ნავალნი, უკრაინა, კიბერთავდასხმები - რაზე ისაუბრეს ბაიდენმა და პუტინმა პირველი ოფიციალური შეხვედრისას
პუტინი და ბაიდენი ერთმანეთს ჟენევაში შეხვდნენ
აშშ-ისა და რუსეთის პრეზიდენტების ჯო ბაიდენისა და ვლადიმირ პუტინის შეხვედრა 16 ივნისს, შვეიცარიაში, ჟენევაში, ვილა ლა გრანჟში გაიმართა. ეს მათი პირველი ოფიციალური შეხვედრაა მას შემდეგ, რაც ჯო ბაიდენმა აშშ-ის პრეზიდენტის პოსტი დაიკავა. ამასთან, ეს უმაღლეს დონეზე გამართული პირველი რუსულ-ამერიკული სამიტია ჰელსინკში, პუტინისა და აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის შეხვედრის შემდეგ, რომელიც 2018 წლის ივლისში შედგა.
შეხვედრა, თითქმის 4 საათს გაგრძელდა – თავდაპირველად „ვიწრო“, შემდეგ კი „გაფართოებულ“ ფორმატში.
რაზე ისაუბრეს
BBC პრეზიდენტ ბაიდენის შეხვედრის შემდგომი პრესკონფერენციიდან, რამდენიმე საკითხს გამოყოფს:
- კიბერუსაფრთხოება – აშშ-ის პრეზიდენტმა რუსეთს 16 სტრატეგიული ობიექტის სია გადასცა, რომელზე თავდასხმაც არ უნდა მოხდეს.
- ადამიანის უფლებები – აშშ-ის პრეზიდენტი საუბრობს ოპოზიციის დევნაზე, მათ შორის, ალექსეი ნავალნისთან დაკავშირებულ ვითარებასა და თავისუფალი მასობრივი საინფორმაციო საშუალებების მუშაობის მნიშვნელობაზე. მან ასევე ახსენა „რადიო თავისუფლების“ მუშაობის შეზღუდვა.
- სტრატეგიული სტაბილურობა – მხარეები შეთანხმდნენ, რომ დაიწყებენ ორმხრივ დიალოგს შეიარაღების შეზღუდვის საკითხზე.
- უკრაინის უსაფრთხოება – ისაუბრეს მინსკის შეთანხმების შესრულების აუცილებლობაზე.
- ბელარუსი – ბაიდენმა შეშფოთება გამოთქვა ქვეყანაში შექმნილი ვითარების გამო.
- პატიმრების გაცვლა – აშშ-ის პრეზიდენტმა ახსენა ციხეებში მყოფი ადამიანების ორმხრივი გაცვლის შესაძლებლობა.
რაზე შეთანხმდნენ
ბრიფინგის დასაწყისში, ვლადიმირ პუტინმა საზოგადოებას აცნობა, რომ ბაიდენთან მოსკოვსა და ვაშინგტონში ელჩების დაბრუნებაზე შეთანხმდა. კონკრეტულად როდის – ეს უკვე ტექნიკური ხასიათის საკითხია.
პრეზიდენტები ასევე შეთანხმდნენ ბირთვული შეიარაღების კონტროლის შესახებ კონსულტაციების დაწყებაზე. ამ თემაზე პრეზიდენტების ერთობლივი განცხადების ტექსტი, კრემლის ვებგვერდზე გამოქვეყნდა.
ახლა, ქვეყნებს შორის უკვე მესამე შეთანხმება მოქმედებს სტრატეგიული შეტევითი შეიარაღების შესახებ. მისი ვადა 2020 წელს ამოიწურა, თუმცა, 2021 წლის თებერვალში, ერთობლივი გადაწყვეტილებით, პუტინმა და ბაიდენმა მისი მოქმედების ვადა კიდევ 5 წლით გააგრძელეს. თუმცა, უნდა ითქვას, რომ ამ გადაწყვეტილების რატიფიკაცია სახელმწიფო დუმამ უნდა მოახდინოს.
