Թբիլիսցի լուսանկարիչ Գեորգի Ծագարելիի «Իմ խորհրդային անցյալից» շարքը. պատմություն երրորդ
Վրաստանում նշվող վերջին պրոլետարական տոներից մեկի ժամանակ ես աշխատում էի երիտասարդական թերթում, հանձնարարություն ստացա գալիք միջոցառման մասին ռեպորտաժ պատրաստել:
Այդ ձանձրացնող տոները, որոնք մեզ շրջապատում էին մանկությունից և ուրախացնում էին միայն մանուկ հասակում, որպես սովորական մի իրադարձություն էին ընկալվում, և այն լուսանկարելու միտքն ինձ մոտ որևէ ոգևորություն չէր առաջացնում:
Այնուամենայնիվ, նախորդ օրը մամուլի համար անցագիր ստանալուց հետո վաղ առավոտից Հանրապետության հրապարակում տեղ զբաղեցրի: Չէի ասի, թե ձանձրանում էի, զորքերի շքերթն ու աշխատավորների քայլերթը բավականին դինամիկ երևույթներ են:
Այն բանից հետո, երբ անցան Թբիլիսիի կայազորային զորքերը, հրապարակը դատարկվեց և դրա մի ծայրում սկսեց ձևավորվել աշխատավորների առաջին շարքը:
Հանկարծ մեջս մի բան միացավ: Դեռևս ամբողջապես չգիտակցելով տեսածիս իմաստը, սակայն հասկանալով, որ ինչ-որ մեղսագործություն եմ անում, դուրս եկա հրապարակի մեջտեղն ու սկսեցի նկարել այդ փոքրիկ մարդկանց, ովքեր պահում էին այդ մեծ տառերը, որոնցով բոլորովին անիրական մի արտահայտություն էր կազմված:
Բոլորը վաղուց հասկանում էին, որ կոմունիզմն արդեն երբեք չի հաղթի, սակայն կոմունիստական կարգախոսներն իներցիայով ընկալվում էին արպես պարտադիր հավելում, որը, սակայն, պարտադիր չէր կիրառել:
Հրապարակի մեջտեղում կանգնած՝ բոլորի աչքի առջև, հանկարծ վախից թեթև սարսուռ զգացի: Ինձ թվաց, թե հիմա ինձ կմոտենան, արմունկից կբռնեն ու կհարցնեն. «Այդ ի՞նչ ես այստեղ նկարում, սիրելի ընկեր»: Այդքան աչքիս առաջ տեղի ունեցող անեկդոտային իրավիճակն աչքի էր ընկնում:
Սակայն, կարծես, այն միայն ինձ համար էր արտասովոր: Ոչ ոք ինձ չմոտեցավ:
Ես բարեհաջող ավարտեցի աշխատանքս, սակայն այս լուսանկարը տպեցի միայն մի քանի ամիս անց, այնքան խորն էր խորհրդային ինքնագրաքննություննը մեջս մտած. հետո երկար ժամանակ փորձում էի ազատվել դրանից: