ნავალნის თანამებრძოლების თქმით, მის გაცვლას ზელიმხან ხანგოშვილის მკვლელზე აპირებდნენ. რა არის ცნობილი ამ გეგმაზე?
გაზიარება
გაზიარება
ალექსეი ნავალნის გაცვლა ხანგოშვილის მკვლელი
26 თებერვალს, ალექსეი ნავალნის ორგანიზაციის, “კორუფციასთან ბრძოლის ფონდის” თავმჯდომარემ, მარია პევჩიხმა განაცხადა, რომ დღე-დღეზე იგეგმებოდა ნავალნის გაცვლა ვადიმ კრასიკოვზე, სავარაუდოდ ეფესბეს თანამშრომელზე, რომელიც გერმანიაში საქართველოს მოქალაქის, ზელიმხან ხანგოშვილის მკვლელობისთვის გაასამართლეს და სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯეს.
პევჩიხის ნათქვამს ადასტურებს საერთაშორისო მედია – Reuters, Financial Times და სხვა გავლენიანი გამოცემები. ისინი აღნიშნავენ, რომ ნავალნის სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე რეალურად მიმდინარეობდა მოლაპარაკებები მის გაცვლაზე ვადიმ კრასიკოვზე.
პევჩიხის თქმით, 15 თებერვალს მან მიიღო ინფორმაცია, რომ „მოლაპარაკებები ფინალურ ეტაპზეა“. 16 თებერვალს კი ფედერალურმა სასჯელაღსრულების სამსახურმა გამოაცხადა, რომ ნავალნი ციხეში გარდაიცვალა. პევჩიხი ირწმუნება, რომ პუტინმა გადაწყვიტა ნავალნის მოკვლა, რადგან არ უნდოდა ის ენახა თავისუფალი:
“ამ ამბავს იმიტომ გიყვებით, რომ გქონდეთ პასუხი კითხვაზე – რატომ მოკლეს ნავალნი სწორედ ახლა. პუტინს ნათლად გააგებინეს: კრასიკოვის მიღების ერთადერთი გზა მისი ნავალნიზე გაცვლაა. “ოჰ, ასე?!” – დაფიქრდა პუტინი. „ნავალნის თავისუფლებას არ დავუშვებ, ხოლო რაკი ისინი პრინციპულად მზად არიან გაცვალონ კრასიკოვი, მაშინ უბრალოდ უნდა მოვიშორო ნავალნი, როგორც ვაჭრობის საგანი. შემდეგ კი, როცა ნავალნი არ იქნება, სხვა ვინმეთი ვივაჭრებ“.
ვინ არის კრასიკოვი, რომელმაც ზელიმხან ხანგოშვილი მოკლა
ჩეჩნური წარმოშობის საქართველოს მოქალაქე, პანკისელი ზელიმხან ხანგოშვილი ჩეჩნეთის მეორე ომში მონაწილეობდა, იყო საველე მეთაური და იბრძოლა შამილ ბასაევის და ასლან მასხადოვის მხარეს.
ჩეჩნეთის ომის შემდეგ ცხოვრობდა საქართველოში, პანკისის ხეობაში. 2002 წლიდან რუსეთში მასზე ძებნა იყო გამოცხადებული, როგორც ტერორიზმში ეჭვმიტანილზე.
2008 წლის ომის დროს შეაგროვა მოხალისეებს 200 კაციანი რაზმი, რომელიც იბრძოდა საქართველოს მხარეს. თავად ხანგოშვილი ომში არ მონაწილეობდა. გერმანული მედია ასევე წერდა, რომ ხანგოშვილი საქართველოს შინაგან სამინისტროს ანტიტერორისტულ დეპარტამენტში მუშაობდა.
ხანგოშვილი 23 აგვისტოს ბერლინის ცენტრში, ერთ-ერთ პარკში მოკლეს. მკვლელი ველოსიპედით მიუახლოვდა და ესროლა. ეჭვმიტანილი პოლიციამ დანაშაულის ადგილზევე დააკავა. მას თან ვადიმ სოკოლოვის სახელზე გაცემული საბუთები ჰქონდა. როგორც მოგვიანებით Bellingcat-მა, The Insider-მა და Der Spiegel-მა ერთობლივი გამოძიების შედეგად გაარკვიეს, მკვლელის ნამდვილი სახელია ვადიმ კრასიკოვი.
