“თვითმარქივია” და “თალიბანი”. ვინ და რატომ წავიდა ავღანეთში სამხრეთ ოსეთის სახელით
სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენელს თალიბანთან მოლაპარაკებებზე მაქსიმოვს თვითმრქვიას უწოდებენ
სამხრეთ ოსეთში ე.წ. საგარეო დაზვერვის სამსახურის წარმომადგენლის ,ალექსეი მაქსიმოვის ავღანეთში ვიზიტის გამო სკანდალი მწიფდება. ეს არის ადამიანი, რომელმაც ფიქტიური ორგანიზაციების მეშვეობით ყალბი ჯილდოები და სამხედრო წოდებები მიიღო და გაუგებარია, როგორ მოხვდა თანამდებობაზე, ამბობენ ცხინვალში. რატომ აწარმოებს მაქსიმოვი მოლაპარაკებებს სამხრეთ ოსეთის სახელით და რაზე ისაუბრეს ავღანეთში – ცხინვალის ხელისუფლება ამაზე არანაირ კომენტარს არ აკეთებს.
მოლაპარაკებები ქაბულში
ავღანეთის ახალი ადმინისტრაციის ვიცეპრემიერი მოლა აბდულ ღანი ბარადარი სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენელს შეხვდა. ეს ინფორმაცია, ფოტოსთან ერთად, თალიბანის პოლიტიკური ოფისის ოფიციალური წარმომადგენლის მუჰამედ ნაიმის Twitter– ზე 23 სექტემბერს გამოჩნდა.
“შეხვედრაზე განიხილეს ორივე ქვეყანასთან დაკავშირებული საკითხები, რეგიონული უსაფრთხოება და ავღანეთში არსებული მდგომარეობა”, – ნათქვამია ცნობაში.
“თალიბანი” ისლამისტური ორგანიზაციაა, რომელმაც ავღანეთში ძალაუფლება ჩაიგდო ხელში მას შემდეგ, რაც ქვეყნიდან აშშ-ს ჯარები გავიდნენ. ის აღიარებულია ტერორისტულ ორგანიზაციად მსოფლიოს მრავალი ქვეყნის, მათ შორის რუსეთის მიერ. თუმცა, ამან ხელი არ შეუშალა რუსეთის ხელისუფლებას 2021 წლის აგვისტოში მოსკოვში “თალიბანის” წარმომადგენლებთან მოლაპარაკებების გამართვაში.
- ავღანეთი დაეცა. როგორი იქნება ახალი ისლამური ხალიფატი
- ცხინვალი: როგორ გადავარჩინოთ მდინარე
- ოსი აბიტურიენტების უმეტესობა სასწავლებლად რუსეთში მიდის. რამდენი მათგანი დაბრუნდება?
მალე ქაბულში შეხვედრის ამბავი ტელეგრამ-არხებშიც მოხვდა. მომხმარებლებმა სამხრეთ ოსეთიდან მაშინვე ყურადღება მიაქციეს სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლის ვინაობას. აღმოჩნდა, რომ ეს ალექსეი მაქსიმოვი იყო – ადამიანი, რომელიც ახლახან სკანდალის ცენტრში აღმოჩნდა.
ვინ არის მაქსიმოვი
JAMnews უკვე წერდა იმის შესახებ, რომ ალექსეი მაქსიმოვი, მოსკოვიდან მოწვეული რუსეთის მოქალაქე, 2019 წელს სამხრეთ ოსეთის ე.წ. საგარეო სადაზვერვო სამსახურის უფროსის მრჩევლად და შემდეგ უფროსის მოადგილედ დაინიშნა.
უცხოური წყაროების წყალობით, 2021 წლის აგვისტოს ბოლოს, სამხრეთ ოსეთის საზოგადოებამ შეიტყო საეჭვო ფაქტები მაქსიმოვის ბიოგრაფიიდან. კერძოდ, არარსებული სამხედრო “მიღწევებისა” და ყალბი ჯილდოების შესახებ.
თავად მაქსიმოვი იმ დროისთვის ისევ მოსკოვში დაბრუნდა, სადაც ყველას “სამხრეთ ოსეთის დაზვერვის სამსახურის წარმომადგენლად” ეცნობოდა.
მოქალაქეების და პოლიტიკოსების შეკითხვები მაქსიმოვის პიროვნებასთან და მისი დანიშვნის მოტივებთან დაკავშირებით ხელისუფლებამ უპასუხოდ დატოვა.
