Qarabağ turları: öz ölkəndə turist
Qarabağa turist səfərləri
2020-ci ilin 44 günlük müharibəsi və 2023-cü ildə “Azərbaycanın antiterror əməliyyatı” ilə Qarabağ bölgəsi tamamilə işğaldan azad edilib. Bundan sonra Şuşa, Xankəndi, Füzuli kimi şəhərlərə mütəmadi səfərlər təşkil olunsa da, insanların sərbəst gediş-gəlişi məhdudiyyətlərlə üzləşir.
Turist səfərlərinin canlanması
Azərbaycan hökuməti Qarabağı turizm məkanı kimi fəal təşviq edir. Dövlət Turizm Agentliyinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Şuşa, Ağdam və Füzuliyə yüzlərlə yerli və xarici turist səfər edib.
Şuşanın İsa bulağı, Cıdır düzü və Vaqif məqbərəsi kimi tarixi-mədəni abidələrinin maraq doğurduğu deyilir.
Tur operatorları birgünlük və çoxgünlük turlar təşkil edir, qiymətlər isə 50-150 AZN arasında dəyişir. 2024-cü ilin ilk yarısında Qarabağa turist səfərləri 2023-cü ilə nisbətən 30% artıb. 2023-cü ilin dekabrından etibarən Şuşa və Suqovuşana fərdi avtomobillə səfərlərə icazə verilib, bu da “Yolumuz Qarabağa” portalı vasitəsilə tənzimlənir.
Gövhər Qarabağ xanı İbrahim xanın qızı olub. Bəs niyə “ağa”? Çünki xalq arasında böyük hörmətli olub və onun adına, adətən, kişilərə əlavə olunan “ağa” ləqəbini əlavə ediblər.
Məhdudiyyətlərin səbəbləri
Qarabağa sərbəst səyahət bir sıra amillər səbəbindən məhduddur:
- Mina təhlükəsi: Azərbaycan Milli Agentliyinin Mina Əleyhinə Fəaliyyət Agentliyi (ANAMA) 100,000-dən çox minanın zərərsizləşdirildiyini bildirir, lakin təmizlənməmiş ərazilər qalır. Turistlər yalnız təhlükəsizliyi təmin edilmiş marşrutlarla hərəkət edə bilər.
- Nəzarət-buraxılış məntəqələri: Qarabağa giriş və çıxış ciddi nəzarət altındadır. “Yolumuz Qarabağa” portalı vasitəsilə icazə alınmalı, səfərlər isə müəyyən marşrutlarla məhdudlaşdırılır. Şuşaya gündə 80, Suqovuşana isə 60 avtomobilə icazə verilir.
- Ermənistanla sərhəd gərginliyi: Sərhədə yaxın ərazilərdə hərbi risklər səbəbindən səyahət qadağandır, bu da bəzi rayonlara girişi məhdudlaşdırır.
- İnfrastruktur çatışmazlığı: Yenidənqurma işləri sürətlə getsə də, otel, restoran və digər turizm infrastrukturu məhduddur. Turistlər, əsasən, Bakı və ya Gəncədən gəlib-gedirlər.
- Xarici turistlərə məhdudiyyətlər: ABŞ Dövlət Departamenti Qarabağı mina təhlükəsi və hərbi risklər səbəbindən “Səyahət etməyin” (Level 4) kateqoriyasında saxlayır.
Müəllif deyir ki, Ağdamı iki sözlə təsvir etsək bu sözlər “abadlıq” və “dağıntı” olardı. İkinci müharibə zamanı burada döyüşlər olmayıb, lakin birinci müharibədən bəri şəhərdən yalnız divar parçaları qalıb.
Söküntünün fonunda həm də tikinti gedir. Müəllif deyir ki, hətta otel tikməyə də nail olublar
Ağdamın yaxınlığında yerləşir, lakin orada ermənilər yaşadığı üçün dağıdılmayıb. Bir çox ev qalır (demək olar ki, hamısı boşdur).
XVIII əsrdə Pənahəli xanın göstərişi ilə tikilib
Müəllif buranı “ruhlar şəhəri” kimi təsvir edir. Deyir ki, çoxlu yeniliklər var, amma gəzdiyi ərazidə demək olar ki, heç bir insan görməyib.
Kinoklubun keçmiş binası, indi mədəniyyət mərkəzi və rayondakı ilk kinoteatr
Qarabağa turist səfərləri
