Yerevan-Bakı-Moskva işçi qrupu işini bitirib: Ermənistan baş nazirinin müavini əvəzi səbəblər haqda

Üç ölkənin baş nazir müavinlərinin sədrliyi altında Yerevan-Bakı-Moskva işçi qrupu işini dayandırıb. İşçi qrup 2021-ci il yanvarın 11-də Moskvada üç ölkə liderinin imzaladığı Qarabağda hərbi əməliyyatların dayandırılması haqda bəyanatın yerinə yetirilməsi üçün yaradılıb. Qrupun əsas funksiyası bəyanatın regionda iqtisadi və nəqliyyat əlaqələrinin açılması haqda müddəasının reallaşdırılmasıdır. Qrupun fəaliyyətini dayandırdığını Ermənistanın baş nazir müavini əvəzi Mher Qriqoryan bildirib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycan tərəfi ilə Ermənistanın altı hərbçisi öz ərazisində əsir götürüldükdən sonra kəsilib.

Söhbət mayın 27-ə keçən gecə baş verən hadisədən gedir. Altı erməni hərbçi Azərbaycanla sərhəddə əsir düşüb. Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyi “Ermənistan silahlı qüvvələrinin kkəşfiyyat-diversant qrupunun” Kəlbəcər rayonu Yuxarı Ayrım yaşayış məntəqəsi istiqamətində sərhədi keçmək cəhdi haqda məlumat yayıb.

Ermənistanın Müdafiə Nazirliyi isə bildirir ki, hərbçilər “Geqarkunik vilayətinin sərhəd zonasında mühəndis işləri apardıqları zaman” ələ keçiriliblər.

Mher Qriqoryan qeyd edib ki, sərhəddə yaranmış vəziyyəti nəzərə alaraq Yerevan üçtərəfli işçi qrup formatında konstruktiv fəaliyyəti mümkünsüz hesab edir. Söhbət ondan gedir ki, mayın 12-dən Azərbaycan SQ öz mövqelərini bir neçə kilometr məsafədə Ermənistanın suveren ərazisinin daxilinə doğru irəlilədib və Ermənistan tərəfinin tələbinə baxmayaraq geri çəkilmir.

Mayın 27-dəbaş nazir əvəzi sərhəddə gərginliyin aradan qaldırılması üzrə Azərbaycana rəsmi təkliflə çıxş edib. O, qarşılıqlı şəkildə qoşunları Ermənistan-Azərbaycan sərhədindən geri çəkməyi və orada beynəlxalq müşahidəçilərin yerləşdirilməsini təklif edib. Söhbət Rusiya və ya ATƏT-in Minsk Qrupunun digər iki ölkəsi – ABŞ və Fransadan olan müşahidəçilərdən gedir.

Bundan sonra Ermənistanın XİN rəhbəri Ara Ayvazyan istefa verib. Ekspertlər onun bu addımını Paşinyanın təklifi ilə qəti razı olmaması kimi dəyərləndiriblər. Ayvazyanın özü mayın 31-də belə izah edib: nazirliyin ölkənin milli və dövlət maraqlarına zidd olan addımları dəstəkləyə biləcəyi ilə bağlı şübhələrə yol verə bilməzdim.

Baş nazirin müavini əvəzi Mher Qriqoryan keçmiş XİN rəhbərinin bəyanatını da şərh edib. Onun sözlərinə görə, “hamı üçün milli maraqlar prioritetdir” və o, “bu cür bəyanatlar üçün əsas” görmür.

• Ermənistan yeni gizli sənəd imzalamağa hazırlaşır: bu haqda nə məlumdur?
• Seçimsiz seçki: Ermənistan niyə artıq keçilmiş yolu təkrarlayır?

Qrupun fəaliyyətinin dayandırılması haqda detallar

“İndi [Yerevan-Bakl-Moskva işçi qrupunun] işi davam etmir, çünki mən bildirmişdim ki, o, ancaq bir halda səmərəli ola bilər: əgər fon və ümumi vəziyyət ən azı stabil olsa. Hazırkı vəziyyətdə, eyni zamanda səhrəddəki durumu nəzərə alaraq, mən bu müstəvidə konstruktiv fəaliyyəti mümkün hesab etmirəm”, – Mher Qriqoryan deyib.

