როგორ ხვდება საქართველო რუსეთიდან და ბელარუსიდან ემიგრანტებს
მას შემდეგ, რაც უკრაინაში ომი დაიწყო, საქართველო გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიმართულება რუსეთის და ბელარუსის მოქალაქეებისთვის, რომლებმაც საკუთარი ქვეყნის დატოვება გადაწყვიტეს. ომის დაწყებამდეც, საქართველო მიმზიდველ ადგილად ითვლებოდა იმ ადამიანებისთვის, ვინც არ ეთანხმებოდა საკუთარი ქვეყნის ხელისუფლებას.
JAMnews-ი ჰყვება ახალი პოლიტიკური ემიგრანტების ისტორიებს – რატომ ჩამოდიან ისინი, რა პრობლემებს აწყდებიან აქ და როგორ ხვდებიან ემიგრანტებს საქართველოში.
საქართველოს ხელისუფლების ინფორმაციით, 24 თებერვლიდან 20 მარტამდე პერიოდში, საქართველოში რუსეთის 35 ათასი მოქალაქე ჩამოვიდა. ხოლო 24 თებერვლიდან 16 მარტამდე – ბელორუსის 15 ათასზე მეტი მოქალაქე.
„საუბარია იმაზე, რომ ბევრი ადამიანი ჩამოდის და ეს რისკების შემცველია, თუმცა ეს ასე არაა,“ – აცხადებს საქართველო ეკონომიკის მინისტრი ლევან დავითაშვილი.
მისი თქმით, პანდემიამდე ამ ქვეყნებიდან საქართველოში გაცილებით მეტი ტურისტი ჩამოდიოდა.
რუსეთის და ბელარუსის მოქალაქეების დიდი რაოდენობით შემოსვლა ქვეყანაში, საქართველოში მართლაც განხილვის საგანია სხვადასხვა თვალსაზრისით.
ხალხი მათ არაერთგვაროვნად ხვდება. ყველას თავისი არგუმენტი აქვს. ამ თემაზე ხშირია კამათი სოციალურ ქსელებშიც.
ზოგისთვის მიუღებელია „ოკუპანტი და მისი სატელიტი ქვეყნის“ მოქალაქეების საქართველოში შეფარება იმ მოტივით, რომ ისინი აქ დაფუძნდებიან და შემდეგ რუსეთი „საკუთარი მოქალაქეების დაცვის“ მიზეზით დაიწყებს საქართველოზე ზეწოლას.
„ისინი დისკომფორტს და სანქციებს გამოექცნენ და არა პუტინის რეჟიმს. აქამდე პუტინი სხვანაირი იყო?“ – ასეთია ერთ-ერთი არგუმენტი.
სხვები კი, პირიქით, თავშესაფრის მაძიებელი ადამიანების მიმართ სოლიდარობისკენ მოუწოდებენ საზოგადოებას.
პრინციპში, დიდი არჩევანი, თუ სად წავიდნენ, რუსეთის მოქლაქეებს დღეს არ აქვთ. ევროპა და ამერიკა მათთვის დაკეტილია. საქართველო, სომხეთი, თურქეთი, ისრაელი და ასევე ცენტრალური აზიის ქვეყნები არის ის მიმართულებები, სადაც ყველაზე ხშირად „გარბიან“ რუსეთის მოქალაქეები.
რუსეთისა და ბელარუსის მოქალაქეებს საქართველოში ჩამოსასვლელად ვიზა არ სჭირდებათ. საქართველოში ცხოვრება მათ ერთი წლის განმავლობაში ვიზის გარეშე შეუძლიათ.
კარგი არგუმენტია ასევე ისიც, რომ საქართველო საცხოვრებლად შედარებით იაფი ქვეყანაა და აქვს კარგი კლიმატი.
- როგორ ჩამოვიდა უკრაინელი გოგო საქართველოში რამდენიმე დღით და დარჩა სამუდამოდ. ბლოგი
- საქართველოს უმცირესობები: ინტეგრაციის გზაზე არსებული ბარიერების ნგრევა
- ბურები, რომლებმაც ქართულ სოფელში სამშობლო იპოვეს
რუსეთისა და ბელარუსის მოქალაქეები, რომლებსაც JAMnews ესაუბრა, ერთ-ერთ არგუმენტად, თუ რატომ აირჩიეს საქართველო, „სტუმართმოყვარე ხალხს“ ასახელებენ.
