"ღმერთს ვთხოვე სწრაფად მოვმკვდარიყავი". მარიუპოლელი გოგოს ისტორია
მარიუპოლელი გოგოს ისტორია უკრაინის ომის შესახებ
მარიუპოლი არის ქალაქი უკრაინაში, რომელიც რუსეთის შეჭრის შედეგად ყველაზე მეტად დაზარალდა. ქალაქში მძიმე ბრძოლები ამ დრომდე გრძელდება. მარიუპოლი თითქმის მთლიანად დანგრეულია. უკრაინული გამოცემა “Hromadske”, 17 წლის მარიას ისტორიით, მარიუპოლში მომხდარ საშინელ მოვლენებზე ჰყვება. მარიამ ოჯახთან ერთად დანგრეული ქალაქიდან გაქცევა შეძლო.
ქერათმიანი გოგო წითელი ყაყაჩოს გვირგვინით, უკრაინული სამოსი, მძივები და ხელში ხალხური საკრავი – ასეთია ჩვიდმეტი წლის მარია ვდოვიჩენკო ომამდელ ფოტოებში.
ბოლო დრომდე ოჯახთან ერთად მარიუპოლში ცხოვრობდა. სკოლის პრეზიდენტი იყო, ხალხურ საკრავზე დაკვრას სწავლობდა და მშობლებთან ერთად ეკლესიაში დადიოდა.
- მშვიდობიანი მოსახლეობის ხოცვა-ჟლეტა უკრაინაში. ფოტო
- “უკრაინა ომს აგებს. ზელენსკიმ ომი ვერ აიცილა”. ვინ დგას საქართველოში რუსული პროპაგანდის უკან
- ტატიანა, მისი ალისა და ნიკიტა – ერთი საშინელი ფოტოს ისტორია
მარიას ცხოვრება 24 თებერვალს შეიცვალა. როდესაც ქალაქის დაბომბვა დაიწყო, სახლი, რომელიც იქამდე თავშესაფარი იყო, ნანგრევებად იქცა. საკვებისგან კი მხოლოდ პურის მეოთხედი დარჩა, დაახლოებით მუშტის ზომის.
ცოტა ხნის წინ მარიას ოჯახმა მარიუპოლიდან გამოღწევა მოახერხა. გზად ოკუპაციასა და ფილტრაციის ბანაკს გადაურჩნენ. [ასეთ ბანაკებში ადამიანებს მძიმე შემოწმების გავლა უწევთ].
მარია ერთი ამოსუნთქვით ჰყვება თავისი ოჯახის ამბავს.
„ომი დაიწყო. მივდივართ!”
24 თებერვალს, 3:50 საათზე, დედაჩემმა პირველი აფეთქების ხმა გაიგო, ჩემი და ჩემი დის ოთახში შემოვარდა და ხმამაღლა თქვა საშინელი სიტყვები: „ომი დაიწყო. მივდივართ!”
სად მივდივართ? როგორ მივდივართ?
ჩანთებში სწრაფად ჩავყარეთ თბილი ტანსაცმელი და დარჩენილი საჭმელი. გვეგონა, რომ წასვლას შევძლებდით, მაგრამ ვერ მოვახერხეთ, – ქალაქი ჩაკეტეს.
მაშინ დაიწყო ნამდვილი კოშმარი. ხალხი სახლებიდან გამორბოდა, ცდილობდა ყველაფერი ეყიდა, ნაღდი ფული გამოეტანა, მანქანები აევსო და ირგვლივ აფეთქებები იყო.
12 საათზე ჩვენი სახლი უკვე ირყეოდა. რომელ სარდაფში გავიქცეთ? დავურეკე ამხანაგობის უფროსს და ვკითხე, სად შეგვეძლო დამალვა. მიპასუხეს, რომ ჩვენი სარდაფი ამისთვის არ იყო გათვლილი, ფანჯრები იყო, რემონტი, იქ წასვლა შეუძლებელი იყო.
იმ მომენტში ჯერ კიდევ გვქონდა ყველა კომუნიკაცია. საჭმელი და წყალი ცოტა გვქონდა, გვეგონა, რომ ეს მხოლოდ სამი-ოთხი დღე გაგრძელდებოდა.
რა არის აბაზანა ჩვეულებრივ “ხრუშჩოვკაში”?
