ბიულეტენების ჩაყრა, დამკვირვებლების გამოძევება, ამომრჩევლის კონტროლი - როგორი იყო არჩევნების დღე საქართველოში

26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები

დასრულდა 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში, რომელიც განსაკუთრებული და უპრეცედენტოა თავისი მნიშვნელობით.

არჩევნების საბოლოო შედეგები ჯერ უცნობია, მაგრამ, ვიცით სამი ეგზიტპოლის შედეგი. ტელეკომპანია „იმედის“ ჩატარებული ეგზიტპოლის მიხედვით არჩევნები მოიგო მმართველმა პარტია “ქართულმა ოცნებამ”, თუმცა საპირისპირო შედეგებს აჩვენებს „მთავარი არხისა“ და „ფორმულას“ დაკვეთით ჩატარებული კვლევები.

არჩევნები 2024. ონლაინ ტრანსლაცია

აქ თავს მოვუყრით არჩევნებთან დაკავშირებულ ყველა მნიშვნელოვან ინფორმაციას, ფოტოს ვიდეოს

საუბნო კომისიები შედეგებს ახლა ითვლიან. რადგან უბნების 90% ელექტრონული იყო, წესით, პირველადი შედეგები მალე უნდა გახდეს ცნობილი.

ამ დროისთვის, ოპოზიციაც და მმართველი გუნდიც გამარჯვებას ზეიმობენ.

26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში ამ დრომდე ჩატარებული არჩევნებიდან ბევრი რამით განსხვავდებოდა. ეს იყო პირველი არჩევნები, რომელიც ჩატარდა სრულად პროპორციული წესით. ამავე დროს, ამომრჩეველთა 90-მა პროცენტმა ხმა ელექტრონულად მისცა.

არჩევნებში 18 პარტია მონაწილეობდა. ამ არჩევნებში აკრძალული იყო საარჩევნო ბლოკების შექმნა. პარლამენტში მოხვდება ის პარტია, რომელიც გადალახავს 5 პროცენტიან ბარიერს.

მთელი ქვეყნის მასშტაბით და ასევე საზღვარგარეთ გახსნილი იყო 3 111 საარჩევნო უბანი. მათგან, 67 საზღვარგარეთ. 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებისთვის ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა 3 508 294-ს შეადგენდა.

ამ არჩევნებით, გარკვეულწილად, საქართველოს საგარეო კურსის ბედიც უნდა გადაწყდეს. გარდა ამისა, ამ არჩევნების შედეგზეა დამოკიდებული გაგრძელდება თუ არა საქართველოს გაწევრება ევროკავშირში. ახლა ეს პროცესი გაყინულია.

საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის 20:00 საათის მონაცემებით, ამ არჩევნებში ამომრჩეველთა აქტივობამ შეადგინა 58,9% ( 2 060 412 ამომრჩეველი).

წინა საპარლამენტო არჩევნებზე, 2021 წელს, ეს მაჩვენებელი (20:00 საათის მონაცემებით) 56.11% იყო (1 815 776 ამომრჩეველი). 2012 წელს კი (მაშინ, როდესაც საქართველოში ხელისუფლება შეიცვალა და “ქართული ოცნება” მოვიდა) – 60.8% (2 197 243 ამომრჩეველი).

არჩევნები 2024. ყველაფერი, რაც უნდა ვიცოდეთ – რიცხვები, ფაქტები, ახალი წესები

თქვენი გზამკვლევი 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებში

ჩაყრილი ბიულეტენები, ფიზიკური შეხლა-შემოხლა, დამკვირვებლების გამოძევება – ყველაზე ხმაურიანი უბნები

2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე ყველაზე ცხელი წერტილები იყო ქვემო ქართლში, მარნეულში, ასევე, თბილისის უბნებზე გლდანსა და ისანში და ზუგდიდის რამდენიმე უბანზე. განსაკუთრებული განუკითხაობა მმარნეულში ხდებოდა.

