"პროტესტმა ბევრი წაგვართვა, მაგრამ თითქმის იმდენივე მოგვცა" - პროტესტში ჩართული ადამიანები ჰყვებიან როგორ შეიცვალა მათი ცხოვრება
უკვე 220 დღეზე მეტია ათობით, და ზოგჯერ, ასობით ათასი ადამიანი, ყოველ საღამოს კეტავს თბილისის მთავარ ქუჩას, რუსთაველის გამზირს. აქციები არ შეწყვეტილა 28 ნოემბრის შემდეგ – არც დეკემბერ-იანვრის ყველაზე სუსხიან დღეებში, არც გაზაფხულის გადაუღებელ წვიმებში და არც ახლა, როცა, ცივი ივნისის შემდეგ, ზაფხულის მწველი, თბილისური მზე აჭერს.
თბილისის გარდა, ადამიანების მცირე ჯგუფი ყოველდღე აწყობს აქციებს მთავარ გამზირებზე ბათუმში, ახალციხეში, ზუგდიდში, ქუთაისში, გორში. სამეგრელოში, მარტვილში საერთოდაც, ერთი ადამიანი, მზია გაბეშია დგას ქუჩაში, უწყვეტად, 28 ნოემბრის მერე.
- ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეა ოცნებას პოლიტპატიმრების გათავისუფლებისა და ახალი არჩევნების ჩატარებისკენ მოუწოდებს
- Amnesty International-მა დემონსტრანტებზე მოძალადე პოლიციელების დასჯის მოთხოვნით კამპანია დაიწყო
- მოსახლეობის უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ პოლიტიკურ კრიზისზე პასუხისმგებელი ოცნებაა – ISSA-ს ახალი კვლევა
უწყვეტი პროტესტი საქართველოში 28 ნოემბერს დაიწყო, მას შემდეგ, რაც “ქართული ოცნების” პრემიერმა, ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ საქართველო აჩერებს ევროკავშირთან მოლაპარაკებებს 2030 წლამდე.
ეს მოხდა 26 ოქტომბრის არჩევნებიდან ერთ თვეში. ამ არჩევნების შედეგები ოპოზიციამ და სამოქალაქო საზოგადოებამ, ასევე საქართველოს საერთაშორისო პარტნიორებმა ეჭვის ქვეშ დააყენეს, რადგან გამოყენებული იყო ადმინისტრაციული რესურსი, დარღვეული იყო ფარულობის პრონციპი, გამოაშკარავდა გაყალბების კონკრეტული სქემები და უხეში დარღვევები. კობახიძემ, ეს განცხადება გააკეთა დაიმედებულმა იმით, რომ არჩევნები დასრულდა და ხალხი შედეგებს შეეგუა.
მაგრამ, პერმანენტული საპროტესტო გამოსვლები ქვეყანაში გაცილებით ადრე დაიწყო, მაშინ, როდესაც “ოცნების” ხელისუფლებამ რუსული კანონების შემოტანა დაიწყო – ჯერ 2023 წლის გაზაფხულზე, წარუმატებლად, შემდეგ, 2024 წლის გაზაფხულზე, ხელმეორედ და ამჯერად, ჯიუტად.
პროტესტები მიმდინეორეობს იმ ფონზე, რომ ციხეშია 50-ზე მეტი აქტივისტი, მათ შორის, მსახიობი, მასწავლებელი, ექიმი, მუსიკოსი, პოეტი. პირველად ისტორიაში საქართველოს ჰყავს პატიმარი ქალი ჟურნალისტი მზია ამღლობელი. ციხეშია ოპოზიციონერ ლიდერთა უმრალესობა.
ბევრი ადამიანისთვის პროტესტი ცხოვრების ახალ რუტინად იქცა, მეორე სამსახურად, როგორც ამბობენ ხანდახან განსაკუთრებით აქტიური დემონსტრანტები. და ამ ახალმა რუტინამ ბევრის ცხოვრება თავდაყირა დააყენა.
JAMnews-მა უწყვეტი აქციების რამენიმე მონაწილეს, თბილისსა და რეგიონებიდან, სთხოვა, აღეწერათ, როგორ შეიცვალა მათი ცხოვრება, ბოლო ერთი წლის განმავლობაში.
ნინო ბექიშვილი, ფილოლოგი, მთარგმნელი. თბილისი
მეუხერხულება პირად ამბებზე წერა მაშინ, როცა ამდენი ადამიანი უკანონო პატიმარია, როცა მათი დედები და ოჯახის წევრები ღამეებს რუსთაველზე ათენებენ, როცა საშველი არ ჩანს, მაგრამ მეორე მხრივ, ჩვენი უსიხარულო ყოფაც იმ ტრაგედიის ნაწილია, მთელ ქვეყანას რომ გვჭირს და რასაც, მგონი, კრიტიკულად ცოტა ადამიანი თუ აცნობიერებს. სხვანაირად რომ იყოს, ვითარებაც სხვანაირად იქნებოდა.
27 ოქტომბრის მერე თან ვგლოვობ და თან – ვაპროტესტებ, ისე, როგორც შემიძლია. თავიდან საშინლად მრცხვენოდა და თავსაც ვიდანაშაულებდი. ახლა აღარ.
თუკი არ გავავლებთ მკვეთრ მიჯნას ჩვენსა და ჯალათებს შორის, ჩვენვე დავზარალდებით. თუ არის ჯალათი, არის მსხვერპლიც. პირველად მაქვს განცდა, რომ მსხვერპლი ვარ − უჩვეულო და მტკივნეული გრძნობაა.
