“ქრისტე აღდგა” ონლაინ. როგორ ხვდებიან აღდგომას ეკლესიები უკრაინაში
კორონავირუსმა ბევრი რამ შეცვალა ქრისტიანების ცხოვრებაში უკრაინაში, სადაც რამდენიმე ქრისტიანული კონფესია მოქმედებს. როგორ პასუხობენ მორწმუნეები კარანტინის წესებს და როგორ აღნიშნავენ მთავარ დღესასწაულს – უკრაინული ტელეკომპანია ჰრომადსკოეს რეპორტაჟში.
Watch party ღმერთთან
ყოველ კვირადღეს სოფიას, იგორის და პატარა ანა ტიმოშენკოს ოჯახში ერთნაირად იწყებდნენ. ”დილით ვიღვიძებთ, სწრაფად ვსაუზმობთ, საუკეთესოდ გამოვეწყობით და ეკლესიაში გავრბივართ”, – ამბობს სოფია.
ოჯახი ახლაც ასე იქცევა. “ანა, ჩაიცვი, დღეს ეკლესიაში მივდივართ”, – ეუბნება დედა გოგონას და ტრადიციულ ნაქარგ პერანგს აცმევს. 2020 წლის 12 აპრილს მართლმადიდებლები ბზობას აღნიშნავენ.
თუმცა იმის ნაცვლად, რომ სახლიდან გავიდნენ, ანა დივანზე ჯდება, თავის თოჯინებს სთხოვს რომ ჩუმად იყვნენ და ხელი არ შეუშალონ. სოფია კი იღებს ლეპტოპს და ტაძრიდან წირვის ონლაინ ტრანსლაციას რთავს.
”ჩვენ, ქრისტიანებს ძალიან ხშირად გარეთ, სხვის დასანახად გვწამს. ეკლესიაში წასასვლელად კარგად ვიცვამთ, მივდივართ, ყველას ვესალმებით… ქრისტიანობა საზოგადოებრივი რელიგიაა , – ამბობს სოფია. – მაგრამ ახლა ეს საზოგადოება ყველას საკუთარ სახლში აქვს. და გწამს თუ არა, მხოლოდ შენზეა დამოკიდებული, იმაზე თუ შენ რამდენად გჭირდება. ღმერთმა მთელი გარესამყარო გააჩერა ისე, რომ ყველა ქრისტიანს საკუთარი შინაგანი სამყაროს ძებნა დაეწყო. ეს მისი მხრიდან ძალიან კარგი ხუმრობაა, თუმცა ტრაგიკული. ”
“მწყემსი იქ უნდა იყოს, სადაც საწყმსოა,”, – ამბობს მამა ვასილი გერმანიუკი. ორი წლის განმავლობაში, ყოველ დღე, დილა-საღამოს, იგი წირვა-ლიცვას Instagram- ის ლაივში გადასცემს. მისი მრევლი ტერნოპოლის ოლქის ორი სოფელია, სადაც ერთად დაახლოებით 5,5 ათასი ადამიანი ცხოვრობს. მის გვერდზე თითქმის ამდენივე მიმდევარია.
”ადრე მწერდნენ, რომ Instagram-ი არ არის ადგილი ეკლესიისთვის. ახლა კი ყველანი უყურებენ გადაცემებს. მოხარული ვარ, რომ წინასწარ მომზადების საშუალება მქონდა, ახლა ხალხი უფრო მშვიდია. – ამბობს მღვდელი, – მაგრამ თუ ისინი გადაცემებს მიეჩვევიან და ეკლესიაში დაბრუნება აღარ მოუნდებათ, ეს ახალი გამოწვევა იქნება.”
ეკლესიები ოფლაინ
”ყველა ღვთისმსახურება ჩატარდება დახურულ კარს მიღმა მრევლის გარეშე!” – ასეთი განცხადებაა გამოკრული კიევში წმინდა ალექსანდრეს კათოლიკური ეკლესიის შესასვლელთან. კარები ნამდვილად დაკეტილია. რომაელი კათოლიკეები აღდგომას 12 აპრილს აღნიშნავენ, მაგრამ ტაძრის მახლობლად არავინაა, მხოლოდ პოლიცია.
ფოტო: ანასტასია ვლასოვა / ჰრომადსკოე
თითქმის ყველა ქრისტიანულმა ეკლესიამ უკრაინაში ღვთისმსახურების ონლაინ ტრანსლაცია მოაწყო და მოუწოდა მრევლს მესებსა და ლიტურგიებს ონლაინ ადევნონ თვალი. თუმცა, ყველა მათგანის კარი არ დახურულა.
წმინდა მიქაელის მონასტრის მთავარი ეკლესიის ცენტრალურ შესასვლელში, რომელიც დაახლოებით ერთი წლის წინ შექმნილი უკრაინის მართლმადიდებელ ეკლესიას ეკუთვნის, დიდი აბრაა გამოკრული: ”დაკეტილია”.
იქვე კიდია ბანერი კორონავირუსის პროფილაქტიკის შესახებ. ამ ეკლესიაში სადღესასწაულო წირვას თავად ეკლესიის მეთაური, მიტროპოლიტი ეპიფანიუსი გამართავს.
