ექვსი მიზეზი, თუ რატომ არის თბილისი მტრული გარემო ფეხით მოსიარულეებისთვის

განვითარებული ქვეყნების კარგი ქალაქები ისეთი გარემოს შექმნას ცდილობენ, რომ ადამიანებმა რაც შეიძლება მეტი იარონ ფეხით. რატომ? რაც მეტს დადიან ადამიანები ფეხით, მით ნაკლებს დადიან ისინი მანქანით, რაც ქუჩების გადატვირთულობას, ხმაურს და ჰაერის დაბინძურებას ამცირებს და ქალაქში უკეთეს საარსებო გარემოს ქმნის. ქუჩებში ფეხით მოსიარულეთა მატება ასევე სასარგებლოა იმ მრავალი სახეობის ბიზნესისთვის, რომელიც ქუჩების გაყოლებაზეა განთავსებული. და ბოლოს, ფეხით სიარული სასარგებლოა თავად ფეხით მოსიარულე ადამიანებისთვის, რადგან თავიდან გვაცილებს ჭარბწონიანობას და მასთან დაკავშირებულ უამრავ დაავადებას.

ვისაც თბილისის ქუჩებში ასე თუ ისე ხშირად უწევს ფეხით სიარული, დაადასტურებს, რომ ეს მაინც და მაინც სასიამოვნო პროცესი არ არის. რა არის ამის მიზეზები?

__________________

მოუწესრიგებელი ტროტუარები

თბილისის ბევრ ქუჩაზე ტროტუარი ან საშინელ მდგომარეობაშია ან ზოგან ფაქტობრივად არც არსებობს. ჯერ კიდევ საბჭოთა პერიოდში დაგებულ ტროტუარებზე გაჩენილ ორმოებს სხვადასხვა სამშენებლო ან ინფრასტრუქტული სამუშაოს შედეგად გაჩენილი უსწორმასწორო ადგილები ემატება. თბილისის მთავრობა, ზოგადად, მეტ ყურადღებას და რესურსს საავტომობილო გზების მდგომარეობას უთმობს, ხოლო ტროტუარები ხშირად ავიწყდება. ხშირად გაიგებთ მერიის ხელმძღვანელობის განცხადებებს, რომ გზების შეკეთება „აქტიურ ფაზაში შევიდა,“ მაგრამ ტროტუარების შეკეთება დაპირების დონეზეც კი არ განიხილება.

პარკინგი ტროტუარზე

ნებისმიერ ნორმალურ ქალაქში ტროტუარის ძირითადი დანიშნულება ის არის, რომ ფეხით მოსიარულე ადამიანმა ერთი ადგილიდან მეორე ადგილას მისვლა შეძლოს. თბილისში ტროტუარი, პირველ რიგში, იმ მანქანების გასაჩერებელი ადგილია, რომლებიც პარკირებისთვის სპეციალურად გამოყოფილ ადგილებში ვერ ეტევიან. თუ მანქანების პარალელურად, ტროტუარზე ცოტა ადგილი ადამიანებისთვისაც დარჩება, ხომ კარგი, თუ არა და ადამიანებმა სხვაგანაც შეიძლება იარონ – თუნდაც საავტომობილო გზის მეორე ზოლში. თუ გინდათ, რომ ბოლომდე შეიგრძნოთ თბილისში ტროტუარზე სიარულის სირთულე, სცადეთ ქალაქში ეტლით ბავშვის გასეირნება.

გზისპირა მშენებლობები

გარდა პარკირებისა, თბილისის ტროტუარებს კიდევ ერთი საინტერესო გამოყენება აქვს – სამშენებლო ნარჩენების განთავსება. თბილისში ბევრგან ნახავთ ქვიშით, ხრეშით და კიდევ ათასი რამით ჩახერგილ ტროტუარებს, გარდა ამისა, ხშირად ტროტუარი ან მისი დიდი ნაწილი სამშენებლო ღობის მიღმაა მოქცეული, ხოლო ფეხით მოსიარულეებისთვის უსაფრთხო და კომფორტული გასასვლელი მოწყობილი არ არის.

