ქალების პლაჟი დაღესტანში: ისტორია და სკანდალები

სკანდალი ქალების პლაჟზე დაღესტანში

დაღესტანში – რუსეთის შემადგენლობაში შემავალ რესპუბლიკაში, სოციალურ ქსელებში, აქტიურად განიხილავენ მაჰაჩყალაში ქალების პლაჟთან დაკავშირებულ სკანდალს. მომხმარებლები გმობენ თავად პლაჟს, მამაკაცებს, რომლებიც იქ გამოჩნდნენ და ქალებს, რომლებიც დადიან იქ, სადაც არ არიან დაცული უცხო თვალისგან. არის თუ არა ქალების პლაჟები ჯერ კიდევ კავკასიაში, როგორ გადაიჭრა ეს პრობლემა მსოფლიოში და მხოლოდ ისლამთან არის თუ არა დაკავშირებული, – ამის შესახებ საუბარია „კავკაზსკი უზელის“ მასალაში.

სკანდალი მაჰაჩყალაში 

2021 წლის ივლისის დასაწყისში, რამდენიმე დიდ დაღესტნურ Instagram-გვერდზე განთავსდა საჩივარი მაჰაჩყალაში, ქალების პლაჟის ახლოს მამაკაცების ყოფნის გამო.

„მივედით ოჯახი ქალთა პლაჟ „ოსტროვოკზე“, იმაში დარწმუნებულები, რომ იქ ქალების გარდა არავინ იქნებოდა. მაგრამ შევეჯახეთ სიტუაციას, რომ აი, ეს „მამაკაცები“ მშვიდად მოდიოდნენ პლაჟთან და უბრალოდ აკვირდებოდნენ გოგოებს. ამის დანახვის შემდეგ, ავკრიფეთ ჩვენი ნივთები და სახლში წავედით. გადავიღეთ ვიდეო, რათა გაგიზიაროთ და გაჩვენოთ ეს უსინდისო ადამიანები“, – ნათქვამია ამ პუბლიკაციებში.

კადრებში ჩანს, დაბალ წყალთან, სადაც ქალები ბანაობენ, როგორ მიდის ორი მამაკაცი მოტორიანი ნავით. ერთ-ერთ ნავთან მიცურავს პიროვნება, რომელსაც ტანს ტანსაცმელი უფარავს (ვიდეოჩანაწერის ხარისხი არ იძლევა საშუალებას, ერთმნიშვნელოვნად ამტკიცო, ქალია ეს თუ მამაკაცი), ძვრება ნავზე, ჯდება მგზავრის ადგილას და ხელს უქნევს წყალში დარჩენილ ერთ-ერთ გოგონას. ისიც საპასუხოდ ხელს უქნევს, რის შემდეგაც მამაკაცები ტოვებენ ტერიტორიას.

• “ვაჟკაცის სახე შეარცხვინეს” – სკანდალი დაღესტნის სკოლაში გამართული საღამოს გამო
• “რა დროს კაბების სიგრძეა?” – დაღესტანში დრესკოდის დაწესებამ შესაძლოა ტურისტული სეზონი ჩაშალოს

ქალების პლაჟის გახსნა ზღვაზე დასვენების პრობლემას ჭრის იმ ქალებისთვის, რომლებიც ისლამს მისდევენ, ჰყვება პლაჟის ერთ-ერთი პირველი სტუმარი, ნასიდატ მაგომედოვა. 

„ზღვაზე წასვლა ჩემთვის იშვიათი დღესასწაული იყო, რადგან ამისათვის ქმართან ერთად ქალაქიდან ძალიან შორს გასვლა გვიწევდა. შარიათის ნორმების მიხედვით, ქალმა არ შეიძლება ტანზე გაიხადოს მამაკაცის თანდასწრებით, საცურაო კოსტიუმები კი, რომლებსაც ყიდიან, როგორც „მუსლიმურს“, ძალიან მოუხერხებელია და მასში გამოწყობილმა შეუძლებელია რუჯი მიიღო“, – ჰყვება ის. 

ქალების პლაჟი ჩეჩნეთში 

2015 წლის ზაფხულში, სოფელ ალდიში, „გროზნოს ზღვის“ (ჩერნორეჩენსკოეს წყალსაცავი) სანაპიროზე, ქალთა პლაჟი გაიხსნა. სამმეტრიანი ღობით შემოსაზღვრულ ტერიტორიაზე კასპიის ქვიშა მიიტანეს, მოაწყვეს ატრაქციონები და უშვებენ მხოლოდ ქალებს 12 წლამდე ბავშვებით. 

მეზობელი მამაკაცების პლაჟიდან ქალებისას საკმაოდ დიდი მანძილი აშორებს – კილომეტრზე მეტი. პლაჟის მომსახურე პერსონალი – მხოლოდ ქალები არიან, მაშველების ჩათვლით. ამის მიუხედავად, ქალების უმეტესობა არ იხდის. წყალში ფეხებს ისველებენ ან ცურავენ მხოლოდ სპეციალური ტანსაცმლით – ბურქინით. 

