Ավելի քան 14 հազար թափուր տեղ Հայաստանի բուհերում. ո՞րն է պատճառը
Թափուր տեղեր Հայաստանի բուհերում
Ուսումնական տարվան ընդառաջ Հայաստանի կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունն ամփոփել է բուհական ընդունելության արդյունքները: Նախարարության բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթության վարչության պետ Լուսինե Գրիգորյանը տեղեկացրել է, որ դրանք աչքի են ընկել թափուր տեղերով:
Ընդունելության քննությունների արդյունքներով թափուր է մնացել ավելի քան 14 հազար տեղ, որից 258-ն՝ անվճար: Գրիգորյանի փոխանցմամբ՝ թափուր մնացած տեղերը հիմնականում ոչ պետական բուհերում են:
Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի խոսքով՝ պատճառները շատ են, այդ թվում՝ ուսման վճարների և Երևանում բնակարանների վարձերի թանկացումը:
Ո՞ր մասնագիտություններն են պահանջված, ինչո՞ւ չեն համալրվել թափուր տեղերը, ինչպես նաև փորձագիտական կարծիք
«Մեկ մասնագիտություն՝ մեկ բուհ»
Այս սկզբունքն է կիրառվել բուհական ընդունելության ժամանակ: Սա նշանակում է, որ առաջին փուլում դիմորդները հայտագրել են մեկ բուհ և մեկ նախընտրած մասնագիտություն:
2021-22 թ.-ից սկսած կիրառվում է մեկ բուհ՝ մեկ մասնագիտություն սկզբունքը: Մինչ այդ դիմորդներն իրենց հայտերում հնարավորություն ունեին նշելու մի քանի նախընտրելի տարբերակներ:
Դրական միավորներ հավաքած, սակայն հիմնական փուլը չհաղթահարած դիմորդներին լրացուցիչ փուլով հնարավորություն է տրվել դիմել և համալրել թափուր տեղերը:
258 անվճար տեղ՝ թափուր
Ընդունելության քննություններին մասնակցել է 11. 587 դիմորդ: Բուհ է ընդունվել 9729-ը, որոնցից 1670-ը՝ անվճար:
Թափուր է մնացել 14.158 տեղ, որից 13.900՝ վճարովի, 258-ը՝ անվճար:
Թափուր տեղեր մեծամասամբ գրանցվել են ոչ պետական բուհերում: Դրանց կողմից առաջարկվող 7500 տեղից համալրվել է ընդամենը 131-ը:
Քիմիա, աշխարհագրություն, երկրաբանություն, սուրդոմանկավարժություն, մշակութաբանություն և ոչ միայն. քիչ չեն մասնագիտությունները, որոնք դիմորդներին չեն հետաքրքրել նույնիսկ անվճար տեղերի առկայության պարագայում:
«Վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ թափուր մնացած մասնագիտությունները մեծ պահանջարկ ունեն աշխատաշուկայում, սակայն պակաս գրավիչ են դիմորդների համար»,- ընդգծել է նախարարության բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթության վարչության պետը:
Լուսինե Գրիգորյանի խոսքով՝ ուսումնասիրություններ դեռևս չեն արվել, բայց փորձում են գործընկեր կառույցների հետ վերլուծել և հասկանալ՝ որո՞նք են այդ մասնագիտությունների պակաս գրավիչ լինելու պատճառները: Կարծում է՝ խնդիրները կապված են ինչպես հանրակրթական դպրոցների, այնպես էլ հասարակության իրազեկվածության մակարդակի հետ.
«Այստեղ մեծ աշխատանք ունեն անելու բուհերը, գործատուները: Պետք է ցանկացած միջոց ձեռնարկեն կրթական ծառայությունների, աշխատանքային պայմանների, զարգացման միտումների մասին ներկայացնելու համար»:
Աշխատանքն, ըստ նրա, պետք է լինի համակարգային: Գրիգորյանն ասում է՝ դպրոց-բուհ կապն ամրապնդելու համար նախատեսում են նաև դպրոցներում ստեղծել կարիերայի կենտրոններ:
Իրաբան, միջազգայնագետ՝ գրավիչ մասնագիտությունները Հայաստանում
Կրթական գերատեսչության փոխանցմամբ՝ պահանջված մասնագիտությունների փոփոխություն տեղի չի ունեցել: Դիմորդները նախընտրել են դիմել գրեթե նույն ուղղություններով, ինչ նախորդ տարի: Դրանք են՝
- իրավագիտություն,
- միջազգային հարաբերություններ,
- հանրային կառավարում,
- կիրառական մաթեմատիկա,
- բուժական գործ, ստոմատոլոգիա:
Փորձագիտական կարծիք
Կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի դիտարկմամբ՝ հայաստանյան բուհերում դիմորդների թվի նվազումն ունի մի քանի պատճառ՝
- 12-ամյա կրթական համակարգի ներդրումից հետո [այսինքն 2017-ից] նվազել է այն երիտասարդների թիվը, ովքեր բուհում կրթությունը շարունակելու ցանկություն ունեն,
- բացվել են աշխատատեղեր, որոնք պահանջում են ցածրորակ աշխատուժ,
- բարձր առաջադիմություն ունեցող և հայտնի դպրոցներ ավարտած երիտասարդները հեշտությամբ ընդունվում են արտերկրի բուհեր:
Zarkerak.am-ի հետ զրույցում Խաչատրյանը նշել է, որ մարզերից Երևան եկող ուսանողների համար այս ամենին գումարվում են նաև այլ հանգամանքներ, օրինակ՝ ինչպես ուսման, այնպես էլ բնակարանների վարձերի թանկացումը.
«Թեկուզ եթե անվճար ընդունվեն, միևնույնն է բնակարանների գներն այնքան են թանկացել, որ հնարավոր է՝ շատերը հնարավորություն չունենան վճարելու: Սա ևս իր մեծ ազդեցությունն է ունենում դիմորդների թվի նվազման և անվճար թափուր տեղերի վրա»:
Կրթության փորձագետի գնահատմամբ՝ տեղի է ունեցել նաև դիմորդների բևեռացում: Ասում է՝ մրցակցային ֆակուլտետներում են ուզում սովորել, ինչի հետևանքով էլ մյուս ուղղությունները, օրինակ՝ գյուղատնտեսությունը, մանկավարժությունը տուժում են:
«Դա է նաև պատճառը, որ հսկայական թվով պետպատվերով տեղեր են թափուր մնում: Մեր այսօրվա խնդիրն այն է, որ նաև պետպատվեր չենք կարողանում լրացնել: Իսկ ինչ վերաբերում է անվճար տեղերին, ապա դրանք այնպիսի ֆակուլտետներում են թափուր մնում, որոնք աշխատաշուկայում գրավիչ չեն»,- նշել է Խաչատրյանը:
Ասում է՝ շատ երիտասարդներ էլ ընտրում են ոչ ֆորմալ կրթության ճանապարհը, ինչը նորմալ է. ուզում են կարճ ժամանակում հմտություններ ձեռք բերել և մտնել աշխատաշուկա:
Թափուր տեղեր Հայաստանի բուհերում
