Անչափահասների հանդեպ ոստիկանական բռնություն Բաքվում. «Բոլորից կաշառք են պահանջել»
Անչափահասների հանդեպ բռնություն Բաքվի ոստիկանությունում
Բլոգեր Մեհման Հուսեյնովի տարածած տեսանյութը օրակարգ է վերադարձրել Ադրբեջանի իրավապահ մարմինների անպատժելիության թեման և այն, թե ինչպես է այդ անպատժելիությունը օգտագործվում ամենախոցելի խմբերի, այս անգամ՝ անչափահասների դեմ:
Հրապարակված տեղեկությունների համաձայն՝ Բաքվի Խաթայի շրջանի ոստիկանության 37-րդ բաժանմունքի աշխատակիցները բռնությամբ ոստիկանական մեքենա են նստեցրել 14-15 տարեկան հինգ երեխայի և նրանց նկատմամբ կիրառել ֆիզիկական բռնություն: Դեպքից մի քանի օր անց հրապարակված ձայնագրությունում լսվում են վիրավորանքներ և ծեծի ձայներ: Հստակ լսվում է, թե ինչպես է երեխաներից մեկը ցավից գոռում, իսկ ոստիկանները անպարկեշտ արտահայտություններ են հնչեցնում:
Տեսանյութն ու ձայնագրությունը սոցցանցերում վրդովմունքի ալիք են առաջացրել: Մեկնաբանություններում օգտատերերը հիշում են նաև Էլգյուն Իբրահիմովի նկատմամբ հնարավոր ոստիկանական բռնության մասին։ Երիտասարդն առեղծվածային կերպով մահացել է անցյալ ամիս Գյանջայում։
Ներքին գործերի նախարարությունը այս առթիվ պաշտոնական հաղորդագրություն չի տարածել:
«Նրանց ոստիկանական մեքենա են նստեցրել աղմուկով արևածաղիկ չրթելու համար»
Ձերբակալված անչափահասներից մեկի ազգականը (իր խնդրանքով անունը չի բացահայտվում) JAMnews-ին պատմել է, որ դեպքի պատճառը բացարձակապես լուրջ չէր․
«Երեխաներն ուղղակի նստած արևածաղիկ էին չրթում: Տարածքը աղտոտված էր դեռևս նրանց՝ այդտեղ գալուց առաջ, իսկ երեխաների ձեռքին պոլիէթիլենային տոպրակ կար, որտեղ հավաքում էին աղբը։ Դա լսվում է նաև ձայնագրությունում»:
Նրա խոսքով՝ ֆիզիկական բռնությունը տեղի է ունեցել միայն ձերբակալության պահին.
«Ոստիկանական մեքենայում դեռահասներից մեկին ուժգին ծեծել են: Ձայնագրությունը դա հաստատում է: Ոստիկանության շենքում ֆիզիկական բռնություն չի եղել»:
Պնդում է, որ բաժանմունքում յուրաքանչյուր դեռահասից 300 մանաթ (մոտ 177 դոլար) կաշառք են պահանջել: Սակայն պահանջը չի կատարվել, երեխաներին ազատ են արձակել՝ առանց ծնողներին ոստիկանություն հրավիրելու. «Հաջողվել է ապացուցել, որ գործողությունները [ոստիկանների] ապօրինի էին, և բոլորին ազատ են արձակել առանց մի մանաթի»:
«Միջադեպի վերաբերյալ պաշտոնական բողոք է ներկայացվել: Ասել են, որ երկու օրվա ընթացքում կհայտնեն արդյունքի մասին»:
«Օրենք կա, կիրարկում՝ ոչ»

Իրավաբան Խալիդ Բագիրովը Meydan TV-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ Ադրբեջանի օրենսդրության համաձայն՝ ոստիկանների կողմից լիազորությունների գերազանցումը, բռնությունը և արժանապատվությունը նվաստացնող վարքագիծը ենթադրում են քրեական պատասխանատվություն: Սակայն նրա խոսքով՝ խնդիրը ոչ թե մեխանիզմի բացակայության, այլ դրա անգործունակ լինելու մեջ է.
«Երեխաների նկատմամբ բռնությունը լուրջ խնդիր է: Բայց այս երկրում ոստիկանության անպատժելիությունը հասել է այնպիսի մակարդակի, որ օրենքները մնում են թղթի վրա: Ոստիկանությունը իրեն ընկալում է որպես համակարգի մեջքին կանգնած գլխավոր ուժ, փաստացի գործում է անձեռնմխելիության պայմաններում»:
Բաղիրովը շեշտում է, որ իրավական պետություններում նմանատիպ դեպքերը հանգեցնում են ոստիկանության աշխատակցի պաշտոնից հեռացման և քրեական հետապնդման հարուցման: Ադրբեջանում նման բան տեղի է ունենում բացառիկ դեպքերում:
Իլհամ Ալիև. «Ոչ մի ոստիկան չի պատժվի»
Երեխայի իրավունքների միջազգային կոնվենցիաները, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիան, պարտավորեցնում են Ադրբեջանին կանխարգելել նմանատիպ դեպքերը և պատժել մեղավորներին: Սակայն պրակտիկան ցույց է տալիս, որ ո՛չ իրավական մեխանիզմները, ո՛չ ինստիտուցիոնալ վերահսկողությունը չեն ապահովում երեխաների պաշտպանությունը ոստիկանական բռնությունից:
Դեռևս մարտի սկզբին պաշտոնական Բաքուն հանդես եկավ առաջարկով՝ փակել Ադրբեջանում ՄԱԿ-ի չորս կառույցների՝ Զարգացման գործակալության (UNDP), Բնակչության հիմնադրամի (UNFPA-ի), Փախստականների գործակալության (UNHCR) և Մանկական հիմնադրամի (UNICEF) գրասենյակները:
Մայիսի 6-ին երկրից արտաքսվեցին ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի (UNFPA) և ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալության (UNHCR) ներկայացուցչությունները:
Նախագահ Ալիևի հայտարարության համաձայն՝ Ադրբեջանում հակաօրինական գործողություններ կատարող ոստիկանների մեծ մասը մնում է անպատիժ. «Ես այն ժամանակ ասացի և հիմա կրկնում եմ՝ ոստիկանության ոչ մի աշխատակից չի պատժվի»:
Իրավապաշտպանների կարծիքով՝ անպատժելիությունը հանգեցնում է ոչ միայն ֆիզիկական վնասվածքների, այլև հասարակության մեջ վախի մթնոլորտի: Չվստահելով իրավապահ մարմիններին՝ ծնողները նախընտրում են չդիմել իրավական օգնության, ընտրում են լռությունը կամ փոխզիջումը: Դա հանգեցնում է երկարաժամկետ սոցիալական տրավմաների։
Ադրբեջանում անչափահասների իրավունքների խախտումներ հազվադեպ չեն տեղի ունենում: Սակայն այս դեպքը վերստին հարցականի տակ է դնում ոստիկանության գործողությունները. եթե կա օրենք, ինչու՞ այն չի գործում: Եթե կա համակարգ, ինչու՞ այն չի պաշտպանում երեխաներին:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Անչափահասների հանդեպ բռնություն Բաքվի ոստիկանությունում