თუმცა, ამჯერად, საქართველოში ჩამოსულებს განსხვავებული სურათი ხვდებათ. მთელ ქალაქში გამოფენილი უკრაინისა და საქართველოს დროშების პარალელურად, თბილისის ქუჩებში შეხვდებით წარწერებს: Russians Go Home, Русский корабль иди на х** და ა.შ.
„ახლა ჩემი სახლი საქართველოა“
24 წლის ვასილი კრესტიანინოვმა რუსეთი ომამდე რამდენიმე თვით ადრე დატოვა. უკვე ოთხი თვეა ის თბილისში ცხოვრობს.
ვასილი მოსკოველია, იქ დაიბადა და გაიზარდა. დღეს მან არ იცის საკუთარ ქვეყანაში როდის დაბრუნდება, ან საერთოდ დაბრუნდება თუ არა.
ყველაფერი ერთი წლის წინ, ვლადიმერ პუტინის დაბადების დღეზე დაიწყო.
იმ დღეს 23 წლის ფიზკულტურის მასწავლებელი ვასილი კრესტიანონოვი მოსკოვის ცენტრში, რეჟიმის საწინააღმდეგო აქციაზე წავიდა, ხელში ლგბტ დროშა ეჭირა.
კრესტიანინოვს არასანქცირებულ მიტინგში მონაწილეობისთვის 200 დოლარიანი ჯარიმა გამოუწერეს. თუმცა იმ მომენტიდან, მისი ცხოვრება ჯოჯოხეთად იქცა.
ის პოლიციაში დაიბარეს. მასთან ერთად დაიბარეს მისი მამაც, რომელიც 30 წელია იმავე სკოლის დირექტორია, სადაც ვასილი ფიზკულტურას ასწავლიდა.
პოლიციაში ვასილის ქვეყნის შემარცხვენელი და მოღალატე უწოდეს და უთხრეს, რომ ყველაფერი იცოდნენ მის შესახებ – ვისთან მეგობრობს, რას პოსტავს სოციალურ ქსელებში და ა.შ.
„რუსეთში პოლიციაში არ უნდა დაგიბარონ. თუ დაგიბარეს, ეს ნიშნავს, რომ საქმე ძალიან ცუდადაა. არ აქვს მნიშვნელობა მიზეზს – სულ რომ უმნიშვნელო საქმე იყოს, თუ პოლიციაში დაგიბარეს, შენი საქმე წასულია“.
ვასილიმ სამსახური დატოვა, რომ მამას მაინც შეენარჩუნებინა თავისი ადგილი და ფოტო ჟურნალისტიკას მიჰყო ხელი.
„სხვადასხვა საერთაშორისო მედიისთვის ვიღებდი, თუ პროტესტზე გამოსვლა არ შემეძლო, ვცდილობდი აქციების გაშუქებით და ინფორმაციის გავრცელებით მაინც მებრძოლა ამ სისტემის წინააღმდეგ”.
ერთი წლის განმავლობაში ვასილიმ ყველა მიტინგი გადაიღო, რაც კი მოსკოვში ჩატარდა.
„რუსეთში ტრანსპარანტის გაშლა მხოლოდ 30 წამით არის შესაძლებელი, ამიტომ უნდა მოასწრო კარგი ფოტოს გადაღება ამ 30 წამში. სულ რომ ცარიელი ტრანსპარანტი გეჭიროს, ქვეყნის ნებისმიერ წერტილში მაქსიმუმ 30 წამში იქვე ახლოს ჩასაფრებული პოლიციელი მოვა და მანქანაში ჩაგტენის. მერე რა მოხდება, არავინ იცის.
მხოლოდ ერთხელ რომ გამოხვიდე აქციაზე, უკვე ყველგან გითვალთვალებენ. კომენტარს თუ დაწერ სოციალურ ქსელში, რომ მაგალითად არ გიყვარს პუტინი, მეორე დღესვე პოლიციელი მოვა სახლში. თუ საერთოდ ასეთ სიტყვებს დაწერ: „პუტინი ქურდია“, სახლში კარებს შემოგიმტვრევენ,“ – ამბობს ვასილი.