საღამოობით (და ხანდახან- დღისითაც) ქუჩაში დგომის 5 თვის თავზე, მაშინ, როცა მივხვდი, რომ რეალობას ჯერჯერობით ვერ ვცვლი და ზეზეურად ვკვდები, გადავწყვიტე, „ჟიზელზე“ წავსულიყავი, გიორგი ფოცხიშვილი ცეკვავდა და მაინტერესებდა, როგორი ალბერი იქნებოდა. სპექტაკლი 7 საათზე იწყებოდა, ვიფიქრე, როგორც კი ფარდა დაიხურებოდა, გამოვქცეულიყავი, მრცხვენოდა ხალხთან ერთად თეატრიდან გამოსვლა.
უკვე ბნელოდა და წვიმდა. მოვდიოდი პარლამენტისკენ და ვტიროდი, თავისით მომდიოდა ცრემლი, არც კი ვიცი, რა მატირებდა – ალბათ სასოწარკვეთა და ის დისონანსი, რაც ასე ცხადად დავინახე და რის ნაწილიც საკუთარი ნებით გავხდი − მოზეიმე, გამოპრანჭული ხალხი, უდარდელი ადამიანები, ასე ნაცნობი, საყვარელი და იმ წუთას უცნაურად გაუცხოებული გარემო.
აბა, ნორმალური ვინ დადის ახლა ოპერაში? ნორმალური ხალხი, არტისტებიც და მაყურებელიც ახლა ქუჩაში დგანან. მუზეუმს რომ გავუსწორდი, აღჭურვილობა ამოვიღე. თეატრალური ნიღაბი, ქუდი, პირბადე. საშინლად დამთრგუნველია რუსთაველზე შენიღბული დგომა. შეურაცხმყოფელიცაა, რომ თან რომ აპროტესტებ და თან სახეს მალავ, მაგრამ არდგომას სჯობს.
რუსთაველზე არავის გამოვლაპარაკებივარ. ორი საათი დავდიოდი მარტო და ვტიროდი. ალბათ საკუთარ თავსაც დავტიროდი და ქვეყანასაც. არადა, მტირალა საერთოდ არ ვარ. ვერ მცნობდნენ, კარგად ვიყავი შენიღბული და არც არავინ გამომლაპარაკებია.
ეს ერთი დღე იყო ასეთი. სხვა დროს საზმაუსთან და მერე რუსთაველზე დგომა თერაპიულია. ცუდად ჯდომას რომ ცუდად შრომა სჯობია, ეგაა. ვინც გავდივართ, ცუდად არ ვშრომობთ, მაგრამ დანარჩენების გულგრილობა, უიმედობა თუ ჯარიმების შიში, ჩვენს ძალისხმევასაც აკნინებს. ბევრნი უნდა ვიყოთ და ცოტანი ვართ.
„ფარად“ შენიღბული „რუსული კანონი“ უკვე ამოქმედდა და არავინ ვიცით, რა მოხდება. რაზეა წამსვლელი თავადაც დაბნეული (ცდილობენ, არ შეიმჩნიონ) ტურების ხროვა. შეიძლება, აღარც სამსახური მქონდეს. ერთი კი ნამდვილად ვიცი – საქართველოდან ვერ წავალ. არ ვიცი, როგორ უნდა ვიცხოვრო სხვაგან. ვხედავ, რომ ჩვენნაირ ქვეყნებში ადამიანები ჩუმდებიან. თუმცა, ახლა ვერ წარმომიდგენია, როგორ უნდა გავჩუმდე. ამიტომ, სანამ შემეძლება, გავაპროტესტებ. დაე, დამიჭირონ, ბევრი მაქვს ნაკითხი გულაგებსა და ციხეებზე და ვიცი, რომ იქ გადარჩენაც შესაძლებელია.
გულს ბევრი რამ მიკლავს, მაგრამ ყველაზე მეტად − ახალგაზრდების, სტუდენტობის გულგრილობა. რაც მახარებს და ძალას მაძლევს, ისევ ისაა, ამდენი გულანთებული და დაუზარელი ახალგაზრდა რომ გავიცანი. აქციებზეც სულ მათთან მინდა დგომა და ლაპარაკი.
რეჟიმები მუდმივი არ არის. რეჟიმები სრულდება და როგორც წესი, კატასტროფით − ჯალათებისთვის. ყველაზე მეტად ამას ველი.
[JAMnews – ნინო ბექიშვილმა ეს ტექსტი იქამდე მოგვიმზადა, ვიდრე რეჟიმი მისი ოჯახის წევრს, პოეტ ზვიად რატიანს დააპატიმრებდა]
გურამ მაცხონაშვილი, რეჟისორი. თბილისი
დეკემბერში სასაცილო ღამის რუტინა ჩამომიყალიბდა – ღამის დარბევებიდან სახლში რომ ვბრუნდებოდი, საწამლავ ნივთიერებებს ტანიდან და ტანსაცმლიდან ვიშორებდი და ვწვებოდი წიგნით. ბევრი რამე ვცადე, მაგრამ მალევე მივხვდი, რომ წინა საუკუნის 20-იანებს მიქონდა ყველაზე კარგად.
მერე უფრო გვიანდელ ტექსტებზე გადავედი და აკაკი ბაქრაძესთან ეს შემხვდა: ”ამ ადამიანებმა შექმნეს საზოგადოება, რომელშიც ყველაფერი თავდაყირაა დაყენებული: ბოროტი კეთილად იწოდება, უზნეობა – ზნეობად, ღალატი და გამცემლობა – მოქალაქეობრივ მოვალეობად, სულით მრუშობა – შეგნებულობად, სილაჩრე – კეთილგონიერებად, მონური მორჩილება – წესრიგად, ქურდობის, ხალტურის, მექრთამეობის კომბინაცია – შრომად, სიცრუე და მოტყუება – კეთილსინდისიერებად, ლაქიობა და კუდის ქიცინი – პირდაპირობად, უპრინციპობა – პრინციპულობად, მტრობა და სიძულვილი – სიყვარულად.”
