პირველი საერთაშორისო გამოხმაურებები მელიას დაკავებაზე
ყველაზე მსხვილი ოპოზიციური პარტიის, “ნაციონალური მოძრაობის” თავმჯდომარის, ნიკა მელიას დაკავებას მწვავე რეაქცია მოყვა ევროპელი და ამერიკელი დიპლომატებისა და პოლიტიკოსებისგან.
ელჩები და აშშ კონგრესის წევრები გამოხატავენ შეშფოთებას იმის გამო, რომ საქართველოს მთავრობამ შტურმით აიღო მთავარი ოპოზიციური პარტიის შტაბ-ბინა, სადაც “ნაციონალური მოძრაობის” გვერდით შეკრებილი იყო მთელი ოპოზიციური სპექტრი.
-
წინაისტორია
პოლიტიკური კრიზისი საქართველოში, მელიას დაკავება
პოლიტიკური კრიზისი საქართველოში დაიწყო 31 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ. ოპოზიცია არ აღიარებს ამ არჩევნების შედეგებს და მათ გაყალბებულად მიიჩნევს.
ოპოზიცია ვადამდელი არჩევნების ჩატარებას ითხოვს და მეათე მ,ოწვევის პარლამენტის მუშაობას ბოიკოტს უცხადებს. 51 ოპოზიციონერმა დეპუტატმა დატოვა მანდატი. ამჟამად პარლამენტში 150 დეპუტატიდან სხდომებს მხოლოდ ექვსი ოპოზიციონერი ესწრება, დანარჩენი დეპუტატები მმართველი გუნდიდან არიან.
პოლიტიკური კრიზისი საქართველოში 17 თებერვალს გამწვავდა, მას შემდეგ, რაც სასამართლომ ნიკა მელიას წინასწარი პატიმრობის გადაწყვეტილება მიიღო. მელიას ე.წ. გავრილოვის ღამის დროს დესტაბილიზაციის მოწყობაში ადანაშაულებენ. მელიას დანაშაული დადასტურებული არ არის, თუმცა პროკურატურამ ჩათვალა, რომ საქმის არსებით განხილვამდე პოლიტიკოსი ციხეში უნდა იჯდეს, ამიტომ სასამართლოს მელიასთვის წინასწარი პატიმრობის შეფარდება მოსთხოვა. მანამდე მელიამ უარი თქვა გირაოს გადახდაზე თავისუფლების სანაცვლოდ, რადგან მიიჩნევს, რომ საქმე პოლიტიკურად მოტივირებულია.
სასამართლოს გადაწყვეტილებიდან მეორე დილით, 18 თებერვალს, როდესაც მელია სამართალდამცავებს უნდა დაეკავებინათ, თანამდებობიდან გადადგა ქვეყნის პრემიერი გიორგი გახარია. გადადგომის მიზეზად გახარიამ მმართველ გუნდთან “ქართულ ოცნებასთან” უთანხმოება დაასახელა – გუნდი ოპოზიციის ლიდერის დაკავებას ითხოვდა, გახარიას კი მიაჩნდა, რომ მელიას დაკავება ქვეყანაში პოლიტიკურ კრიზისს კიდევ უფრო მეტად გაამწვავებდა.
გახარიას გადადგომის შემდეგ შს სამინისტრომ გაავრცელა განცხადება, რომ ოპოზიციონერის დაკავება გადავადდა ახალი პრემიერის და მთავრობის არჩევამდე.
22 თებერვალს პარლამენტმა დაამტკიცა ახალი პრემიერ მინისტრი, ირაკლი ღარიბაშვილი, ყოფილი თავდაცვის მინისტრი და პრემიერ მინისტრი. სწორედ მისი დანიშვნის შემდეგ ამოქმედა “ნაციონალური მოძრაობის” ოფისში შეღწევის გეგმა.
____________________________________________________________________________
ნატო-ს გენერალური მდივნის სპეციალური წარმომადგენელი სამხრეთ კავასაიასა და ცენტრალურ აზიაში ჯეიმს აპატურაი ენმ-ის თავმჯდომარის დაკავებას ეხმაურება.
“ჩვენ ყურადღებით ვაკვირდებით მოვლენებს საქართველოში. მთავარი ოპოზიციური პარტიის თავმჯდომარის დაკავება ღრმა შეშფოთებას იწვევს. ნატო ელის, რომ საქართველო — ახლო პარტნიორი და ასპირანტი — შეინარჩუნებს ევროატლანტიკურ დემოკრატიულ სტანდარტებს, რომელზეც ძალიან ბევრი იმუშავა. ეს გულისხმობს პოლიტიკური განსხვავებების გადაჭრას დიალოგის გზით, პოლარიზებული რიტორიკისა და მოქმედებების თავიდან აცილებას”, – წერს აპატურაი.