ომის დაწყებიდან ორი დღე გავიდა – კომუნიკაციები, წყალი და დენი გაითიშა. შემდეგ გაზიც გამოირთო. მივხვდით, რომ რთული სიტუაცია იყო.
მთელი ამ ხნის განმავლობაში მარიუპოლში ჭურვები დაფრინავდნენ. ქალაქის მარცხენა სანაპირო განადგურდა, აფეთქების ტალღებმა პრიმორსკის რაიონამდე მიაღწია. ყველაფერი ღრიალებდა.
ბინაში ფანჯრები დავახშეთ, “პარალონებით” ამოვქოლეთ. ვიფიქრეთ, რომ ეს დაგვიცავდა.
გადავწყვიტეთ აბაზანაში დამალულიყავით. იყო დღეები, როცა უკვე ვიცოდით, რომელ საათზე იქნებოდა დაბომბვა. როგორც კი რაღაც ხმაური, შრიალი, აფეთქება გვესმოდა, მაშინვე სააბაზანოში გავრბოდით. თანდათან ეს გაუსაძლისი გახდა, დავკარგეთ იმედი, რომ ყველაფერი დამთავრდებოდა, რომ გადაგვარჩენდნენ.
და რა არის აბაზანა ჩვეულებრივ “ხრუშჩოვკაში”?
ერთ დილას, ზუსტად არ მახსოვს რა რიცხვი იყო, ყველა ერთ ოთახში ვიწექით. გვესმოდა როგორ ირყეოდა ბინაში ყველაფერი, როგორ ცვიოდა გვერდით ოთახში რაღაც.
მაგრამ ჩვენ ვიწექით და ვფიქრობდით: არა, ეს სადღაც შორს არის, ჩვენ ეს არ გვჯერა.
მიწამ რყევა დაიწყო, სახლი თითქოს დაიძრა. სწრაფად ჩავიკეტეთ აბაზანაში. თავიდან ისეთი სიჩუმე ჩამოწვა, თითქოს რაღაც ჩამოვარდა, მერე აფეთქების ტალღამ ზემოდან ყველაფერი ქვემოთ ჩამოყარა – სახლის ზედა სართულები უბრალოდ დაინგრა. ცვიოდა ბეტონის ნაჭრები, ავეჯი, სახურავის კრამიტი, მინები დაფრინავდა. ყველგან ყვირილი ისმოდა.
“ხალხი მზად იყო ერთი ყლუპი წყლისთვის ერთმანეთი დაეხოცა”
სახლიდან გამოსვლა მოვახერხეთ. მამაჩემმა გვიბრძანა პირველივე შემხვედრ სარდაფში ჩავსულიყავით.
ირგვლივ ყინული, ნაღმები, ხმაური, სროლები და ჩვენ გავრბივართ და ვფიქრობთ: “იქნებ კიბე იყოს სარდაფში ჩასასვლელად, იქნებ შევძლოთ ჩასვლა, იქნებ ბეტონი არ დაგვეცეს”.
პირველმა ჩემმა დამ მიირბინა სარდაფამდე, შემდეგ მე და მშობლები მივყევით. კაკუნი დავიწყეთ და მივხვდით, რომ შიგნით ხალხი იყო, მათ ჩურჩული დაიწყეს. ბოლოს ვიღაც კაცმა გააღო კარი და თქვა, რომ ვერ შეგვიშვებდა – სარდაფში ბევრი ხალხია, ზედმეტი ადგილი არ არისო. მამამ არ მოუსმინა, ხელით მოიშორა და შევედით.
შიგნით ოცი კაცი იყო, ჩვენი მეზობლები. ჩვენთან ერთად კიდევ ერთი ოჯახი მოვიდა, ხუთი თვის შვილით. ჩვენ რომ არ გაგვეტეხა კარი, ჩვენი სახლის ქვეშ ერთზე მეტი ოჯახი დაიღუპებოდა.
სარდაფში საშინელებები ვნახეთ. ხალხს საჭმელი რომ ამოეწურა, ცხოველებად გადაიქცნენ. მზად იყვნენ ერთი ყლუპი წყლისთვის ერთმანეთი დაეხოცათ.
საჭმლის მოსამზადებლად არაფერი გვქონდა. წყლისთვის თოვლს და ყინულს ვადნობდით.