და ამის წაკითხვისას კიდევ ერთხელ გავიაზრე, რამხელა იარაღია ენა და რომ ამ იარაღიდან, როგორც წესი, რეჟიმი ყოველთვის უკეთ ისვრის, ვიდრე ხალხი.
პროპაგანდა უფრო მოხერხებულად ისვრის, ვიდრე ხელოვნება. მხოლოდ ასეთ არეულ ენაში ჩნდება ორი რეალობა, ორი სიმართლე, ორი საქართველო. მეორე რელობაში მცხოვრები გაჩუმებული ადამიანები, რომლებიც რუტინას ამოფარებულები აგრძელებენ ჩვეულ ცხოვრებას (უფრო სწორი იქნება ჩვეული ცხოვრების იმიტირებას) ისევ ვერ ხვდებიან, რომ რაც უფრო განდევნიან პოლიტიკას საკუთარი ცხოვრებიდან, მით უფრო ღრმად შევა ის იქ. ასეთ დროს არანაირი მნიშვნელობა აღარ აქვს მომხრე ხარ თუ მოწინააღმდეგე.
როცა პოლიტიკური სისტემა ტოტალური ხდება, ეს პირველ რიგში ყოველდღიურობას ეტყობა: ის შედის ქუჩებში, სახლებში, სილამაზის სალონებში, სკოლებში, ტრანსპორტში, მაღაზიებში, კაფეებში და ყველა ამ სივრციდან დევნის სიმშვიდეს. როგორც ეს, მაგალითად, პოლიტიკური პატიმრების შემთხვევაში ქნა.
“ღვთაებრივ კომედიაში” დანტე ალიგიერი ობსესიური შეპყრობით ექცევა რიცხვებს და თავიდან ბოლომდე მანიაკალური სიმეტრიით აქვს დაწერილი. 33-ვე სიმღერა მთავრდება სიტყვით – “ვარსკვლავები”.
მათე დევიძის ციხიდან გამოგზავნილ პირველ წერილში ეწერა: „პატარა ვარსკვლავების შეერთებით თქვენს გულებს ვანათებთ“.
მის ბოლო სხდომაზე, სასამართლო დარბაზის გასასვლელთან ეს თქვა:
“[მივდივარ] სინათლის საძიებლად უსასრულო წყვდიადში”.
“კომედიის” 34-ე სიმღერა, იგივე ქება, ასე სრულდება: “და გამოვედით, რომ გვეხილა კვლავ ვარსკვლავები”. მე ამ სტროფის თარგმანის უფრო სწორხაზოვანი და ბრტყელი ვერსია მომწონს: “ვქექეთ წყვდიადი, ვიდრე ვარსკვალვებს ვიხილავდით.”
წყვდიადში უკვე ვართ, ვარსკვლავების ხილვის დროა. რადაც არ უნდა დაგვიჯდეს, ვარსკვლავები უნდა ვნახოთ. ვარსკვლავები და თავისუფლება.
ზუსტად არასდროს ვიცით რაზე ვლაპარაკობთ, როცა თავისუფლებაზე ვლაპარაკობთ, მაგრამ ბოლო წლებში რეჟიმი დამეხმარა საკუთარი ვერსიები ერთამდე შემემცირებინა: თავისუფლება არის დრო.
იქამდე კი ბოლტის აპლიკაცია ყოველდღე ჯიუტად მთავაზობს ამ მისამართის ხშირად გამოყენების გამო აღმაშენებლის ხეივნის 64 [თბილისის საქალაქო სასამართლოს მისამართი-JAMnews] favorite-ებში დავამატო.
თაია მახარაშვილი, საჯარო პოლიტიკის სპეციალისტი, ყოფილი საჯარო მოხელე. თბილისი
შარშან, მაისში, Technovation Girls 2024-ის ჟიურის წევრი ვიყავი და საოცრად ნიჭიერი უფროსკლასელი გოგოების ნამუშევრებს ვაფასებდი. ამ გოგოების აღმოჩენამ სიამაყით ამავსო და მომავლის იმედი მომცა. Technovation Girls არის გლობალური საგანმანათლებლო პროგრამა, რომლის მიზანი, ტექნოლოგიების საშუალებით მოზარდი გოგოებისთვის ლიდერობის უნარების განვითარებაა. პროექტს საქართველოში ახორციელებდა ორგანიზაცია “ტექდრო”, მაგრამ რუსული კანონის მიღებამ ამ პროექტის გაგრძელება შეუძლებელი გახადა. ვეღარ განხორციელდა პროექტი, რომელშიც ყოველწლიურად 500 გოგო მონაწილეობდა, იღებდა შეუფასებელ გამოცდილებას, მხარდაჭერას და რწმენას, რომ მომავალი მათია.
ამ ამბიდან ზუსტად ერთი წელიწადში ჩემს ცხოვრებაშიც ბევრი რამ შეიცვალა. ღია განცხადებაზე ხელმოწერის გამო, რომლითაც საჯარო მოსამსახურეები ვემიჯნებოდით ევროინტეგრაციის შემაფერხებელ გადაწყვეტილებას, სამსახურიდან გამიშვეს.
