„საღამოს დამირეკეს და მითხრეს, რომ მამაჩემი ავად გახდა. მაგრამ ის 300 კილომეტრშია და როგორ ჩავიდე ეპიდემიის პირობებში“ - პირადი ისტორიები სომხეთიდან

სომხეთი, 16 მარტიდან, კორონავირუსის გამო დაწესებული საგანგებო მდგომარეობის პირობებში ცხოვრობს. შინიდან გასვლა მხოლოდ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი საქმის შემთხვევაში და ისიც სპეციალური ანკეტით შეიძლება. საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მოძრაობა გაჩერებულია, მათ შორის, არ დადის ავტობუსები და სამარშრუტო ტაქსები ერევნიდან რეგიონების მიმართულებით.

საღამოს, დავიდ პოროსიანს დაურეკეს და უთხრეს, რომ მამამისი მძიმე მდგომარეობაში, საავადმყოფოში მოათავსეს. დავიდის მშობლები კაპანში, ერევნიდან, დაახლოებით, 300 კილომეტრში ცხოვრობენ.

„დაუყოვნებლივ კაპანში უნდა ჩავსულიყავი. ტრანსპორტი არ არის, ტაქსები ერევნიდან არ გადიან, რადგან კარანტინის დროს, ერთ მგზავრზე მეტის წაყვანა არ შეიძლება. ერთი კაცისთვის კი რთულია მარტომ გადაიხადოს ამხელა გზის საფასური. ადრე, როდესაც, რამდენიმე ადამიანის ერთად მგზავრობა შეიძლებოდა – ხალხი უფრო ადვილად იხდიდა საფასურს და მძღოლიც კმაყოფილი იყო“, – ჰყვება დავიდი.

ხანგრძლივი ძიების შემდეგ, მან ნაცნობის ნაცნობთან ერთად ჩააღწია კაპანში. დავიდი უკვე დამშვიდდა, რადგან ოჯახის გვერდით არის. მამაც ნელ-ნელა უკეთესად ხდება.

„მადლობა ღმერთს, მამაჩემი უკეთ ხდება, მაგრამ ექიმები ამბობენ, რომ ის საავადმყოფოში, სულ ცოტა, კიდევ 10 დღე უნდა დარჩეს. დღეში ორჯერ ვნახულობ და მისთვის საავადმყოფოში საჭმელი მიმაქვს. ფანჯრის ქვეშ ვდგავარ ხოლმე – პალატაში არ მიშვებენ და ასე ვურთიერთობთ. საავადმყოფოდან სახლის გზაზე, როგორც წესი, პატარა სასურსათო მაღაზიაში შევდივარ. კაპანში ბევრს არავის ვიცნობ, მაგრამ ჩვენს რაიონში, ადგილობრივებმა უკვე გაიგეს ჩემ შესახებ.

მაღაზიაში, როგორც წესი, ბევრს არაფერს ვყიდულობ, საკუთარი შესაძლებლობის ფარგლებში ვეტევი. დღეს, როდესაც გადახდას ვაპირებდი, გამყიდველმა მითხრა: „შეგიძლია არ გადაიხადო, დაიტოვე ფული შენთვის. კიდევ შეიძლება გამოგადგეს საავადმყოფოში ან წამლების საყიდლად“. როდესაც ჩემი გაკვირვება შეამჩნია, განაგრძო: „შემიძლია პროდუქტები ნისიად მოგცე, ახლა არავის ულხინს, ბევრი ვერ ახერხებს გადახდას“. მე უცებ გავიფიქრე, რომ რიგითი გამყიდველი საჭმლით უზრუნველყოფს უბრალოდ მოქალაქეებს – ამ დღეებში, რომელიც დედამიწის დასასრულს გვაგონებს“, – ჰყვება დავიდი.

სომხეთში, კორონავირუსის შედეგებთან გამკლავება ყველაზე მეტად უჭირთ სოციალურად დაუცველ ადამიანებს, მათ, ვინც სამსახური და ხელფასი დაკარგა. ზოგიერთს შრომითი ხელშეკრულება არ ჰქონდა გაფორმებული დამსაქმებელთან და ახლა მათ არა მხოლოდ სამსახური დაკარგეს, ასევე ვერ იღებენ სამთავრობო პროგრამიდან დახმარებას, რომელიც ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობის შემოღებისა და წარმოების შეჩერების გამო დაზარალებული ადამიანების დასახმარებლად დაწესდა.