2021 წლის დეკემბერში ბერლინის სასამართლომ კრასიკოვი ხანგოშვილის მკვლელობაში დამნაშავედ ცნო და სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა. სასამართლომ ისიც დაადგინა, რომ კრასიკოვმა ხანგოშვილის მოკვლის ბრძანება რუსეთის სამთავრობო უწყებებიდან მიიღო.
გერმანული გამოძიება კრასიკოვს ეფესბეს სპეცრაზმის, “ვიმპელის” ოფიცრად მოიხსენიებდა.
ხანგოშვილი კრასიკოვის პირველი მსხვერპლი არ ყოფილა, მანამდე, როგორც The Insider და Bellingcat წერდნენ, კრასიკოვმა 2013 წლის 19 იანვარს, მოსკოვში ნალჩიკელი ბიზნესმენი ალბერტ ნაზაროვი მოკლა. ნაზაროვს ის ასევე ველოსიპედით მიუახლოვდა და რამდენჯერმე ესროლა.
2019 წლის დეკემბერში კი “ნოვაია გაზეტა” წერდა, რომ კრასიკოვი შესაძლოა კარელიელი ბიზნესმენის, იური კოზლოვის მკვლელობის მონაწილეც იყოს. კოზლოვი 2007 წლის 4 აპრილის გვიან საღამოს, საკუთარ სახლთან მოკლეს, ცხედარი კი ჩადეს მანქანაში, ფინეთის საზღვრამდე მიიტანეს და ტყეში გადააგდეს. საქმეში ეჭვმიტანილები იყვნენ ვლადიმირ ფ., ოლეგ ი. და ვადიმ კრასიკოვი – როგორც “ნოვაია გაზეტა” ამტკიცებდა, იგივე კრასიკოვი, რომელმაც 12 წლის შემდეგ ბერლინში ხანგოშვილს ესროლა.
გაცვლა
ხანგოშვილის მკვლელობას და შემდგომ კრასიკოვის დაკავებას რუსეთის სახელმწიფოს მაღალჩინოსნების მხრიდან დიდი გამოხმაურება მოჰყვა. რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმირ პუტინმა განაცხადა, რომ ხანგოშვილი იყო მოსკოვის მეტროში მომხდარი აფეთქებების ერთ-ერთი ორგანიზატორი.
კრემლში ასევე განაცხადეს, რომ რუსულმა მხარემ გერმანიას რამდენიმე მოთხოვნა გაუგზავნა ხანგოშვილის ექსტრადირებასთან დაკავშირებით, ვინაიდან „დადგინდა ამ მოქალაქის მონაწილეობა უკიდურესად სისხლიან ტერორისტულ აქტებში“.
რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში უარყოფენ კრასიკოვის კავშირს რუსეთის სპეცსამსახურებთან.
2024 წლის თებერვალში ამერიკელმა ჟურნალისტმა ტაკერ კარლსონმა პუტინს ინტერვიუს დროს ჰკითხა, მზად იყო თუ არა რუსეთის პრეზიდენტი Wall Street Journal-ის კორესპონდენტის ევან გერშკოვიჩის გასათავისუფლებლად. კარლსონის კითხვაზე პასუხის გაცემისას, პუტინმა დაიწყო საუბარი იმაზე, რომ შეერთებული შტატების მოკავშირე ქვეყანაში, ციხეში დატყვევებულია ადამიანი, რომელმაც პატრიოტული მიზეზებით გაანადგურა ბანდიტი ევროპის ერთ-ერთ დედაქალაქში.
პუტინის თქმით, ეს ბანდიტი სასტიკად ექცეოდა რუს მებრძოლებს კავკასიაში მიმდინარე ომის დროს, მაგრამ გამოჩნდა “პატრიოტი”, რომელმაც ის გაანადგურა ევროპის ერთ-ერთ დედაქალაქში. “მან ეს საკუთარი ინიციატივით გააკეთა თუ არა, ეს სხვა საკითხია“, – განაცხადა პუტინმა, ვინაობის დასახელების გარეშე.
2022 წლის ივლისში CNN იტყობინებოდა, რომ რუსეთის ხელისუფლებამ ვაშინგტონს შესთავაზა რუსეთში დაპატიმრებული ამერიკელების კრასიკოვში გაცვლა. The Wall Street Journal-ის ცნობით, მოსკოვმა შეერთებულ შტატებს შესთავაზა კრასიკოვის გერშკოვიჩზე გაცვლა.