გადასასვლელების ნაკლებობა

იმისთვის, რომ ფეხით სიარული სიამოვნება იყოს და არა გადარჩენისთვის ბრძოლა, ტროტუარზე თავისუფლად გადაადგილების შესაძლებლობის გარდა, ადამიანებს გზის უსაფრთხოდ და იოლად გადაკვეთის საშუალებაც სჭირდებათ. ნორმალურ ქალაქებში ამისთვის ყველა მეტ-ნაკლებად განიერ ქუჩაზე ყოველ 150-200 მეტრში ერთი შუქნიშანი და ზებრა გადასასვლელია. თბილისში გვაქვს ადგილები, სადაც რამდენიმე კილომეტრის მანძილზე არც ერთი შუქნიშანი და გზისპირა გადასასვლელი არ არის. ასეთია, მაგალითად, ქალაქის ცენტრალური ქუჩა – რუსთაველის გამზირი, სადაც გზის ერთი ნაწილიდან მეორეზე გადასვლა ნამდვილი გამოწვევაა. გადასასვლელების ნაცვლად, თბილისშ შემორჩენილია საბჭოთა ქალაქგეგმარების მახინჯი გადმონაშთი – ბნელი და ჭუჭყიანი მიწისქვეშა გადასასვლელები. მიწისქვეშა გადასასვლელებით სარგებლობა ნებისმიერი ადამიანისთვის უსიამოვნოა, ხოლო ზოგიერთს (მოხუცებულებს, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებს და მათ, ვისაც ეტლით მცირეწლოვანი ბავშვი დაჰყავს) მათი გამოყენება ფიზიკურად არ შეუძლია. შესაბამისად, ამ ადამიანებს წართმეული აქვთ ქალაქში თავისუფლად გადაადგილების საშუალება, რაც ადამიანის ერთ-ერთი საბაზისო უფლება უნდა იყოს. თანამედროვე თბილისის ხელმძღვანელებმა ეს საბჭოთა გადმონაშთი არა თუ არ გააუქმეს, არამედ კიდევ უფრო ცუდი რამ დაამატეს ე.წ. საფეხმავლო ხიდების სახით. ამ ხიდებით სარგებლობა კიდევ უფრო ძნელია, ვიდრე მიწისქვეშა გადასასვლელებით.

მძიმე ეკოლოგიური მდგომარეობა

თბილისის ჰაერს საწვავის სუნი აქვს და სახიფათოა თქვენი ჯანმრთელობისთვის. თბილისში არავინ აკონტროლებს მანქანების გამართულობას ან ბენზისი ხარისხს და მასში სხვადასხვა მავნე ნივთიერების შემცველობას. გარდა ამისა, რადგან თბილისში არც მშენებლობებს აკონტროლებს ვინმე (გახსოვთ ტროტუარზე დაყრილი სამშენებლო ნაგავი?), სხვადასხვა სამშენებლო ობიექტები და მათი მასალები თუ ნარჩენები სათანადოდ იზოლირებული არ არის და ქარის ერთი დაბერვაც საკმარისია, რომ ეს ყველაფერი თქვენს ფილტვებში აღმოჩნდეს. და ბოლოს, თბილისის ზოგიერთ ქუჩაზე (იმავე მოუწესრიგებელი მშენებლობების შედეგად) აღარ არის ხეები, რაც დიდი პრობლემაა ქალაქისთვის, სადაც ზაფხულში ტემპერატურა 40 გრადუსს აღწევს. უბრალოდ სცადეთ რომელიმე ასეთ ქუჩაზე გავლა ივლისის მზიან დღეს.

უვარგისი საზოგადოებრივი ტრანსპორტი

დიდი ქალაქები დიდ ტერიტორიებზეა გაშენებული და ყველგან და ყოველთვის ფეხით ვერ მიხვალ. ქალაქში ფეხით სიარულის კომფორტულობა, სხვა ყველაფერთად ერთად, ხარისხიანი და მოსახერხებელი საზოგადოებრივი ტრანსპორტის არსებობასაც გულისხმობს. რა ხდება თბილისში? თუ ტროტუარზე გაჩერებულ მანქანებს შორის გაძრომას მოახერხებთ, იქვე დაყრილი ქვიშის გორას გადაახტებით, სამშენებლო ღობესა და ტროტუარის კიდეს შორის დატოვებულ 20-სანტიმერის სიგანის დერეფანში გაეტევით და ავტობუსის გაჩერებამდე მიაღწევთ, შეგიძლიათ ისიამოვნოთ ქალაქის მერიის მიერ 10 წლის წინ შეძენილი ავტობუსით მგზავრობით, რომელსაც ამ 10 წლის განმავლობაში ელემენტარული ტექნიკური მომსახურებაც კი არ ჩატარებია. თბილისის ავტობუსებს გაგრილების სისტემები არ აქვთ, რაც საკმაოდ უცნაური გადაწყვეტილებაა ქალაქის კლიმატიდან გამომდინარე. თუ მგზავრობას მიკროავტობუსით არჩევთ, ამ ყველაფერს ხმამაღალი მუსიკა და მძღოლის სიგარეტის კვამლიც დაემატება.