“Televizordan sonra əllərinizi yuyun” – ölməyə kömək edən feyklər
Koronavirus pandemiyası ilə paralel olaraq virusun mahiyyəti, yayılma yolları və infeksiya ilə mübarizə metodları haqda yanlış məlumatlar dünyanı bürüyüb. Bəzi ölkələr və/yaxud təşkilatlar/konfessiyalar qəsdən feyklərdən öz siyasi məqsədləri üçün istifadə edirlər.
Mətn CODA News tərəfindən hazırlanıb
Çində yayılan feyk
“Romada italyanlar Çinin dövlət himninin musiqisi ilə “Təşəkkür, Çin!” şüarını səsləndirirlər”, – Çin Xarici İşlər Nazirliyinin informasiya şöbəsinin direktoru Xu Çunyin Twitter-də yazıb və italyanların paytaxt küçələrində himn sədaları altında Çinə minnətdarlıq əlaməti olaraq əl çaldıqlarını əks etdirən video paylaşıb.
Amid the Chinese anthem playing out in Rome, Italians chanted “Grazie, Cina!”. In this community with a shared future, we share weal and woe together. pic.twitter.com/HYwrheCUEo
— Hua Chunying 华春莹 (@SpokespersonCHN) March 15, 2020
Bəlkə də italyanlar göstərdiyi humanitar yardıma görə Çinə minnətdardırlar, amma bu video feykdir: himn çox kobud şəkildə videoya montaj olunub.İtaliyanın “Pagella Politica” faktların yoxlanılması saytı “FactCheck Center”dan olan tayvanlı həmkarları ilə araşdırma aparıb.
Rusiya təşviqatı
После телефонных переговоров Владимира Путина с итальянским пре
Vladimir Putin İtaliyanın baş naziri Cuzeppe Konte ilə söhbəti zamanı “Rusiyadan sevgi ilə” əməliyyatı çərçivəzində Rusiyanın İtaliyaya humanitar yardım göndərdiyini deyib.
Bazar ertəsi Rusiyanın Böyük Britaniyadakı səfirliyinin rəsmi Twitter hesabında Rusiyanın İtaliyaya koronavirusla mübarizə üçün ümumilikdə 100 nəfər hərbi virusoloqdan ibarət 8 qrup, tibbi avadanlıq və dezinfeksiya sistemləri göndərdiyi haqda məlumat yerləşdirilib.
Bununla yanaşı moskvalı həkimlər bildirirlər ki, onlarda müdafiə üçün maska və əlcəklər kimi baza vasitələr çatışmır və pasiyentlərin artan sayının öhdəsindən gəlmək çətindir.
“Televizordan sonra əllərinizi yuyun” – Rusiyanın “Rosbalt” qəzetində müəllif öz məqaləsində oxuculara belə bir tövsiyə ilə müraciət edib. O, dövlətin koronavirusla bağlı dezinformasiya kampaniyasının pandemiyanın özündən daha təhlükəli olduğu haqda xəbərdarlıq edib.
Hindistan: arxaik xürafat
Delhi və Mumbai də daxil olmaqla Hindistanın böyük şəhərlərində martın 31-ə qədər karantin elan olunub.
Bazar günü hökumət vətəndaşlardan 17:00-da tibb işçilərinin şərəfinə əl çalmağı və boşqabları döyəcləməyi xahiş edib.Həkimlərin özləri isə xahiş ediblər ki, bunun əvəzində onları əlavə avadanlıq və resurslarla təmin etsinlər.
Bununla əlaqədar olaraq WhatsApp-da ekzotik nəzəriyyə yayılıb və bu nəzəriyyəni Bollivudun əfsanəvi aktyoru Baçan da paylaşıb .
Guya baş nazir Modinin təklif etdiyi kütləvi şəkildə alqışlamaq və boşqabları döyəcləmək “vibrasiya məcmusu” doğurur və bu da qan dövriyyəsini yaxşılaşdıraraq koronavirusu öldürür.
“India Today” qəzetində dərc olunan məqalədə sübut edirlər ki, kütləvi alqışlama virus üçün qorxulu deyil.
Moldova
Moldovadan olan fəallar və jurnalistlər koronavirus haqda “ölkəni bürüyən” dezinformasiya dalğası haqda bəhs edirlər.
“WatchDog.MD” təşkilatı traffiki artırmaq məqsədilə Çin və Rusiyanın təşviqatının, həmçinin konspiroloji nəzəriyyələrin yayılması ilə bağlı çox sayda hal qeydə alıb.
Təşkilat yardım üçün Google-a müraciət edib.
Yaxın Şərqdə geosiyasi dezinformasiya
Yaxın Şərqdə koronavirusla bağlı ayrıseçkilik yaratmağa xidmət edən məlumatlar axını yayılıb.
Ötən həftə Səudiyyə Ərəbistanından olan jurnalist Noura Almoteari paylaşdığı tvit-də Küveytdə koronavirusun mövcudluğu haqda 2015-ci ildən məlumatlı olduqlarını bildirib.
Daha əvvəl isə o, Küveyti Çinə virusun “yetişdirilməsi” üçün milyardlarla pul verməkdə günahlandırıb.
İran təhlükənin real miqyasını gizlədir
Fevralın sonunda İranın dini rəhbəri ayətullah Xamenei parlament seçkilərinə mane olmaq məqsədilə virus haqda “düşmənlərin” neqativ informasiya yaydığını bildirib.
Amma martın 19-da İranın Səhiyyə Nazirliyinin nümayəndəsi Kianuş Cahanpur sarsıdıcı tvit paylaşıb:
“Hər 10 dəqiqədən bir İranda koronavirusdan bir insan ölür, hər saatdan bir isə 50 nəfər yoluxur”