ცხოვრებაში პირველად მაქვს საქმე სასამართლოში, მოსარჩელე ვარ. პირველად ვარ საკუთარი შემოსავლის გარეშე. პირველად მოვაკელი ჩემს მცირეწლოვან შვილებს ყურადღება და მათთან გასატარებელ დღეებს ხშირად ვატარებ აქციებზე.
ბოლო წლებში, მეც, როგორც ბევრი სხვა, ონლაინ შოპინგზე ვიყავი გადართული. ბოლოს ტანსაცმლის ნაცვლად მასკარადისთვის განკუთვნილი ნიღაბი გამოვიწერე და მეც გამეცინა ამ ერთი შეხედვით უცნაური, მაგრამ ძალიან საჭირო შენაძენის გამო.
ხალისი დავკარგე, არა ბრძოლის ჟინი, არამედ ცხოვრებისეული წვრილმანებით ტკბობის სურვილი. თითქოს სულერთი გახდა ყველაფერი, რაც გვჭირდება ქალებს – ახალი კოსმეტიკა, ლამაზი კაბა, თმის ფერის ცვლილება. ერთ-ერთი ბოლო შენაძენი ხაკისფერი, სამხედრო სტილის შარვალია და ძალიან მომწონს. თითქოს “ყაზარმულზეა” მთელი ქვეყანა და მეც, ჩემი თანამოქალაქეების გვერდით.
შარშან ინტერიერის განახლებას ვგეგმავდი და ვცდილობდი დანაზოგი გამეკეთებინა. ეს გეგმა გადაიდო. ამ დანაზოგს გათავისუფლების შემდეგ მიღებული კომპენსაცია დაემატა და ახლა ორიენტირებული ვარ, რომ სტაბილურ სამსახურამდე ეს ეყოს ჩემს შვილებს და გადაუდებელ საჭიროებებს.
სულიერად არ გავტეხილვარ. უხალისობა არ ნიშნავს, რომ დათრგუნული ვარ. უბრალოდ, არ ვიცი, როგორ უნდა ვიხალისო, მაგალითად, კაფეში, როცა რუსთაველზე გაცილებით მხნედ ვგრძნობ თავს თანამოაზრეების გვერდით.
მაწუხებს ის, რომ ძალიან მიჭირს კონცენტრირება კვლევასა და თვითგანვითარებაზე, რაც ჩემთვის სასიამოვნო პროცესი იყო. მინდა, რომ ამას მოვერიო.
მგონი უფრო „კრიზისების ადამიანი“ ვარ. მაშინ, როცა სულ უფრო მეტ ადამიანს უჩნდება უმომავლობის განცდა, ერევა გეგმები, მე უგეგმოდაც არამიშავს. არასოდეს გამომდიოდა გეგმებზე მიყოლა. არ ვარ ის ადამიანი, რომელიც თვითმფრინავის ბილეთს ნახევარი წლით ადრე ყიდულობს. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, მომავალს მშვიდად ვუყურებ მჯერა, რომ ის, რამაც კალაპოტიდან ამოგვაგდო, დიდხანს ვერ გაგრძელდება. თავისი დრო აქვს ყველაფერს.
არასდროს დამიდგენია რაიმე კონკრეტული ვადები, ახლაც, დროზე მეტად მოვლენას ველი, რომელმაც, შესაძლოა, ერთ წამში შეცვალოს ყველაფერი. ისტორიას ახსოვს მსგავსი ფაქტები. ახლა ნამდვილად არ მშურს ჩვენი წინაპრების, რადგან ჩვენი ჯერიც მოვიდა და ვიბრძვით იმ მომავლისთვის, რომელშიც საქართველო ნამდვილად თავისუფალი, დამოუკიდებელი და განვითარებულია.
ციალა ქათამიძე, აქტივისტი. ბათუმი
საიდან დავიწყო და როგორ, არ ვიცი… ერთი წლის წინ, ცოტა მეტი, პრინციპში ჩემი ცხოვრება სხვანაირი იყო. ძალიან ჩვეულებრივი ცხოვრებით ვცხოვრობდი. წლების განმავლობაში ვმუშაობდი სხვადასხვა სამოქალაქო ორგანიზაციაში, სახალხო დამცველის აპარატში, ვიყავი საჯარო მოხელეც… სამოქალაქო განათლების პედაგოგი, ასევე თავდაცვის სამინისტროს რეზერვისტი…
ამ ყველაფრის პარალელურად, ვცდილობდი ვყოფილიყავი კეთილსინდისიერი მოქალაქე, ჩემი უფლება-მოვალეობების გააზრებითა და პასუხისმგებლობებით. მერე იყო რუსული კანონი, პირველად რომ მიიღეს და შემდეგ გაიწვიეს. მას მერე ბევრი რამე იყო.
ამ ბევრმა რამემ, ჩემი ცხოვრება სხვანაირი გახადა. შეიცვალა ყველაფერი, ყველა და ყველაფერი ჩემს ირგვლივ, მაგრამ არ შეცვლილა ჩემი სამოქალაქო კეთილსინდისიერების ხარისხი. რატომ ვსაუბრობ ამაზე იცით?! ერთ დღეს, ჩემმა სახელმწიფომ, მე კანონმორჩილი მოქალაქე, რომელსაც 37 წლის განმავლობაში არ დამირღვევია არანაირი წესი, ქუჩაში მოძრაობის წესებიდან დაწყებული, საბანკო ვალდებულებების შესრულებით დამთავრებული, დამაჯარიმა ორჯერ ადმინისტრაციული წესით, ერთხელ, ისე რომ ბუნებაში არ არსებობდა არც ერთი მტკიცებულება, პოლიციელებისთვის “მონების, ღორების, რუსის ჩმორების” დაძახების დამდასატურებელი და მეორე სტიკერის ქვაფენილზე დაკვრის გამო, “ქალაქის იერსახია დამახინჯებისთვის”. ასევე “ამომრიცხეს” რეზერვის შემადგენლობიდან ისე, რომ აქაც სამართალდარღვევად მიმიჩნიეს და კონტრაქტის დარღვევას მე მედავებიან.
