ულტიმატუმის საწინააღმდეგოდ: ნიკოლ ფაშინიანი თანამდებობიდან არ გადადგა
სომხეთში, ულტიმატუმის ვადა ამოიწურა, რომელიც ოპოზიციამ პრემიერ-მინისტრს წაუყენა. 16 ოპოზიციური პარტია ითხოვდა, რომ 8 დეკემბრის შუადღემდე, ნიკოლ ფაშინიანს საკუთარი ნებით დაეტოვებინა თანამდებობა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ისინი მთელი ქვეყნის მასშტაბით დაუმორჩილებლობის აქციის დაწყებით – ერევანსა და რეგიონებში მოძრაობის პარალიზებით იმუქრებოდნენ.
მინისტრთა კაბინეტის თავმჯდომარემ ულტიმატუმზე არანაირი რეაგირება არ მოახდინა, ოპოზიციამ კი მოქალაქეებს მოუწოდა, „დაიწყონ დაუმორჩილებლობის აქცია კანონის ფარგლებში“.
პოლიციამ ოპოზიციის მომხრეებს ისეთი ქმედებებისგან თავშეკავებისკენ მოუწოდა, რომელმაც შეიძლება საზოგადოებრივი წესრიგი დაარღვიოს.
ოპოზიციის მოქმედება
8 დეკემბერს, შუადღისას, სომხეთის რევოლუციური ფედერაცია „დაშნაკცუტუნის“ უმაღლესი ორგანოს წარმომადგენელმა, იშხან საგატელიანმა Facebook-ის საკუთარი გვერდიდან, მოქალაქეებს მთელი სომხეთის მასშტაბით დაუმორჩილებლობის აქციის დაწყებისკენ მოუწოდა:
„ამ წუთიდან დაწყებული, 17:00 საათამდე, სომხეთის მოქალაქეებს ლეგიტიმური უფლება აქვთ მშვიდობიანი დაუმორჩილებლობის აქციები გამართონ, რათა საკუთარი უკმაყოფილება და მოთხოვნები ხელისუფლებამდე მიიტანონ“.
ამასთან, მან ყველა გააფრთხილა, რომ აქციის მონაწილეებმა იმოქმედონ მხოლოდ კანონის ფარგლებში და არ აყვნენ პროვოკაციებს.
იშხან საგატელიანმა პრემიერსაც მიმართა:
„რყევების გარეშე დატოვე თანამდებობა. ამჯერად მაინც გაუფრთხილდი ხალხს, სახელმწიფოსა და სახელმწიფოებრიობას. შენი წასვლა – სასიცოცხლო აუცილებლობაა ჩვენი ხალხისა და სახელმწიფოსთვის“.
ამ განცხადებისთანავე, ერევანში, აქციების მონაწილეებმა დაუმორჩილებლობა და გზების გადაკეტვა დაიწყეს. პროტესტის მონაწილეები რამდენიმე 10 და მეტკაციან ჯგუფებად დაიყვნენ.
ყველა გზაჯვარედინზე, სადაც აქტივისტები გზის გადაკეტვას ახერხებდნენ, რამდენიმე წუთის შემდეგ პოლიციელები მიდიოდნენ და მათ ტროტუარებისკენ ერეკებოდნენ. აქციის ზოგიერთი მონაწილე დააპატიმრეს.
მატარებლების მოძრაობის ბლოკირება მოხდა მეტროს ერთ-ერთ სადგურზე, რამაც მთლიანად მეტროპოლიტენის მუშაობის პარალიზება გამოიწვია.
გუშინ, იშხან საგატელიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ ოპოზიცია პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის გაშვებასა და გარდამავალი მთავრობის ფორმირებას მხოლოდ სამართლებრივი გზით პირებს.
მისი თქმით, ფაშინიანს საზოგადოებრივი მხარდაჭერა არ აქვს. მის გვერდით „მერყევი წევრებისგან“ შემდგარი პოლიტიკური ძალები იმყოფებიან, რომლის ლიდერიც ის თავად არის.
ოპოზიციონერის აზრით, ეს ნიშნავს, რომ შეტაკებები გამორიცხულია – დაპირისპირებული მხარეები უბრალოდ არ არსებობს.
კიდევ ვინ ითხოვს პრემიერის გადადგომას
8 დეკემბერს, ნიკოლ ფაშინიანს გადადგომისკენ მოუწოდა სრულიად სომეხთა კათოლიკოსმა, გარეგინ მეორემ.
თავის გზავნილში, სომხეთის სამოციქულო ეკლესიის ხელმძღვანელმა მოუწოდა პარლამენტს, მოუსმინოს საზოგადოების მოთხოვნებს, აირჩიოს ახალი პრემიერი და შექმნას ეროვნული თანხმობის მთავრობა.
„შემაშფოთებელი მოვლენებით შეშფოთებულები, ასევე შევხვდით პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანს. საზოგადოებაში მზარდი დაძაბულობის, შიდა და გარე გამოწვევების, ასევე, საზოგადოებაში პრემიერ-მინისტრისადმი დაბალი ნდობის გამო, ჩვენ მამობრივად მოვუწოდეთ მას, დატოვოს თანამდებობა, რათა თავიდან ავიცილოთ რყევები, შესაძლო შეტაკებები და ტრაგიკული მოვლენები“, – ნათქვამია კათოლიკოსის გზავნილში.
ოპოზიციის ულტიმატუმის ამოწურვის დღეს, ფაშინიანის პოსტიდან წასვლისა და ეროვნული თანხმობის გარდამავალი მთავრობის ფორმირების აუცილებლობის შესახებ განაცხადა კილიკიის დიადი სახლის კათოლიკოსმა არამ პირველმა (ლიბანის, სირიის, ირანის, სპარსეთის ყურის ქვეყნების, საბერძნეთის, აშშ-ის, კანადისა და კვიპროსის სომხური ეპარქიის სულიერმა მოძღვარმა).
მანამდე, ასეთივე მოწოდებით გამოვიდა ეროვნული მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდიუმიც.
სომხეთის ყოფილი პრეზიდენტი, ლევონ ტერ-პეტროსიანი კი ნიკოლ ფაშინიანის მთავრობის გადადგომის აუცილებლობაზე საუბრობდა, მაგრამ მხოლოდ კონსტიტუციური გზით და არა „შიდა ეროვნული შეტაკებების“ შედეგად.
სომხეთის საზღვრისპირა პროვინციის, სიუნიქის თემების ხელმძღვანელებიც ერთობლივი განცხადებით გამოვიდნენ, რომლითაც პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანისა და მოქმედი ხელისუფლების გადადგომა მოითხოვეს:
„ჩვენ დავკარგეთ არცახის მნიშვნელოვანი ნაწილი, გვყავს ათასობით მსხვერპლი, უგზო-უკვლოდ დაკარგული, ეკონომიკური და ჰუმანიტარული პრობლემები, რომელიც ასევე თემების გადასაწყვეტია. ყველაზე უმნიშვნელო საკითხებიც კი ვერ წყდება სახელმწიფო დონეზე, რადგან სახელმწიფო აპარატი არ მუშაობს. მტერი სიუნიქის კარს მოადგა. […] შექმნილ ვითარებაში, ჩვენ ყოველდღიურად სულ უფრო მეტად ვრწმუნდებით, რომ მოქმედი ხელისუფლების პირობებში, შეუძლებელია ამ საფრთხის განეიტრალება“.