მოგვიანებით პოლიციაში მისი ძმა გამოიძახეს და ვასილის თვალთვალი დაავალეს.
“ამ დროს უკვე მინდოდა წამოსვლა, რადგან მთელი ჩემი ოჯახი საფრთხის ქვეშ იყო, მაგრამ მაინც დავრჩი. ჯერ კიდევ მქონდა იმედი, რომ რაიმეს შეცვლას მოვახერხებდით“.
2021 წლის ნოემბერში პოლიცია მას თავად დაუკავშირდა და ამჯერად უკვე თანამშრომლობა შესთავაზა.
ვასილი განყოფილებაში იჯდა და ვიდეო ჩანაწერებში საკუთარ თავს უყურებდა: როგორ დადის ქუჩაში, როგორ იღებს ფოტოებს აქციებზე, სად სეირნობს და რას აკეთებს. პოლიციაში უთხრეს, რომ თუ მათთან არ ითანამშრომლებდა, მალე ნარკოტიკს აღმოუჩენდნენ და ციხეში ჩასვამდნენ.
ვასილიმ თანამშრომლობაზე უარი თქვა. ეს ნიშნავდა, რომ ვერცერთი დღე რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე ვეღარ გაჩერდებოდა. გამოვიდა თუ არა პოლიციის შენობიდან, ბილეთი აიღო და თბილისში გამოფრინდა.
“უკვე ვეღარ დავბრუნდები, სანამ რუსეთში პუტინის რეჟიმი ბოლომდე არ დასრულდება“. – ამბობს ის.
ახლა ვასილი ფოტოგრაფი ფრილანსერია და სხვადასხვა მედიასთან თანამშრომლობს.
ქალაქის ცენტრში დაქირავებული აქვს ერთოთახიანი ბინა მეგობარ გოგოსთან ერთად, რომელიც ასევე პუტინის რეჟიმს გამოექცა ოჯახით.
„ყაზახეთში გადაღებაზე ვიყავი და რომ ვბრუნდებოდი, შეგრძნება მქონდა, რომ სახლში ვბრუნდები. ახლა ჩემი სახლი საქართველოა. თუმცა, არასდროს მავიწყდება, რომ აქ სტუმარი ვარ. არავის არ უნდა დაავიწყდეს, რომ ჩვენ სტუმრები ვართ საქართველოში. ხშირად ჩემი ქვეყნის მოქალაქეებს სწორედ ეს ავიწყდებათ და პრობლემებიც ქართველ ხალხთან, მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეიძლება გაჩნდეს“.
“მთელი მსოფლიოს მტრები გავხდით”
36 წლის ალექსანდრე და 26 წლის იური ომის შემდეგ ჩამოვიდნენ. ალექსანდრე კრასნოდარის მხარეში ადგილობრივ თვითმმართველობაში ოპოზიციურ პარტიას წარმოადგენდა, იური კი ციმბირში ალექსეი ნავალნის ოპოზიციურ პარტიაში იურისტად მუშაობდა.
“6 მარტს ჩამოვედი. არ მეგონა, რომ ოდესმე ჩემს ქვეყანას დავტოვებდი და ბრძოლას შევწყვეტდი“ – გვიყვება ალექსანდრე, – „მაგრამ რუსეთში ყოფნა შეუძლებელი გახდა. 15-20 წლით ციხეში წასვლა მემუქრებოდა მხოლოდ იმის გამო, რომ ხმამაღლა ვამბობდი, რომ ომის დაშვება არ შეიძლებოდა. ჩვენი ქვეყანა ჩრდილოეთ კორეის გზას ადგას“.
ალექსანდრე ჯერ ერევანში ჩაფრინდა, შემდეგ კი საქართველოში წამოვიდა.
იურიმ ჯერ ყაზახეთში სცადა დარჩენა, შემდეგ სტამბოლში, ბოლოს კი ისიც საქართველოში ჩამოვიდა.