დღის პირველ ნახევარში გავრცელდა ვიდეომასალა მარნეულის 69-ე უბნიდან, რომელშიც ჩანდა, როგორ ტენიდა ახალგაზრდა კაცი საარჩევნო ყუთში ბღუჯა ბიულეტენებს. შემთხვევას ხმაური და შეხლა-შემოხლა მოჰყვა.

მარნეულის 69-ე უბანზე კენჭისყრა შეწყდა და შედეგები ბათილად გამოცხადდა. შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მომხდარზე დაიწყო გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 164-ე პრიმა (არჩევნების გაყალბების) მუხლით.

ასევე მარნეულში, 74-ე უბანზე “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” რეგიონული ორგანიზაციის თავმჯდომარეს აზად ქარიმოვს სცემეს. არსებული ინფორმაციით, უბნიდან ცდილობდნენ გაეძევებინათ დამკვირვებელი, რომელიც დარღვევებზე მიუთითებდა, მოგვიანებით შენობაში შევიდნენ უცნობი პირები და ფიზიკური დაპირსპირება დაიწყო.

გარდაბნის მე-4 საარჩევნო უბანზე ერთმანეთს “ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენელი და “ქართული ოცნების” დამკვირვებელი დაუპირისპირდნენ. ტელეკომპანია TOK TV-ს ინფორმაციით, “ქართული ოცნების” წარმომადგენელმა “ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენელს საარჩევნო უბნის გარეთ ჩხუბისას აგური ჩაარტყა.

JAMnews გიხსნით: ვინ დააკომპლექტებს მთავრობას და როგორ? VIDEO

ამ ვიდეოში მოგიყვებით, რა შემთხვევაში დააკომპლექტებს მთავრობას ამჟამინდელი ოპოზიცია და რა შემთხვევაში გვეყოლება კვლავ ერთპარტიული ხელისუფლება

მარნეულის მე-4 საარჩევნო უბანზე საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის დამკვირვებელს, გიორგი გოცირიძეს სცემეს. როგორც ორგანიზაციაში აცხადებენ, ინციდენტი უბნის გარეთ მოხდა.

„გაცნობებთ, რომ საიას თანამშრომელს/დამკვირვებელს, გიორგი გოცირიძეს მარნეულის #4 უბანზე კომისიის წევრი და უბნის გარეთ უცნობი პირი თავს დაესხა და ფიზიკურად გაუსწორდა. უბანზე არსებული დარღვევების დაფიქსირებისას გიორგი გოცირიძეზე ფიზიკურ ძალადობას წინ უსწრებდა მუქარა. მოვუწოდებთ საქართველოს პროკურატურას, დაუყოვნებლივ მოახდინოს მომხდარ ფაქტზე რეაგირება”, – აღნიშნავენ საიაში.

ფიზიკური დაპირისპირება იყო გლდანის მე-60 საარჩევნო უბანზე. გავრცელებულ ვიდეოში ჩანს, როგორ უსწორდება რამდენიმე ახალგაზრდა ერთ-ერთ დამკვირვებელს.„ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ თბილისის საკრებულოს წევრის, ირაკლი ეძგვერაძის თქმით, ვითარება მას შემდეგ დაიძაბა, რაც ადგილზე მივიდა „ქართული ოცნების“ აქტივისტი, შაკო კუჭაშვილი და პროვოკაციების მოწყობას შეეცადა.

დაპირისპირება 10 წუთზე მეტხანს მიმდინარეობდა, რა დროსაც უბანზე ხმის მიცემა, ფაქტობრივად, შეჩერებული იყო. პოლიცია შემთხვევის ადგილას მოგვიანებით მივიდა.

ფიზიკური შეხლა-შემოხლა იყო ისანში, მე-9 საარჩევნო უბანთან. „ნაციონალურ მოძრაობაში“ აცხადებენ, რომ მმართველი გუნდის მიერ დაქირავებული პირები მათ წარმომადგენელს, მარიამ დოლიძეს დაესხნენ თავს. ახალგაზრდა ქალს კლინიკაში გადაყვანა დასჭირდა.

