Gürcüstanda müxalifətçi Meliya həbsdən buraxılıb. Avropa İttifaqı onun üçün girov ödəyib

Gürcüstanda müxalif Vahid Milli Hərəkat Partiyasının lideri Nika Meliya həbsdən azad edilib. Bundan bir neçə gün əvvəl Avropa İttifaqı onun üçün 40 min lari [12 min dollara yaxın] həcmində girov ödəyib.

Mayın 10-da partiya tərəfdarları və üzvləri Nika Meliyanı həbsxana qarşısında qarşılayıblar.

“Bu gün Gürcüstanda guya müstəqil məhkəmə sisteminin olmasının klassik nümunəsidir. Necə təəccüblü təsadüfdür ki, indiyə qədər məhkəmə qərarı yox idi, birdən-birə prokurorluğun vəsatəti və Avropa İttifaqının Nika Meliyanın azad edilməsi üçün köçürdüyü məbləğlə eyni zamanda qərar verildi”, – müxalifətçinin vəkili Giorgi Kondaxişvili jurnalistlərə bildirib.

Avropa İttifaqı mayın 8-də Gürcüstan müxalifətinin liderlərindən biri Nika Meliyanın azadlığa buraxılması üçün 40 min lari [12 min dollara yaxın] həcmində girov ödəyib. “Girov aprelin 19-da Gürcüstandakı siyasi partiyalar Avropa Şurasının vasitəçiliyi ilə razılaşma əldə edəndən sonra ödənilib”, – Avropa İttifaqının bəyanatında deyilir.

Bu qərar bəyanatda “Gürcüstanda siyasi böhranın bitməsi üçün daha bir mühüm addım” adlandırılıb.

“Gürcüstan üçün gələcək yol” adlı razılaşma imzalanan andan girov ödənilməsi məsələsi gündəmdə idi. Burada son aylar ərzində ölkə müxalifəti və hakimiyyəti arasında mübahisə mövzusuna çevrilmiş iki maddə üzrə həll yolu qeyd edilib: siyasi motivlərlə həbs olunan insanların (Nika Meliya və Giorgi Rurua) azad edilməsi və növbədənkənar parlament seçkiləri.

Razılaşmanı ancaq iki müxalif partiya – Vahid Milli Hərəkat və Avropa Gürcüstanı imzalamayıb. Baxmayaraq ki, bu partiyaların ayrı-ayrı üzvləri razılaşmaya öz imzasını atıb.

Aprelin 26-da Nika Meliya apellyasiya şikayəti verib və Avropa İttifaqı girov ödəyərsə, razılaşmağa hazır olduğunu bildirib.

Sənədi tam şəkildə buradan oxumaq mümkündür.

Hazırda parlamentdə Tbilisidə 19-21 iyun 2019-cu il etirazlarının dağıdılması ilə bağlı işlər üzrə daha iki amnistiya haqda qanun təşəbbüsü irəli sürülüb. Amnistiya da razılaşmanın bir hissəsidir. Amma iqtidar partiyası və müxalifət məhz kimlərin amnistiya siyahılarına daxil edilməsi ilə bağlı fərqli təsəvvürlərə sahibdir, buna görə də bu məsələ ilə bağlı iki müxtəlif sənəd hazırda müzakirədədir.

• Gürcüstanda böhranın sonu? Hökumət və müxalifətin bir hissəsi razılaşmanı imzalayıb
• Saakaşvili partiyasını sədr azad ediləndən sonra hakimiyyətlə razılaşmanı imzalamağa çağırıb

Nika Meliyanın işi

Nika Meliya keşmiş iqtidar partiyasına – əsası Gürcüstanın eks-prezidenti Mixail Saakaşvili tərəfindən qoyulmuş Vahid Milli Hərəkata rəhbərlik edir. İndi Saakaşvili ölkədən kənardadır, ona qarşı bir neçə cinayət işi qaldırılıb, Gürcüstana qayıdacağı təqdirdə böyük ehtimalla həbs olunacaq.

Nika Meliya 2019-cu il iyunun 20-də parlament binası qarşısında rusiyalı deputat Sergey Qavrilovun Gürcüstana qalmaqallı səfəri ilə bağlı izdihamlı mitinq təşkil etməkdə ittiham olunur.

2019-cu ildə məhkəmə Meliyanı həbs etməyib. O, 30 min lari [9 min dollara yaxın] girov müqabilində azad olunub və hərəkət trayektoriyasının izlənməsi üçün ona elektron bilərzik taxılıb.

2020-ci ilin noyabrında müxalifətin parlament seçkilərinin nəticələrinə qarşı mitinqində Meliya nümayişkaranə şəkildə “ədalətsizlik rəmzi” adlandırdığı bilərziyi çıxarıb və kütlənin arasına atıb.

Buna cavab olaraq müxalifətçinin girov həcmi 40 min lari [12 min dollara yaxın] artırılıb, Meliya isə ödəməkdən imtina edib. Bu da onun saxlanılması üçün rəsmi səbəb olub. Daha əvvəl onun parlament üzvlüyü və deputat toxunulmazlığı ləğv edilib.

Qeyri-hökumət təşkilatları, o cümlədən də Gürcüstan ombudsmeni və beynəlxalq tərəfdaşlar bu işdəki əsas hüquqi problemlərə diqqət çəkirdi və siyasi motivli iş hesab edirdi. Meliyanın həbsindən bir neçə gün əvvəl Litvanın xarici işlər komitəsinin sədri, Gürcüstanın dostu və Avro-Atlantik inteqrasiyanın qətiyyətli tərəfdaşı olan Jiqimantas Pavilenis ölkəyə gəlib ki, Gürcüstan hakimiyyətini Meliyanın həbsinin mənfi beynəlxalq nəticələr doğuracağına inandırsın.

Nika Meliyanın həbsindən sonra Gürcüstanda siyasi böhran kəskinləşib. Avropa İttifaqının rəsmi şəxsləri siyasi dalandan çıxış yolu tapa bilməyiblər. Avropa Şurasının prezidenti Şarl Mişel Gürcüstana səfər edib, baş nazir Qaribaşvili isə vəziyyətin müzakirəsi üçün Brüsselə dəvət olunub. Bütün görüşlər və turlar faydasız olub. 

O zaman Avropa Şurası prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Kristian Danielson Gürcüstana gəlib. Amma onun ilk beş günlük səfəri də, ikinci iki günlük səfəri də uğursuz olub – hökumət və müxalifət razılığa gələ bilməyib.

“[Avropa İttifaqı] girovu ödəməklə “Gürcü arzusu” partiyasının siyasi məhbusları saxladığını faktiki rəsmi təsdiqlədi. Bu, həmin addımın əsas anlamıdır”, – Vahid Milli Hərəkat Partiyasının üzvü Xatiya Dekanoidze sosial şəbəkələrdə yazıb.