”მაქსიმოვი მოსკოვიდან მოიწვიეს და, ალბათ, ამის მოტივები სერიოზული იყო”, – განაცხადა მაშინ წყარომ სამხრეთ ოსეთის ე.წ. პრეზიდენტის ადმინისტრაციიდან.
“საქართველოს აგენტი”, “პროვოკატორი” – რეაქცია ცხინვალში
მაქსიმოვის ვიზიტის ამბავი სოცქსელებში მყისიერად გავრცელდა. ოს მომხმარებელთა რეაქცია ძირითადად უარყოფითი და გაბრაზებულიც კი იყო. არასაკმარისი ინფორმაციის გამო მაქსიმოვის ქაბულში მოგზაურობის დეტალებისა და მიზნების შესახებ, სხვადასხვა შეთქმულების თეორიებიც წარმოიშვა.
მომხმარებელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი ფიქრობს, რომ მაქსიმოვი არაკეთილმოსურნეებმა გამოგზავნეს “რესპუბლიკის იმიჯის დისკრედიტაციის მიზნით”. ზოგი იმაზეც კი მიანიშნებს, რომ ის “საქართველოს საიდუმლო აგენტია”.
როგორც რუსულ, ისე ოსურ ტელეგრამ-არხებში სამხრეთ ოსეთში ნაკლებად ცნობილი ამ პერსონაჟის ქმედებებს პროვოკაციას უწოდებენ. ანონიმური ტელეგრამ-არხის “Русский орианталист ” ავტორები სარკასტულად წერენ:
”დიდებული ახალი ამბავი მოვიდა: გამოდის, რომ სამხრეთ ოსეთს აქვს საკუთარი საგარეო დაზვერვის სამსახური და ამ სამსახურის უფროსი აწარმოებს მოლაპარაკებებს “თალიბანთან”! 50 ათასიანი სამხრეთ ოსეთი საქართველოს ტერიტორიების დაზვერვას თუ ჩაატარებდა. მაგრამ აქ ამბიციები გაცილებით დიდია. სიმართლე გითხრათ, მგონია რომ ეს რაღაც თაღლითობაა”.
”ყველაფერი, რაც ხდება, ძალიან მომგებიანია გარკვეული „მესამე მხარისთვის”. დიდი ალბათობით, ოფიციალურბეჭდიანი ქაღალდების მოყვარულს, რომელიც საგარეო დაზვერვის სამსახურის თანამშრომლის როლს ასრულებს “სპეციალური მისიით” გამარჯვებული ტერორიზმის ქვეყანაში, დაბრუნებისთანავე სერიოზული საქმის გარჩევა ელოდება“, – წერს ოსური ტელეგრამ-არხი Газыри.
“თალიბანი” და აღიარება
ერთი თვის წინ, სამხრეთ ოსეთის ერთ-ერთმა ოპოზიციონერმა დეპუტატმა, სამხრეთ ოსეთის ყოფილმა საგარეო საქმეთა მინისტრმა დავით სანაკოევმა, ფეისბუქზე ენთუზიაზმით სავსე პოსტი გამოაქვეყნა იმის შესახებ, რომ თალიბები ტრიუმფალურად დაბრუნდნენ ავღანეთში და მათთან მოლაპარაკებების დაწყება არის საჭირო.
მისი აზრით, რადგანაც “თალიბანი” დაარსდა პუშტუნების – ოსების მსგავსად ირანულენოვანი ძირძველი ხალხის მიერ, რომლებიც ეწინააღმდეგებიან შეერთებულ შტატებს და საქართველოს, ავღანეთის ახალი ხელისუფლება შეიძლება დათანხმდეს სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის აღიარებას.
მაგრამ ცხინვალში მისი განცხადება სერიოზულად თითქმის არავინ აღიქვა, ზოგმა დასცინა კიდეც.
ყოფილ მინისტრს შეახსენეს დაკარგული შესაძლებლობა, მინისტრობისას ეძია სამხრეთ ოსეთის აღიარების შესაძლებლობა ავღანეთის ოფიციალურ და კანონიერ მთავრობასთან. და რომ იმავე პრინციპის თანახმად, მას შეეძლო მოეპოვებინა აღიარება ირანისგან, სადაც ასევე ოსების მონათესავე სპარსელები ცხოვრობენ.