როგორც პარტიაში აცხადებენ, თავდამსხმელები იმყოფებოდნენ არაფხიზელ მდგომარეობაში, აწყობდნენ პროვოკაციებს: „მას შემდეგ, რაც მარიამმა კანონის მითითებით ტერიტორიის დატოვებისკენ მოუწოდა – ფიზიკურად გაუსწორდნენ ჩვენს წარმომადგენელს“, – აცხადებენ პარტიაში.

როგორ იყენებს “ქართული ოცნება” ტერიტორიული მთლიანობის თემას წინასაარჩევნოდ

ხელისუფლებაში ყოფნის 12-წლიან ისტორიაში, ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც “ქართულმა ოცნებამ” წინასაარჩევნოდ ამ თემის გამოყენება დაიწყო

ზუგდიდში მე-9 საარჩევნო უბანზე ასევე ადგილი ჰქონდა სიტყვიერ და ფიზიკურ დაპირისპირებას. კოალიცია „ცვლილებისთვის” წევრმა, სალომე მელიამ “ინტერპრესნიუსს” განუცხადა, რომ მე-9 უბანთან მის მეუღლესა და ბიძაშვილის ფიზიკურად და სიტყვიერად “ქართული ოცნების” მხარდამჭერები გაუსწორდნენ.

„ჩემი მეუღლე და ბიძაშვილი უბნის გარეთ იდგნენ, მე კი უშუალოდ უბანზე შემოვლას ვაწარმოებდი, პროცესი რომ მენახა. მე-9 უბანი რადგანაც დატვირთულია, ჩემმა დამკვირვებელმა მოსვლა მთხოვა, მოვედი და გარეთ უცებ ჩოჩქოლი ატყდა. ჩემი მეუღლე და ბიძაშვილი დაახლოებით, 25-მა ზონდერმა მოსაკლავად გაიმეტა, ეს იყო საშინელება. ვიხვეწებოდით, რომ პატრული გამოეძახათ და არ გამოიძახეს. მოგვიანებით მოვიდა პოლიცია. დაპირისპირების რეალური მიზეზი არ ვიცი”, – განაცხადა სალომე მელიამ.

ფოთში, მე-15 საარჩევნო უბანზე, რეგისტრატორი გარდაიცვალა. “რადიო თავისუფლებას” ფოთის 70-ე საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ, სალომე როდონაიამ განუცხადა, რომ 47 წლის ნიკოლოზ ლომინაძე გულის შეტევით სასწრაფო დახმარების ჯგუფმა გადაიყვანა საავადმყოფოში, თუმცა პაციენტის გადარჩენა ვერ მოხერხდა.

ოლქის კომისიის თავმჯდომარის ცნობითვე, მომხდარის გამო მე-15 საარჩევნო უბანზე დროებით შეჩერებული იყო კენჭისყრა, თუმცა მალევე განახლდა.

რა დარღვევები დააფიქსირეს სადამკვირვებლო ორგანიზაციებმა

წინა საპარლამენტო არჩევნებისგან განსხვავებით, ეს არჩევნები  დამკვირვებელთა განსაკუთრებული ყურადღების ქვეშ იყო.

წელს დამკვირვებლები საქართველოში თუ საზღვარგარეთ გახსნილ ყველა საარჩევნო უბანზე იყვნენ. სადამკვირვებლო ორგანიზაციების წარმომადგენლების გარდა, წელს ამ პროცესში ჩაერთნენ სამოქალაქო პირები, სხვადასხვა პროფესიის ადამიანები, რომლებმაც ამ დღისთვის სპეციალური გადამზადება გაიარეს.

