Ինչպես են առնում համակրանքը. լրագրողական միջազգային հետաքննություն Ադրբեջանի օրինակով
Սդրբեջանի նախագահ Ւլհամ Ալիևը և նրա կինը՝ Մեհրիբանը։ Լուսանկարը՝ Լյուք ՄաքԳրեգորի, Reuters
Այս շաբաթ Ադրբեջանը և երկրի իշխանությունները հայտնվել են միջազգային խոշոր սկանդալի կենտրոնում: Եվրոպական 11 պարբերական (այդ թվում՝ Le Mond, Guardian, Süddeutsche Zeitung) OCCRP- ի հովանու ներքո հրապարակել են համատեղ հետաքննության արդյունքներն այն մասին, թե ինչպես են Ադրբեջանի իշխանությունները գնել Եվրամիության քաղաքական գործիչների լոյալությունը և փողեր լվացել:
Ինչպես հայտնի է դարձել անգլիական Guardian—ին և եվրոպական մեդիայի մի շարք ներկայացուցիչներին, ադրբեջանական իշխանությունները մի քանի տասնյակ միլիոն դոլար են ծախսել իրենց իմիջի ամրապնդման և եվրոպացի քաղաքական գործիչներին առնելու համար: Լվացված միջոցների ընդհանուր գումարը հասնում է շուրջ 3 միլիադ դոլարի:
Սխեմա
Հետաքննությունը ներառում է 2012-2014թթ.: Սխեմայի կենտրոնում գտնվել են Մեծ Բրիտանիայում գրանցված ընկերությունները: Էստոնիայում Danske բանկի մասնաճյուցի միջոցով նրանք ստացել են գումարներ Ադրբեջանի իշխանությունների և Ռուսաստանի վերահսկողության ներքո գտնվող ընկերություններից: Այնուհետև այդ միջոցներն օգտագործվել են Եվրոպայում անշարժ գույք, էլիտար ապրանքներ, այդ թվում՝ թանկարժեք ավտոմեքենաներ, գնելու, ինչպես նաև ադրբեջանական էլիտայի ներկայացուցչների երեխաների ուսման վարձը, բժշկական ապահովագրությունները վճարելու համար:
Բայց եղել է նաև այլ նպատակ, որի վրա զգալի գումարներ են ծախսվել. այն է՝ ամրապնդել Ադրբեջանի իմիջը, որին հաճախ մեղադրում են լրագրողներին, իրավապաշտպաններին հետապնդելու, անարդար ընտրություններ անցկացնելու մեջ:
Եվրոպացի ֆիգուրանտներ
Այդ գումարները ստացող եվրոպացի քաղաքական գործիչների և պաշտոնական անձանց թվում հիշատակվում է օրինակ գերմանացի խորհրդարանակ, Եվրոպական Խորհրդի Խորհրդարանական Վեհաժողովի անդամ Էդուարդ Լինտները, իտալական աջ կուսակցություններից մեկի առաջնորդ Լյուկա Վոլոնտեն, Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի տնօրենների խորհրդի անդամ Կալին Միտրևը, որը ներկայացնում է Բուլղարիան:
Guardian-ը՝ որպես լոբբիստական հաջողված նախագիծ, հիշատակում է 2013թ. ԵԽ—ի բանաձևի ընդունման ձախողումը, որը քննադատում էր ադրբեջաական իշխանություններին, ինչպես նաև «Ադրբեջանը՝ տոլերանտության երկիր» խորագրով լուսանկարների ցուցահանդեսը, որը կայացել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ—ի շտաբ—գրասենյակում, վերջինս ղեկավարում է Միտրևի կինը՝ Իրինա Բոկովան:
Ադրբեջանցի ֆիգուրանտներ
Guardian- նշում է, որ ադրբեջանական կողմից սխեմային մասնակցել են հետևյալ անձինք և ընկերությունները. Յագուբ Էյուբովը՝ վարչապետի առաջին տեղակալը, նրա որդին՝ Էմինը՝ ԵՄ—ում Ադրբեջանի դեսպանը, նախագահի խոսնակ Ազեր Գասիմովը, տրանսպորտի նախկին նախարար Զիա Մամադովը և նրա որդին՝ Անարը, Ադրբեջանի Միջազգային բանկը, Հեյդար Ալիևի Հիմնադրամը և Baktelecom MMC ընկերությունը:
Արձագանք
Ադրբեջանի իշխանություններն անհապաղ արձագանքեցին այս մեղադրանքներին: Նախագահի օգնական Ալի Գասանովը հրապարակումն անվանել է կեղտոտ սուտ: Նրա կարծիքով՝ «Ադրբեջանը դարձել է արշավի զոհ, որի կազմակերպիչներն են անգլիական հետախուզությունը, Միացյալ Նահանգերը, ԱՄՆ—ում հայկական սփյուռքը»:
Այսբերգի գագաթը
Հետաքննության հեղինակները կարծում են, որ սխեման կարող է էլ ավելի հեռուն գնալ, և երեք միլիարդ դոլարը, որը լվացել են և օգտագործել լոբբիստական նպատակների համար, այսբերգի միայն գագաթն է:
Չի բացառվում, որ այս հետաքննությունը հետաքրքիր գործնթացի միայն սկիզբն է, որին ականատես կլինենք առաջիկա ամիսներին:
ԱՄՆ—ում հատուկ դատախազ Ռոբերտ Մյուլերը հետաքննում է Ռուսաստանի հավանական միջամտությունը նախագահական ընտրություններին: Ամերիկյան ԶԼՄ—ների տվյալներով՝ հետաքննության ընթացքում նա հետաքրքվել է նախագահ Թրամփի, ինչպես նաև վերջինիս շրջապատի՝ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի հետ ունեցած կապերով:
Հիշեցնենք, որ Թրամփի նախընտրական շտաբի թիմի հետ շփումներում մասնակցել է Էմին Ագալարովը՝ Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի նախկին փեսան: Guardian-ը հիշատակում է նաև Անար Մամադովի անունը, թերթի տվյալներով՝ նա Թրամփի գործընկերն է Ադրբեջանում և նրա դուստր Իվանկայի ընկերը:
Բացառված չէ, որ փողերի լվացման սխեմաների եվրոպական և ամերիկյան հետաքննությունները , որոնք կապված են Ադրբեջանի և Ռուսաստանի հետ, մի ամբողջության մաս են, ինչը կնշանակի քաղաքական մեծ ցնցումներ ողջ աշխարհի համար:
