ჟენევის მოლაპარაკებები: რა საკითხებზე გაამახვილა ყურადღება საქართველომ

2020 წლის 10-11 დეკემბერს, ერთწლიანი წყვეტის შემდეგ, ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების 51-ე რაუნდი გაიმართა. მოლაპარაკებების მთავარ თემას კორონავირუსის პანდემიის პირობებში გამწვავებული უსაფრთხოებისა და ჰუმანიტარული ვითარება, რუსეთის მიერ დე-ფაქტო ანექსიის პროცესის გააქტიურება და უკანონოდ დაკავებული საქართველოს მოქალაქეების დაუყოვნებლივ გათავისუფლების საკითხი წარმოადგენდა.

საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, მოლაპარაკებებზე ქართული მხარე გამოეხმაურა 12 ნოემბერს, სოჭში გამართულ შეხვედრას, სადაც რუსეთის პრეზიდენტსა და სოხუმის დე ფაქტო რეჟიმის ლიდერს შორის ე.წ. სამოკავშირეო სახელმწიფოს შექმნის საკითხი განიხილეს. ეს მოლაპარაკება, საქართველოს მხრიდან, ანექსიის გაფორმებისაკენ მიმართულ დესტრუქციულ ნაბიჯად შეფასდა.

ქართულმა დელეგაციამ ხაზი გაუსვა, რომ აღნიშნული შეხვედრა წარმოადგენს რუსეთის მორიგ აგრესიულ მცდელობას, დააკანონოს ევროპაში სუვერენული საზღვრების ძალისმიერი გზით ცვლილების პრაქტიკა, რაც უხეშად არღვევს საერთაშორისო სამართლის ფუნდამენტურ ნორმებსა და პრინციპებს.

_____________________

● აბაშიძისა და კარასინის შეხვედრა ონლაინ ფორმატში გაიმართა. რაზე ისაუბრეს მხარეებმა

_____________________

მოლაპარაკებებზე მნიშვნელოვანი დრო დაეთმო ოკუპირებულ ტერიტორიებზე დარჩენილი ქართველების ეთნიკურ დისკრიმინაციას, ასევე, აფხაზეთისა და ცხინვალის დანარჩენი საქართველოსგან იზოლირებას, რომელიც აქტიურად მიმდინარეობს რუსეთის ფედერაციის მხრიდან. ამგვარად, საშიშ ტენდენციად შეფასდა ადგილობრივი მოსახლეობის მიზანმიმართული რუსიფიკაციის პროცესი.

საქართველოს დელეგაციამ დასვა საკითხი საოკუპაციო ძალების მიერ ადგილობრივი მოსახლეობის უკანონო დაკავებებისა და გატაცებების შესახებ; შესაბამისად, მოითხოვა ირაკლი ბებუას, ზაზა გახელაძის, გენადი ბესტავისა და უკანონო ტყვეობაში მყოფი, საქართველოს სხვა მოქალაქეების დაუყოვნებლივ გათავისუფლება.

განცხადებაში საუბარია საქართველოს იმ მოქალაქეებზეც, რომლებიც საოკუპაციო რეჟიმებს ემსხვერპლნენ:

“საქართველოს დელეგაციამ კვლავ დასვა დავით ბაშარულის, გიგა ოთხოზორიასა და არჩილ ტატუნაშვილის მკვლელობის საქმეებზე მართლმსაჯულების აღსრულებისა და აფხაზეთის რეგიონში უკანონოდ განთავსებულ რუსეთის სამხედრო ბაზაზე ირაკლი კვარაცხელიას გარდაცვალების საკითხი”. – წერია განცხადებაში.

მოლაპარაკებებზე აღინიშნა, რომ კორონავირუსის პანდემიის პირობებში დესტრუქციული ნაბიჯებით რუსეთის ფედერაცია უხეშად არღვევს 2008 წლის 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას. პარალელურად ხაზი გაესვა რუსეთის მიერ ჰიბრიდული ომის ინსტრუმენტების გამოყენებას – მათ შორის, კიბერთავდასხმას ლუგარის სახელობის ჯანდაცვის ლაბორატორიის წინააღმდეგ.

შეხვედრაზე ვრცლად ისაუბრეს საოკუპაციო ხაზზე თავისუფალი გადაადგილების შეზღუდვის მძიმე შედეგებზეც, რაც კიდევ უფრო ამწვავებს კონფლიქტის შედეგად დაზარალებული მოსახლეობის ისედაც რთულ სოციალურ ყოფას.