"ვერასოდეს ვიფიქრებდი, რომ ასე ვიქნებოდი არჩევნებში ჩართული" – დამკვირვებლების არმია არჩევნების დღისთვის მზადაა

ეს უპრეცედენტო მობიზაციაა, რომელიც სამოქალაქო საზოგადოებამ 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებისთვის გამოაცხადა

ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მონაცემებით, წელს კენჭისყრის პროცესს 101  ადგილობრივი სადამკვირვებლო ორგანიზაციის 23 133 და 64  საერთაშორისო  ორგანიზაციის 1 713 დამკვირვებელი აკვირდებოდა, სულ 25 ათასამდე ადამიანი. ასევე, არჩევნებს აშუქებდა 199 მედიასაშუალების 2800-ზე მეტი წარმომადგენელი.

საერთაშორისო სადამკვირვებლო ორგანიზაციებისა და მისიების წარმომადგენლების შეფასებები გვიან გამოქვეყნდება. ადგილობრივი სადამკვირვებლო ორგანიზაციების პირველადი შეფასებები უკვე ცნობილია.

ქართული სამოქალაქო ორგანიზაციების კოალიციური სადამკვირვებლო მისია – “ჩემი ხმა” 26 ოქტომბრის საქართველოს პარლამენტის არჩევნებს მთელი საქართველოს მასშტაბით ყველა საარჩევნო ოლქში აკვირდებოდა. 15:00-დან 17:00 საათამდე პერიოდში, კოალიციის დამკვირვებლებმა დაწერეს 211 საჩივარი საუბნო კომისიებში, 43 –  საოლქო კომისიებში და 154 შენიშვნა ჩანაწერთა წიგნში. 

რაც შეეხება ტენდენციებს, კოალიცია წერს, რომ ადგილი ჰქონდა ფიზიკური ძალადობისა და მუქარის შემთხვევებს,  დამკვირვებლის უფლებების უკანონო შეზღუდვას, არასათანადო დოკუმენტაციით ხმის მიცემის შემთხვევებს, ამომრჩევლისთვის ხმის უფლების უკანონო შეზღუდვას,  ბიულეტენების ჩაყრა/გაყალბებას, გადასატან ყუთთან დაკავშირებულ პრობლემებს. კვლავ იყო ნების გამოვლენის კონტროლი და აგიტაცია საარჩევნო უბანზე. ასევე, დამკვირვებლებმა დააფიქსირეს ამომრჩევლის მოსყიდვის შემთხვევები.

“სამართლიანი არჩევნების” (ISFED) დამკვირვებლების მიერ, 18:00 საათისთვის „ საუბნო საარჩევნო კომისიებში შეტანილია 76 საჩივარი, ხოლო საოლქო საარჩევნო კომისიებში – 31 საჩივარი, 61 შენიშვნა დაფიქსირდა ჩანაწერთა წიგნში.

ორგანიზაციის შეფასებით, გარე დაკვირვების საარჩევნო უბნების 26%-ზე, 100 მეტრამდე პერიმეტრში, შეინიშნებოდა პირთა საეჭვო შეკრება. საარჩევნო უბნების 6%-ზე შეკრება 100 მეტრის გარეთ ხდებოდა; გარე დაკვირვების საარჩევნო უბნების 15%-ზე, 100 მეტრამდე პერიმეტრში, მიმდინარეობდა ამომრჩეველთა სახელობითი აღრიცხვა პარტიის, არასამთავრობო ორგანიზაციის ან სხვის მიერ. უბნების 6%-ზე აღრიცხვა ხდებოდა 100 მეტრის გარეთ; უბნების 15%-ზე შეინიშნებოდა ამომრჩეველთა ორგანიზებული და არაერთჯერადი მობილიზება/ტრანსპორტირება საარჩევნო უბანში ხმის მისაცემად. 

თავდასხმები ჟურნალისტებზე – ისინი ისევ სამიზნე იყვნენ

გასული წლების მსგავსად, ვერც წელს ჩაიარა არჩევნებმა ჟურნალისტების სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფის გარეშე. ესეც ბოლო წლების მანკიერი ტრადიციაა.