____________________________________________________________________________
რუსეთში აშშ-ის ყოფილი ელჩი და ბარაკ ობამას ყოფილი მრჩეველი მაიკლ მაკფოლი, რომელიც 2014 წლიდან აღარ იკავებს ოფიციალურ თანამდებობას, საქართველოში მიმდინარე პროცესებს კრიტიკულად ეხმაურება.
„ნავალნის დაკავება პირველი ტესტი იყო. მიანმარი — მეორე. საქართველო მესამეა. მოკლედ რომ ვთქვათ, ბაიდენმა პირობა დადო, რომ მეტს გააკეთებს დემოკრატიის გასაძლიერებლად და ადამიანის უფლებებისთვის. ახლა დროა, ეს სიტყვები საქმით დამტკიცდეს“, – აცხადებს მაიკლ მაკფოლი.
„ბაიდენი იცნობს საქართველოს. მე მასთან ერთად ვარ იქ ნამყოფი 2009 წელს. მას შეუძლია იქაურობაზე გავლენა მოახდინოს“, – დაწერა მან ტვიტერზე.
Navalny arrest was first test. Myanmar second. Georgia is now third. In words, Biden has pledged to do more to advance democracy and human rights. Now it’s time to match those words with deeds. Biden knows Georgia. I traveled there with him in 2009. He can have an impact there. https://t.co/gNaFqN63K9
— Michael McFaul (@McFaul) February 23, 2021
მაკფოლმა კიდევ ერთი ტვიტი გააკეთა, სადაც გამოეხმაურა საქართველოში აშშ-ის საელჩოს განცხადებას:
„ღრმად შეშფოთების გამოხატვა დასაწყისისთვის მისაღებია, თუმცა მხოლოდ დასაწყისისთვის. რუსეთისგან, ჩინეთისგან და ბელარუსისგან განსხვავებით, აშშ-ს აქვს გავლენის ბერკეტები საქართველოში. ახლაა დრო, რომ ეს ბერკეტები გამოყენებული იქნას, სანამ გვიანი არაა“.
____________________________________________________________________________
ნატოს ყოფილი გენერალური მდივანი, ანდერს ფოგ რასმუსენი ნიკა მელიას დაკავების შემდეგ საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს და შექმნილ პოლიტიკურ კრიზისს ეხმაურება.
“ის, რაც დღეს საქართველოში მოხდა, ძალიან სამწუხაროა. ეს სიტუაცია ყველაზე მეტად ქართველ ხალხს აზიანებს. დაჟინებით მოვუწოდებ საქართველოს თავშეკავებისა და უკან სვლაზე უარის თქმისკენ. ჩვენ მხარს ვუჭერთ ყველა იმ ადამიანს, ვინც იცავს კანონის უზენაესობას და დემოკრატიას საქართველოში”, – წერს რასმუსენი Twitter-ზე.
What’s happened in #Georgia 🇬🇪 today is very worrying.
— Anders Fogh Rasmussen (@AndersFoghR) February 23, 2021
The first to lose out are the Georgian people.
I urge restraint and for Georgia not to backtrack. We stand with those defending the rule of law and democracy in Georgia.
____________________________________________________________________________
“დღეს საქართველომ უკან დაიხია ევროატლანტიკურ სახელმწიფოთა ოჯახში უფრო ძლიერი დემოკრატიისკენ მიმავალ გზაზე” – წერია აშშ-ის საელჩოს ფეისბუკ-გვერდზე გამოქვეყნებულ განცხადებაში.
“ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო ღრმად არის შეშფოთებული მთავრობის გადაწყვეტილებით მთავარი ოპოზიციური პარტიის ლიდერის დაკავების გამო ამ დილით პარტიის სათავო ოფისში. ვწუხვართ, რომ შეერთებული შტატებისა და სხვა საერთაშორისო პარტნიორების მოწოდებები თავშეკავებისა და დიალოგისკენ უგულებელყოფილი იყო. შეძრწუნებული ვართ კრიზისის დროს საქართველოს ხელმძღვანელი პირების მიერ გამოყენებული განხეთქილების გამომწვევი რიტორიკით. ძალისმიერი მეთოდები და აგრესია არ არის საქართველოს პოლიტიკური უთანხმოებების გადაჭრის გზა. დღეს საქართველომ უკან დაიხია ევროატლანტიკურ სახელმწიფოთა ოჯახში უფრო ძლიერი დემოკრატიისკენ მიმავალ გზაზე”
____________________________________________________________________________
ბრიტანეთის ელჩმა საქართველოში მარკ კლეიტონმა განაცხადა, რომ იგი შოკირებულია იმით, რაც ხდებოდა. დიპლომატი აღნიშნავს, რომ სიტუაციის გამწვავების ეშინია.