ხალხს წარმოუდგენელი საფრთხე ემუქრებოდა, როცა გარეთ გადიოდნენ – შენობების ნანგრევები, ბეტონის ნატეხები, ქვები დაფრინავდა მათ თავზე.
ერთხელ ჩვენი სარდაფის კარის წინ ნაღმი აფეთქდა. იმდენად დიდი ორმო გაჩნდა, თითქოს ვიღაცამ მიწა ღრმად გათხარა. გვეგონა, რომ დავიძინებდით, შენობა დაინგრეოდა. გვეშინოდა, რომ სარდაფი ჩვენი მასობრივი საფლავი გახდებოდა.
“იმ სარდაფში მხოლოდ იმედი და ლოცვა იყო”
ექვსი წელია დედაჩემი პოლინევროპათიით იტანჯება. ეს არის ნერვული სისტემის დაზიანება. სტრესის გამო სიარული შეწყვიტა, ორჯერ გაუჩერდა გული. აფთიაქები არ მუშაობდა, წამლები არ გვქონდა. სასწრაფო დახმარების განყოფილება, რომელიც ჩვენი სარდაფის მოპირდაპირედ იყო, დაინგრა.
მამაჩემმა გააცოცხლა დედაჩემი, როგორც შეეძლო და როგორც იცოდა – ხელოვნური სუნთქვა, გულის მასაჟი. ტაბლეტებს დაბომბვების ქვეშ ვეძებდით. დედას ვერ დავკარგავდით. ამ სარდაფში მხოლოდ ჩვენი იმედი და ლოცვა იყო. სულ ეს არის.
იქ ყოფნის მეათე დღეს ერთი ნაჭერი პური დაგვრჩა. ჩემი მუშტის ზომის იყო. ოთხჯერ გავინაწილეთ. ჩემს ნაჭერს ვერ ვჭამდი, რადგან ძალიან დიდხანს ვშიმშილობდით. დიდხანს მქონდა. მეშინოდა რომ ყველაფერი გათავდებოდა, ის პურიც.
ხალხი ერთმანეთში ჩხუბობდა, სკანდალებს აწყობდა, ცდილობდნენ ვინმე გაეგდოთ სარდაფიდან, რომ ერთი მჭამელით ნაკლები დარჩენილიყო. იქ არ იყო სიკეთე, მხოლოდ სიბნელე. უკვე სიკვდილის სუნს ვგრძნობდით.
ასე გაგრძელდა 12 დღე.
„ჩვენ აქედან არ წავალთ. ეს ჩემი საფლავია”
ჩვეულებრივ, ღამის დაბომბვა დილის ოთხ საათზე იწყებოდა. მერე ცოტა შესვენება იყო და 10 საათზე ისევ. მაგრამ, იმ დღეს, ღამის 2 საათზე, წარმოუდგენელმა ხმაურმა გაგვაღვიძა ყველა. ვიწექით და დაძინებას ვცდილობდით. ჩემს ზემოთ თაროზე დადებული ჭიქა გადმოვარდა. ისეთი ხმა იყო, თითქოს ვიწექი და ყველა მხარეს, გვერდით, ოთხ-ოთხი მატარებელი მიდიოდა.
ჩვეულებრივ, როცა ისროდნენ, ბავშვი ტიროდა, ვიღაც ხმამაღლა ლოცულობდა. ამ დროს ყველა დუმდა.
უცებ დედამიწამ ყანყალი დაიწყო, თითქოს ყველაფერი ჩვენკენ მოფრინავდა. ჭერიდან აგურები ცვიოდა.
ვიწექი და ვფიქრობდი: „ჩვენ აქედან არ წავალთ. ეს ჩემი საფლავია“. უკვე სასოწარკვეთილი ვიყავი, არც ლოცვა შემეძლო და არც იმედი. “დასრულდება, არ შეიძლება ეს დიდხანს გაგრძელდეს. ადამიანი რაღაცას გამო იტანჯება-მეთქი”, – ვიმეორებდი ჩემთვის.
იმ მომენტში დარწმუნებული ვიყავი, რომ მოვკვდებოდი და მოვკვდებოდი არა მარტო. ჩემი ოჯახი, ჩემთან ერთად, ერთ საბანზე იწვა.
მაინც გადავწყვიტე მელოცა. ღმერთს ვთხოვდი, მალე მოვმკვდარიყავი და ჩემი ახლობლების სიკვდილი არ მენახა, არ მენახა როგორ იტანჯებოდნენ და ვერ ვეხმარებოდი.