მისი თქმით, საქართველო უსაფრთხო ქვეყანაა, სადაც ვიზის გარეშე შეუძლიათ ჩამოსვლა. ამასთანავე, ადამიანების უმეტესობა რუსულად ან ინგლისურად საუბრობს და ამიტომ კომუნიკაცია ადვილია. კლიმატი კარგია, ხალხი კი თბილი და სტუმართმოყვარე.
რუსების თქმით, დისკრიმინაციული ან აგრესიული დამოკიდებულება არ უგრძნიათ, რადგან ყველგან ამბობენ, რომ პუტინს რეჟიმის წინააღმდეგნი და უკრაინის მიმართ სოლიდარულები არიან.
კედლებზე გაკეთებულ ანტირუსულ წარწერებზე ვეკითხებით.
„მე მესმის, რატომ არ უნდათ ჩვენი აქ ყოფნა. ახლა რუსეთის მოქალაქეები იმავე მდგომარეობაში ვართ, როგორშიც გერმანია იყო მეორე მსოფლიო ომის დროს და ეს ჩვენი გადასატანია. მითუმეტეს, რომ საქართველოს ახსოვს 2008 წლის ომი და ეს ჩვენც უნდა გვახსოვდეს.“ – ამბობს იური.
ის ამბობს, რომ პირადად მას აგრესია თბილისში არ უგრძნია.
“პირიქით, ადამიანები მხოლოდ დახმარებას ცდილობენ. ეკლესიასთან მე და ერთი მოხუცი ქალი საღამოობით ერთად ვსხდებით ხოლმე, ღვინოს ვსვამთ და ვსაუბრობთ. შეგრძნება მაქვს, რომ აქ ყველას ესმის ჩემი. ძალიან მომწონს საქართველო. არ ვიცი მე რამდენად მოვწონვარ აქ ვინმეს, მაგრამ მე ძალიან მომწონს აქაურობა“.
„რუსებო წადით – ამ ლოზუნგებს ჩემს თავზე არ ვიღებ, რადგან მეც იმავე ბრძოლაში მიმაჩნია ჩემი თავი, რომელშიც საქართველოა, – ამბობს ალექსანდრე, – საქართველომ ხომ იგივე გადაიტანა, რაც ახლა უკრაინაში ხდება. ამიტომ პირიქით, მესმის ამ დამოკიდებულების და მხოლოდ მადლიერი ვარ ამ ქვეყნის, რომ შემიფარა. ძალიან კარგი ქვეყანაა, არაჩვეულებრივი ხალხით, მაგრამ მე საკუთარ ქვეყანაში მინდა დაბრუნება, რაც შეიძლება მალე. ოღონდ ისეთში, სადაც ცხოვრება შესაძლებელი იქნება.“
“რუსები გახდნენ აუტანლები მთელი მსოფლიოსთვის,“ – ამბობს 24 წლის ვასილი – „რუსეთს არ ჰყავს მეგობრები, ერთი ორი ვითომ მეგობრის გარდა. ჩვენ მთელი სამყაროსთვის ვიქეცით მტრებად – სრულიად დამსახურებულად. მე ჩემი ეროვნების ნამდვილად არ მრცხვენია, მაგრამ მრცხვენია, რომ ჩვენ ეს რეჟიმი ვერ დავამარცხეთ და მე პირადად, თავს დამნაშავედ ვგრძნობ”.
“მე დავწვი ჩემი პასპორტი”
ვასილი, ალექსანდრე და იური ერთად Free Russia Foundation – ის ოფისში იკრიბებიან. ვასილი პროტესტებისა და აქციების ფოტოებს ამუშავებს და სხვადასხვა მედია ორგანიზაციაში აგზავნის, ალექსანდრე და იური კი იმ მოქალაქეების დახმარებას ცდილობენ, რომლებიც მათსავით დევნაში არიან.
Free Russia Foundation საერთაშორისო ორგანიზაციაა, რომელიც რუსეთში დემოკრატიის განვითარებას და რეჟიმის მსხვერპლი ადამიანების დახმარებას ცდილობს. ოფისები აქვთ ვაშინგტონში, ბერლინში, კიევსა და თბილისში. რუსეთში – არა.
