ალიანსი სომხეთსა და ევროკავშირს შორის. როგორ მივაღწიოთ ურთიერთობის ამ დონეს? მოსაზრება

სომხეთის კავშირების გაღრმავება ევროკავშირთან

„ჩვენ ვაპირებთ დავუახლოვდეთ ევროკავშირს, რამდენადაც ევროკავშირი ჩათვლის ამას საჭიროდ“, – განაცხადა სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა არარატ მირზოიანმა ბრიუსელში, აღმოსავლეთ პარტნიორობის მინისტერიალზე. მანამდე იგივე განცხადება ევროპარლამენტში პრემიერმინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა გააკეთა.

მირზოიანი მიესალმა საქართველოსთვის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მინიჭებას და მოლდოვისა და უკრაინის წევრობაზე მოლაპარაკებების დაწყებას. ამასთან, მან ხაზი გაუსვა, რომ სომეხმა ხალხმაც აირჩია ეს გზა. მისი თქმით, სომხეთი გააგრძელებს „დემოკრატიზაციისა და რეფორმების შეუქცევად პროცესს“ ევროკავშირის მხარდაჭერით.

იმავდროულად, პოლიტოლოგი ჰრაჩია არზუმანიანი თვლის, რომ სანამ სომხეთში იქნება რუსული სამხედრო ბაზა და იქნებიან რუსეთის ეფესბეს ოფიცრები, საეჭვოა სომხეთის ევროკავშირში ინტეგრირება. მისი აზრით, იმისათვის, რომ ქვეყანა გახდეს ევროკავშირის „პოტენციური მოკავშირე“, ერევანი უნდა „გამოვიდეს ევრაზიული ბანაკიდან“ და დაასრულოს ურთიერთობა რუსეთთან ეროვნული უსაფრთხოების სფეროში.

ევროკავშირის ბოლო გადაწყვეტილებები და ნაბიჯები სომხეთის მხარდასაჭერად, ასევე პოლიტოლოგის კომენტარი ურთიერთობების გაღრმავების პერსპექტივაზე.

გარიგება ვაშინგტონსა და ბაქოს შორის? კომენტარი

როგორ განვითარდება მოვლენები ამის მერე?

ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში, ხოსეპ ბორელმა განაცხადა, რომ გაიზრდება ევროკავშირის დამკვირვებლების რაოდენობა სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე. მისივე თქმით, დამკვირვებელთა რაოდენობა 138-დან 209-მდე გაიზრდება.

„მნიშვნელოვანია დამკვირვებელთა მისიის მოცულობის გაზრდა. ეს არის შესაძლებლობა, ხელი შეუწყოს სტაბილურობას სომხეთის საერთაშორისო საზღვარზე აზერბაიჯანთან“, – აღნიშნა ბორელმა.

იგი მიიჩნევს, რომ ეს გადაწყვეტილება შეიძლება ჩაითვალოს სომხეთ-ევროკავშირის თანამშრომლობის გაღრმავების „პირველ ნაბიჯად“.

როგორც მოსალოდნელი იყო, რუსული მხარე უარყოფითად გამოეხმაურა ევროკავშირის ამ გადაწყვეტილებას.

რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ მიხაილ გალუზინმა მას “სრულიად უსარგებლო ნაბიჯი” უწოდა. მისი თქმით, მისიის გაფართოება არ შეუწყობს ხელს სომხურ-აზერბაიჯანული კონფლიქტის დარეგულირებას, არამედ მხოლოდ გაზრდის დაძაბულობას ამიერკავკასიაში.

რას გულისხმობს დახმარება „არალეტალურ ფორმატში“?

ბოლო დროს ევროკავშირის ოფიციალური პირები ხშირად ამბობდნენ, რომ განიხილება სომხეთის არმიის დახმარების შესაძლებლობა “არალეტალური ფორმატით” ევროპის მშვიდობის ფონდის მეშვეობით. თუმცა კონკრეტული გადაწყვეტილება ჯერ არ მიუღიათ.

ევროპული მშვიდობის ფონდი არის მექანიზმი, რომლის მეშვეობითაც ბრიუსელი აფინანსებს ევროკავშირის არაწევრ ქვეყნებს, რათა გააუმჯობესონ თავიანთი თავდაცვის შესაძლებლობები, თავიდან აიცილონ კონფლიქტები და ხელი შეუწყონ მშვიდობას. ამ მექანიზმის მეშვეობით ევროკავშირმა მხარი დაუჭირა უკრაინას, საქართველოს და მოლდოვას.

”ეს შეიძლება იყოს საველე ჰოსპიტალი, ეს შეიძლება იყოს თავდაცვის აღჭურვილობა, მაგრამ მას ასევე შეუძლია გააძლიეროს კიბერშეტევებისა და დეზინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესაძლებლობა. სპექტრი ძალიან ფართოა“, – განმარტა ბორელმა.

უახლოეს მომავალში სომხეთში მოსალოდნელია ტექნიკური მისია, რომელიც შეიმუშავებს კონკრეტულ წინადადებებს „არალეტალური ფორმატის“ პოპულარიზაციისთვის.

კომენტარი

სომხეთს არ აქვს „პატარა ნაბიჯების ფუფუნება“, მან უნდა გადაწყვიტოს დიდი, სისტემური პრობლემები, ამბობს ეროვნული უსაფრთხოების ექსპერტი და პოლიტოლოგი ჰრაჩია არზუმანიანი. მისივე განმარტებით, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ქვეყანა ვერ გაწევს სამხედრო წინააღმდეგობას, რომლებიც მას ემუქრება.

პოლიტოლოგის აზრით, პირველი ნაბიჯი რუსეთთან სამხედრო კავშირების გაწყვეტა უნდა იყოს. ის აფრთხილებს ხელისუფლებას, რომ სომხეთს ამისთვის ცოტა დრო აქვს. არზუმანიანს მიაჩნია, რომ თუ რუსეთ-უკრაინის ფრონტზე ზავი გამოცხადდა, სამხრეთ კავკასია გახდება მთავარი სამიზნე:

„მთელი ის პოტენციალი, რომელიც მოქმედებს უკრაინის ფრონტზე, ჩვენკენ იქნება მომართული, ჩვენ მაშინვე ვიგრძნობთ ამ ძალას დიპლომატიურ, სამხედრო და სხვა სფეროებში. ჩვენ უნდა გადავდგათ ნაბიჯები რაც შეიძლება მალე, შევეცადოთ დავარწმუნოთ ევროპა, რომ ჩვენ შეგვიძლია შევუერთდეთ საქართველოს, რათა საქართველოში დაწყებული პროცესი სომხეთში გაგრძელდეს“.

პოლიტოლოგი ხაზს უსვამს, რომ გზა იოლი არ იქნება, რადგან სომხეთს სამხედრო სფეროს რეფორმისთვის მინიმუმ 5-10 წელი დასჭირდება. ამასთან, ის აღნიშნავს, რომ თუ სომხეთი ამ გზას არ გაჰყვება, ქვეყანას სუვერენიტეტის შენარჩუნება გაუჭირდება.

მისი აზრით, აუცილებელია სომხეთმა ისარგებლოს შექმნილი „შესაძლებლობის ფანჯრით“ და გააძლიეროს კავშირები ევროპულ დემოკრატიულ ბანაკთან, სანამ სომხეთისა და დასავლეთის ინტერესები ერთმანეთს ემთხვევა.