“Siyasi partiyalar haqqında” qanun layihəsində tələblər yumşaldılıb
“Siyasi partiyalar haqqında” qanuna dəyişikliklər
Azərbaycan Milli Məclisi “Siyasi partiyalar haqqında” qanun layihəsinin yenilənmiş variantını dərc edib. Qanun layihəsinin ilk variantı cəmiyyətdə hiddətlə qarşılanmışdı. Yeni variantda siyasi partiyalarla bağlı tələblər yumşaldılıb. Azərbaycanın müxalifət partiyalarının liderləri qeyd ediblər ki, dəyişikliklərə baxmayaraq, qanun layihəsi hələ də mürtəcedir.
- Azərbaycanda minimum əmək haqqının kəskin artımı təklif olunur
- “Siz qəzəbli və paxılsınız” – Gürcüstanın baş naziri parlamentdə müxalifətə qarşı ittihamlarla çıxış edib
- Fransanın Azərbaycana qarşı şantaj siyasəti nəyə xidmət edir? Bakıdan təhlil
Azərbaycan parlamenti bir müddət əvvəl ictimai dinləmələrə çıxarılan “Siyasi partiyalar haqqında” qanun layihəsinə dəyişiklik edib. Bu barədə qanun layihəsinin yeni versiyasının Milli Məclisin saytında dərcindən sonra məlum olub.
Qanun layihəsində müxalifətin tənqidinə səbəb olan bir sıra müddəalar aradan qaldırılıb.
Belə ki, sənədə əsasən, “ən azı 50 vətəndaş” partiya təsisçisi kimi çıxış edə bilər. Birinci versiyada “ən azı 200 vətəndaş” var idi.
Bununla yanaşı, partiyanın təsisçiləri Azərbaycan ərazisində azı 20 il daimi yaşayan şəxslərin ola biləcəyi tələbi də aradan qaldırılıb. Yeni versiyada belə müddəa yoxdur.
Dövlət qeydiyyatı üçün partiya üzvlərinin sayı ilə bağlı qoyulan tələb qanunun yeni versiyasında təxminən iki dəfə – 5000 nəfərə qədər azaldılıb.
Amma burada bir qeyd var: partiya üzvlərinin sayı 4500 nəfərdən aşağı düşərsə, o zaman partiya məhkəmənin qərarı ilə buraxıla bilər.
Yeni qanunun qəbuluna qədər dövlət qeydiyyatından keçmiş partiyalara üzvlərinin sayını 5 minə çatdırmaq üçün 180 gün vaxt veriləcək. Əks halda müvafiq icra hakimiyyəti orqanı – Ədliyyə Nazirliyi siyasi qurumun ləğvi ilə bağlı Apellyasiya Məhkəməsinə iddia qaldıracaq.
Həmçinin, qanun layihəsinin ilkin variantından ardıcıl iki dəfə parlament və bələdiyyə seçkilərində iştirak etməyən siyasi partiyaların ləğv edilməsi tələbi çıxarılıb.
Bir şəxsin partiyaya və ya tərəflərə verdiyi ianələrin yuxarı həddinin müəyyən edilməsi qaydası dəyişib. Bu göstərici minimum əmək haqqının 35 misli həcmində müəyyən edilib. Bu gün bu, 10500 manat təşkil edir. İlkin versiyada ianələrin yuxarı həddi 10 000 manat civarında müəyyən edilmişdi.
Yeniliklər sırasında seçkilərdə iştirak etmiş, lakin parlamentə daxil olmayan partiyaların maliyyələşdirilməsi də daxildir. Bu partiyalara dövlət büdcəsindən maliyyələşməyə ayrılan məbləğin 2,5 faizi ayrılacaq.
Partiyalara üzvlük haqları və ianələr vergidən azad ediləcək.
Qanun layihəsində dövlət qeydiyyatı olmayan siyasi partiyaların fəaliyyətinin yolverilməzliyi ilə bağlı norma saxlanılıb.
Siyasətçilərin şərhi
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədr müavini Seymur Həzi hesab edir ki, əslində qanun layihəsinin yeni variantı ilə köhnəsi arasında heç bir fərq yoxdur. “Sənəd həmişə mürtəce olub və qalır”, – deyə o vurğulayıb.
“Göstərilir ki, dövlət qeydiyyatından keçməmiş siyasi partiyalar fəaliyyət göstərə bilməz. Bu toplaşma azadlığına və birgə fəaliyyətə çox ciddi zərbədir. Dövlət qeydiyyatı olmadan fəaliyyət göstərə bilməmək o deməkdir ki, hakimiyyət vətəndaş cəmiyyətini siyasi fəaliyyət ətrafında birləşməkdən konkret məhrum edir. Çünki dövlət qeydiyyatı resursları hakimiyyətin əlindədir”,- deyə Seymur Həzi bildirib.
O əlavə edib ki, partiya üzvlərinin reyestrinin aparılması tələbi müxalifətin taleyini daxili işlər orqanlarının ixtiyarına vermək üçün nəzərdə tutulub.
“Müvafiq icra hakimiyyəti partiyanın fəaliyyətini yoxlayır. Partiyanın fəaliyyəti üzərində heç bir icra hakimiyyəti yoxlaması ola bilməz. Partiyalar ölkədə bərəbərhüquqlu, siyasi subyektdirlər və onlar yalnız məhkəmə qaydasında hansısa formada araşdırmaya tabe ola bilərlər”, – deyə sədr müavini qeyd edib.
Milli Cəbhə Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı Razi Nurullayev isə əks fikirdədir. Onun sözlərinə görə, qanun layihəsinin yeni variantı qənaətbəxşdir:
“Biz də zamanında partiyalar haqqında qanunun dəyişdirilməsini tələb edirdik. Müzakirə olunaraq dəyişdirildi və artıq 10 000 üzv tələbi 5000-ə, 200 təsisçi tələbi 50-yə endirilib. 20 il Azərbaycanda yaşama tələbi götürülüb. Bu səbəbdən, yeni redaktəni qənaətbəxş hesab edirəm”.
Hələ 1992-ci ildə qəbul edilmiş “Siyasi partiyalar haqqında” qanun siyasi partiyaların normal fəaliyyəti üçün kifayət qədər hüquqi baza yaratmışdı və yeni qanuna ehtiyac qalmamışdı – Müsavat Partiyasının başqanı Arif Hacılı hesab edir.
“İndi Azərbaycan hakimiyyətinin qanuna bu cür dəyişikliklər etməsi partiyalar üzərində nəzarəti gücləndirmək, siyasi partiyaları icra hakimiyyətindən daha asılı vəziyyətə salmaq məqsədi daşıyır”, – deyə müxalifətçi qeyd edib.
Onun fikrincə, məhz bu məqsədlə həm siyasi partiya üzvlərinin sayı barədə və onlar haqqında məlumatların hər 6 aydan bir icra hakimiyyətinə təqdim olunması tələb olunur.
“Partiyalara ianə verən şəxs və qurumlar barədə ətraflı məlumatın verilməsi də tələb olunur ki, bunlar siyasi partiyaların fəaliyyətinə mane olacaq hüquqi baza yaradır və hakimiyyətin siyasi partiyalar üzərində hakimiyyətini gücləndirir”, – deyə Hacılı əlavə edib.
Bizə abunə olun — Twitter | Facebook | Telegram | Instagram | Youtube