თბილისის ოფისში კედლებზე ათობით რუსი მოქალაქის ფოტოა გაკრული ანბანის მიხედვით – ესენი ის ადამიანები არიან, ვინც აქციაზე გამოსვლის, ან სოციალურ ქსელში ოპოზიციური კომენტარის დაწერის გამო ციხეში მრავალწლიან სასჯელს იხდიან. და ასეთი, დღევანდელი მონაცემით, ყველაზე ცოტა 1000 ადამიანია.
„მე ვიყავი ერთ-ერთი პირველი, ვინც რუსული პასპორტი დაწვა პროტესტზე თბილისში“ ,- ამბობს 31 წლის ანტონ მიხალჩუკი, ორგანიზაციის წარმომადგენელი.
„რუსულ ხელისუფლებას ჩემთვის უბედურების მეტი არაფერი მოუტანია და სამწუხაროდ, არა მარტო ჩემთვის – ბევრი სხვა ერისთვისაც. ეს არის სამხედრო დიქტატურა და მე არ მინდა რუსულ ძალასთან ვასოცირდებოდე, ამიტომ არასდროს დავიჭერ რუსეთის დროშას ხელში“.
ანტონი უკვე სამი წელია საქართველოში ცხოვრობს. ისიც, სხვების მსგავსად რეჟიმს გამოექცა და ახლა სხვა უკრაინელი, რუსი და ბელარუსი მოქალაქეების დახმარებასა და დაცვას ცდილობს:
ფოტო: ნინო მემანიშვილი, JAMnews
„ქართველებს არ უნდა შეეშინდეთ ჩვენი. იმისთვის, რომ აქ დაფუძნდე, ქართული კარგად უნდა იცოდე, რუსების უმრავლესობამ კი ქართული არ იცის. საქართველო ახლა არის ერთგვარი ხიდი – აქ უცებ და მალევე ახერხებენ ადამიანები ჩამოსვლას და რეჟიმისგან თავის დაღწევას. სიტუაცია გაუმჯობესებისკენ რომ წავა, ეს ადამიანები დატოვებენ აქაურობას.“
“ომში ხელოვნების ადგილი არ არის”
29 წლის იგნატ კაჩანი ბელარუსიდან ორი კვირის წინ ჩამოვიდა ცოლთან ერთად. იგნატი რეჟისორია, დოკუმენტურ და მხატვრულ ფილმებს იღებს. მისი ფილმები ბათუმის საერთაშორისო კინოფესტივალზე აჩვენეს, მას შემდეგ, ყოველთვის მოსწონდა საქართველო.
ბოლო პერიოდში მინსკიდან შორს, სოფელში ცხოვრობდა, სადაც ერთ ჰექტარ მიწაზე 100-ზე მეტი ხე საკუთარი ხელით დარგო და ახლა მათ აყვავებას ელოდებოდა. წასვლას არსად აპირებდა – სრულ ჰარმონიაში იყო საკუთარ თავთან და ფიქრებთან – ბევრი გეგმა ჰქონდა.
თუმცა, ომი რომ დაიწყო, ბელარუსში ვეღარ გაჩერდა.
“ომში ხელოვნების დრო არ არის. ომისგან შორს უნდა იყო, რომ ხელოვნებაზე ილაპარაკო. ახლა მტრები ვართ მათთვის, ვისთანაც ვმეგობრობდით. ცუდი ლიდერების გამო ადამიანები ერთმანეთს ვკარგავთ“.
საქართველოში ჩამოსვლა ცოლის იდეა იყო და იგნატიც მაშინვე დათანხმდა.
“ჩვენს ქვეყნებს საერთო წარსული და ისტორია აქვს, ამიტომ, ჩემთვის აქ ბუნებრივი გარემოა. არაჩვეულებრივი ბუნებაა, ხალხი კი თბილი და გახსნილი. თუ ზრდილობიანად მოიქცევი, გამარჯობას ქართულად იტყვი და მათ მიმართ პატივისცემას გამოხატავ, შეუძლებელია ისინი ცუდად მოგექცნენ. საქართველოში ცხოვრება ადვილია ძლიერი ადამიანებისთვის“.