ეკლესიის გვერდით შესასვლელთან, სადაც ადამიანები კანტი-კუნტად შედიან, დეკანოზი მიქაელი დგას. ”საბედნიეროდ, დღეს ჩვენი მუდმივი მრევლის თითქმის 90% -მა დაუჯერა წმიდა სინოდის მოწოდებას და სახლში რჩება,” – ამბობს იგი და გვარწმუნებს, რომ ახლა ტაძარში მხოლოდ მგალობლები, სასულიერო პირები და ტრანსლაციის ორგანიზებაში დაკავებული პირები შედიან – სულ ორი ათეული ადამიანი.
მიქაელს მაგიდაზე ნაკურთხი წყალი უდევს და ბზებს აკურთხებს. ოღონდ ერთი პირობით – მორწმუნეებს შორის ორი მეტრის დისტანცია უნდა იყოს დაცული. იგი ამბობს, რომ მღვდლები ტაძარში მისულ ხალხს ვერ გააგდებენ. ასე რომ, მისი თქმით, აღდგომაზეც ასე იქნება – კალათებით შემოსულებს არ გააგდებენ.
წმინდა ბასილი დიდის ბერძნულ-კათოლიკური ეკლესიის კარები ღიაა, მაგრამ შესასვლელში “დიდი თხოვნაა” გამოკრული – შიგნით შესვლა და აღსარების ჩაბარება მხოლოდ პირბადეებით. ვისაც საკუთარი არ აქვს, შეუძლია აქვე მაგიდიდან მარლის თვითნაკეთი პირბადე აიღოს, აქვეა ანტისეპტიკური საშუალება ხელებისთვის და ხელსახოცები.
ფოტო: ანდრეი ნოვიკოვი /ჰრომადსკოე
რამდენიმე ადამიანი ღვთისმსახურებას შიგნით ესწრება, დანარჩენები – დაახლოებით 20-მდე, ლოცვას პატარა ეზოში ხმის გამაძლიერებლით უსმენენ.
ასევე ღიაა მოსკოვის საპატრიარქოს წინდა ნიკოლოზ მირლიკიელის ეკლესია. დაახლოებით 20 მორწმუნე – ზოგი ნიღბით, ზოგი მის გარეშე, ქუჩაში დგას. წირვის დასრულების შემდეგ, მღვდელი ეკლესიის ეზოში გამოდის .
იგი ნიღბითაა და ხალხს აღსარებასა და ზიარებისთვის შიგნით ეპატიჟება, ოღონდ თითო-თითოს. მიტროპოლიტ კლიმენტის თქმით, ეკლესია გაითვალისწინებს საკარანტინო ზომებს და შიგნით მხოლოდ ათი ადამიანი დაიშვება. თუმცა, ონლაინ მაუწყებლობას ეკლესია არ აპირებს. რადგან ეს ღვთისმსახურებად არ ითვლება.
მოსკოვის საპატრიარქოს უკრაინული ეკლესია კორონავირუსის გამო დაწესებულ შეზღუდვებს დიდი ხანია წინააღმდეგობას უწევს. მაგალითად, კიევი-პეჩერის ლავრაში კარანტინის დასაწყისში მორწმუნეებს მოუწოდებდნენ გააგრძელონ ეკლესიებში სიარული, ზიარების მიღება და ბავშვების ზიარებაც.
ფოტო: ტატიანა ბეზრუკი / ჰრომადკოე
თუმცა, 29 მარტს რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის პატრიარქმა კირილემ მოუწოდა მორწმუნეებს ეკლესიებში მოსვლისგან თავი შეიკავონ.
ორი კვირის შემდეგ, კიევი-პეჩერის ლავრა კარანტინზე დაიხურა – იქ კორონავირუსის 90-ზე მეტი შემთხვევა დაფიქსირდა, ორი მღვდელმსახური კი გარდაიცვალა.
აღდგომა სახლში
12 აპრილს, დაახლოებით 126 ათასი უკრაინელი მივიდა ეკლესიებში, რათა კათოლიკური აღდგომა და მართლმადიდებლური ბზობა აღენიშნათ. ეს იმ დროს, როდესაც გასულ წელს სადღესასწაულო წირვას თითქმის 3 მილიონი მორწმუნე დაესწრო.
უკრაინის შინაგან საქმეთა მინისტრის არსენ ავაკოვის განცხადებით, პოლიციამ საგანგებო ზომების წესების დარღვევისთვის სამი ეკლესიის მსახური დააჯარიმა.
უკრაინის პრეზიდენტმა ვლადიმირ ზელენსკიმ კი ხალხს აღდგომის სახლში შეხვედრისკენ ჯერ კიდევ მარტში მოუწოდა.
”ყოველდღე არა ათობით, არამედ ასობით ადამიანი ინფიცირდება. შეხვედრები, ხალხმრავალი შეკრებები სააღდგომო დღესასწაულებზე არის პირდაპირი გზა, რომ დავავადდეთ და საყვარელ ადამიანებს გადავდოთ. ამიტომ წელს აღდგომის შეხვედრა ახალი ფორმატით არის მოყვასის სიყვარულის ნამდვილი გამოვლინება ”, – აღნიშნა ვლადიმერ ზელენსკიმ.
