12-18 თვე: გამოჩნდება თუ არა კორონავირუსის წამალი ან ვაქცინა?

მსოფლიოში, COVID-19-ით გარდაცვლილთა რაოდენობამ 200 ათასს გადააჭარბა. დაინფიცირდა სამ მილიონზე მეტი ადამიანი.

როდის შეიძლება გამოჩნდეს პრეპარატი, რომელიც ბევრ სიცოცხლეს იხსნის, ვინ მუშაობს მასზე და რამდენად წარმატებულად?

რამდენიმე კომპანია უპრეცედენტო სისწრაფით მუშაობს ვაქცინაზე. იმედი აქვთ, რომ ზაფხულისთვის მოესწრება, მაგრამ რეალური პროგნოზით – პროცესი 12-18 თვეს წაიღებს.

წყაროები – BBC, Cision

რა როლს ასრულებს ვაქცინა?

ვაქცინები „წვრთნიან“ იმუნურ სისტემას, რათა შეაჩეროს ორგანიზმში COVID-19-ის განვითარება.

თუკი საკმარისი რაოდენობის ადამიანები გამოიმუშავებენ იმუნიტეტს, კორონავირუსი ისე სწრაფად ვეღარ გავრცელდება, როგორც ახლა და სოციალური დისტანცირების ზომებიც საჭირო აღარ იქნება.

მთელ მსოფლიოში, ერთდროულად 80-მდე სამედიცინო ჯგუფი მუშაობს ვაქცინის შემუშავებაზე აქტიურად და ამას უპრეცედენტო სისწრაფით აკეთებენ – წლების სამუშაოს თვეებში ატევენ.

• „აჭამეთ ჩემს კატებს და მე დავრჩები სახლში“ – რუსეთში, ინტერნეტში, მრავალათასიანი „საპროტესტო აქცია“ გაიმართა
• „ვართ მე და ჩემი ბერიკაცი, ხან ნარდს ვთამაშობთ, ხან კარტს“, – როგორ ცხოვრობენ ხანდაზმულები იზოლაციაში

დიდი ბრიტანეთი – სექტემბრისთვის მილიონ დოზას მიიღებს 

24 აპრილს, დიდ ბრიტანეთში, კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის კლინიკური გამოცდა დაიწყო 1 100 მოხალისეზე, რომელთა ასაკიც 18-დან 55 წლამდეა.

ამ ვაქცინამ ChAdOx1 nCoV-19 სახელწოდება მიიღო და შექმნილია შიმპანზის ვირუსის საფუძველზე, რომელსაც კორონავირუსის გენეტიკური კოდის ნაწილი დაემატა.

მსგავსმა ტექნოლოგიამ ადრე უკვე აჩვენა ეფექტიანობა სხვა დაავადებების წინააღმდეგ იმუნიტეტის შესაქმნელად.

მოხალისეთა ნაწილმა პირდაპირ ახალი ვაქცინა მიიღო, მეორე ნაწილი კი საკონტროლო ჯგუფში მოხვდა, მათ მენინგიტის საწინააღმდეგო ვაქცინას უკეთებენ. მხოლოდ ექიმებმა იციან, რომელს რა პრეპარატი გაუკეთეს. 

ოქსფორდის ჯგუფი უკვე ამუშავებს ვაქცინის მასობრივი წარმოების გეგმას – ჯერ კიდევ იქამდე, სანამ გაიგებენ, იმუშავებს თუ არა ის.

„ჩვენი მიზანია, რომ, დაახლოებით, სექტემბრისთვის, უკვე გვქონდეს, როგორც მინიმუმ, მილიონი დოზა და მაშინვე დავიწყოთ ვაქცინაცია, როგორც კი გამოცდის შედეგები გვექნება“, – ამბობს ოქსფორდის ჯგუფის წევრი, პროფესორი ადრიან ჰილი.

„სრულებით ნათელია, რომ მსოფლიოს დასჭირდება ასობითმილიონი დოზა, იდეალურ შემთხვევაში, ამ წლის ბოლომდე, რათა დაასრულოს ეს პანდემია და გაგვათავისუფლოს პატიმრობიდან“.

ევროპა: კონკურენტები გაერთიანდნენ 

სამმა წამყვანმა ევროპულმა კომპანიამ – იტალიურმა, გერმანულმა და ბელგიურმა ReiThera, LEUKOCARE და  Univercells – კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის შემუშავების ერთობლივი პროექტის შესახებ განაცხადეს.

