Ermənistan Azərbaycan SQ-nin Dağlıq Qarabağda yüksəklik ələ keçirdiyini deyir, Bakı mövqelərin dəqiqləşməsi haqda bildirir
Dağlıq Qarabağda vəziyyət gərginləşib
Ermənistan XİN bildirir ki, “Əskəran rayonunun Parux kəndi [Azərbaycanın inzibati ərazi bölgüsünə görə: Xocalı rayonunun Fərrux kəndi — JAMnews] istiqamətində martın 24-dən Azərbaycanın başlatdığı müdaxilə davam edir”. Bəyanatda deyilir ki, Azərbaycanın SQ hissələri gecə Ermənistan mövqelərini davamlı atəşə tutub. Atışma nəticəsində tanınmamış DQR-də beş hərbçi yaralanıb.
Azərbaycan Ermənistan tərəfinin yaydığı sülhməramlıların yerləşdiyi ərazilərdə hərbi toqquşmaların baş verdiyi haqda xəbərləri təkzib edir və onları “təxribat” adlandırır.
Münaqişə zonasında baş verənlər haqda bütün təfərrüatlar – rəsmi informasiya, Bakı və Yerevandan şərhlər.
- Anklavlar – Ermənistan-Azərbaycan qarşıdurmasının adaları
- “Ermənistandan Xankəndiyə qaz kəməri qanunsuzdur” – Bakıdan şərh
- Rusiyaya qarşı sanksiyalar: Ermənistanda nə danışırlar?
Bakıdan informasiya
“Ermənilərin informasiya təxribatı davam edir. Qeyd olunub ki, Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərində guya PUA-ların istifadə edilməsi ilə silahlı toqquşmanın baş verməsi və nəticədə hərbi qulluqçularımızın həlak olması barədə Ermənistan tərəfinin yaydığı təxribat xarakterli xəbərlər yalandır”, – Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin mətbuuat xidmətinin yaydığı məlumatda deyilir.
“Bildiririk ki, Azərbaycan Ordusunun bölmələri güc tətbiq etmədən mövqelərin və dislokasiya məntəqələrinin yerlərinin dəqiqləşdirilməsi prosesini davam etdirir. Bölmələrimiz əməliyyat şəraitinə tam nəzarət edir”, – məlumatda qeyd olunub.
AR XİN-in bəyanatı
Qarabağın Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdirildiyi hissəsində yaranmış vəziyyətlə və Ermənistan XİN-in bəyanatı ilə bağlı Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi də bəyanatla çıxış edib.
“Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən 24 mart tarixində, guya bölgədə vəziyyətin gərginləşməsi ilə bağlı Azərbaycana qarşı ittihamları əks etdirən bəyanatı bu ölkənin növbəti dəfə beynəlxalq ictimaiyyəti yanlış istiqamətə yönəltmək cəhdidir”, – Azərbaycan XİN-in bəyanatında deyilir.
“Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi tərəfindən məlumat verildiyi kimi, bölgədə mövqelərin və dislokasiya yerlərinin dəqiqləşdirilməsi aparılır, hər hansı isteriyaya əsas yoxdur. Ermənistan tərəfi isə məsələni süni şəkildə şişirdərək dezinformasiya ilə məşğuldur.
Bölgədə bir neçə gün ərzində ağır hava şəraiti ilə əlaqədar qaz xətlərində yaranan texniki problemlərə gəldikdə isə, Ermənistanın vəziyyətdən siyasi manipulyasiya aləti kimi istifadə etmək niyyəti göz qarşısındadır. Xatırlatmaq istərdik ki, uzun illər ərzində 400.000-dən çox əhalisi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasını qaz blokadasında saxlayan, 30 ilə yaxın Sərsəng su anbarından istifadə etməklə su terrorunu törədən, yüzlərlə insanın həyatına və sağlamlığına son qoyan minaların xəritələrinin mövcudluğunu uzun müddət inkar edən, hələ 1990-cı illərin əvvəllərində itkin düşən 4000-dək azərbaycanlının taleyi ilə bağlı məlumatı gizlədən Ermənistanın indi Azərbaycana qarşı əsassız ittihamlarla çıxış etməsi bu ölkənin siyasi riyakarlığından başqa bir şey deyildir.
Hazırda bölgədə sülh və sabitliyin təmin ediməsinin yeganə yolu imzalanmış birgə bətanatların müddəalarının tam icrası, o cümlədən erməni qanunsuz birləşmələrinin qalıqlarının bölgədən tam çıxarılması və beynəlxalq hüquq prinsipləri əsasında münasibətlərin normallaşmasından ibarətdir.
İndi siyasi manipulyasiya yox, real işlə məşğul olmaq zamanıdır”, – məlumatda deyilir.
