"ქართული ოცნება" შარლ მიშელის შეთანხმებიდან გადის. რას ნიშნავს ეს?
მმართველმა პარტიამ, “ქართული ოცნებამ” გაუქმებულად გამოაცხადა დოკუმენტი, რომელიც რამდენიმე თვის განმავლობაში ევროკავშირის მაღალჩინოსნების მონაწილეობითა საქართველოში შექმნილი პოლიოტიკური კრიზისის დასაძლევად ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის მზადდებოდა.
დოკუმენტი, რომელსაც ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის, შარლ მიშელის შუამავლობით მოეწერა ხელი, “ქართულმა ოცნებამ” ანულირებულად გამოაცხადა.
შესაბამისად, მმართველი ძალა არ შეასრულებს დოკუმენტში ასახულ იმ კონკრეტულ პუნქტებსაც, რომლებსაც ქვეყანა 2020 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არცევნების შემდეგ შექმნილი პოლიტიკური კრიზისიდან უნდა გამოეყვანა.
ევროპელი დეპუტატების ჩართულობით ხელისუფლებამ და ოპოზიციის ნაწილმა დოკუმენტი 19 აპრილს, ხანგრძლივი და დრამატული მოლაპარაკებების შედეგად მიიღო.
ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პუნქტი, რაც ამ დოკუმენტში ეწერა, ეხებოდა თვითმართველობის არჩევნებს, რომლებიც ოქტომბერში უნდა გაიმართოს.
შეთანხმებაში ეწერა, რომ თუკი ხელისუფლება თვითმმართველობის არჩევნებში 43 პროცენტზე ნაკლებ ხმას აიღებდა, იგი დააკმაყოფილებდა ოპოზიციის მთავარ მოთხოვნას და დანიშნავდა რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნებს.
დოკუმენტის გაუქმების შესახებ განცხადება მმართველი პარტიის თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ 28 ივლისს გააკეთა. ბრიფინგზე კობახიძემ თქვა, რომ არჩევნებთან დაკავშირებული პუნქტიც უქმდება.
კობახიძემ თქვა, რომ შეთანხმების გაუქმებაში დამნაშავე ოპოზიციაა. მისი თქმით, დოკუმენტი უქმდება იმიტომ, რომ მასზე ხელი არ მოუწერია ოპოზიციის ერთ ნაწილს, მათ შორის, პირველ რიგში, “ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას” , ქვეყნის ნომერ პირველ ოპოზიციურ პარტიას რეიტინგის მიხედვით.
თავის განცხადებაში კობახიძემ საერთაშორისო პარტნიორებს უსაყვედურა ამის გამო:
“მიუხედავად იმისა, რომ ოპოზიციონერი დეპუტატების ნახევარზე მეტს შეთანხმებაზე ხელი დღემდე არ მოუწერია, ვხედავთ, რომ ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორები საჭიროდ არ თვლიან, რომ რადიკალურ ოპოზიციას დოკუმენტის ხელმოწერა და მის აღსრულებაში მონაწილეობა მკაცრად მოსთხოვოს…” – განაცხადა მმართველი პარტიის თავმჯდომარემ.
“როგორც იტყვიან, ზოგი ჭირი მარგებელია,” – განაგრძო მან, – 19 აპრილის შეთანხმების ანულირებით დღეიდან ქვეყანა დაუბრუნდა კონსტიტუციურ ჩარჩოს და პოლიტიკური პროცესები საქართველოში კონსტიტუციური წესრიგის შესაბამისად გაგრძელდება”.
კობახიძის თქმით, “ქართული ოცნება” სრულად ასრულებდა შეთანხმების პირობებს.
__________________________________________________________________________
● ევროკომისია: მოსამართლეების დანიშვნამ შეიძლება ცუდად იმოქმედოს დახმარების გამოყოფაზე
● რა წერია შარლ მიშელის ახალ გეგმაში – ხუთივე პუნქტი მოკლედ
● აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტი: წინასწარ არ ვსაუბრობთ სანქციებზე, ვითარებას ყურადღებით ვაკვირდებით
მოსაზრება: რატომ არ გამოდიან ქართველები ქუჩაში?
__________________________________________________________________________
მმართველი გუნდის თავმჯდომარეს არაფერი უთქვამს იმ კრიტიკაზე, რომელიც საერთშორისო პარტნიორების მხრიდან ხელისუფლების მისამართით ისმის სწორედ შეთანხმებაში ასახული პუნქტების შეუსრულებლობის გამო.
მაგალითად, შარლ მიშელის შეთანხმების მიუხედავად, შეჩერებულიყო მოსამართლეების უვადოდ დანიშვნის პროცესი, ვიდრე ქვეყანაში სასამართლო რეფორმა არ გატარდებოდა, პარლამენტმა ექვსი მოსამართლე უზენაეს სასამართლოში უვადოდ მაინც გაამწესა.