არაფერი არ გვქონდა. არც ძალა, არც იმედი, არც ჩვეულებრივი პირველადი დახმარების მედიკამენტები. ყველა მიხვდა: თუ ბომბი მოგვხვდებოდა, აქედან ვერ გავიდოდით. როგორც მეზობელ შენობაში, საიდანაც ვერავინ ამოიყვანეს. იმიტომ, რომ ამის გაკეთებას მტრის ჯარისკაცების უკრძალავდნენ, ეს უბრალოდ შეუძლებელი იყო.
“ან შიმშილით მოვკვდებით, ან დაგვბომბავენ, ან უბრალოდ მოგვკლავენ”
მას შემდეგ აღარ მახსოვს როგორ გადიოდა დღეები. გამოფიტულები ვიყავით, მშივრები, დაღლილები. ერთ დღეს მამაჩემმა თქვა: „ან შიმშილით მოვკვდებით, ან დაგვბომბავენ, ან უბრალოდ მოგვკლავენ“. რუსი ჯარისკაცები სარდაფებში დადიოდნენ, ამოწმებდნენ ვინ იყო იქ, ბომბებს ისროდნენ. ჩვენთან რომ დააკაკუნეს, არ ვუპასუხეთ.
ერთ დღეს მეზობლებისგან გავიგეთ, რომ მელექინოში შეგვეძლო წასვლა. მამას ძველი, შენობების ნამსხვრევებითა და ნაღმებით დამტვრეული “ჟიგული” ჰყავდა. არც კი ვიცოდით, დაიძვრებოდა თუ არა მანქანა, მაგრამ დაიძრა. ბომბების ქვეშ მივდიოდით, გრადებით ბომბავდნენ. ომი გრძელდებოდა და ჩვენ ერთი მიზანი გვქონდა: გადარჩენა, ამ ჯოჯოხეთიდან გამოსვლა.
თითქმის მივედით მელექინომდე, სადაც დონეცკის ოლქის პოსტი იყო. გვესმოდა, რომ უკან ვეღარ დავბრუნდებოდით, მაგრამ უფრო შორს წასვლა არ გვინდოდა: იქ თუ არ დაგვხოცეს, აქ დაგვხოცავდნენ, მტრისთვის ჩვენ არაფერი ვიყავით, მხოლოდ სამიზნე.
საგუშაგოზე გაგვაჩერეს და დასარეგისტრირებლად წასვლა მოგვთხოვეს. „მარიუპოლი? თქვენ მარჯვნივ.”
სად იყო ეს „მარჯვნივ“, არ ვიცოდით. უფრო და უფრო შორს გვიშვებდნენ. ასე თანდათან მანქანების დიდი კოლონა შეიქმნა, ფეხით მოსიარულე ადამიანებიც იყვნენ.
შემდეგ სამხედროებმა გვითხრეს, რომ “ქვემოთ” წავსულიყავით. დავიძარით, ისინი კი უბრალოდ ისროდნენ მანქანებისა და ხალხის მისამართით.
“მთელი ჩვენი ფულით მხოლოდ ორი პურის ყიდვა შევძელით”
ასე მივაღწიეთ იალტამდე (სოფელი დონეცკის ოლქში – რედ.), სადაც ათ დღეზე მეტი ძველ პანსიონატში ვიმალებოდით. საჭმელი არ გვქონდა, წყალს ჭიდან ვიღებდით. ნაღდი ფული, რომელიც დაგვრჩა, არაფერი გახდა.
იალტაში ზუსტად იმ დროს უბრალოდ ცვლიდნენ ხელისუფლებას, როგორც “დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა” და ცდილობდნენ თავიანთი კარგი მხარე გამოეჩინათ. გვთხოვდნენ მათთან მივსულიყავით, ჩვენი ვინაობები გვეთქვა, რომ ჰუმანიტარული დახმარება მიგვეღო. ადამიანები მიდიოდნენ, იმისთვის, რომ გადარჩენილიყვნენ და შიმშილისგან არ დახოცილიყვნენ. მაგრამ არანაირ რაციონს იქ არ გაძლევდნენ – დახმარებას მხოლოდ ადგილობრივები იღებდნენ, რომლებიც მერე ამ ყველაფერს “კოსმიურ” ფასებში ყიდდნენ.