სომხეთში გამოჩნდა მოხალისეთა ჯგუფები. ისინი ბევრ ადამიანს საკვებითა და პირველადი აუცილებლობის საგნებით ეხმარებიან. მაგრამ ეს ყველაფერი საკმარისი არ არის არსებული სიტუაციის დასაძლევად.

ჟურნალისტი ნანა მარტიროსიანი ერევანში ცხოვრობს და მუშაობს. ახლა, როდესაც ბევრი ადამიანი უმუშევარი დარჩა, ის დღეში რამდენიმე ზარს იღებს დახმარების თხოვნით. ჟურნალისტი ამ ადამიანების შესახებ წერს სტატიას და მათ დახმარებას ცდილობს, რადგან საკუთარი გამოცდილებით იცის, როგორ უჭირთ ახლა მათ ცხოვრება.

„1990-იან წლებში რუსეთში ვცხოვრობდით და მამაჩემი სამუშაოდ მეზობელ ქალაქებში დადიოდა. ერთხელ ის სადღაც შერჩა და დაგეგმილზე გვიან დაბრუნდა. იმ დროისთვის სახლში ფული საერთოდ აღარ გვქონდა დარჩენილი. ბოლო კაპიკებით დედამ შავი პური და ცოტაოდენი შაქარი იყიდა. იმ დღიდან, შავი პური ჩემთვის გაჭირვებასთან ასოცირდება.

მთელი დღე რაღაც ფოთლებისგან დამზადებულ ტკბილ ჩაის ვსვამდით და ამ პურს ვჭამდით. მეორე დილით, ჩემმა ძმამ ადრე გაიღვიძა და ყველაფერი შეჭამა, რაც იმ პურიდან იყო დარჩენილი. დედამ გაბრაზებულმა ჰკითხა: „და რას შეჭამს შენი და?“ და როდესაც მე ვთქვი, რომ არ მშიოდა, დედა ატირდა.

მეორე დღეს, ჩემი ძმა ავად გახდა – ალბათ, გაცივდა. დედა მას ფეხზე ძმრიან წინდებს აცმევდა და შუბლზე ცივ კომპრესებს ადებდა, გაუჩერებლად ლოცულობდა, სიცხე რომ დაწეოდა. სასწრაფო დახმარების გამოძახებას ვცდილობდით, მაგრამ ტელეფონზე არავინ გვპასუხობდა.

შუაღამისას, დედაჩემის საძინებლიდან ტელეფონის ნომრების ბლოკნოტი ავიღე და მეზობლებთან გავიქეცი. იქიდან დედაჩემის ძმას დავურეკე, რომელიც მოსკოვში ცხოვრობდა. ვთხოვე მამაჩემი მოეძებნა და სახლში გამოეშვა, რადგან ჩემი ძმა ავად იყო, მე და დედა კი მშივრები. მეორე დილით, ბიძაჩემი უკვე ჩვენთან იყო უამრავი წამლითა და საჭმელით, საღამოს კი მამაც ჩამოვიდა“, – ჰყვება ნანა.

ის აღიარებს, რომ სწორედ იმ დღეს გადაწყვიტა: მიეღო კარგი განათლება, ეცხოვრა სომხეთში და კარგი შემოსავალი ჰქონოდა, რომ აღარასოდეს ენახა მშიერი დედა. საგანგებო მდგომარეობის პირობებში ცხოვრების შესახებ კი ჰყვება:

„დღეს, მაღაზიაში, გვერდით შუახნის ქალი მედგა და მანაც შავი პური და შაქარი შეიძინა. მე ისევ ჩემი ისტორია გამახსენდა. მივხვდი, რომ ამ დღეებში არის ხალხი, რომლებიც მშივრები იძინებენ. მაღაზიიდან გამოსვლისას, ჩვენთვის ნაყიდი ყველი ჩუმად ჩავდე ამ ქალის ნაჭრის ჩანთაში. როდესაც შინ დავბრუნდი, დედა გაბრაზდა, რომ სახლისთვის ყველაფერი არ ვიყიდე. მომიწია მომეყოლა, რატომ მოხდა ასე. და უცებ, მან აღიარა, რომ უკვე რამდენიმე დღეა ეხმარება ჩვენს ერთ-ერთ მეზობელს, რომელიც მე დიდად არ მიყვარს“.