“Qərar qəbul etmək üçün şərtlər pisləşir”. Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı Bakıdan şərh
Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı Bakıdan şərh
Qarabağda pat vəziyyəti. Azərbaycanlı fəalların Laçın yolunda aksiyası 23-cü gündür ki, davam edir. Onların tələblərinin heç biri yerinə yetirilməyib. Xankəndini Ermənistanla birləşdirən yol Rusiya sülhməramlı kontingenti tərəfindən bağlanıb, Qarabağ erməniləri regionun blokayda alındığını bildirirlər. “Fəallıq üçün vaxt getdikcə azalır, qərar qəbul etmək üçün şərait pisləşir, manevr imkanları daralır”, – deyə azərbaycanlı politoloq Fərhad Məmmədov bildirib.
- Bakı, Yerevan və Tbilisinin Yeni İl hazırlığı neçəyə başa gəlib?
- “Laçın dəhlizi kompromislər nəticəsində açıla bilər” – politoloq
- Gürcüstan prezidenti Saakaşvilini əfv edəcəkmi? Hamı ona müraciət edir: kim lehinə, kim əleyhinədir?
Xankəndini Ermənistanla birləşdirən yeganə yolda – Laçın dəhlizində azərbaycanlı fəalların etiraz aksiyası 23-cü gündür ki, davam edir. Mitinq yerinin hər iki tərəfində Rusiya sülhməramlıları yolu bağlayıblar.
Qarabağda yaşayan ermənilər regionun blokadaya alındığını bildirsələr də, azərbaycanlı fəallar yolun humanitar yardım üçün açıq olduğunu deyirlər.
Bütün bu müddət ərzində dəhlizdən sülhməramlıların avtomobilləri və bir neçə dəfə Qırmızı Xaç avtomobilləri maneəsiz keçib. Yolda digər nəqliyyat növlərinin keçidi qeydə alınmayıb.
Azərbaycanlı politoloq Fərhad Məmmədov regiondakı vəziyyəti şərh edib.
“Laçın dirənişi”nə tədrici alışqanlıq müşahidə olunur
“Azərbaycanın ekoloji fəallarının “Laçın dirənişi” davam edir. Ermənistan, erməni diasporu, Fransanın simasında Ermənistanın himayədarları, Hindistan və digərləri bu günlərdə informasiya baxımından öz imkanlarından maksimum yararlanıblar. Erməniyönlü siyasətçilər və jurnalistlər artıq ikinci və üçüncü dövriyyədir ki, Twitter-də şərhlər yazırlar, vəziyyəti daha faciəli göstərməyə çalışırlar, amma bu zaman hazırkı vəziyyətin səbəbinə toxunmurlar ”, – deyə siyasi icmalçı qeyd edib.
“Bu hay-küylə yanaşı, “Laçın dirənişinə” tədrici alışqanlıq da müahidə olunur ”, – Məmmədov deyir.
“Bu, vasitəçilərin özlərinə sual verməsinə zəmin yaradır – bu sıxıntının səbəbi nədir, proses harda qırıldı və daha da qarışıq vəziyyətdən necə çıxmaq olar. Vasitəçilər də bu sualı çox yaxın vaxtlarda verəcəklər, çünki Yeni il tətilləri sona çatır və bu mövzu ilə məşğul olanlar işə qayıdırlar”.
“Heç bir Aİ missiyası azərbaycanlıları haqlı olmadıqlarına inandırmayacaq”
Fərhad Məmmədov Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin bu vəziyyətin sülh müqaviləsinin bağlanmasına maneə olmadığı barədə bəyanatını xatırladıb. A.Əliyev bu barədə Yeni il müraciətində bildirib.
“Bu, vasitəçilərə açıq mesajdır ki, onlar başladıqları işi davam etdirsinlər və Ermənistan rəhbərliyini qərar qəbuluna istiqamətləndirsinlər.
Yerevanın prosesi uzatmaq siyasətini davam etdirməsi və Azərbaycanın daxili işlərinə birbaşa qarışması qarşılıqlı ərazi iddiasının formalaşmasına gətirib çıxaracaq.