“შოკირებული ვარ ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის ოფისთან დღეს დილით განვითარებული მოვლენებით. საქართველოს ძალადობის და ქაოსის სცენები თბილისში ყველაზე ნაკლებად სჭირდება. მოვუწოდებ ყველა მხარეს იმოქმედონ თავშეკავებულად, ახლა და მომდევნო დღეებში” – წერს ელჩი.
Shocked by the scenes at UNM headquarters this morning. Violence and chaos in Tbilisi are the last thing Georgia needs right now. I urge all sides to act with restraint, now and in the coming days. @UKinGeorgia
— Mark Clayton (@MarkClaytonFCDO) February 23, 2021
____________________________________________________________________________
პენტაგონის ხელმძღვანელის მოადგილის ყოფილმა თანაშემწემ, პენსილვანიის უნივერსიტეტის ჯოზეფ ბაიდენის ანალიტიკური ცენტრის დირექტორმა მაიკლ კარპენტერმა მომხდარს ”მოვლენების სავალალო განვითარება” უწოდა.
“მოვლენები ძალიან სავალალოდ ვითარდება საქართველოში, სადაც ოპოზიციური პარტიის ცენტრლურ ოფისზე შტურმი განხორციელდა. ვიმედოვნობ, საღი აზრი გაიმარჯვებს და ვითარების დეესკალაცია ჯერ ჯიდევ შესაძლებელია” — წერს კარპენტერი ტვიტერზე.
Very unfortunate developments in the Republic of Georgia with the storming of the opposition party’s HQ. Hoping cooler heads will prevail and the situation can still be de-escalated.
— Michael Carpenter (@mikercarpenter) February 23, 2021
____________________________________________________________________________
საქართველოს ხელისუფლების ქმედებებს ერთმნიშვნელოვნად გმობს ლიეტუვას სეიმის წევრი, საგარეო საქმეთა კომიტეტის თავმჯდომარე ზიგიმანტას პავილიონისი, რომელიც ორიოდე დღის წინ თბილისში იმყოფებოდა სწორედ პოლიტიკური ვითარების განსამუხტად.
პავილიონისი “ენმ”-ს შტურმს პუტინისა და ლუკაშენკოს ხელწერას ადარებს.
“ნაციონალური მოძრაობის სათაო ოფისს შტრუმით, გაზის გამოყენებით იღებენ, როგორც ეს ადრე პუტინმა გააკეთა. ოპოზიციის ლიდერი დაკავებულია. მიუხედავად იმისა, რომ მთელი ოპოზიცია ამბობდა, რომ სურდა მოლაპარაკებები მთავრობასთან, ივანიშვილის მეთაურები მოიქცნენ პუტინისა და ლუკაშენკოს მსგავსად. მსოფლიომ ეს უნდა დაარეგულიროს. მე გუშინ ვუთხარი ჩემი სათქმელი მსოფლიოს და დღეს მან უნდა მოახდინოს რეაგირება”, – ვკითხულობთ ლიეტუველი პარლამენტარის განცხადებაში.
Let’s wake up. Let’s ring the bells&react. Democracy is under attack! Using gas&violence like Putin once. Ivanishvili regime should pay the price! @TomTugendhat @RepGregoryMeeks @RihardsKols @MarekKuchcinski @BogdanKlich @PavelFischer @markomihkelson @n_roettgen @mikercarpenter https://t.co/8JewFsjUhz
— ŽygimantasPavilionis (@ZygisPavilionis) February 23, 2021
____________________________________________________________________________
შეერთებული შტატების რესპუბლიკელი კონგრესმენი, საქართველოს მეგობართა ჯგუფის თანა-თავმჯდომარე, ადამ კინზინგერი წერს ტვიტერზე:
„ეს ძალიან შემაშფოთებეელი ნაბიჯია საქართველოს მთავრობის მხრიდან. გამომდიანე დაძაბული ვითარებიდან, მე მოვუწოდებ საქართველოს მთავრობას დრამატული ქმედეებებისგან თავი შეიკავოს. ჩვენ ყველა [მოვლენებს] თვალს ვადევნებთ“.
მოგვიანებით კონგრესმენმა კინზინგერმა ასევე “ტვიტერზე” გაფრთხილებაც გამოაქვეყნა.
“მე ამ რეიდს ლაივში ვუყურე. როგორც საქართველოს მეგობართა ჯგუფის თანა-თავმჯდომარე, მე ძალიან შეშფოთებული ვარ. ჩვენ ცოტა ხნის წინ წარვადგინეთ საქართველოს მხარდამჭერი აქტი. ეს ავტომატური რამ არაა,” – განაცხადა მან.
I watched this raid live. As the Co-chair of the Country of Georgia caucus, I am very concerned. We just introduced again the Georgia Support Act. That is not something that is automatic. https://t.co/gWj2r8fbHF
— Adam Kinzinger (@RepKinzinger) February 23, 2021