თუმცა, ერთ-ერთი წყარო ცხინვალში ირწმუნება, რომ ეს სკანდალური ინიციატივა პირველად სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის თანამშრომლისგან, ანუ პროსამთავრობო ბანაკიდან წამოვიდა და სანაკოევმა უბრალოდ სხვისი იდეა “მოიპარა”.
წყაროს თქმით, ოპოზიცია და ხელისუფლება ამ საკითხში სოლიდარულები არიან და სავარაუდოდ “ერთ გუნდში თამაშობენ”.
მართალია ეს თუ არა, ძნელი სათქმელია, მაგრამ მაქსიმოვის ვიზიტი ცხინვალის რეპუტაციას აშკარად არ წაადგება.
საზოგადოებას აინტერესებს, ამ “მომლაპარაკებლის” დელეგირება ვინ მოახდინა: პრეზიდენტმა ბიბილოვმა თუ ოპოზიციის ლიდერმა სანაკოევმა, რომელმაც “თალიბანის” აღიარება მოითხოვა? ვინ აფინანსებდა მის მოგზაურობას და რაც მთავარია – რა მიზნით?
მაქსიმოვის “ავღანური პროექტი”?
ზოგიერთი ექსპერტი ვარაუდობს, რომ მაქსიმოვის ვიზიტი შესაძლოა მის “ვიწრო მერკანტილურ მიზნებს” ემსახურებოდა.
მაქსიმოვი ავღანეთთან აშკარად არა მხოლოდ “თალიბანთან” ვიზიტით არის დაკავშირებული. როგორც რუსულ მედიაში გამოქვეყნებული მასალებიდან ირკვევა, 2014 წელს ავღანეთში დაიწყო პროექტ “ამარანტის” საპილოტე ეტაპის განხორციელება. პროექტის მიზანი იყო ექსპერიმენტი ოპიუმის ყაყაჩოს არატრადიციული სასოფლო -სამეურნეო კულტურით, ამარანტით ჩანაცვლების მიზნით.
პროექტი ფონდ ЕВРАЗИС-თან და ტიმირიაზევის სახელობის რუსეთის სასოფლო-სამეურნეო აკადემიასთან ერთად “ინფორმატიზაციის საერთაშორისო აკადემიამ” განახორციელა, რომლის აქტიური წევრი იყო ალექსეი მაქსიმოვი.
ეს ორგანიზაცია რუსეთში არაერთხელ გაუკრიტიკებიათ “ცრუმეცნიერების გავრცელებისა” და დიპლომებითა და აკადემიური ხარისხით ვაჭრობის გამო და დესტრუქციულ, ტოტალიტარულ სექტებს შორისაც კი მოიხსენიებდნენ.
იდეის თანახმად, პროექტის განხორციელებაში მონაწილეობა უნდა მიეღოთ აგრონომებს სამხრეთ ოსეთიდან. თუმცა, სამხრეთ ოსეთში არაფერია ცნობილი იმ აგრონომების შესახებ, რომლებიც ავღანელებს ოპიუმის ყაყაჩოს მოყვანის შეწყვეტაში ეხმარებოდნენ.
ხელისუფლება დუმს
ხელისუფლების მხრიდან მაქსიმოვთან დაკავშირებულ სკანდალზე, ისევე როგორც წინა შემთხვევაში, რაიმე რეაქცია არ ყოფილა.
იმის გარკვევა, იცის თუ არა დაზვერვის ხელმძღვანელმა ალექსეი ვარზიევმა მისი „თანამშრომლის“ ვიზიტის შესახებ, შეუძლებელი აღმოჩნდა. ასევე გაურკვეველია სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტის, ანატოლი ბიბილოვის რეაქცია. წყარომ საგარეო საქმეთა სამინისტროს თქვა, რომ უწყებამ არაფერი იცოდა ამ ვიზიტის შესახებ.
ამასთან, ხელისუფლება ვერ შეძლებს დიდხანს დუმილს ამ ინციდენტის შესახებ და მოუწევს რაიმე პასუხი მაინც გასცეს საზოგადოებას, თუ რა ესაქმებოდა “ცხინვალის აგენტს” საიდუმლო მისიით ტერორისტულ ორგანიზაციად აღიარებული “თალიბანის” ბუნაგში.
სტატია მომზადებულია ცხინვალის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად.ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