„აშშ-სა და რუსეთს განსაკუთრებული პასუხისმგებლობა ეკისრებათ მსოფლიოში სტრატეგიულ სტაბილურობაზე თუნდაც იმიტომ, რომ ჩვენ ორი უმსხვილესი ბირთვული სახელმწიფო ვართ… ბაიდენმა მიიღო დროული და აუცილებელი გადაწყვეტილება სტრატეგიული შეტევითი შეიარაღების მესამე შეთანხმების 2024 წლამდე გაგრძელების შესახებ. რა თქმა უნდა, არსებობს კითხვა, რა იქნება შემდეგ. ჩვენ შევთანხმდით, რომ დაიწყება კონსულტაციები უწყებათაშორის დონეზე“, – ციტირებს ვლადიმირ პუტინს უკრაინული ტელარხი Громадское.
რაზე ვერ შეთანხმდნენ
უკრაინა და ბელარუსი
უკრაინის თემას შევეხეთ, მაგრამ არა ძალიან დეტალურად, განაცხადა შეხვედრის შემდეგ ვლადიმირ პუტინმა. მისი თქმით, პრეზიდენტი ბაიდენი დაეთანხმა მათ, რომ დონბასში კონფლიქტის დარეგულირების საფუძველი მინსკის შეთანხმებაა.
მეორე საკითხთან დაკავშირებით, პუტინმა უარყო კიევის პრეტენზიები და განაცხადა, რომ უკრაინა საკუთარ საზღვრებზე კონტროლს მხოლოდ მას შემდეგ დაიბრუნებს, როდესაც დონბასში არჩევნები გაიმართება, რომელსაც კიევი ოფიციალურად აღიარებს.
საკუთარ გამოსვლაში უკრაინას შეეხო ჯო ბაიდენიც.
„მე კიდევ ერთხელ დავუდასტურე პუტინს ჩემი ურყევი მხარდაჭერა უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტისადმი. ჩვენ ასევე განვიხილეთ ბელარუსის საკითხი, რომელიც ძალიან მაშფოთებს. ის არ ეთანხმება იმას, რაც მოხდა, მას უბრალოდ განსხვავებული ხედვა აქვს იმის შესახებ, თუ რა უნდა გაკეთდეს ამასთან დაკავშირებით“, – განაცხადა ბრიფინგზე აშშ-ის პრეზიდენტმა.
რაც შეეხება უკრაინის ნატოში გაწევრიანების შესაძლებლობას – პუტინის თქმით, ამ თემას „გაკვრით“ შეეხნენ და „აქ განსახილველი არაფერია“.
ადამიანის ულებები, ნავალნი და რუსული ოპოზიცია
„პუტინს ნათლად გავაგებინე, რომ ჩვენ დავაყენებთ ადამიანის უფლებების საკითხებს, ისეთ საკითხებს, როგორიც არის ალექსეი ნავალნი. ჩვენ ყოველთვის ვაფართოებთ ადამიანის უფლებების სფეროს, იქ სულ უფრო და უფრო მეტ ადამიანს ვრთავთ… პუტინს ვუთხარი, რომ თამაშის მკაფიო, ფუნდამენტური წესები უნდა გვქონდეს, რომლებიც უნდა დავიცვათ. და ჩვენ გვაქვს გარკვეული შეხების წერტილები“, – აღნიშნა ბაიდენმა.
„პუტინს ვუთხარი, რომ თუკი ალექსეი ნავალნი ციხეში მოკვდება, რუსეთისთვის შედეგები დამანგრეველი იქნება“, – განაცხადა აშშ-ის პრეზიდენტმა.
თუმცა, პუტინმა არ მიიღო კრიტიკა რუსული ოპოზიციის ლიდერის მოწამვლასა და შემდგომ დაპატიმრებასთან დაკავშირებით.
„ამ ადამიანმა იცოდა, რომ არღვევდა რუსეთში მოქმედ კანონს. შეგნებულად – ამას მინდა ხაზი გავუსვა – კანონის მოთხოვნების იგნორირებით, ეს ადამიანი საზღვარგარეთ გაემგზავრა სამკურნალოდ… ვეჭვობ, რომ, როდესაც ის ჩამოვიდა, შეგნებულად დასაჭერად ჩამოვიდა“, – განაცხადა პუტინმა.
გარდა ამისა, პუტინმა ბევრი ილაპარაკა რუსეთში აშშ-ის მიერ მხარდაჭერილი ორგანიზაციების მტრულ საქმიანობაზე.