სხვათა შორის, გუდერმესის აკვაპარკში გათვალისწინებულია ცალკე აუზები სხვადასხვა ატრაქციონით ქალებისა და მამაკაცებისთვის. შესასვლელებიც კი მაქსიმალურად დაშორებულია ერთმანეთისგან. 

აურათი და ბურქინი 

მუსლიმებისთვის პლაჟზე დასვენება პირდაპირ არის დაკავშირებული აურათის (ავრათის) გაგებასთან. ეს არის სხეულის ნაწილი, რომელიც მორწმუნეებს სხვა ადამიანებისგან დაფარული უნდა ჰქონდეთ. ქალებისთვის მამაკაცების წინ აურათად მიიჩნევა ყველაფერი, გარდა სახის ოვალის და მაჯებისა. მამაკაცებისთვის – სხეულის ის ნაწილი, რომელიც ჭიპსა და მუხლებს შორის მდებარეობს.

საჯარო ადგილებში პლაჟებზე დასვენებისთვის შეიქმნა ისლამური საცურაო კოსტიუმი – ბურქინი. საცურაო კოსტიუმის დასახელება წამოვიდა სიტყვების – „ბურქისა“ და „ბიკინის“ გაერთიანებისგან. ის ლიბანელმა დიზაინერმა აჰედა ზანეთიმ გამოიგონა 21-ე საუკუნის ნულოვან წლებში. კოსტიუმი არ ეკვრის სხეულს, გააჩნია წყლის შეწოვის დაბალი უნარი და ადვილად შრება.

და რა ხდება მსოფლიოში? 

ზოგიერთი ქალთა პლაჟი XX საუკუნიდან შენარჩუნდა, მაგალითად, ქალთა პლაჟი პიარნუ ესტონეთში. გასული ასწლეულის 20-იან წლებში აქ დასასვენებელი ზონა მოეწყო, სადაც ქალებს მშვიდად შეეძლოთ ეცურავათ და გარუჯულიყვნენ ისე, რომ მამაკაცების არ მორიდებოდათ. ერთი მხრივ ქალების პლაჟს ესაზღვრებოდა ზღვა, მეორე მხრივ – კედელი, რომლის შიგნით შესვლაც უცხოებისთვის აკრძალული იყო.

ასეთია სახელგანთქმული (მოხვდა ინგლისურ ვიკიპედიაში, როგორც Ladies Beach) გოგირდოვანი ქალთა პლაჟი ჩერნოგორიის ულცინაში. მაისიდან ოქტომბრის ჩათვლით აქ სტუმრობა ნებადართულია მხოლოდ ქალებისთვის, ზამთრის პერიოდში კი – მამაკაცებისა და ბავშვებისთვისაც. პლაჟზე, გამოსაჩენ ადგილას დგას საინფორმაციო დაფა, რომელიც სამ ენაზე იტყობინება მისი სტუმრობის თავისებურებების შესახებ. მის პოპულარობას ხელი შეუწყო იუგოსლავიის პრეზიდენტის იოსიპ ბროზ ტიტოს მისწრაფებამ, როგორმე თავი გამოეჩინა ევროპაში. მან იქვე ახლოს, ადა ბოიანზე, შექმნა დიდი ნუდისტური პლაჟი უცხოელი ტურისტებისათვის. 

ეგვიპტეში, ქალების პლაჟების შესახებ საუბრები მიდიოდა 2001 წლიდან, მაგრამ პირველი ასეთი პლაჟი მხოლოდ 2009 წელს გაიხსნა. ზონა შეიქმნა, როგორც კერძო დახურული ქალთა კლუბი და ტერიტორიაზე შესვლა ფასიანია. დუბაიში პლაჟებზე სპეციალური ქალთა დღეებია. თურქეთში, ქალთა დახურული პლაჟი სარისუ მხოლოდ 2014 წელს გამოჩნდა. 

2010-იან წლებში გამოჩნდა ქალების პლაჟები აზერბაიჯანულ ლენქორანშიც. ადრე ადგილობრივი ქალებიდან ზღვაზე საცურაოდ მხოლოდ ერთეულები დადიოდნენ და ისინიც ტანსაცმლით. ძირითადად ცურავდნენ მხოლოდ ჩამოსულები, ასევე, ადგილობრივი რუსები, – გვიყვება ადგილობრივი ლატიფა ბაბაევა.

„მას შემდეგ, რაც ირანთან საზღვარი გაიხსნა და ჩვენებმა იქ ასეთი პლაჟები ნახეს, აქაც გადაწყვიტეს გახსნა“, – დასძენს ის.  

ქალთა დღეები არსებობს ისრაელის პლაჟებზეც, ასევე, ქალების პლაჟები ავსტრალიასა და აშშ-ში. და ეს სრულებით არ არის აუცილებელი, რომ ისლამთან იყოს დაკავშირებული. ისრაელში – ესენი მართლმორწმუნე ებრაელები არიან, ესპანეთში – კათოლიკე-კარლისტები, რომლებიც ჩრდილოეთ ესპანეთის ყველა პლაჟის ქალებისა და მამაკაცებისად გაყოფას მოითხოვენ. 