“ამ კონტექსტში, ყურადღება გამახვილდა ცხინვალის საოკუპაციო რეჟიმის მიერ სამედიცინო ევაკუაციის ეთნიკურ ნიადაგზე შეზღუდვის ფაქტებზე, რამაც ადგილობრივთა გარდაცვალების არაერთი ფატალური შემთხვევა გამოიწვია”. – აცხადებენ სამინისტროში.

ქართველმა მონაწილეებმა კიდევ ერთხელ მოითხოვეს საქართველოს ტერიტორიიდან რუსეთის საოკუპაციო ძალების გასვლა, 2008 წლის 12 აგვისტოს შეთანხმების საფუძველზე.

“ევროკავშირის, გაეროს, ეუთოს, აშშ-ისა და საქართველოს წარმომადგენლების მხრიდან აღინიშნა დევნილთა დაბრუნების თემის საგნობრივი განხილვის აუცილებლობა. თუმცა რუსეთისა ფედერაციისა და მისი საოკუპაციო რეჟიმების წარმომადგენლებმა კვლავ სცადეს აღნიშნული ჰუმანიტარული თემის პოლიტიზირება და მოლაპარაკებები დატოვეს”. – ნათქვამია სამინისტროს განცხადებაში. 

ჟენევის მოლაპარაკებების 51-ე რაუნდი 6-7 ოქტომბერს უნდა გამართულიყო, თუმცა რუსეთმა რაუნდი ჩაშალა. 

მოლაპარაკებების მორიგი რაუნდი 2021 წლის 23-24 მარტს გაიმართება.

რა არის ჟენევის ფორმატი. მოკლე ინფორმაცია

● 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ საქართველოსა და რუსეთს შორის შეწყდა ყველანაირი პირდაპირი დიალოგი. 2008 წლის 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების შესაბამისად მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება, რომ შექმნილიყო ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების ფორმატი, სადაც რუსეთი და საქართველო სოხუმისა და ცხინვალის წარმომადგენლებთან და ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან ერთად, სხვადასხვა ჰუმანიტარულ საკითხზე იმსჯელებდა.

● წლების განმავლობაში, ვიდრე “ქართული ოცნება” ქართულ-რუსული მოლაპარაკებების აბაშიძე-კარასინის ფორმატს აამოქმედებდა, ჟენევა იყო ერთადერთი ადგილი, სადაც თბილისი და მოსკოვი საუბრობდნენ.

● ჟენევაში წელიწადში 4 რაუნდი ტარდება.

● კონფლიქტის პოლიტიკურ ასპექტებს ჟენევის ფორმატი არ ეხება. ანუ, აქ არ მსჯელობენ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის სტატუსზე და სხვა პოლიტიკურ საკითხებზე.

● ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებები მიმდინარეობს ორ პარალელურ სამუშაო ჯგუფში:

პირველ ჯგუფში განიხილავენ უსაფრთხოების საკითხებს (მაგალითად, რუსეთსა და საქართველოს შორის ძალის გამოუყენებლობის შესახებ შეთანხმების მიღწევას, საქართველოს ოკუპირებულ რეგიონებში უსაფრთხოების საერთაშორისო მექანიზმების შექმნას);

ხოლო მეორე ჯგუფში საუბარია დევნილების მდგომარეობაზე და მათი დაბრუნების საკითხზე. ასევე ეს ჯგუფი იხილავს მნიშვნელოვან ჰუმანიტარულ საკითხებს, რომლებიც ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრებ ადამიანებს ეხება (მაგალითად, მშობლიურ ენაზე განათლების მიღება, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა, საოკუპაციო ხაზზე ადამიანების თავისუფალი გადაადგილება, ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მცხოვრებ ადამიანთა ჯანმრთელობა, კრიმინალური შემთხვევები, ადამიანის უფლებები და სხვა).

● საქართველოსა და რუსეთის გარდა, ჟენევის მოლაპარაკებებში მონაწილეობას იღებენ აშშ-ს წარმომადგენლები და თანათავმჯდომარეები ეუთოს, ევროკავშირის და გაეროს მხრიდან. დისკუსიებში ასევე ჩართულნი არიან ცხინვალის და სოხუმის წარმომადგენლები.