იგნატ კაჩანი საქართველოში ორი წლით დარჩენას და დოკუმენტური ფილმის გადაღებას გეგმავს. შემდეგ საით აიღებს გეზს, ჯერ არ იცის.
„საქართველოში ცხოვრება დიდი გამოცდილებაა. ბევრ რამეს ვსწავლობ ქართველებისგან – პირველ რიგში ადამიანებთან ურთიერთობას. ძალიან მინდა ერთი პროექტი მაინც გავაკეთო აქ. ავირჩიო ადამიანი, ვის ფიქრებს და გრძნობებსაც გავყვები და შემდეგ ფილმში ვაჩვენებ“.
მოწვეული თუ დაუპატიჟებელი სტუმრები?
დისკუსია იმაზე, როგორ უნდა შევხვდეთ რუსეთის მოქალაქეებს, უნდა შემოვუშვათ თუ არა ისინი საქართველოში, ქართულ საზოგადოებაში ომის პირველი დღიდან მიდის.
ფეისბუკზე წერენ იმ შემთხვევების შესახებ, როდესაც სლავური გარეგნობის ან რუსულ ენაზე მოლაპარაკე ადამიანების მიმართ აგრესია და ძალადობა გამოიჩინეს.
გაჩნდა შიში, რომ რუსეთისა და ბელარუსის მოქალაქეები შეიძლება ნაციონალური დისკრიმინაციის მსხვერპლნი გახდნენ.
„სახელმწიფომ არ მიიღო არანაირი ზომები, თავად გაეკონტროლებინა ვინ რა მიზნით შემოდის და ვის რა ისტორია აქვს, შესაბამისად ერი დარჩა მხოლოდ მორალის ამარა. ახლა თითოეულმა ჩვენგანმა თავად უნდა გადაწყვიტოს, როგორ მოიქცეს“, – ამბობს ტურიზმის ექსპერტი, ვატო ასათაშვილი.
„წაგვლეკავენ რუსები და ბელარუსები – ასეთი პანიკის საფუძველი არ არსებობს. სომხეთს ჩვენზე ბევრად მეტი ადამიანი მიაწყდა. 24 და 25 თებერვალს დღეში 25-მდე რეისი მიფრინავდა ერევნის მიმართულებით და პირველი ორი კვირის განმავლობაში 80 ათასამდე საზღვრის კვეთა დაფიქსირდა. ამავდროულად, საქართველოში შემოდინების პიკი მარტის თვის დასაწყისში იყო და ახლა ნელ-ნელა შემცირებისკენ წავა. აპრილში დიდი მოთხოვნა აღარ იქნება,“ – ამბობს ის.
მისივე თქმით, ასევე გადაჭარბებული იყო მოლოდინი, რომ უძრავი ქონების ბაზარზე ფასები გაორმაგდებოდა და საქართველო ამ პერიოდში დიდ ეკონომიკურ სარგებელს მიიღებდა.
“პირველ რიგში, თავშესაფრის მაძიებელი ადამიანისგან სარგებლის მიღებაზე ფიქრი ამორალურია, არ აქვს მნიშვნელობა ეს ადამიანი მეგობარი, თუ მტერი სახელმწიფოდანაა. მეორე რიგში, ეს იყო მცდარი მოლოდინი – დამქირავებლების რაოდენობა არ იყო პიკურად მაღალი და ეს იყო მხოლოდ ილუზია, რომ საქართველოსკენ დიდი რუსული კაპიტალი დაიძრა და ახლა უძრავ ქონებას ორმაგ და სამმაგ ფასში გააქირავებდნენ“.
თუმცა, ასეთი შემთხვევები ნამდვილად იყო. ბელარუსი ჟურნალისტი, რომელსაც JAMnews-ი ესაუბრა და რომელიც ლუკაშენკოს რეჟიმს 2021 წლის ზაფხულში გამოექცა, ბინას ბათუმში 300 დოლარად ქირაობდა. მარტის დასაწყისში კი ბინის პატრონმა მას სახლის დაცლა მოსთხოვა. დარჩენის შემთხვევაში 200 დოლარით მეტი უნდა გადაეხადა.