ეს ამბები, არაფერია იმ ჯოჯოხეთთან მიმართებაში, რასაც სინდისის პატიმრები გადიან. არ ვიცი რა ვთქვა, რა გავაზიარო. რთული დრო გვიდგას. ურთულესი, მრავალმხრივ რთული…
ალბათ ისეთს ვერ ვიტყვი ვერაფერს, რაც ერთხელ მაინც არ უფიქრია, ამ ჩანაწერის მკითხველს. ხან იმედიანია ჩემი განწყობა, ხან სრულიან უიმედო, ხან ბრაზი და უსუსურება მიპყრობს, ხან შიში და იმედგაცრუება. ხან უბრალოდ არაფერს არ ვგრძნობ, მექანიკურად ვმოძრაობ. მაგრამ, ვიცი ერთი რამე, ვარ იქ, სადაც ერთადერთი ადგილია, სადაც ყველაზე უკეთ შეიძლება ვიგრძნო თავი ამ ქვეყანაში, სადაც საკუთარი თავის, საკუთარი წარსულისა და მომვალის წინაშე არ შემრცხვება, გამსახურდიას და მემედ აბაშიძის ქუჩების კვეთა, საკონსტიტუციო სასამართლოსთან, საიდაც გარესამყაროს ვეუბნებით რომ “ქართულმა ოცნებამ” გააყალბა არჩევნები, ჰყავს სინდისის პატიმრები და ისინი არიან ჩვენი ქვეყნის წარსულის, აწმყოსა და მომვალის მტრები!
რაც არ უნდა დიდი ძალა იყოს მათ უკან, რაც არ უნდა დაგეგმილი ჰქონდეთ ყველაფერი, რაც არ უნდა უთვალავი ფინანსური თუ სხვა სახის რესურსი ჰქონდეთ, ამ სულით და ქმედებით გარყვნილმა, უპრინციპო, ამორალურმა, წმინდა რომ მათთვის არანაირი მიმართულებით არაფერია, ამ ხალხმა და მათ მიერ შექმნილმა ყოფის პერსპექტივამ, რანაირად უნდა გვაჯობოს; რაც არ უნდა ბუნდოვანი იყოს ჩვენს მხარეს რაღაცეები, რაც არ უნდა არათანმიმდევრული ან მრავალჯერშეცდომილი ოპოზიცია გვყავდეს, ამათ რანაირად უნდა გვაჯობონ!
სიმართლე სიმართლეა , ტყუილი ტყუილი, ფაქტი ფაქტია და სიმართლე სადაცაა, იმას ემთხვევა ის მხარე, სადაც ვართ, ყველანი ჩვენ. რაც არ უნდა ცუდი ხალხი იყოს აქეთ მხარეს, რაც არ უნდა სუსტებად ვჩანდეთ, ჩვენი მოკავშირე სიმართლეა და ის დაგვაბალანსებს და გაგვალიერებს! ეს სიმართლე მოგვაგებუნებს ამ ომს! სხვა იარაღი არც რეალურად, არც ფაქტობრივად და არც პერსპექტივაში, არ გვაქვს!
ელენე ქაიხოსროშვილი, უფლებადამცველი. თბილისი
ჩემი ცხოვრება იმდენად შეიცვალა, რომ აღარც მახსოვს, როგორი იყო. არ ვგულისხმობ აქციას და ჩემს ახალ რუტინას. არც იმას, რომ სინდისის პატიმრები გვყავს. არ ვამბობ, რომ „თავზე დამემხო ყველაფერი“ და ყველაფერი მოვიკელი.
რაც მოვიკელი, მოვიკელი იმის გამო, რომ პრიორიტეტები შეიცვალა. რაც ადრე მართობდა, აღარ მართობს, რაც მნიშვნელოვანი მეგონა, აღარ მგონია. ეს ყველა შემთხვევაში ცუდი არ არის, კარგიც არის. რეპრესიებმა, რაღაცების დაკარგვის შიშმა, კონცენტრირებული გამხადა იმაზე, რაც მნიშვნელოვანია.
სულ ვსაუბრობთ – რა წაგვართვა პროტესტმა, კი, ბევრი წაგვართვა, მაგრამ თითქმის იმდენივე მოგვცა. გამოიცვალა ჩემი სოციალური წრე. უფრო სწორად, მე გამოვცვალე, ემოციური, წყენით და ბრაზით მართული, მაგრამ სწორი გადაწყვეტილებით. ბრაზი, წყენა და სხვა ემოციები ყოველთვის მცდარი არ არის. თუ ვინმე ვერ ხედავს ქვეყნისთვის, იმ საზოგადოებისთვის ბრძოლის ღირებულებას, რომელმაც შექმნა და გაზარდა, მე ვერ ვხედავ თავს ამ ღირებულებების არმქონე ადამიანის წრის წევრად.
თუ ვინმე ფიქრობს, რომ ნორმალურია, ჩემთვის ემოციურად, ფიზიკურად რთულ დროს გვერდით არ დამიდგეს, ეს „აზრთა სხვადასხვაობა“ არ არის, ეს ადამიანზე (ჩემზე) უარის თქმაა. მტკივნეულია ეს პროცესი, მაგრამ გარდაუვალი.
