Kamala Harrisin Qarabağ ermənilərinin geri qayıtmaq hüququ haqda bəyanatına Azərbaycandan reaksiya
Harris Qarabağ ermənilərinin qayıtması haqda
ABŞ-ın vitse-prezidenti Kamala Harrisin ABŞ ermənilərinə müraciəti Azərbaycanda müzakirə mövzusuna çevrilib. “Dağlıq Qarabağdan didərgin düşmüş ermənilərin sağ-salamat öz evlərinə qayıtmaq hüququ erməni xalqının ləyaqətinin və regionda sabitliyin bərpası üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir”, – ABŞ prezidentliyinə namizəd bildirib.
“Qərbi Azərbaycan İcması” buna hiddətini ifadə edib. “Şərqə Baxış” analitik mərkəzinin ekspertləri isə hesab edirlər ki, “Qərbi Azərbaycan icması”nın qayıdış və mülkiyyət hüququ Qarabağ ermənilərinin eyni hüquqları ilə qarşılaşdırılarsa, bu, məsələnin dövlətlərarası razılaşma səviyyəsində həllinə zəmin yarada bilər.
- BRICS Cənubi Qafqaz regionunda nəqliyyat dəhlizlərinə necə təsir göstərə bilər? Bakıdan baxış
- Azərbaycanda əlilliyə görə pensiya alanların sayı azalıb. Niyə?
- Gələn ilin büdcəsində gəlirlər arta, xərclər azala bilər
Nə baş verib?
ABŞ-ın vitse-prezidenti Kamala Harris Ermənistanın Müstəqillik Günü münasibətilə Amerika erməni icmasına müraciətində Ermənistan və onun qonşuları arasında davamlı sülhə sadiqliyini bir daha təsdiqləyib.
Sentyabrın 24-də dərc olunmuş məktubunda Harris Cənubi Qafqaz regionunda davamlı sülhə sadiqliyini vurğulayaraq deyib:
“Mən Ermənistan və onun qonşuları arasında suverenliyə, müstəqilliyə və ərazi bütövlüyünə hörmət edən davamlı sülhə sadiqəm. Dağlıq Qarabağdan didərgin düşmüş ermənilərin sağ-salamat öz evlərinə qayıtmaq hüququ erməni xalqının ləyaqətinin və regionda sabitliyin bərpası üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Mən Ermənistanı demokratiyanı gücləndirmək və regionda sabitliyi təşviq etmək səylərində dəstəkləməyə davam edəcəyəm”.
Ermənistandan qaçqın düşən azərbaycanlılar qəzəblənib
Harrisin bu fikirləri “Dağlıq Qarabağ” ifadəsinin işlədilməsinə etiraz edən “Qərbi Azərbaycan İcması”nın (1980-ci illərin sonlarında Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin ən başında Ermənistandan qaçqın düşən azərbaycanlılar – red.) mənfi reaksiyasına səbəb olub.
“Azərbaycanda “Dağlıq Qarabağ” adında bölgə yoxdur. Separatizm və işğalla bağlı olan bu terminin işlədilməsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə hörmətsizlikdir”, – deyə qrup bəyanatında qeyd edib.
İcma daha sonra Harrisi ayrı-seçkilik dilinə görə tənqid edib və onun diqqətinin yalnız etnik ermənilərin qayıdış hüququna yönəlməsinin Qərbi Azərbaycandan qovulmuş azərbaycanlıların acınacaqlı vəziyyətinə məhəl qoymadığını vurğulayıb.
“Qərbi Azərbaycandan qovulmuş azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıtmaq hüququ ədalətin bərqərar olması və davamlı sülhün bərqərar olması üçün ilkin şərtdir. Vitse-prezidentin Qərbi azərbaycanlıların geri qayıtmaq hüququna məhəl qoymaması sülhə heç bir fayda vermir və yanlışdır”, – deyə bəyanatda vurğulanır.
İcma vitse-prezident Harrisi “Qərbi azərbaycanlıların öz evlərinə təhlükəsiz və ləyaqətlə qayıtmaq hüququna hörmətlə yanaşmağa və qayıdış hüququnda etnik və ya dinə görə ayrı-seçkiliyə yol verməməyə” çağırıb.
“Harrisin bəyanatı ABŞ ermənilərinin səsinə hesablanıb”
“Şərqə Baxış” analitik mərkəzinin ekspertləri hesab edir ki, Kamala Harrisin bəyanatı ABŞ ermənilərinin səsinə hesablanıb:
“ABŞ-ın hazırkı vitse-prezidenti, demokratların prezidentliyə namizədi Kamala Harrisinin seçki qərargahından Ermənistanın müstəqillik günü münasibətilə verilən açıqlamada Dağlıq Qarabağdan köçkün düşmüş ermənilərin öz evlərinə geri qayıdış haqqı erməni xalqının ləyaqəti və regionun sabitliyi üçün çox önəmli faktor kimi təqdim olunub.
Əlbəttə ki, Harrisin seçki qərargahından verilən bu açıqlama ABŞ ermənilərinin səslərinə hesablanıb. Burası aydındır. Amma ermənilərin Qarabağa qayıdış haqqı sadəcə ritorika deyil, getdikcə aktuallıq qazana biləcək bir mövzudur. Harrisin açıqlamasında bu mövzuya toxunulması onu göstərir ki, ABŞ-dakı erməni lobbiləri Vaşinqtonda bu məsələ ilə bağlı ciddi iş aparırlar.
Hazırda Ermənistan rəhbərliyi bu mövzu barədə susur, çünki Paşinyan Qarabağ ermənilərini gücləndirəcək, onları gündəmə gətirəcək məsələləri hakimiyyətinə təhdid kimi görür. Paşinyan devrilsə, İrəvandakı yeni iqtidar erməni lobbisinin dəstəyi ilə Qarabağ ermənilərinin qayıdış haqqını Qərb və Rusiya nəzdində asanlıqla irəlilədə biləcək. Yəqin ki, ATƏT-in Minsk Qrupunun hələ də ləğv edilməməsinin arxaplanında yatan səbəblərdən biri də Qarabağ ermənilərinin qayıdış haqqının gələcək üçün canlı saxlanılmasıdır.
Ermənistan Qərbə yaxınlaşdıqca xüsusilə, Avropadakı institutlar Azərbaycana qarşı Qarabağ ermənilərinin mülkiyyət hüququ və geri qayıdışı kimi məsələlər barədə təzyiq və tələbləri gücləndirəcəklər. Qarabağdakı xristian dini abidələr isə “müsəlman tapdağında qalan kilsələr” başlığı altında artıq mütəmadi olaraq gündəmə gətirilir.
Azərbaycan tərəfdən Qarabağ erməniləri ilə bağlı mövzuya cavab kimi Qərbi Azərbaycan icmasının geri qayıdış haqqı aktuallaşdırılıb. Amma bu addım da qarşılılıq prinsipinə əsaslanır, yaxşı halda prosesin siyasi baxımdan həllinə kömək edə bilər. Yəni, Qərbi Azərbaycan icmasının qayıdış haqqı və mülkiyyət hüququ, Qarabağ ermənilərinin qayıdış haqqını və mülkiyyət hüququnu ləğv etmir. Ola bilər ki, mövzuya qarşılılıq yaradılması məsələnin dövlətlərarası razılıq əsasında həllinə zəmin yaratsın”, – deyə analitiklər qeyd edirlər.