„ორგანიზაცია, რომელიც თქვენ ახსენეთ (ალექსეი ნავალნის კორუფციასთან ბრძოლის ფონდი), საჯაროდ მოუწოდებდა საზოგადოებას მასობრივი არეულობებისკენ, ამ ყველაფერში არასრულწლოვნებს რთავდა, აქვეყნებდა ინსტრუქციებს, როგორ დაემზადებინათ „მოლოტოვის კოქტეილები“.
არის თუ არა პუტინი მკვლელი?
პრესკონფერენციაზე პუტინს კომენტარის გაკეთება მოუწია ბაიდენის ცნობილ ინტერვიუზე, რომელშიც ის დაეთანხმა მოსაზრებას, რომ რუსეთის პრეზიდენტი „მკვლელია“.
„ბაიდენმა ახსენა ადამიანის უფლებების პრობლემა. რაც შეეხება მკვეთრ განცხადებებს… ყველამ ვიცით, ამის შემდეგ ბაიდენმა დამირეკა, ჩვენი პოზიციები ავუხსენით ერთმანეთს, განმარტებები დამაკმაყოფილებელი იყო“, – განაცხადა პუტინმა და დასძინა, რომ ადამიანებს აწამებენ და კლავენ აშშ-შიც და სხვა ქვეყნებშიც.
ჯო ბაიდენს პრესკონფერენციაზე ჰკითხეს, კონკრეტულად რა უთხრა პუტინს თავისი ცნობილი ინტერვიუს შემდეგ.
„ჩემმა სიტყვებმა ის დააკმაყოფილა“, – გაიმეორა კითხვის საპასუხოდ ბაიდენმა.
კიბერთავდასხმების შესახებ
ჯო ბაიდენის განცხადებებით თუ ვიმსჯელებთ, პუტინთან საუბარში მან ამ თემას განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმო და შესაძლო საპასუხო ქმედებებზეც მიანიშნა:
„რა იქნებოდა, თუკი ჩვენ შევუტევდით კიბერსივრცეში რუსულ ობიექტებს? თუკი ჩვენ ჩავერეოდით სხვა ქვეყნების არჩევნებში? ეს დაასუსტებდა ქვეყნის პოზიციებს და ეს ასუსტებს რუსეთის პოზიციებს, რომელიც ცდილობს შეინარჩუნოს ზესახელმწიფოს სტატუსი. ვუთხარი, რომ ჩვენი შესაძლებლობები კიბერსივრცეში ძალიან შთამბეჭდავია. და აუცილებლობის შემთხვევაში, რეაგირებას მოვახდენთ. პუტინმა იცის ეს. ბოლო, რაც ახლა პუტინს სურს – ცივი ომია“, – განაცხადა აშშ-ის პრეზიდენტმა.
როგორ დახვდნენ პუტინს: სამი ბილბორდი, ლგბტ დროშები, ნავალნის გამოსახულებიანი გრაფიტი
ბაიდენისა და პუტინის სამიტის წინ, ჟენევაში სამი ბილბორდი დაამონტაჟეს, წარწერებით – „ნავალნი „ნოვიჩოკით“ მოწამლეს“, „ამ დრომდე არ ჩატარებულა გამოძიება“, „როგორ შეიძლება ასე, პრეზიდენტო პუტინ?“. პლაკატები გაფორმებულია მხატვრული ფილმის „Three Billboards Outside Ebbing, Missouri“-ის სტილში, რომელშიც მთავარმა გმირმა, სამ სარეკლამო ბანერზე განათავსა კითხვები ადგილობრივი შერიფის მისამართით თავისი შვილის მკვლელობის საქმის გამოძიების შესახებ.
ბილბორდები იმავე ქუჩაზე იყო განთავსებული, რომელზეც რუსული ოპოზიციის ლიდერის გამოსახულებიანი გრაფიტი, რომელიც, რამდენიმე დღის წინ, მხატვარმა ჟულიენ ბარომ დახატა.
გარა ამისა, იმ ვილის პირდაპირ, სადაც სამიტი გაიმართა, გამოკიდეს ლგბტ+ საზოგადოების დროშები – სავარაუდოდ, რუსეთში, ლგბტ თემის შევიწროების გამო პროტესტის ნიშნად.