ამასთან შედარებით, მნიშვნელობა არ აქვს, რომ ახალ კაბას, წიგნს და სხვა (უკვე ფუფუნების) ნივთებს ვერ ვყიდულობ. არაფერი, რაც ბოლო ერთი წელში დავკარგე, არ ჩამომაქცევს. რაც დავკარგე, ის უკვე ჩანაცვლდა იმით, რაც ახლანდელ პრიორიტეტებს მეტად შეესაბამება.
არ არსებობს ამ პროცესებში მონაწილეობაზე უფრო მნიშვნელოვანი თავგადასავალი. არ ვახდენ რომანტიზებას, მაგრამ ჩემთვის თავგადასავალია, – თვალსაწიერს მიფართოებს. იმაზე გაცილებით სიღრმისეულად ვაკვირდები გარემოს, ვიდრე ოდესმე. ახალი ინტერესები მაქვს, მათ შორის, საკუთარ თავზე ზრუნვის მოტივაციაც უფრო მეტად. ამ პერსპექტივას სხვანაირად ვერ შევიძენდი.
ცხადია, ამ ყველაფერს არ გაუვლია უკვალოდ, დიდი ემოციური რესურსი დაიხარჯა, მაგრამ ვერ გავეტირები ამ რესურსს. რამე სხვაზე უნდა დამეხარჯა?! რამე ისეთზე, რაც უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ჩვენივე კეთილდღეობისთვის არსებული პროტესტი და ამ პროტესტში ჩემი თავის გაძლიერება?! წავიდა ეს რესურსი და მეტი აღარ იქნება?! რა თქმა უნდა – არა! უკვალოდ ჩაიარა? – ეჭვი მეპარება! ეს მედეგობა ჩემია და რაშიც დამჭირდება, გამოვიყენებ. დღეს პროტესტში გამომადგება, ხვალ – რამე სხვაში, არსად წავა.
ოჯახის წევრებმაც გაიარეს ეს გზა ჩემთან ერთად. ჩემს სასამართლო პროცესზე ისხდნენ და მიხვდნენ, რომ არაფერს ვაჭარბებ, როცა მაგალითად, სოციალურ ქსელში ვბილწსიტყვაობ. პროცესების შემდეგ თითქმის აღარ მაძლევენ შენიშვნას გამოხატვის ფორმებზე. ნერვიულობენ, მაგრამ აღარ მთხოვენ „არ ვანერვიულო“.
სანერვიულო გვაქვს ყველას. ყოველთვის სხვისმა მშობელმა არ უნდა ინერვიულოს. მე არ ვანერვიულებ ჩემ მშობლებს, “ქართული ოცნების” მოძალადე რეჟიმი ანერვიულებს და მეც უნდა მივიღო მონაწილეობა ამის დამთავრებაში.
არჩილ თოდუა, "საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს" რეგიონული კოორდინატორი. ზუგდიდი, სამეგრელო
“მოგესალმებით მეგობრებო, დღეს გვაქვს უწყვეტი წინააღდეგობის მორიგი დღე ზუგდიდში…” ასე ვიწყებ ხოლმე სიტყვით გამოსვლას ზუგდიდში მიმდინარე აქციაზე და ყოველ დღე ვფიქრობ, თუ რამდენად დიდი ფასის გადახდა გვიწევს თავისუფლებისთვის – მაგრამ ამავე დროს, რამდენად ღირებულია ეს ბრძოლა.
2024 წელს 48 დღე ვმონაწილეობდი უწყვეტ აქციებში „რუსული კანონის“ წინააღმდეგ და 2024 წლის 28 ნოემბრიდან დღემდე, უკვე 224 დღეა, რაც კვლავ ვაპროტესტებთ უსამართლობას, დემოკრატიის გაჩუმების მცდელობებს და მზარდ ავტორიტარიზმს, რომლის გზასაც ქვეყანა ადგას. ეს ჩემი ცხოვრების უმნიშვნელოვანესი ეტაპია – არა როგორც უბრალოდ მოქალაქისთვის, არამედ როგორც მშობლისთვის, პროფესიონალისთვის და ადამიანისათვის, რომელსაც ნამდვილად სჯერა საქართველოს უკეთესი მომავლის.
ჩემი მოტივაცია მარტივია და ამავდროულად, ყველაზე ძლიერი – ჩემი სამშობლო, რომელიც ძალიან მიყვარს და ჩემი სამი შვილი – მსურს, რომ ისინი გაიზარდონ და იცხოვრონ თავისუფალ, დემოკრატიულ და ევროპულ საქართველოში, სადაც ადამიანის უფლებები დაცულია, ხელისუფლება ემსახურება ხალხს და პოლიტიკა სუფთაა კორუფციისგან. სწორედ ამ მოლოდინით ვიდექი და ვდგავარ ქუჩაში და ვაპროტესტებ ჩემს თანაქალაქელებთან ერთად არსებულ ვითარებას.
ეს იყო მთავარი მოტივაციაც როდესაც ვაკვირებოდი არჩევნებს 2024 წლის ოქტომბერში, რომელიც სამწუხაროდ გაყალბდა, შედეგები კი არ ასახავს ქართველი ხალხის მიერ გამოხატულ ნებას.
დიახ, დაღლილობაცაა. წვიმაში, თოვლში, სიცხეში, ქუჩაში დგომა არ არის მარტივი – მაგრამ ეს დაღლილობა ღირს თავისუფლების ფასად.
არ მაქვს დამარცხების მოლოდინი. საკუთარი ხალხის წინააღმდეგ ბრძოლა არავის არ მოუგია და არც ახლა გამოუვათ! რადგან ეს ბრძოლა სიყვარულიდან, პასუხისმგებლობიდან და მომავლის რწმენიდან მოდის.