ორგანიზაციამ “მედიის, ინფორმაციისა და სოციალური კვლევების ცენტრი” დღის განმავლობაში აღრიცხა ჟურნალისტების სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფისა და საარჩევნო უბნიდან გაძევების 13  შემთხვევა, რის შედეგადაც, დაზარალდა მედიის 25 წარმომადგენელი.

• გამოცემა „პუბლიკის“ რეპორტიორს მინდია გაბაიძეს გლდანის 59-ე საარჩევნო უბანთან უცნობმა პირებმა სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს. ერთ-ერთმა მათგანმა განაცხადა, რომ „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერია.

• TV პირველის” გადამღებ ჯგუფს თავს დაესხნენ ისანში. დაზიანებულია ტექნიკა. ვიდეო-მასალაში, რომელიც ტელეკომპანიის რედაქციამ მიიღო, ჩანს, რომ ტექნიკის ნაწილები ადგილზე ყრია. ირკვევა, რომ “TV პირველის” ოპერატორს პაატა ხაჩიძეს ზურგიდან დაესხნენ თავს.

• რადიო “მარნეულის” ჟურნალისტებს ვლადიმერ ჩხიტუნიძესა და თიკო დავაძეს მარნეულის მე-7 საარჩევნო უბანზე დამკვირვებელმა, რომელიც მათი ინფორმაციით, “ქართული ოცნების” მხარდამჭერია, სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენა, “აგენტები” და “ქვეყნის გამყიდველები” უწოდა. 71-ე უბანზე კი უბნის თავმჯდომარე “რადიო მარნეულის” ჟურნალისტს არ უშვებდა უბანზე გადაღების მიზნით.

• “რადიო თავისუფლების” ჟურნალისტს, დავით მჭედლიძეს, რუსთავში, 33-ე საარჩევნო უბანზე სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს და ტელეფონის წართმევა სცადეს. ინციდენტი მოჰყვა ჟურნალისტის მცდელობას დაეფიქსირებინა უბნის მიმდებარედ მყოფი არაიდენტიფიცირებადი პირები, რომლებიც, სავარაუდოდ, უბანზე მისულ ამომრჩეველს აღრიცხავდნენ. 

• „TV პირველის“ გადამღებ ჯგუფს თავს დაესხნენ თელავის რაიონის სოფელ ქვემო ხოდაშენში, მე-16 საარჩევნო უბანთან. გადამღები ჯგუფი სავარაუდოდ, “ქართული ოცნების” დაჯგუფების წევრების სამიზნე მას შემდეგ გახდა, რაც ტელეკომპანიის ოპერატორმა ამომრჩეველზე ზეწოლისა და მოსყიდვის სავარაუდო ფაქტები გადაიღო.
  
• “მთავარი არხის” გადამღებ ჯგუფს ია გულიაშვილსა და ლევან დვალს კახეთში თავს დაესხა  სავარაუდოდ “ქართულ ოცნებასთან” დაკავშირებული პირი და კადრების გადაღების საშუალება არ მისცა.
  
• “მთავარი არხისა” და “ფორმულას” გადამღებ ჯგუფებს ბათუმში, მე-17 საარჩევნო უბანთან, სავარაუდოდ, “ქართული ოცნებასთან” დაკავშირებული პირები საარჩევნო უბანზე შესვლის უფლებას არ აძლევდნენ.
   
• “ფორმულას” ჟურნალისტს საარჩევნო უბანზე სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს და გადაღების შეზღუდვა სცადეს.

• “მთავარი არხის” და “TV პირველის” ჟურნალისტები ქეთა ციცქიშვილი და მარიამ გაფრინდაშვილი ჯერ საარჩევნო უბნიდან გააძევეს, ხოლო მოგვიანებით, როდესაც ისინი უბანთან მყოფ მოქალაქეებს კითხვებს უსვამდნენ, მათ სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს.