„500 დოლარი ძალიან დიდი თანხაა და ჩვენ ამდენის გადახდა არ შეგვეძლო. მითუმეტეს, ბინა ნამდვილად არ ღირდა ამდენი. ამიტომ, სხვა ბინა მოვძებნეთ და იქ გადავედით. მტკივნეულია იმის გააზრება, რომ საქართველოშიც კი არ ესმით, რას ნიშნავს იყო ლუკაშენკოს რეჟიმისაგან დევნილი და ასე მოგექცნენ“.
ვატო ასათაშვილის თქმით, საქართველოს ბევრმა მოქალაქემ თავად იქირავა ბინა, რომ შემდეგ რუს და ბელარუს მოქალაქეებზე ორმაგ ფასში გადაექირავებინა.
„პროვოცირებულმა მოთხოვნამ ფასების სწრაფი ზრდა გამოიწვია. თუმცა, ბაზარი ამას 2-3 კვირაში დაარეგულირებს. ფასები დაიწევს და სტანდარტულ მაჩვენებელს დაუბრუნდება. საერთო ჯამში, ორივე ქვეყნიდან გრძელვადიანი ვიზიტით ჩამოსული ადამიანების რაოდენობა 20 ათასზე მეტი არ იქნება, რაც არ არის ძალიან ბევრი“
თუმცა, პრობლემა ამ ადამიანების რეგისტრაციაა. დღეს საქართველოში შემომავალი უკრიანელი ლტოლვილი, თავშესაფრის მაძიებელი რუსეთის ან ბელარუსის მოქალაქე და ნებისმიერი ქვეყნიდან უბრალოდ მივლინებაში ჩამოსული ადამიანი, ყველა ერთნაირად რეგისტრირდება საზღვარზე – როგორც ტურისტი.
ექსპერტების თქმით, სახელმწიფოს პირველ რიგში უნდა შეემუშავებინა სისტემა, რომლითაც ლტოლვებსა და თავშესაფრის მაძიებლებს ტურისტებისგან განასხვავებდა.
„ჰუმანიტარული სამართალი ჩვენგან ითხოვს, რომ განსაცდელში მყოფ ადამიანებს დავეხმაროთ. არა მარტო სამართალი, ჩვენი ცივილიზაციური ღირებულებები, რელიგიური თუ უბრალოდ ადამიანური მორალი მოგვიწოდებს, რომ დევნილი უნდა შევიფაროთ. მაგრამ ბრმად არ უნდა შევიფაროთ. ვის ეხმარები და ვის არა, ეს უნდა იყოს ცხადი, გამჭვირვალე და ყველასთვის გასაგები. ხელისუფლება ამას არ აკეთებს და სწორედ ამიტომ გვაქვს ამდენი კითხვა“, – ამბობს პოლიტოლოგი და საქართველოს ყოფილი სახელმწიფო მინისტრი შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში, პაატა ზაქარეიშვილი.
„როდესაც ადამიანი შენს საზღვარს ჰკვეთს, სრული უფლება გაქვს დაუსვა კითხვები, თუ რა მიზნით შემოდის და მოითხოვო ინფორმაცია მისი ბიოგრაფიის შესახებ. სახელმწიფოს უნდა ეზრუნა და შეემუშავებინა სისტემა, რომლითაც თავშესაფრის მაძიებელ ადამიანებს აღრიცხვაზე აიყვანდა. შემდეგ, მოხდებოდა მათი გადამოწმება – რას საქმიანობენ, როგორ ხარჯავენ ფულს, რამდენი ხნით რჩებიან და ა.შ.“, – ამბობს იგი.
„ერთის მხრივ, უნდა ვიცოდეთ ვინ არის განსაცდელში, რომ მათ ხარჯზე ჩვენი ეკონომიკა არ გავზარდოთ და პირიქით, დავეხმაროთ. მეორეს მხრივ კი, არ უნდა დავუშვათ, რომ რუსული ფულით სარგებელი მივიღოთ. სახელმწიფოს თავიდანვე უნდა დაეჭირა თადარიგი და შემოეღო რეგულაციები, რის მიხედვითაც გავარჩევდით, ასეთ დაძაბულ ვითარებაში ვის ვუშვებთ ქვეყანაში და ვის არა“, – ამბობს ვატო ასათაშვილი.