____________________________________________________________________
“შარლ მიშელის შეთანხმების” სახელით ცნობილი დოკუმენტყი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ბერკეტი უნდა ყოფილიყო, რომელიც 2021 წლის ოქტომბერში დანიშნული თვითმმართველობის არჩევნების სამართლიან გარემოში ჩატარებას შეუწყობდა ხელს.
ამავე დროს, საერთაშორისო თანამეგობრობის უპრეცედენტო აქტიურობით და ჩართულობით მომზადებული ეს შეთანხმება ასევე იმის ხაზგასმა იყო, რომ ქვეყანა ევროატლანტიკური კურსის ერთგულია.
“ქართული ოცნების” ამ გადაწყვეტილებამ უკვე გამოიწვია მორიგი პოლიტიკური დაძაბულობა.
პარლამენტი უკვე დატოვა ოპოზიციური პარტია “გირჩი – მეტი თავისუფლების ლიდერმა” ზურა ჯაფარიძემ.
ლელოში არ გამორიცხავენ, რომ არჩევნებს ბოიკოტი გამოუცხადონ.
აღნიშნული დოკუმენტის თვითმმართველობის არჩევნებამდე ორი თვით ადრე ანულირებულად გამოაცხადება ცუდი ნიშანია, მიიჩნევენ ექსპერტები.
თორნიკე შარაშენიძე, საერთაშორისო ურთიერთობების დოქტორი, GIPA–ს პროფესორი
ნუ გავუსწრებთ მოვლენებს და მაინცდამაინც სანქციებს ნუ დაველოდებით, მაგრამ, ცხადია, იქნება საერთაშორისო საზოგადოების მხრიდან იმედგაცრუება. როგორც ჩანს, მანამდე იყო რაღაც საკითხებზე ლაპარაკი და ჩემი აზრით, აქ რამდენიმე ფაქტორი დაემთხვა.
პირველი, რაც ყველას თავში მოგვდის, არის ის, რომ გაუჩნდათ 43%-ის ვერაღების შიში. ეს ფაქტორი ნამდვილად იქნებოდა, მაგრამ მე ასევე მგონია, რომ უფრო მნიშვნელოვანი იყო „ოცნების“ მხრიდან შეთანხმების შესრულების თვითდაჯერება. მათ ჩათვალეს, რომ შეთანხმებას ასრულებდნენ და როდესაც მოსამართლეების დანიშვნის გამო. კრიტიკა მიიღეს, გაბრზადნენ. როგორც ჩანს, ჩათვალეს, რომ ამ კრიტიკას არ იმსახურებენ, რადგან თავის დროზე რაღაცეები დათმეს.
არჩევნების შემდეგ „ქართული ოცნება“, პრინციპში, სულ რაციონალურად მოქმედებდა სულ დიალოგში იჯდა და დასავლეთს ბევრ რამეზე დაეთანხმა. ამის მერე კი მოსამართლეებზე კრიტიკა რომ მიიღეს, როგორც ჩანს, გაბრაზდნენ და ეს იყო რეაქცია – მხოლოდ ჩვენ რატომ გვაწვებით, „ნაციონალურ მოძრაობას“ რატომ არ აწვებით, ისინი ხომ ამ დოკუმენტს ღემდე არ აწერენ ხელს და ჩვენ კარგი ბიჭები ვიყავით და ახლა საერთოდ ავაყირავებთ მაგიდას.
ამასთან, მე მგონი, ამის მიზეზი გახდა ისიც, რომ ძალა იგრძნეს იმის მერე, რაც ოპოზიციურმა ტელევიზიებმა ვერ გამოიყვანეს ბევრი ხალხი ქუჩაში. ეს როგორ დამთავრდება, ჯერ ამაზე საუბარი ნაადრევია. როგორც ჩანს, მათი გათვლაა ის, რომ ხალხი ქუჩაში მაინც ვერ გამოყავთ და მეორე ის, რომ სანქციები ჯერ არ იქნება. მაგრამ ამით საქმეს ძალიან რომ აფუჭებენ, გარეთაც და შიგნითაც, ამას ყველა ვხვდებით და როდესმე ეს ყველაფერი დასრულდება, არ შეიძლება, უსასრულოდ გაგრძელდეს.
გია ხუხაშვილი, პოლიტიკის ანალიტიკოსი
გასაგებია, რატომაც მიიღო ეს გადაწყვეტილება – ნახეს კვლევები, რომ მიუხედავად რესურსების მობილიზებისა, ისინი ამ 43%-იან პირობას ვერ შეასრულებდნენ. ეს იყო, სხვა არაფერი და შესაბამისად, საკუთარი ღირსების, პოლიტიკური რეპუტაციის ფასად გადადგეს ეს ნაბიჯი, რაც მართლა წარმოუდგენელია.