• “მთის ამბების” ჟურნალისტს, გელა მთივლიშვილს, ახმეტაში, მე-11 საარჩევნო უბანზე “ქართული ოცნების” კოორდინატორებმა ჟურნალისტს გელა მთივლიშვილს ტელეფონი ჩამოართვეს და ფიზიკური და სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს. 

• cnews-ის ჟურნალისტს „ქართული ოცნების“ აქტივისტები ფიზიკურად გაუსწორდნენ ქუთაისში მე-2 საარჩევნო უბანზე. „ქართული ოცნების“ აქტივისტების გაღიაზიანება ჟურნალისტის მიერ აღმოჩენილმა სიებმა გამოიწვია, სადაც მოქალაქეების პირადი მონაცემები იყო დაფიქსირებული.

• “TV პირველის” ჟურნალისტს თამთა დოლენჯაშვილს, რომელიც კითხვების დასასმელად მიკროავტობუსში ავიდა, ბათუმის მე-5 საარჩევნო უბანზე მობილიზებულმა “ქართული ოცნების” კოორდინატორებმა , ჯერ კარი ჩაუკეტეს და გარეთ არ უშვებდნენ, შემედგ ერთ-ერთი კოორდინატორი ციხეში გაშვებით დაემუქრა.

ემიგრანტების უპრეცენდენტო მობილიზება

2024 წლის საპარლამენტო არჩევნები გამოირჩეოდა ემიგრანტების უპრეცენდენტო მობილიზებითა და ჩართულობით. ქვეყნის გარეთ გახსნილი იყო 67 საარჩევნო უბანი, რეგისტრირებული იყო 95 910 ამომრჩეველი.

სოციალურ ქსელში დილიდანვე ვრცელდებოდა ფოტოები, რომლებზეც ჩანდა რიგები საარჩევნო უბნებთან.

საზღვარგარეთ გახსნილი რამდენიმე უბნის შედეგი, იქ სადაც ცოტა ამომრჩეველი იყო, უკვე ცნობილია.

მაგალითად, უკვე ცნობილია, რომ ჩინეთში უბანზე მისული 57 ამომრჩევლიდან 47-მა ოპოზიციას დაუჭირა მხარი, 10-მა კი “ქართულ ოცნებას”.

საარჩევნო სუბიექტებს შორის ხმები ასე გადანაწილდა:

• კოალიცია ცვლილებებისთვის – 18 ხმა (31,6%)
• ერთიანობა – ნაციონალური მოძრაობა – 4 ხმა (7,01%)
• ძლიერი საქართველო – 10 ხმა (17.5%)
• საქართველოსთვის – 8 ხმა (14.03)
• ქართული ოცნება – 10 ხმა (17.5%)

კორეაში, სეულში, 26 ამომრჩევლიდან “ქართულ ოცნებას” მხოლოდ ორმა ადამიანმა მისცა ხმა.

საარჩევნო სუბიექტებს შორის ხმები ასე გადანაწილდა:

• კოალიცია ცვლილებებისთვის – 8 ხმა
• ერთიანობა – ნაციონალური მოძრაობა – 2 ხმა
• ძლიერი საქართველო – 5 ხმა
• საქართველოსთვის – 9 ხმა
• ქართული ოცნება – 2 ხმა

2024 წლის 26 ოქტომბერს, საქართველომ ოთხი წლის ვადით აირჩია მე-11 მოწვევის პარლამენტი.

საქართველო საპარლამენტო ქვეყანაა, ამიტომ ვინც საპარლამენტო არჩევნებში გაიმარჯვებს, ის იქნება ქვეყნის მმართველი მომდევნო ოთხი წელი.

ეს პირველი პარლამენტი იქნება, სადაც არ იქნებიან მაჟორიტარი დეპუტატები.

არსებობს დიდი ალბათობა, რომ პირველად ისტორიაში საქართველოს არა ერთპარტიული ხელისუფლება, არამედ კოალიციური მთავრობა ჰყავდეს.

26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები