Մարտի 8-ի հակառակ կողմը. ՀՀ-ում կանանց 52 տոկոսը աշխատանք չունի և չի փնտրել

JAMnews

Երևան

Կանանց զբաղվածությունը Հայաստանում

Այսօր ինչպես աշխարհի բազմաթիվ երկրներում, այնպես էլ ՀՀ-ում նշվում է Կանանց միջազգային օրը: Օրը, որ աշխատանքային շարժման և հավասար իրավունքների համար պայքարի արդյունք է, հաճախ վերածվում է բացառապես գարնանային տոնի:

Հայաստանում իրականացված հետազոտությունները վկայում են, որ երկրի աշխատուժի 54 տոկոսը կանայք ենք, 46 տոկոսը՝ տղամարդիկ: Չնայած քանակական առավելությանը՝ կանանց մեծ զանգված՝ 52 տոկոսը, կամ շուրջ 620 հազար մարդ, երբևէ չի աշխատել և աշխատանք չի փնտրել: Աշխատուժից դուրս մնացած է համարվում տղամարդկանց ընդամենը 29 տոկոսը:

Այդ մասին տեղեկանում ենք Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած «Հայաստանի կանայք և տղամարդիկ-2023» զեկույցից: Սրանք այս պահին առկա ամենաթարմ տվյալներն են, որոնք ներկայացնում են 2022 թ.-ի ամփոփ պատկերը:

Թրաֆիքինգը Հայաստանում․ փաստեր, թվեր, փորձագիտական գնահատական

Ինչպե՞ս են Երևանում օգնում բռնության ենթարկված կանանց․ անձնական պատմություններ

Կանայք ավելի շատ ներկայացված կլինեն Հայաստանի ՏԻՄ-երում․ ի՞նչ կփոխի դա

Կանանց շրջանում աշխատուժի մասնակցության մակարդակը ցածր է

Վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալների համաձայն՝ իգական սեռի բնակչության 48 տոկոսն է զբաղված կամ փնտորւմ է աշխատանք: 15-74 տարեկան կանանց 52 տոկոսը, այն է՝ 620 հազար քաղաքացի, աշխատանք չի ունեցել և չի էլ փնտրել: Նրանք հիմնականում (43 տոկոսը) զբաղված են եղել տնային տնտեսությամբ:

Զբաղված կամ աշխատանք փնտրող տղամարդկանց թիվն անհամեմատ ավելի մեծ է՝ 71 տոկոս:

10-ից 4-ն ունեն աշխատանք

Աշխատանքային տարիքի 10 կանանցից 4-ն ունեն աշխատանք: Տղամարդկանց պարագայում զբաղվածություն ունի 10-ից 6-ը:

Սա այն դեպքում, երբ գրեթե բոլոր տարիքային խմբերում կանայք գերակշռում են: Բացառություն են կազմում միայն 15-24 տարեկանները: Այս խմբում տղաների/տղամարդկանց թիվն ավելի մեծ է:

30-ից բարձր տարիքային խմբերում սեռային բաշխվածությունն ավելի է խորանում՝ հօգուտ կանանց:

Կանանց միջազգային օրը՝ Մարտի 8-ը. ինչպես է հայտնվել և ինչու է կարևոր

Սա օր է, որը հիշեցնում է աշխարհին շատ կանանց հավասարությունից և նույնիսկ տարրական իրավունքներից զրկված լինելու մասին: Ողջ աշխարհում կանանց և աղջիկների նկատմամբ գենդերային բռնության աճի միտում է նկատվում:

Որո՞նք են չաշխատելու պատճառները

Հետազոտության համաձայն՝ դրանք ենք՝

ընտանեկան հանգամանքները,
սովորող, ուսանող հանդիսանալը,
հիվանդություն կամ հաշմանդամություն ունենալը,
արտերկրում գտնվելը կամ մեկնելը,
աշխատանք գտնելու հույս չունենալը:

Ընդհանուր առմամբ, ՀՀ-ում աշխատանք չունի կանանց 68 տոկոսը և տղամարդկանց 32 տոկոսը: Ըստ պատճառների տոկոսային բաշխվածությունը կարող եք տեսնել գծապատկերում՝

Հարկ է նկատի ունենալ նաև այն, որ 15-29 տարեկան իգական սեռի երիտասարդների գրեթե 37 տոկոսը չի սովորել և չի աշխատել: Նույն տարիքային խմբում արական սեռի երիտասարդների միայն 16 տոկոսն է, որ ոչ սովորել է, ոչ էլ աշխատել:

Մեծ մասն աշխատում է ծառայությունների ոլորտում

Կանանց 67 տոկոսն աշխատում է ծառայությունների ոլորտում: 23 տոկոսը՝ գյուղատնտեսության և 10 տոկոսը՝ արդյունաբերության: Տղամարդկանց պարագայում ծառայությունների ոլորտում է աշխատում 48 տոկոսը, գյուղատնտեսության ոլորտում՝ 21, արդյունաբերության ոլորտում՝ 16: 15 տոկոսն էլ զբաղվում է շինարարությամբ:

Ներկայացված են նաև տվյալներ՝ ըստ տնտեսության հատվածների: Կանանց 70 տոկոսն աշխատում է ոչ պետական հատվածում, 30 տոկոսը՝ պետական: Տղամարդկանց 82 տոկոսն է մասնավոր հատվածում աշխատում, 16 տոկոսը՝ պետական:

Ինչպես կանայք, այնպես էլ տղամարդիկ հիմնականում վարձու աշխատողներ են:

Գործատուներ են տղամարդիկ

Գործատուների և ինքնազբաղվածների մեծամասնությունը տղամարդիկ են: Առանց վարձատրության աշխատողների մեջ կանայք կրկնակի անգամ գերազանցում են տղամարդկանց:

Ղեկավար պաշտոն զբաղեցրած տղամարդիկ 2.4 անգամ գերազանցում են կանանց:

Կա նաև միջին աշխատավարձերի սեռային խզվածք: Հայաստանում կանանց միջին վաստակը կազմում է տղամարդկանց վարձատրության 60.8 տոկոսը:

Սեռական ոտնձգությունն աշխատավայրում․ ինչո՞ւ է անպատժելի Հայաստանում

ՀՀ-ում աշխատավայրում սեռական բռնությունը սահմանված չէ օրենսդրությամբ, հետևաբար, կարգապահական տույժի կիրառման կամ աշխատանքային պայմանագրի դադարեցման հիմք չէ