Məmmədov və Navalnı: birinci ədalətə nail olub, ikinci də bacaracaqmı?
Rusiyalı müxalifətçi Aleksey Navalnı Avropa Şurasının Nazirlər Komitəsindən AİHM-sə Rusiyanın siyasətçinin işləri üzrə Avropa Məhkəməsinin verdiyi qərarları icra etməməsi ilə bağlı araşdırma başlatmağı xahiş edib. Amma bu proseduru komitə ancaq bir dəfə tətbiq edib – azərbaycanlı müxalifətçi və bloqer İlqar Məmmədovu həbsdən azad etmək üçün – BBC yazıb.
- Azərbaycanda səs-küylü məhkəmə iddiaları paradı
- Qarabağda müharibəyə səsləyən azərbaycanlı futbol məşqçisinə hökm oxundu
Mənbənin bildirdiyinə görə, Navalnının vəkilləri Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinə Rusiyanın AİHM-nin qərarlarının icrası ilə bağlı götürdüyü öhdəliklərə “tam hörmətsizliyi” və hakimiyyətin hətta buna əməl etməsi ilə bağlı “gözdən pərdə də asmaq istəmədiyi” haqda bildiriblər.
Öz bəyanatlarında onlar qeyd ediblər ki, “ ‘Yves Rocher’ işi üzrə mühakikə onun təqibini davam etdirmək üçün hakimiyyətin əlində alətə çevrilib”.
Navalnı ilə bağlı Avropa Məhkəməsi nə qərar çıxarıb?
2017-ci ildə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi (AİHM) Navalnının “Yves Rocher” işi üzrə mühakimə olunması İnsan Haqları Konvensiyasının 6 və 7-ci maddələrinin pozulması ilə baş verib: məhkəmə istintaqı ədalətli olmayıb, hökm isə, məhkəmənin fikrincə, cinayət məsuliyyəti kimi təsbit edilməsi mümkün olmayan kommersiya fəaliyyəti ilə bağlı çıxarılıb.
AİHM qeyd edib ki, Rusiyada məhkəmələr bu işdə təsbit edilmiş Konvensiya pozuntularını aradan qaldırmalıdır. Bu qərarı hökmün ləğvi olmadan icra etmək mümkün deyil – BBC vurğulayıb.
Rusiyanın Ali Məhkəməsi hökmü ləğv etməyib, Moskvanın Simonov rayon məhkəməsi isə fevralın 2-də hökmün icrasını sərtləşdirib və şərti cəzanı real azadlıqdan məhrumetmə ilə əvəzləyib.
Navalnı adından daha bir bəyanat komitəyə yanvarın 22-də daxil olub. Onu təqdim edənlər siyasətçinin həyatına qəsd edildiyi və yanvarın 17-də aeroportda saxlanıldığı haqda məlumat veriblər.
Məmmədovun işi presedent kimi
Yerli hakimiyyətin qərarları icra edib-etmədiyi sualını AİHM-nin baxışına təqdim etməyə komitəyə 2010-cu ildən İnsan Haqları Konvensiyasının 46-cı maddəsi imkan verir. Amma komitə bu proseduru ancaq bir dəfə tətbiq edib – buna bənzər müxalifətçi və bloqer İlqar Məmmədovun işində Azərbaycana qarşı.
Məmmədov 2013-cü ildə prezidentliyə namizədliyini irəli sürmək niyyətində idi, amma həbs olundu və yeddi müddətinə azadlıqdan məhrum edildi. 2014-cü ildə AİHM onun “susmağa məcbur etmək, yaxud hakimiyyətin tənqidinə və onun fikrincə hökumətin gizlətmək istədiyi həqiqi informasiyanı yaymaq cəhdinə görə cəzalandırmaq” məqsədilə məhkum olunduğunu təsbit edib.
Nazirlər Komitəsinin AİHM-ə müraciətindən sonra Məmmədovun həbsi şərti azadlıqdan məhrumetmə ilə əvəzlənib, amma məhkumluğu yenə də ona seçkilərdə iştiraka imkan vermirdi. AİHM qərarının icra olunmadığını təsdqi etdikdən sonra Azərbaycanın Ali Məhkəməsi Məmmədovun üzərindən bütün ittihamları götürüb. Navalnı da indi buna nail olmağa çalışır.
İlqar Məmmədovun şərhi
Azərbaycanın müxalif Respublikaçı Alternativ Partiyasının lideri İlqar Məmmədov Aleksey Navalnının təşəbbüsü haqda xəbəri şərh edib.
“Navalnı haqlı olaraq düşünür ki, İlqar Məmmədov məndən artıq oğlan deyil, ona bəraət gətirən AŞ qaydasını mənə də tətbiq edin. Bəli, İlqar Məmmədovun yaratdığı yeganə hüquqi örnək hələ çoxlarının işinə yarıyacaq. Amma Navalnı bilməlidir ki, bu qaydanı başlatmaq üçün həbsdə ola-ola 3 il Nazirlər Komitəsi ilə yazışdıq. Axır-axır məktublarımda diplomatik tərzdə onları bərk danlayırdım da. İşin tamamlanması isə daha 2.5 il apardı. Yəni prosedur çox asta gedəndir, amma haqqını tələb etməyə gücü varsa, tələb etsin”, — Məmmədov Facebook-da yazıb.
AİHM-də Azərbaycana qarşı daha üç iş
Gələn həftə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi Azərbaycanla bağlı daha üç işlə bağlı qərar qəbul etməlidir.
Bunlardan birincisi Məmməd Əzizov və Şahin Novruzlunun Azərbaycana qarşı iddiasıdır. Onlar yerli məhkəmələrin onların həbsi və azadlıqdan məhrumetmə müddətlərinin uzadılması ilə bağlı qərarlarının qanunsuz kimi tanınmasını tələb edirlər.
Digər iş “Fatma Qəniyeva və 17 nəfər Azərbaycana qarşı” adlanır. Bu iş 2009-cu ildə başladılıb və iddiaçıların əmlak hüquqlarının pozulması ilə bağlıdır.
Azərbaycana qarşı üçüncü iddi İlqar Feyzov tərəfidən irəli sürülüb. O, bildirir ki, heç bir əsassız saxlanılıb və həbs olunub.