იალტაში რამდენიმე მაღაზია მუშაობდა, სადაც პროდუქცია რუსეთიდან შემოჰქონდათ. ფასები მაღალი იყო, უზარმაზარი რიგი იდგა. იმ ფულით, რაც გვქონდა, მხოლოდ ორი პურის ყიდვა შევძელით. დავმალეთ, რომ არ წაერთმიათ.
მაშინ იალტაში „დენაციონალიზაცია“ იყო: ჯარისკაცები კარდაკარ დადიოდნენ და ეძებდნენ „ნაციონალისტებს“, „ფაშისტებს“, როგორც ისინი ამბობენ. ხალხი გაურკვეველი მიმართულებით მიჰყავდათ, ვიღაცას კლავდნენ.
შიმშილი, სიცივე და გაყინვის შიში
იალტაში ისევ შიმშილი, სიცივე და გაყინვის შიში დაიწყო. ყველაფერი, რაც გვქონდა, იყო – ცეცხლი, წყალი, ჩაი და ორი პური. მშობლებმა წასვლა გადაწყვიტეს.
ასე მივედით მანგუშში, ფილტრაციის ბანაკამდე. ორი ბანაკი იყო. პირველი მათთვის, ვინც ფეხით მიდიოდა. მათი “გაფილტვრა” ერთ თვეზე მეტხანს გრძელდებოდა, უზარმაზარი რიგები იყო. ხალხი გაქცევას და გადარჩენას ცდილობდა.
კიდევ ერთი ბანაკი იყო მათთვის, ვინც მანქანით იყო.
ბანაკი არ არის ერთგვარი დასახლება, ეს არის მანქანების კოლონა. ჩვენს წინ 500 მანქანა იდგა რიგში, ჩვენს უკან კიდევ ათასობით.
მანქანებიდან გადმოსვლა, საკვების, წყლის ძებნა, ტუალეტში შესვლა, აკრძალული იყო. ყველგან შეიარაღებული ჯარისკაცები დადიოდნენ, ემუქრებოდნენ, ამოწმებდნენ, ეძებდნენ, რომ ყველა ადგილზე ყოფილიყო.
ეს ფილტრაციის ბანაკი, როგორც გვითხრეს, დილის 5-დან საღამოს 11 საათამდე მუშაობდა. ფაქტობრივად – ვიდრე არ გაიღვიძებდნენ, ისაუზმებდნენ, მოწევდნენ, ტელეფონზე ისაუბრებდნენ, გამოიცვლიდნენ, არაფერი იწყებოდა.
მშვიდობიანი მოსახლეობა არ აინტერესებდათ. ყოველ საათში ორი, თუ გაგიმართლებდა, სამი მანქანა გადიოდა. ჩვენი რიგის მოლოდინში ორი დღე ვიცხოვრეთ მანქანაში.
“გაფილტვრა 14 წლის ასაკიდან იწყება”
გაფილტვრა ასეა მოწყობილი: აქვთ საგუშაგო. მიდის მანქანა, ამოწმებენ ყველა ჯიბეს, სათავსოს, საბარგულს, ყველა ჩანთას. ხალხს უმოწმებენ ტანსაცმელს და ყველაფერს, რაც მათ ქვეშ არის. მამაკაცებს აშიშვლებენ, ქუჩაში, მანქანებთან. ეძებენ ტატუებს, რაღაც ნიშნებს, ერთი სიტყვით, „ნაციონალისტებს“.
ხდება ისე, რომ მანქანის ყველა მგზავრი არ გადის ამ გაფილტვრას: მათ შეეძლოთ მამა ან დედა წაეყვანათ, მანქანა კი უნდა გადაადგილებულიყო. ხალხი იკარგებოდა. მათ იარაღი ჰქონდათ, ხალხს არაფერი.
ჩვენი რიგი საღამოს 11 საათზე მოვიდა. იმ დღის ბოლო მანქანა ვიყავით. შეგვიშვეს, გაჩხრიკეს. დედა ავადმყოფობის გამო უკვე ვეღარ დადიოდა. მას და ჩემს დას მისცეს საშუალება არ გამოსულიყვნენ გარეთ: თქვეს, რომ „გაფილტვრა 14 წლის ასაკიდან იწყებოდა“.
