերթ «Առաջ դեպի Եվրոպա» կարգախոսով։
Ղարիբաշվիլին ասել է, որ հանրահավաքի հետևում կանգնած է «Միացյալ ազգային շարժումը»։
«Ստացվում է, որ այդ գործողությունները [Եվրամիություն մտնելու համար] կազմակերպում են այն քաղաքական ուժերը, որոնք սպանե՞լ են, բռնաբարե՞լ, խոշտանգե՞լ։ Իսկ պատերազմից հետո բոլոր ռազմավարական օբյեկտները հանձնել են օկուպանտ Ռուսաստանին։ Եվ միակողմանի բացվեց առանց վիզայի ռեժիմ։ Եվ այս չար ծաղրածու Սահակաշվիլին անձամբ էր սահմանին դիմավորում Ռուսաստանի քաղաքացիներին»։
«Բորժոմի» ընկերությունն այժմ գտնվում է Վրաստանի ձեռքում, բոլոր խնդիրները կլուծվեն»
Վարչապետն ասել է, որ միջազգային իրավունքի նորմերին լիովին համապատասխան՝ պետությունն արդեն դարձել է «Բորժոմի» ընկերության բաժնետոմսերի սեփականատերը և շուտով կլուծի դրա հետ կապված բոլոր խնդիրները։
Մինչ այս ընկերությունը պատկանում էր ռուս գործարարներին, որոնք հայտնվեցին միջազգային պատժամիջոցների տակ։ Դա հանգեցրեց «Բորժոմի» արտադրանքի արգելքին, ընկերության համար մեծ խնդիրներին, նրա աշխատակիցների բողոքի ակցիաներին ու գործադուլներին, որոնք տևեցին ավելի քան երկու շաբաթ:
Ղարիբաշվիլին ասել է, որ հանձնարարել է առողջապահության և էկոնոմիկայի նախարարներին միանալ գործընթացներին։
«Աննախադեպ տնտեսական աճ Վրաստանում»
Նույն հանդիպմանը վարչապետը խոսել է Վրաստանի աննախադեպ տնտեսական աճի և լարիի կուրսի ամրապնդման մասին։
Նա նաև տեղեկացրել է, որ ներքին տեղահանված 650 ընտանիքներ կստանան բնակարաններ՝ սեփականության իրավունքով։
Վրաստանի վարչապետը և եվրոպական քննադատությունը