Bununla belə, o bildirib ki, hələ Ermənistan hərbçiləri əsir götürülməmişdən əvvəl qrup hər halda konstruktiv iş aparırdı. İndi isə baş nazirin müavini əvəzi ümid edir ki, “işçi qrupun bütün üzvlərinin nümayiş etdirdiyi sağlam düşüncə üstün gələcək və açılımın həyata keçirilməsi və Azərbaycanla Ermənistan, müvafiq olaraq da Rusiya ilə Ermənistan arasında Azərbaycan ərazisi vasitəsilə dəmiryolu və avtomobil hərəkəti üçün imkanların yaradılması mümkün olacaq”.

“Gizli sənədlər” haqda

Mher Qriqoryan bildirib ki, Ermənistan və Azərbaycan gizlincə  Ermənistanın anklavları Azərbaycana təhvil verməsi haqda razılığa gəlməyib, sözdə “gizli sənədlər” yoxdur və ola da bilməz:

“Sizdən xahiş edirəm, sadəcə bunu istisna edin. Anlamıram, bu cür xəbərləri yaymaq nəyə lazımdır”.

Bu bəyanat Ermənistanın Vatinkandakı keçmiş səfiri və eksprezident Serj Sarqsyanın kürəkəni Mikael Minasyan imzalanmaya hazırlanan sənədi dərc edəndən sonra qızışan qalmaqala cavabdır. O bildirib ki, baş nazir əvəzi Nikol Paşinyan Azərbaycan qoşunlarının Ermənistan ərazisindən çıxarılması əvəzində demarkasiyanın keçirilməsinə və ərazi güzəştlərinə razılaşıb. Düzdür, hazırkı hakimiyyətə qarşı qatı müxalifət rolunda çıxış edən Minasyan informasiyanı haradan aldığını açıqlamayıb.

Sonra Paşinyan pparlamentə vəziyyətlə bağlı uzun izahat verib və bildirib ki, söhbət Ermənistan və Azərbaycan arasında sərhədin demarkasiyası prosesinin başlanmasından gedir. Amma XİN rəhbərinin istefası və Ara Ayvazyanın bu qərarın səbəbləri haqda açıqlaması ölkədə vəziyyəti yenidən gərginləşdirib və bu mövzunun müzakirəsinə qayıtmaq üçün əsas verib.

“Dəhliz” olsun, ya olmasın?

Baş nazir müavini Azərbaycan tərəfinin Ermənistan ərazisindən keçən dəhlizin müzakirəsi ilə bağlı bəyanatını da şərh edib. Söhbət Azərbaycanı eksklavı Naxçıvanla birləşdirən yoldan gedir. Mher Qriqoryan Azərbaycanla bu cür müzakirələrin aparıldığıı təkzib edib: 

“Mən yenidən əmin etmək istəyirəm ki, Ermənistan tərəfi “dəhliz” məntiqində məsələləri müzakirə etmir və belə bir məsələni müzakirə etməyəcək. Əgər “dəhliz” deyəndə bəziləri nəqliyyat yollarını nəzərdə tutursa, bu başqa məsələdir, amma [Ermənistanın] suverenliyi ilə əlaqədar hər hansı vəziyyəti nəzərdə tuturlarsa, bu istisnadır.

Biz açılım kontekstində bizim suveren infrastrukturlarımızdan danışırıq: ya bizim suveren infrastrukturların tam mənada istifadə olunması ilə açılım olacaq, ya da olmayacaq. Üstəlik yol boyu heç bir hərbçi olmayacaq”.

Onun sözlərinə görə, işçi qrupun müzakirələri zamanı 11 yanvar bəyanatına istinad olunur: 

“Düşünürəm ki, bu, sadəcə heç də hamının doğru istoofadə etmədiyi termin məsələsidir, çünki işçi qrupun mandatı da, səlahiyyətləri də, ekspertlərin məntiqi də 11 yanvar sənədinin çərçivələrini nəzərdə tutur”.