Zərdüşt Əlizadə: “Ukraynadakı müharibə Putin adlı layihənin sonu olacaq”
Azərbaycanlı politoloq Zərdüşt Əlizadənin fikrincə, Ukraynadakı müharibə Putin adlı layihənin sonu olacaq. O, həm də əmindir ki, bu müharibə postsovet məkanında başqa ərazilərə yayılmayacaq. “Putin dəli olub”, – Əlizadə bildirir.
- “Zirehli jiletsiz və texnikasız” – Cənubi Osetiyadan olan hərbçilər Ukraynada döyüşməkdən imtina ediblər
- Rusiya sülhməramlıları Qarabağdan Ukraynaya gediblərmi? Moskva inkar, Bakı sübut edir
- Rusiya və Azərbaycan arasında gərginlik artır. İndi KİV-lər səviyyəsində
“Gəlin ondan başlayaq ki, ciddi siyasətçilər Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəyə başlaya biləcəyinə inanmırdılar. Mən də inanmırdım, hadisələrin belə gedişini proqnozlaşdırmamışdım. Demişdim ki, müharibə ancaq Putin dəli olduğu halda başlaya bilər.
Amma məlum oldu ki, mən yanılmışam və cəmiyyətin daha radikal hissəsi Putini daha yaxşı tanıyırmış”, – Zərdüşt Əlizadə deyir.
Zərdüşt Əlizadə şərqşünasdır. Sovet dövründə Yəmən və Misirdəki sovet səfirliklərində ərəb dilindən tərcüməçi işləyib. Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin yaradıcılarından biridir. Sonra Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasının liderlərindən biri olub. 2005-2011-ci illərdə Soros Fondunun Azərbaycan bölməsinin İcra Şurasına rəhbərlik edib. Hazırda Bakı Jurnalistika Məktəbinin rəhbəridir.
“Bu müharibə Putin adlı layihənin sonu olacaq”
“Müharibənin gedişi barədə danışmayacağam, hamı xəbərləri izləyir. İndi elə bir mərhələ gəlib çatıb ki, hərbi əməliyyatların zəifləyəcəyini gözləmək olar və hətta ola bilsin ki, tərəflər atəşkəs rejiminin tətbiqi ilə bağlı razılığa gələcəklər.
Amma mənim üçün başqa bir şey önəmlidir. Bu müharibənin Putin adlı layihənin sonu olacağı şübhəsizdir. O, hakimiyyətinin bütün illərində ilk dəfə aşkar və böyük uğursuzluqla üzləşib.
Putin hakimiyyətdə olduğu 22 il ərzində cəzasız qalmağa öyrəşib. 2008-ci ildə o, Gürcüstanın bir hissəsini işğal edib, lakin buna görə heç bir cəza olmayıb. 6 ildən sonra Krım ilhaq edildi, yenə cəzasız qaldı. Bundan 8 il sonra Ukraynanın şərqində müharibə etdi, Qətər qazının Avropaya getməsinin qarşısını almaq üçün Suriyaya girdi, ölkəni cəhənnəmə çevirdi və yenə cəzadan qurtuldu.
Ukraynada isə o, sürprizlə üzləşdi. İlk dəfə onun hesablamaları uğursuz oldu. Putin səhv hesablayıb. Onun Xreşatikdə hərbi parad keçirmək arzusu boş xəyal olaraq qaldı.
Ukrayna xalqı işğala fəal müqavimət göstərir, Zelenski cəsur prezident oldu – o, Kiyevdə oturur, ordunu və dövləti idarə edir.
İndi müharibənin 37-ci günüdür və Rusiya üçün “tunelin sonunda işıq” görünmür. İtkilər fəlakət həddinə çatıb, Rusiya Müdafiə Nazirliyi açıq şəkildə öz xalqına 1500-ə yaxın hərbçinin öldüyü haqda yalan danışır, baxmayaraq ki, Ukrayna mənbələri 17 min nəfərin öldüyünü deyir.
Onu da qeyd edək ki, Rusiya amansız, barbar müharibə aparır. Rusiya ordusu dinc şəhərləri bombalayır, dinc əhali ölür, mülki hədəflərə raket zərbələri endirilir”.