დარწმუნებული ვარ, რომ საქართველო აუცილებლად დაუბრუნდება ევროპულ გზას. ჩვენი ძლიერება სიმართლე და ერთიანობაა. ზუგდიდი თბილისის, ბათუმის, ქუთაისის და ყველა სხვა თავისუფლებისათვის მებრძოლი ქალაქის კვალდაკვალ იდგა, დგას და იდგება თავისუფლების სადარაჯოზე. მჯერა, ჩვენ ავაშენებთ უკეთეს ქვეყანას – ჩვენი შვილებისთვის და ყველასთვის.
დოდი ხარხელი, ციფრული კომუნიკაციის სპეციალისტი. თბილისი
როცა მეკითხებიან როგორ ვარ, ერთი პასუხი მაქვს: “ქოცებზე უკეთ!” ყოველ ჯერზე სახე ებადრებათ, ეცინებათ, თავს მიქნევენ: “კი, ნამდვილად, მეც!” როგორც არ უნდა ვიყო, ვერ ვიქნები უარესად, ვიდრე რეჟიმის მსახური, რომელსაც ეშინია და ათასი რამის მოგონება უწევს, თავის გამართლება, ქუჩაში დაცვით სიარული, აეროპორტში გაფაციცებით ყურება. საზღვარგარეთაც კი შიში, რომ იქნება ვინმე, ვინც წამოაძახებს ქვეყნის მოღალატეობას.
მე რატომ უნდა ვიყო ცუდად?! – ვაკეთებ იმას, რისიც ბოლომდე მჯერა. იმ ადამიანებს ვხედავ გვერდით, ვისაც საკუთარ თავზე მეტად ვენდობი.
ბოლო ერთი წელიწადში ნამდვილად ბევრი რამ შეიცვალა. მივხვდი, რომ ეს ქვეყანა მიყვარს, უპირობოდ და უალტერნატივოდ, ულტიმატუმების გარეშე. სხვაგან წასვლა არ მინდა, რომც წავიდე – არსად ვიქნები “უკეთ”, სანამ აქ არ იქნება “უკეთ”.
ყოველდღიურობაც შეცვალა პროტესტმა. მეგობრებს ძირითადად რუსთაველზე ან მარშებზე ვხვდები. მათ, ვინც არ არიან პროცესში აქტიურად, მეტნაკლებად ჩამოვშორდი. იმდენი დრო არ მრჩება, რომ ორი შვილის და პროტესტის პარალელურად კიდევ რამე საღამო არსებობდეს. სამაგიეროდ ახალი მეგობრები შევიძინე და ზოგი ძველი მეგობარი ახლიდან აღმოვაჩინე.
ყოველ დღე ვწყვეტ, იმ საღამოს დედა ვარ თუ აქტივისტი – სახლში ვარ ბავშვებთან, თუ რუსთაველზე გავდივარ. იმ დღეს, როცა ვერ გავდივარ, მეტ კონტენტს ვქმნი ან ვაზიარებ წინააღმდეგობის ირგვლივ, ვცდილობ რამე გავაკეთო, რითაც პროცესს გამოვადგები.
ვიღაცამ მკითხა, ყველაზე მეტად რაზე ბრაზობო და ერთი პასუხი მქონდა:
ამაზე ახალგაზრდა, ლამაზი, ენერგიული, ძლიერი აღარასოდეს ვიქნები, და, ჩემი შვილებიც აღარასოდეს იქნებიან ამ ასაკში, – აი, ამ დროს რომ მაკარგვინებს რეჟიმი, დაუბრუნებელ დროს, ამაზე ვბრაზობ.
ჩემი დაკარგული დრო რას მოვა სინდისის პატიმრების დაკარგულ წლებთან, მაგრამ მე ჩემს დროზეც მებრაზება.
პირველი რამდენიმე თვე არ არსებობდა პროტესტის გარდა არაფერი, მერე მივხვდი, რომ ასე დიდხანს ვერ გაგრძელდებოდა. ამიტომ თვითზრუნვა დავიწყე: დრო უნდა გამოვნახო ვარჯიშისთვისაც, დასვენებისთვისაც, ბავშვებთან ურთიერთობისთვისაც.
დეკემბრის დასაწყისში ფორმიანებმა გამაკავეს ბავშვის ბაღთან და მერე სახლიც გამიჩხრიკეს, ყველა ელექტრონული ნივთი წაიღეს. ზუსტად წინა საღამოს ვგეგმავდით ახალი სავარძლის ყიდვას, დივანთან მისადგამად. ჯერ კიდევ არ გვიყიდია. ყოველ ჯერზე, როცა ვფიქრობ შევუკვეთო, ის სტრესული დღე მახსენდება. მაგრამ ეგეც გადასაბიჯებელია, ამიტომ, შევუკვეთავ. და ზუსტად იმიტომ, რომ უფრო კომფორტული იყოს ჩემი სახლი: არსად აქედან წასვლას არ ვაპირებ.
ბევრი მიფიქრია ამ პროცესების დასასრულზე, ცუდზეც, კარგზეც. თუ რამე მამშვიდებს, ისაა, რომ პასუხი ნაპოვნი მაქვს: ხვალვე რომ შეწყდეს პროტესტი, წინააღმდეგობა არ სრულდება. საბჭოთა კავშირის დროსაც ახერხებდნენ ადამიანები წინააღმდეგობას. მიწისქვეშა სტამბა იარსებებს და იქ დავბეჭდავ პროკლამაციებს.
ციხეში თუ მოვხვდები – იქიდან გამოვგზავნი წერილებს. ჩემ ნაცვლად სხვები აიღებენ დროშას ხელში. სულ რომ ერთადერთი დავრჩე, მაინც ვიქნები. არ მჭირდება თავების თვლა არც რუსთაველზე და არც მის მიღმა. “ბევრი ხალხია?” – ამ კითხვაზეც სულ მაქვს პასუხი: მე ვარ, და ჩემთვის ეს საკმარისზე მეტია.
შორსმიმავალ გეგმებს ისედაც გადამაჩვია კოვიდმა. ამ კვირაში ვიცი, რა გეგმები მაქვს, იმის იქით ცხოვრება გვაჩვენებს. ადრე შფოთს გამოიწვევდა ჩემში ეს ამდენი გაურკვევლობა, ახლა ამ ტალღებში სერფინგიც ვისწავლე. ურთულესი ერთი წელი იყო, თუმცა მადლიერი ვარ ამ სირთულეების. ყველა შიშს ჩავხედე თვალებში, ასე მგონია, და აწი მართლა რაღა მომერევა.
თამუნა უჩიძე, ,,საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს" რეგიონული კოორდინატორი. ახალციხე, სამცხე-ჯავახეთი
ხშირად ვამბობ, რომ სამყარო აღარასდროს იქნება ისეთი, ჩემს გარშემო, როგორიც რუსულ კანონამდე იყო. სამყაროში ვგულისხმობ იმ სოციუმს, რომელშიც ვარ.ბავშვობის მეგობრებთან და ნათესავებთან, რომლებიც ამ კანონს უჭერენ მხარს, ვეღარ ვარ. ცხადია, ისინი ისევ მიყვარს. მაგრამ როდესაც ადამიანები, რომლებთან ერთადაც წლებია მოვდივარ, მიცნობენ, მიყურებენ რას ვაკეთებ, რას ვემსახურები, „ოცნებას“ ეთანახმებიან იმაში, რომ მე უნდა გავჩერდე, გამაუქმონ, მეგობრობისთვის და გულწრფელობისთვის სივრცე ვეღარ რჩება.
როცა მათ, ნებისმიერ წამს უნდა შეეძლოთ ნახონ, რომელ წელს რაში რა თანხა დაიხარჯა, მაგრამ ვერაფრით ნახავენ, მაგალითად, ახალციხის მერის ქონებრივ დეკლარაციას და პრობლემა ისევ მე ვარ, ურთიერთობა ისევ ისეთი ვეღარ რჩება.
აქ უბრალოდ განსხვავებული აზრის ამბავი აღარ არის. რუსეთს ვებრძვით, რომელიც გვაკარგვინებს ქვეყანას, საყვარელ საქმეს, ადამიანებს, თავისუფლებას და ამ ბრძოლაში, ისინი რაღაცნაირად მტრის მხარეს არიან. ეს ძალიან მტკივნეულია.
იმ დღეს აღმოვაჩინე, რომ არჩევნების შემდეგ, მუსიკა აღარ ჩამირთავს. ვეღარ ვუსმენ. ყოველდღე იმდენ უსამართლობას ვუყურებ, ბრაზი მახრჩობს. რომ ვხედავ როგორ აწამებს “ოცნება” ადამიანებს, ვუახლოვდებით რუსეთს და ვშორდებით ევროპას, გარდა პროტესტის გამოხატვის და ბრძოლისა, თითქოს სხვა აღარაფრის სურვილი მრჩება.
ცხადია, მთრგუნავს ის, რაც ახლა ჩვენს გარშემო ხდება, ოღონდ დარწმუნებული ვარ, რომ ქვეყნის ისტორიის გადამწყვეტ მომენტში ვართ. ახლა თუ ჩავბარდით რუსეთს, ბევრი წელი, ყოველ შემთხვევაში, ჩემი თაობა, მონობას თავს ვეღარაფრით დააღწევს. ამის გააზრებამ შემცვალა, ვეღარაფერს დამათმობინებ, რევერანსების დრო აღარავისთანაა.
„გამჭვირვალობაში“ ერთი წუთითაც არ გავჩერებულვართ. მონიშნული მაქვს კორუფციული სქემები, რომლებზეც ვმუშაობ. მეექვსე თვე დაიწყო, რაც ახალციხეში უწყვეტად ქუჩაში ვდგავართ და ვაპროტესტებთ რუსულ რეჟიმს, მაგრამ ამასთან ერთად ვახერხებ მოვუყვე, მაგალითად, ადიგენელებს, როგორ უნაწილებს მათი მერი ბიუჯეტის ფულს სახელმწიფო შესყიდვებით საკუთარ ოჯახის წევრებსა და ნათესავებს. სწორედ, ესაა რის გამოც ჩვენი გაუქმება და გაჩუმება უნდათ. ძალიან მეშინია რუსეთის. რუსეთში ვერ ვიცხოვრებ.
ყველაზე მეტად მზარავს სცენა, როცა წარმოვიდგენ, რომ შესაძლოა ქვეყნის დატოვება მომიწიოს. რომ შესაძლოა უკანასკნელად ვნახო მწოლიარე დედა და უამრავი წელი ვერ ვნახო ჩემი 7 წლის დის შვილი სანდრო, რომელიც შესაძლოა, წლების შემდეგ რუსულ ჯარშიც წაიყვანონ.
ამ ჯოჯოხეთის წარმოდგენაც კი არ მინდა. ამიტომ ვერ დავუთმობ ამ ქვეყანას რუსეთს. და ვერც წარმომიდგენია, რომ აქამდე მოტანილი საქართველო, ახლა მტერს ჩავაბაროთ.