Qərbi Azərbaycan diskursunun aktivləşməsi, azərbaycanlıların tarixi torpaqlara qayıtması vədi məhz bu silsilədəndir. Sülh müqaviləsi bağlananda azərbaycanlılar öz doğma torpaqlarına gedə biləcəklər; qarşıdurma davam edərsə, Azərbaycan Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin şərti sərhəddə istənilən təxribatına sentyabrın ortalarında olduğu kimi asimmetrik reaksiya verəcək. Heç bir Aİ missiyası da azərbaycanlıları haqlı olmadıqlarına inandıra bilməz”, – politoloq vurğulayıb.
“Paşinyanın seçimi Azərbaycana qarşı sözdə deyil, əməldə ərazi iddialarından əl çəkməkdir. Paşinyanın manipulyasiyaları artıq həm Ermənistanda, həm də Qarabağda ermənilərə baha başa gəlir”, – deyə o əlavə edib.
“Hansı vasitəçilik ən effektli olacaq?”
Məmmədov bildirib ki, bu kontekstdə ABŞ-ın davranışı maraqlıdır:
“BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasından sonra ictimai məkanda müxtəlif ölkələr peyda olur: Fransa, Hindistan, Rusiya, Böyük Britaniya, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və hətta İrlandiya…, bircə ABŞ-dan başqa.
Fərz edə bilərəm ki, Şarl Mişelin missiyası Makronun “hoqqalarına” görə uğursuzluğa düçar olduqdan sonra Brüssel Parisin məğlubiyyətini qəbul etdi. Fransızlar qudurub və vəziyyəti çətinləşdirirlər.
Bu şərtlər daxilində ABŞ prosesdə daha fəal iştirak edə bilər. Blinkenin bölgəyə gözlənilən səfəri ilə bağlı hələ də şayiələr var. Bir də ki, Birləşmiş Ştatların Fransa ilə assosiasiya olunmaq kimi arzusu yoxdur…, ona görə də hərəkətə keçmək lazımdır.
ABŞ bu dəfə nə ilə gələcək?
Bakı-Yerevan, Bakı-Xankəndi paralel müstəvilərlə bağlı təklif artıq aktuallığını itirib. “Vardanyan layihəsi” bu prosesi pozdu, amerikalılar isə Rusiyanınxeyrinə oynayan deyillər. Deməli, təklifləri yenidən formatlaşdırmaq və hazırda mümkün olanı etmək lazımdır.
Yəni Qarabağ erməniləri mövzusuna bağlanmadan sülh müqaviləsi mövzusunda sıçrayış etmək, bu mövzunu Bakı-Moskva kontekstində saxlamaq lazımdır, qoy Rusiya özü yaratdığı vəziyyətdən çıxsın… Rusiyanın “Vardanyan layihəsi” kontekstində Azərbaycanın Laçın yoluna nəzarət etməsi lap yerinə düşür…”.
“Qərar qəbulu şərtləri pisləşir”
“Biz ABŞ-dan praqmatizm gözləyirik, xüsusən də İranın Azərbaycan və Ermənistan sərhədləri yaxınlığında fəaliyyətinin Vaşinqtonun maraqları üçün pis nəticələri ola bilər.
Sülh müqaviləsi və Ermənistanın Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıması ABŞ-ın “Qarabağ Azərbaycandır” həqiqətini tanıması üçün əl-qolunu açacaq.
Bu, regionda fiziki iştirakı olmadan vasitəçilik səylərində ABŞ-ı Rusiya ilə bərabərləşdirəcək. Amerikalılar yalnız Almatı bəyannaməsinə və BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq öz mövqelərini bildirməlidirlər. Bu, bir yandan Ermənistan cəmiyyətini və rəhbərliyini “Rusiya təşəbbüslərinə yüz faiz dəstək” kimi bəyanatlara daha ayıqbaşlı yanaşmağa sövq edəcək…, digər tərəfdən isə Bakıya Qərbi Azərbaycan məsələni ərazi iddiaları səviyyəsində gündəmə gətirməməsi üçün siqnal olacaq.
Fəallıq üçün getdikcə daha az vaxt qalır, qərar qəbul etmək üçün şərait pisləşir, manevrlər üçün məkan daralır”, – deyə politoloq sözlərini yekunlaşdırıb.
Bizə abunə olun — Twitter | Facebook | Telegram | Instagram | Youtube