İkinci “ərəb baharı” ehtimalı haqda
“Ukraynada əkin işləri ərəfəsində Rusiya ordusu yanacaq bazalarına zərbələr endirir. Bu, təkcə Ukraynada deyil, dünyanın bir çox başqa ölkələrində kənd təsərrüfatı işlərinin pozulması və aclıq təhlükəsi yaradır. Dünya buğda ehtiyatlarının 40%-i Ukrayna və Rusiyanın payına düşür.
Təsadüfi deyil ki, “ərəb baharı”nın əsas səbəblərindən biri 2011-ci ildə Ukraynada məhsul çatışmazlığı olmuşdu. Buğda çatışmırdı, Yaxın Şərq ölkələri isə buğdanı və günəbaxan yağını əsasən Ukraynadan alır. Ukraynada məhsulun az olması nəticəsində Yaxın Şərqdə çörəyin qiyməti kəskin şəkildə qalxmışdı və insanlar öz hökumətlərinə qarşı üsyan etmişdilər. Belə bir ssenari indi də tamamilə mümkündür.
İş o yerə çatıb ki, Rusiya Qərb ölkələrini nüvə silahı ilə hədələyir. Bunu Putin üçün mənəvi məğlubiyyət kimi qiymətləndirirəm.
Rusiya əvvəlki 30 ildə sivil dünya ilə qurmağa çalışdığı bütün iqtisadi əlaqələri demək olar ki, bir ay ərzində tamamilə itirdi. Bütün böyük Qərb şirkətləri Rusiyanı tərk edib. Axı onlar ölkəyə o qədər də asanlıqla cəlb olunmamışdılar – onlar üçün müxtəlif güzəştlər düşünülmüşdü. Və indi bütün bunlar yoxdur.
İndi Putin qazı rublla satmaq qərarına gəlib. Qərb ölkələrinə gülünc alış mexanizmləri təklif olunur – onlar əvvəlcə dollar və ya avro ilə ödəniş etməlidirlər, sonra Rusiya bankı bu valyuta ilə rubl almalı, özünə pulu rublla ödəməlidir. Bütün bunlar o qədər qeyri-ciddidir ki, qəti bir fikrə gəlmək olar: Putin dəli olub.
Əminəm ki, Putin bir layihə olaraq özünü tükədib. İndi yalnız bir şey aydın deyil: o, hansı yolla hakimiyyətdən uzaqlaşdırılacaq”.
“Lokal münaqişələr qısa müddətdə həll oluna bilər”
“Rusiya Ukraynadakı müharibəni sona qədər apara bilmir, orada ilişib qalıb və oradan darmadağın çıxacaq. Bu baxımdan müharibənin postsovet məkanının digər hissələrinə də sirayət edəcəyini söyləmək olmaz. Şəxsən mən belə bir ssenariyə inanmıram.
Cənubi Osetiya rəhbəri Rusiyaya birləşmək arzusunda olduğunu bəyan edir. Bu ciddi deyil. Bibilov Kremlin oyuncağıdır. Moskvadan ona nə deyirlərsə, təkrar edir.
Keçmiş Sovet İttifaqı ərazisində – Abxaziya, Cənubi Osetiya, Dağlıq Qarabağ, Dnestryanı, DXR, LXR-dəki bütün bu lokal münaqişələr Kremlin layihələridir. Və sizi əmin edirəm ki, əgər Putin rejimi yıxılsa və nəhayət, Rusiyada demokratik düşüncəli siyasətçi hakimiyyətə gəlsə, bu problemlər qısa zamanda öz həllini tapacaq.
Bu baxımdan mən 1991-ci ili xatırlamaq istərdim. 1991-ci il avqustun 19-da Moskvada hakimiyyətin devrilməsi (QKÇP) baş verəndə Qarabağda vəziyyət kəskin şəkildə dəyişdi. Bir neçə gün əvvəl öz aralarında döyüşən insanlar bir masa arxasında oturmuşdular, Stepanakertdən Şuşaya gedən yolda ermənilər azərbaycanlılara yemək-içmək təklif edirdilər. Və “putç” baş tutmayan kimi hər şey öz axarına qayıtdı – Ermənistanla Azərbaycan arasında müharibə davam etdi”, – deyə politoloq bildirib.