მე და მამა წავედით. ჩვენი მანქანიდან 200 მეტრში ოროთახიანი ჯიხური იყო. ქუჩაში გაფითრებული ხალხი იდგა, ტანსაცმელი არ ეცვათ, გარეთ კი ყინავდა. ფეხები ისე გამეყინა, თითებს ვერ ვგრძნობდი.
ისინი უბრალოდ დადიოდნენ, ერთმანეთში საუბრობდნენ, განიხილავდნენ იმ ქალებს, რომლებიც აწამეს.
მათი საუბარი მესმოდა:
“და ისინი, ვინც ვერ გაიარეს, სად წაიყვანე?” – ჰკითხა ერთმა მეორეს.
“ჩავცხრილე. 10 ადამიანი, შეიძლება მეტი. არ ვითვლი, უკვე დავიღალე ამით“.
ერთი კაცი, რომელსაც ამოწმებდნენ, უზარმაზარი, შეშინებული თვალებით გამოვიდა. კანკალებდა. ამბობდა, რომ სასტიკი დაკითხვა იყო, სცემეს. მისი ცოლი არ გამოუშვეს.
“ცდილობდნენ ეპოვათ ადამიანები, რომლებსაც სამშობლო უყვართ, რომლებსაც ნორმალური ცხოვრება სურდათ”
ჩვენი ჯერი იყო. მე ერთ ოთახში წავედი, მამა მეორეში.
თითის ანაბეჭდები აიღეს, დოკუმენტები დაასკანერეს, ჩემი ტელეფონი შეამოწმეს. პროვოკაციულ კითხვებს მისვამდნენ. ხელისუფლებაზე, უკრაინაზე, ჩემს დამოკიდებულებებზე. ცდილობდნენ ეპოვათ სამშობლოს მოყვარული ხალხი, ვისაც ნორმალურად ცხოვრება უნდა. დასცინოდნენ, ამცირებდნენ, შეეძლოთ შეგინება, ცემა.
ჩემი პასპორტი აიღეს, ნახეს, რომ 17 წლის ვიყავი. არ მოვეწონე. უფრო ახალგაზრდულად გამოვიყურებოდი, ისინი კი ზუსტად რამდენიმე ახალგაზრდა გოგოს ეძებდნენ.
გამომიყვანეს. მანქანამდე მათი შეიარაღებული ჯარისკაცი გამომყვა.
ხელს მკრავდა, რადგან თითქოს ნელა მივდიოდი. დავეცი, მუხლი დავიზიანე, მაგრამ ვხვდებოდი: თუ არ ავდგებოდი და მანქანისკენ არ გავიქცეოდი, უკან ვეღარ დავბრუნდებოდი. მთელი გზა ვირბინე.
დედამ დამინახა. პანიკა დაეწყო: რა დაემართა მამას? ვერ გაიარა? უკვე მოკლეს? ჩაგრავენ? და მე არაფრის თქმა არ შემეძლო. ვიჯექი და არ ვიცოდი რა იქნებოდა შემდეგ.
მამა 40 წუთის შემდეგ დაბრუნდა. დავინახეთ, როგორ ჰკრეს ხელი. გამოვიდა და დაეცა. წამოდგომა სცადა და ისევ დაეცა. მაგრამ მაინც მოვიდა მანქანასთან.
„ფილტრაციაზე“ ცემის გამო მამამ მხედველობა დაკარგა
მამამ გაზს დააჭირა და დავიძარით. ბერდიანსკამდე პირდაპირი გზა არ იყო: ხიდი ააფეთქეს, ამიტომ გარეუბნებისა და სოფლების გზით მოვდიოდით. ვნახეთ გვამები, დამტვრეული ტექნიკა.
უკვე გზაში მამაჩემს მხედველობის პრობლემები შეექმნა – ვერ ხედავდა.
ბერდიანსკში ღამე მანქანაში გავათიეთ. მამამ გვიამბო, როგორ ჩაიარა ფილტრაციამ.
მასაც საბუთები მოსთხოვეს, თითის ანაბეჭდები აუღეს, გააშიშვლეს და გაჩხრიკეს. დაუწყეს დაკითხვა, მორალური ზეწოლა. როდესაც ნახეს, რომ ცარიელი ტელეფონი ჰქონდა, დაიწყო კითხვები: „რატომ არის ცარიელი ტელეფონი? რას მალავ? ჩვენ არ გვჯერა შენი!” და უბრალოდ ურტყამდნენ თავში. არ ახსოვს ვინ, როგორ და რა. იხსენებს, როგორ აღმოჩნდა უკვე ქუჩაში.
ამ ცემის შედეგად მამაჩემმა მხედველობა დაკარგა, ჩვენ კი უფრო შორს უნდა წავსულიყავით.
ბერდიანსკიდან ზაპოროჟიემდე 27 საგუშაგო იყო. ყველგან ამოწმებდნენ დოკუმენტებს, მანქანას, გვეკითხებოდნენ, გაფილტრულები ვიყავით თუ არა. ხალხს წაართვეს საკვები, თბილი ტანსაცმელი, სიგარეტი სთხოვეს, ნარკოტიკებსა და ალკოჰოლზეც კი ეკითხებოდნენ.
ჩვენ მანქანით მივდიოდით და იქვე ბრძოლები იყო. მანქანის ქვეშ რაღაც შემოვარდა, აფეთქება იყო, მანქანა ახტა. მამამ მითხრა, არ ინერვიულო – ალბათ, ფეიერვერკიაო. მაგრამ ჩვენ გვესმოდა, რომ ომში ფეიერვერკი არ არის.
გზა რთული იყო. ვნახეთ დანგრეული სახლები, ტანკსაწინააღმდეგო ნაღმები შუა გზაზე, ეზოებში ასო Z-იანი ტანკები, გზის პირებზე დამწვარი გვამები, დამტვრეული მანქანები. ირგვლივ ტყე იწვოდა.
“არ შეგეშინდეთ. ეს უკრაინაა”
გამთენიისას ორეხოვომდე მივედით, ზაპოროჟიეს ოლქში. გზაზე ჩვენს წინ იყო ლოდები, “ზღარბები”, მავთულხლართები. ისეთი შეგრძნებაა, თითქოს სუნთქვა გიადვილდება, შემდეგ კი წინ უკრაინის დროშა დავინახეთ.
თავიდან შეგვეშინდა: იქნებ პროვოკაციაა? იქნებ ეს არის კიდევ ერთი გამოცდა, რომელიც უნდა ჩავაბაროთ?
გაგვაჩერეს. გვითხრეს: “გამარჯობა! გთხოვთ საბუთები გვაჩვენეთ”.
ვაჩვენეთ. თუმცა მაინც დარწმუნებული ვიყავით, რომ ეს პროვოკაცია იყო.
გვითხრეს: „ნუ გეშინიათ. ეს უკრაინაა”.
ტირილი დავიწყეთ. ვერ ვიჯერებდით, რომ დაცულები ვიყავით, რომ ჩვენი მიწა ვიპოვეთ.
შემდეგ ზაპოროჟიეს ლტოლვილთა დახმარების ცენტრში წავედით. დედას სამედიცინო დახმარება გაუწიეს, რადგან მაშინ სიარული არ შეეძლო. მამა ძალიან ცუდად იყო: ვეღარ ხედავდა. მე და ჩემი და ემოციურად დაღლილები ვიყავით. ფსიქოლოგიურად გატეხილი.
მოხალისეები დნეპრამდე მისვლაში დაგვეხმარნენ.
ქალაქში მამაჩემი ორმა ექიმმა გასინჯა და დაასკვნა, რომ კანტუზიის გამო ტრავმა ჰქონდა. ერთ თვალში მხედველობა სრულად დაკარგა, მეორიდან კი ბუნდოვნად ხედავს, ისე, თითქოს, ცელოფნის პარკის მიღმიდან ხედავდე.
ხარისხიანი სამედიცინო დახმარების მისაღებად მოხალისეებმა ლვოვში გაგვაგზავნეს. აქ მამა კიდევ ერთხელ გასინჯეს. გვითხრეს, რომ მისი მკურნალობა ხანგრძლივი, რთული და ძვირი იქნება. შეიძლება საზღვარგარეთაც მოუწიოს წასვლა.
„ჩვენ ვერ დავკარგავთ მამას. მან გადაგვარჩინა, ახლა ჩვენ უნდა დავეხმაროთ მას”, – დასძენს მარიას დედა, ნატალია სერგეევნა, ჩვენი საუბრის ბოლოს.
მარიუპოლელი გოგოს ისტორია უკრაინის ომის შესახებ