მას შემდეგ, რაც საქართველოსკენ რუსეთისა და ბელარუსის მოქალაქეების ტალღა დაიძრა, საქართველოს ბევრი მოქალაქე აქტიურად მოითხოვდა მათთვის სავიზო რეჟიმის დაწესებას – სწორედ უსიამოვნო ფაქტების თავიდან ასაცილებლად.
ასევე, დღემდე ბუნდოვანია რატომ კვეთს რუსეთისა და ბელარუსის ნებისმიერი მოქალაქე საქართველოს საზღვარს უპრობლემოდ, როდესაც რუსული და უკრაინული ოპოზიციური მედიის წარმომადგენლები საზღვარზე არ შემოუშვეს.
„სავიზო რეჟიმის დაწესება იდეალურ, მშვიდ ვითარებაშია შესაძლებელი. როცა ადამიანები გარბიან, ეს რთულია. ომის დროს მასობრივი გადაადგილება ხდება და ადამიანები ყველაზე იოლ საზღვარს აწყდებიან. ამიტომ, უნდა დაგვეწესებინა რეგულაციები და პროცესი გამჭვირვალე იქნებოდა. ახლა კი ყველაფერი ძალიან ბუნდოვანია”, – ამბობს პაატა ზაქარეიშვილი.
„ჩვენი კარი ღიაა რუსეთისა და ბელარუსის ნებისმიერი მოქალაქისთვის, მაშინ, როდესაც სახელმწიფოს ერთი სპეცრეისიც კი არ დაუნიშნია უკრაინელი ლტოლვილების საქართველოში ჩამოსაყვანად“, – ამბობს ვატო ასათაშვილი.
ექსპერტების თქმით, დღევანდელი რეალობა ქართული საზოგადოების ტესტია. მას შემდეგ, რაც საქართველოს ხელისუფლებამ რეგულაციები არ გაატარა და ქვეყნის კარი ყველასთვის ღია დატოვა, ადამიანებმა თავად უნდა გადაწყვიტონ, ვის დაეხმარონ და ვის არა; ვის ხარჯზე ამუშაონ საკუთარი ბიზნესი, ვის კი მომსახურებაზე უარი უთხრან.
“ეს ადამიანები ტურისტებად არ უნდა აღვიქვათ და მათზე ფული არ უნდა გავაკეთოთ. ეს არ არის დასასვენებლად ჩამოსული, მხარჯველუნარიანი ხალხი. ახლა, საქართველოში ძირითადად ჩამოდიან ახალგაზრდა ადამიანები, რომელთაც არ ჰქონდათ ევროკავშირის ვიზები, ვისაც მანქანით ჩამოსვლა შეეძლო, ვისაც დიდი დანაზოგი არ აქვს და სწრაფი გადაწყვეტილება მიიღო. მაღალშემოსავლიანი ადამიანები საქართველოს ნაცვლად, ევროპაში მიდიან“, – ამბობს ვატო ასათაშვილი.
„თუმცა, თავშესაფრის მაძიებელთან ერთად, რუსი პატრიოტიც ბევრი ჩამოდის, ვინც დისკომფორტს გამოექცა“, – ამბობს პაატა ზაქარეიშვილი, – „ასეთმა ადამიანებმა სრულიად შესაძლებელია გაღიზიანება გამოიწვიონ, მაგრამ არცერთ შემთხვევაში მათ მიმართ დისკრიმინაციული და აგრესიული მოპყრობა არ უნდა დავუშვათ. მათ შეგვიძლია კორექტულად წარვუდგინოთ ჩვენი პირობები სასტუმროსა თუ რესტორანში: არ ჩავართვევინოთ რუსეთის ჰიმნი, ან არ მივცეთ რუსული დროშის გამოფენის უფლება. უნდა გვახსოვდეს, რომ ჩვენ გვაქვს უფლება უკრაინული დროშები ვაფრიალოთ, მათ კი რუსული დროშების გამოფენის უფლება არ აქვთ“.