ცხადია, „ოცნების“ მხრიდან გადაგდებები აქამდეც გვინახავს, მაგრამ ეს მაინც, ასე თუ ისე, შიდა ლოკალური მასშტაბის იყო, ამან კი უკვე საერთაშორისო მასშტაბი შეიძინა, შეიძლება ითქვას და მე ვფიქრობ, რომ ძალიან რთული პოლიტიკური ვითარება გველოდება. მე ეს ნამდვილად არ მიხარია, რადგან საბოლოო ჯამში სახელმწიფო ზიანდება. რაც შეეხება იმას, თუ ამ ვითარებას პოლიტიკური ოპოზიცია როგორ გამოიყენებს, უკვე მათი საქმეა.
ისინი ეპოტინებიან ხელისუფლებას და სადამდეც შეძლებენ, მანამდე იქნებიან. ჩემი აზრით, აბსურდია ეს ყველაფერი, ამას დიქტატორებიც კი არ აკეთებენ. ისინი, ჯერ ერთი, ხელს არ მოაწერენ მსგავს დოკუმენტს, მაგრამ, თუ რამეზე ხელი მოაწერეს, მშვენივრად ესმით, ეს რას ნიშნავს, რას ნიშნავს პოლიტიკური რეპუტაცია. თუ ხელი მოაწერეს, იმას ასრულებენ. ხელი მოაწერონ და არ შეასრულონ, ეს წარმოუდგენელი რამაა. ასეთი რაღაც არც პოლიტიკაში, არც ბიზნესში, არსად არ ხდება, არც ერთ სფეროში. ეს არის არამხოლოდ პოლიტიკური ეთიკის წარმოუდგენელი დარღვევა, არამედ ადამიანური ღირსების საერთოდ არქონა. თუ ხელი მოაწერე, შეასრულე ან დაელაპარაკე პარტნიორებს კორექტირებაზე.
გია ნოდია, პოლიტიკის მეცნიერების დოქტორი, ილიაუნის პროფესორი:
ორიგინალურს ვერაფერს ვიტყვი, ჩემი აზრითაც, მათ ჩათვალეს, რომ 43%-ის მიღების შანსი არა აქვთ, ან ძალიან სათუოა და იძულებულნი გახდებიან, შეასრულონ ვადამდელი არჩევნების დანიშვნის პირობა, საფრთხე იქნებოდა მათთვის. ამიტომ, ასე ვთქვათ, დაიზღვიეს თავი.
რაც შეეხება დასავლეთის მხარდაჭერას, ეს უფრო მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის, როგორც ქვეყნისთვის და არა იმდენად „ქართული ოცნებისთვის“. აქამდე მმართველი პარტია არ მიდიოდა ღია კონფლიქტზე დასავლეთთან, მაგრამ ახლა, როგორც ჩანს, დაინახა, რომ სასწორის ერთ პინაზეა დასავლეთთან კარგი ურთიერთობა და მეორეზე მის მიერ ძალაუფლების შენარჩუნება და, თუ არჩევანი ასეთია, მაშინ სჯობს დასავლეთთან ურთიერთობის გაფუჭება, ვიდრე ძალაუფლების დაკარგვა.
ცხადია, „ოცნება“ არ იტყვის, რომ ისინი დასავლეთთან კურსს ცვლიან. ფორმალური ვალდებულება არ არის, რომ დაუჯერო შარლ მიშელს და ამის თქმა ყოველთვის შეიძლება, მაგრამ გასაგებია, რომ საქართველოს მიმართ ფაქტობრივად ნდობა შემცირდება.
ასევე ძალიან არასერიოზული ჩანს რაღაც ახალი პირობით ვადამდელი არჩევნების დანიშვნა. რაღაც პოზიტიური ხომ უნდა ეთქვათ და თქვეს ეს. ეს განცხადება მხოლოდ ამ შინაარსის მატარებელი ჩანს და მეტი არაფერი. ვალდებულები აღარ იქნებიან და, თუ ვალდებულები არ იქნებიან, ყოველთვის დააბრალებენ ოპოზიციას, რომ „ცუდად იქცევიან“.
ამიტომ, რა შეიძლება მოხდეს, ძნელი სათქმელია. მიშა რომ ამბობდა, მაგიდა უნდა ამოუტრიალოო, ახლა გამოდის, რომ თავად „ქართულმა ოცნებამ“ ამოატრიალა მაგიდა და აქედან გამომდინარე, კრიზისი, რომელიც ამას მოჰყვება, თუ უახლოეს დღეებში რაიმე არ შეიცვალა, უფრო მძიმე იქნება, ვიდრე ის ვითარება, რასაც არჩევნების შემდეგ კრიზისი დავარქვით.