Bakıdan şərh
Azərbaycanlı hərbi ekspert Ədalət Verdiyev Qarabağda baş verənləri şərh edib.
“5 bəndlik təklifimizə əlavələrlə Qarabağa status, qaz və elektrik tələb edən ermənilər Fərrux kəndi və ətraf yüksəklikdə istədiyini aldı. Var olsun Ordumuz. Kənd nəzarətimizdədir. Qaraqluxdan Xanabad, Əsgıran, Xocalı kəndinə gözəl panorama açılır. Laçın dəhlizi barədə yenilik yoxdur”, – o, regionda baş verən son hadisələrlə bağlı yazıb.
Verdiyev həmçinin bəzi beynəlxalq təşkilatların Qarabağın RF sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi hissəsində yaşayan əhalinin kommunal problemlərinə reaksiyasını da şərh edib.
“Ermənistanla bərabər bir çox beynəlxalq təşkilatlardan Azərbaycanın ünvanına etirazlar səslənir. Etirazların əsas mahiyyəti bundan ibarətdir ki, Qarabağda ermənilər üşüyür, hava soyuqdur, Bakı onların qaz təchizatını bərpa etməlidir. Burada həmin etirazları səsləndirənlərə çox sayda suallarım yaranır:
1.Uzun illər ərzində 1 milyon azərbaycanlı dəmir vaqonlarda və çadırlarda soyuqda donanda harda idiniz?
2.Ermənistan işğal etdiyi Laçın və Şuşa ərazisindən icazəsiz bu qaz xəttini çəkəndə harda idiniz?
3.Ermənistan Azərbaycanın tikdiyi Sərsəng su anbarından azərbaycanlılara yayda su verməyəndə, qışda isə artıq su buraxıb evləri su altında qoyanda harda idiniz?
4.30 il ərzində Ermənistan Azərbaycana Naxçıvana qaz ötürməyə imkan verməyəndə harda idiniz?
5.16 aydır Ermənistanın məğlub tərəf kimi üzərinə götürdükləri öhdəlikləri yerinə yetirməyəndə harda idiniz?
6.Xocalı soyqırımından Gəncə qətliamına qədər olan müddətdə harda idiniz?
7.Azərbaycanın əraziləri, o cümlədən ətraf rayonlar, Qarabağın tamamı, Naxçıvanın bir, Qazaxın isə 7 kəndi işğal olunanda və hələ də qaytarılmayanda harda idiniz?
Sualları uzatmaq olar, amma məncə kifayətdir. Zəngəzurda, Qarabağda və Ukraynada baş verənlərdən sonra, yenə də kimsə ikiüzlülük edərək dünya üçün separatizmin törətdiyi ağır fəsadları görmürsə, deməli, onun insanlıqda heç payı yoxdur”, – hərbi ekspert qeyd edib.
Yerevandan informasiya
Məqalə çapa hazırlanarkən DQ-dən Azərbaycan silahlı qüvvələri tərəfindən “atəşkəs rejiminin kobud pozulması davam etdirilir, odlu silahdan başqa, zərbə dronları, o cümlədən də “Bayraktar TB-2” istifadə olunur”. Nəticədə Ermənistan tərəfindən iki hərbçi həlak olub.
“14:00-a olan məlumata əsasən, Qarabağın şərq sərhədində əməliyyat-taktiki vəziyyət hədsiz gərgin olaraq qalır”, – Dağlıq Qarabağdan bidirilib.
Hadisələrin xronologiyası
Martın 24-də Dağlıq Qarabağ İnformasiya Qərargahından yayılan informasiyaya görə, “16:00-da Azərbaycanın silahlı qüvvələri Əskəran rayonunun Parux (Fəhhux) kəndi istiqamətində təmas xəttini pozub”.
Bildirilirdi ki, Rusiya sülhməramlılarının vasitəçiliyi ilə “Azərbaycan SQ-nin irəliləməsinin dayandırılması və onların əvvəlki mövqelərinə qaytarılması məqsədilə” danışıqlar aparılır. Təhlükəsizlik məqsədilə qadınlar və uşaqlar Xramort (Azərbaycanda bu kənd Pirlər adlandırılır) kəndindən çıxarılıb.
Daha sonra İnformasiya Qərargahından bildirilib:
“Əskəran rayonunun Parux-Xramort yaşayış məntəqələri istiqamətində vəziyyət Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarəti altındadır. Danışıqlar və əlavə təhlükəsizlik tədbirləri nəticəsində hazırda Azərbaycan silahlı qüvvələrinin ərazimizdə hərəkəti dayandırılıb, amma rəqib hələ əvvəlki mövqeyinə qayıtmayıb”.