ისინი აერთიანებენ საკუთარ ფინანსურ და სამეცნიერო რესურსებს, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვეულებრივ პირობებში, ეს კომპანიები – ერთმანეთის პირდაპირი კონკურენტები არიან.

საუბარია ერთჯერად ვაქცინაზე, რომლის კლინიკური გამოცდაც 2020 წლის ზაფხულში უნდა დაიწყოს. წარმატების შემთხვევაში, მაშინვე დაიწყება ვაქცინის ფართომასშტაბიანი წარმოება.

აშშ: თამბაქოს კომპანიის მოულოდნელი როლი 

ამერიკის შეერთებულ შტატებშიც მიმდინარეობს ვაქცინაზე მუშაობა, რომელიც უკვე კლინიკური გამოცდის სტადიაზე გადავიდა. ამით დაკავებულია კომპანია, რომელიც British Tobacco-ს ეკუთვნის – მსოფლიოში თამბაქოს უმსხვილეს მწარმოებელს.

British Tobacco-მ განაცხადა, რომ პროექტს საკუთარი სახსრებით ახორციელებს. თუკი ვაქცინა გამოუსადეგარი აღმოჩნდება, კომპანია ათობით მილიონი დოლარის ზარალს ნახავს.

როგორ ხდება პრეპარატის განვითარება 

მეცნიერთა სხვა ჯგუფები, რომლებიც ვაქცინის გამოჩენას არ დაელოდნენ, ცდილობენ გაარკვიონ, უკვე არსებული პრეპარატებიდან, რომელს შეუძლია დაეხმაროს კორონავირუსით ინფიცირებულ პაციენტს.

ახლა მსოფლიოში, კორონავირუსის საწინააღმდეგო 150-ზე მეტი პრეპარატის შემუშავება და ტესტირება მიმდინარეობს. მათი უმეტესობა – უკვე არსებული წამლებია და მეცნიერები არკვევენ, შეუძლიათ თუ არა მათ ვირუსისთვის წინააღმდეგობის გაწევა.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ COVID-19-ის საწინააღმდეგო ყველაზე პერსპექტიული პრეპარატების კლინიკური გამოკვლევა დაიწყო. ამ კვლევამ მიიღო სახელწოდება „სოლიდარობა“.

ბრიტანეთში მიმდინარეობს კლინიკური კვლევა სახელწოდებით „აღდგენა“ (Recovery), რომელიც მსოფლიოში უმსხვილესია და მასში ხუთი ათასზე მეტი მოხალისე მონაწილეობს.

ასევე, ზოგიერთ ქვეყანაში, სამეცნიერო ცენტრები COVID-19-ისგან გამოჯანმრთელებული ადამიანების სისხლის გამოყენებას ცდილობენ მკურნალობისას.

მაგრამ არის იმედგაცრუებებიც – პრეპარატი, სახელწოდებით „რემდისევირი“, რომელზეც დიდ იმედებს ამყარებდნენ, ნაკლებეფექტური აღმოჩნდა.

ნამდვილად იმუშავებს ვაქცინა? 

ბრიტანელი პროფესორი, სარა გილბერტი, წამყვანი მკვლევარი, რომელიც ვაქცინაზე მუშაობს, აცხადებს, რომ ის 80 პროცენტით დარწმუნებულია წარმატებაში.

მთავარ სამეცნიერო მრჩეველს, სერ პატრიკ ვალანსს, რომელიც ბრიტანეთში მკვლევართა ჯგუფს ხელმძღვანელობს, ნაკლები ენთუზიაზმი აქვს.

მისი თქმით, მთავარია გვახსოვდეს, რომ წარმატებული ვაქცინა, შეიძლება, ნებისმიერ დროს, ნებისმიერი ადგილიდან გამოჩნდეს. მაგრამ იმ პროექტებს, რომლებზე მუშაობაც ახლა მიმდინარეობს, წარმატების ძალიან მაღალი ალბათობა არ აქვთ. 

ის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას ურჩევს, კვლავ იმ მოსაზრებას დაუჭირონ მხარი, რომ 12-18 თვე – ეს ყველაზე რეალური დროა, რომელიც ეფექტიანი ვაქცინის გამოჩენისთვის არის საჭირო.