მანქანებიდან ნუდისტებამდე

ზღვაზე მასობრივ დასვენებას არც ისე დიდი ისტორია აქვს. ის მოდაში ეტაპობრივად შემოდიოდა XVIII საუკუნის დასაწყისიდან: სწორედ მაშინ გამოჩნდა ბრიტანეთში, აშშ-ში, საფრანგეთში, გერმანიასა და ევროპის ბევრ სხვა ქვეყანაში საცურაო მანქანები (საცურაო ფურგონები), რომლებიც საკმაოდ მარტივ ხის ან ბრეზენტის ბორბლებიან და საფეხურებიან გასახდელს წარმოადგენდა. მისი ამოცანა იყო საერთო პლაჟებზე გამოყოფილი საცურაო სივრცის უზრუნველყოფა – პლაჟები თავდაპირველად არ იყო გამოყოფილი. 

მოცურავე ოთახში შედიოდა თავისი საგარეო ტანსაცმლით. განმარტოებული საცურაო კოსტიუმს იცვამდა, რომლებიც დღევანდელ სტანდარტებთან შედარებით ძალიან მოკრძალებული იყო და ტანსაცმელს კაბინაში ტოვებდა, სადაც ის მშრალი ინახებოდა. შემდეგ საცურაო მანქანა ცხენების დახმარებით წყალში შედიოდა, ხანდახან კი რელსებით. როგორც კი მანქანა ზღვაში, საკმარის მანძილზე შედიოდა, მოცურავე კარიდან გამოდიოდა, პლაჟზე მყოფი ცნობისმოყვარე თვალებისგან მოფარებული. ზოგიერთი მანქანა აღჭურვილი იყო სპეციალური გადასახურით, რომლის დაშვებაც პირდაპირ წყალზე შეიძლებოდა, რითაც გამოყოფილი საცურაო ზონა იქმნებოდა.  

XIX საუკუნეში, ქალებისა და მამაკაცების პლაჟები ბევრ ქვეყანაში გამოყოფილი იყო. მხოლოდ XX საუკუნის დასაწყისში მოიხსნა ქალებისა და მამაკაცებისთვის პლაჟზე ერთობლივ დასვენებაზე აკრძალვა დიდ ბრიტანეთში, ბულგარულ ვარნაში კი შერეული პლაჟი მხოლოდ 1927 წელს გამოჩნდა. საინტერესოა, რომ მსოფლიოში შერეული პლაჟების პოპულარობა ფაქტობრივად დაემთხვა ევროპაში, ავსტრალიასა და ამერიკაში ნუდისტების პლაჟების გამოჩენას. 

საცურაო კოსტიუმი 

რით ისვენებდნენ ქალები ადრე ზღვაზე? ძველ რომში – ბიკინის მსგავს სპორტული კოსტიუმებით ან მოკლე ტუნიკებით. XVIII საუკუნეში ქალები გრძელ საცურაო კაბებში ცურავდნენ, რომელიც ტყავისგან იკერებოდა და გამჭვირვალე არ ხდებოდა დასვენებისას. თავზე ქალებს ხშირად ეხურათ ქუდები, ფეხებზე კი წინდები და ფეხსაცმელი. იმისათვის, რომ კაბას წყლის ზედაპირზე არ ეტივტივა, მას ძირში მცირე ზომის მეტალის ნივთებს აკერებდნენ. 

XX საუკუნის დადგომასთან ერთად, საცურაო კოსტიუმების ზომების შემცირება დაიწყო მიუხედავად იმისა, რომ იმ დროს, საკუთარი სხეულის ზედმეტად გაშიშვლების გამო, ქალი შეიძლება დაეპატიმრებინათ კიდეც. ასე, 1907 წელს, „ბალერინების წყალქვეშა შოუს“ დროს – სინქრონული ცურვის მსგავსი, მაგრამ მინისგან დამზადებულ სპეციალურ რეზერვუარში, დააპატიმრეს ამერიკაში ავსტრალიიდან ჩამოსული პროფესიონალი მოცურავე ანეტ კელერმანი, რომელიც სხეულზე მომდგარი საცურაო კოსტიუმით გამოვიდა, სადაც ღიად ჰქონდა ყელი, ფეხები და ხელები. 

1946 წელს, დიზაინერმა ლუის რირდმა წარმოადგინა ბიკინი – საცურაო კოსტიუმი, რომელიც მოკლე შორტისა და ვიწრო ბიუსტჰალტერისგან შედგებოდა. საფრანგეთში ამ საცურაო კოსტიუმმა მალე მოიკიდა ფეხი მსახიობ ბრიჯიტ ბარდოსა და მომღერალ დალიდას წყალობით. მსოფლიო გარღვევა კი 1962 წელს მოხდა, სექსუალური რევოლუციის გარიჟრაჟზე: მსოფლიო კინოგაქირავებაში გამოვიდა პირველი ფილმი ჯეიმს ბონდზე „Dr. No“ და წარმოადგინა ურსულა ანდერსის ქათქათა თეთრი ბიკინი, როგორც მოწოდება ქალის სხეულის გახსნისკენ.