Ermənistan XİN də bəyanatla çıxış edib:
“Azərbaycanın aqressiv əməlləri bir daha sübut edir ki, rəsmi Bakı hərbi əməliyyatların dayandırılması, tərəflərin öz mövqelərində qalması, təmas xətti boyunca Rusiya Federasiyasının sülhməramlı qoşunlarının yerləşdirilməsi haqda 2020-ci il 9 noyabr üçtərəfli bəyannaməsini kobud şəkildə pozmağa davam edir”.
Ermənistan XİN-in bəyanatında Azərbaycanın bu hadisələrdən əvvəl Qarabağın Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində olan hissəsini təbii qazla təminatı əngəllədiyi, mülki infrastrukturları iriçaplı silahlarla atəşə tutduğu, Qarabağ ermənilərini təhdd etdiyi və etnik təmizləməyə yönəlmiş digər addımlar atdığını qeyd edib.
“Avropada təhlükəsizliklə bağlı vəziyyətin kəskinləşməsi ilə yanaşı Bakının bu cür əməlləri regional stabilliyi və sülhü ciddi təhdid edir”, – bəyanatda deyilir.
Ermənistan XİN-in 24 və 25 marta yaydığı məlumatlarda Rusiya tərəfinə bu zonada sülhməramlı missiyanı yerinə yetirmək çağırışı yer alıb:
“Rusiya sülhməramlı qüvvələrindən dərhal Azərbaycan silahlı qüvvələrinin Rusiya sülhməramlı kontingentinin məsuliyyət zonasından çıxarılması istiqamətində addımların atılmasını gözləyirik, bu da Azərbaycan qoşunlarının martın 23-də olduqları mövqelərə qaytarılması deməkdir”.
Ermənistan XİN beynəlxalq ictimaiyyətə “Azərbaycanın sülh prosesinin pozulmasına yönəlmiş təxribatçı əməllərinə aydın qiymət vermək, Cənubi Qafqazda sülhün nizamlanması və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinə nail olunması üzrə səyləri dəstəkləmək” çağırışı ilə müraciət edib.
Martın 24-də Ermənistanın xarici işlər naziri ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya üzrə köməkçisinin müavini Karen Donfridlə telefonla danışıb. Ararat Mirzoyan bildirib ki, Azərbaycan hərbi əməliyyatlarındayandırılması haqda üçtərəfli bəyanatda nəzərdə tutulan öhdəlikləri kobud şəkildə pozur və regional stabilliyi və sülhü təhlükə altına qoyur.
Ermənistan ombudsmeninin bəyanatı
Ermənistanın insan haqları müdafiəçisi Kristina Qriqoryan Azərbaycanın əməllərini “ümumi qəbul olunmuş beynəlxalq hüquq normalarının pozulması” kimi dəyərləndirib.
“Bu müdaxilə bir daha sübut edir ki, Xramort və digər kəndlərin dinc əhalisinin bir neçə həftə ərzində atəşə tutulması arzu olunan nəticəni verməyib, insanlar vətənlərini tərk etməyiblər, buna görə Azərbaycan özünün sınanmış davranışını tətbiq edib və növbəti təxribata əl atıb”.
Ermənistan ombudsmeni Azərbaycanın atdığı addımları “siyasi etnik təmizləmə” hesab edir. Kristina Qriqoryan beynəlxalq ictimaiyyətin mövqeyini isə heç bir addımla müşayiət olunmayan “çəkingən susqunluq” adlandırıb.
Azərbaycan-Ermənistan: ziddiyyətlərə rəğmən sülh sazişinin imzalanması
Yerevandan şərh
Politoloq Tiqran Qriqoryan hesab edir ki, Azərbaycan həm taktiki, həm strateji məqsədlər güdür, bu hədəflərə çatmaq üçün “uyğun vəziyyətdən” istifadə etməyə çalışır:
“Aydındır ki, Azərbaycan ən azı Xramort və Parux kəndləri, o cümlədən də strateji mühüm Qaraqlux yüksəkliyi üzərində nəzarəti ələ keçirmək istəyir. Daha uzun müddətli strateji hədəf ermənilərin Qarabağdan tam qovulmasıdır”.
Politoloqun sözlərinə görə, bunun üçün insanlar qorxudulur, süni narahatlıqlar yaradılır ki, erməni əhali könüllü çəkildə öz evlərini tərk etsinlər.
Tiqran Qriqoryan həmçinin Rusiya sülhməramlılarının fəaliyyətinin qeyri-effektiv oldunu deyir və bunu ciddi problem kimi dəyərləndirir:
“Əgər Rusiya sülhməramlıları müəyyən rayonun təhlükəsizliyini təmin etməklə bağlı üzərinə məsuliyyət götürürsə və nəticədə bu rayon Azərbaycanın nəzarəti altına keçirsə, bu sədəcə qəbuledilməzdir”.
