Ermənistanda 56% Azərbaycanla sülh müqaviləsinin bağlanmasını dəstəkləyir: IRI sorğusu
Ermənistanda IRI sorğusu
Beynəlxalq Respublikaçılar İnstitutunun (International Republican Institute) Ermənistanda keçirdiyi sorğuda iştirak edənlərin 56 faizi Azərbaycanla sülh müqaviləsinin bağlanmasının tərəfdarıdır. Respondentlərin 31 faizi bunu tam dəstəkləyir, 25 faizi müəyyən qədər dəstəkləyir. Sorğu sentyabrın 13-dən 25-dək aparılıb.
Eyni zamanda, 38 faiz Azərbaycanla sülhün bərqərar olmasını arzu olunan, lakin əlçatmaz, 33 faiz isə arzuolunmaz və əlçatmaz hesab edir.
Bakı son vaxtlar tez-tez bəyan edir ki, Ermənistan Konstitusiyası sazişin imzalanmasına əsas maneədir. Onlar konstitusiyada Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının olduğunu bəyan edirlər. Münasibətlərin normallaşmasına tərəfdar olan Ermənistan vətəndaşlarının əksəriyyəti (40 faiz) ölkə konstitusiyasının dəyişdirilməsinin əleyhinə çıxış edib.
Ermənistan Konstitusiyasında Ermənistan SSR Ali Sovetinin və Dağlıq Qarabağ Milli Şurasının 1 dekabr 1989-cu il tarixli “Ermənistan SSR-nin və Dağlıq Qarabağın birləşdirilməsi haqqında” birgə qərarından bəhs edən Müstəqillik Bəyannaməsinə istinad var”. Yerevan konstitusiyanın dəyişdirilməsini özünün daxili işi hesab edir.
- İntensiv yağışlar Bakı və regionlarda həyatı iflic edib
- Co Bayden İlham Əliyevə məktub ünvanlayıb. Bu nə deməkdir?
- “Gürcü arzusu” seçki kampaniyasında ərazi bütövlüyü mövzusundan necə istifadə edir?
Ermənistan cəmiyyəti güzəştlərə hazır deyil
IRI-in keçirdiyi sorğuda iştirak edənlərin 76 faizinin fikrincə, Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin hazırkı vəziyyəti çox pisdir. 87 faiz ölkəni siyasi təhlükə hesab edir.
Respondentlərin 80 faizi Azərbaycanla sülh əldə etmək üçün heç bir güzəştə getməyə hazır deyil.
Üç faiz sərhədin delimitasiyası prosesində güzəştə getməyə hazırdır. Bir faiz ermənilərin Dağlıq Qarabağdan çıxarılmasını və Ermənistan ərazisindən Azərbaycana “dəhliz” verilməsini güzəşt kimi qiymətləndirir.
Türkiyə də “Ermənistan üçün siyasi təhlükədir”
Ermənistanın Türkiyə ilə münasibətləri “çox pisdir”. Sorğu iştirakçılarının 45 faizi belə hesab edir. 27 faiz münasibətlərin bir qədər pis olduğuna inanır, 22 faiz bir qədər yaxşı hesab edir. Yalnız üç faiz düşünür ki, Ermənistan-Türkiyə münasibətləri çox yaxşı səviyyədədir.
79 faizin fikrincə, Türkiyə Ermənistan üçün siyasi təhlükə yaradır. Beş faiz bu ölkənin siyasi tərəfdaş olduğunu bildirib. İki faiz onu təhlükəsizlik üzrə tərəfdaş hesab edir.
Respondentlərin 42 faizi birmənalı olaraq Ermənistan-Türkiyə sərhədinin açılmasının əleyhinədir, 18 faizi, əksinə, bu prosesi tam dəstəkləyir.
Sərhədin açılmasının faydaları arasında mümkün iqtisadi artımı (65 faiz) göstəriblər. Çoxluğun (46 faiz) fikrincə, sərhədlərin açılmasında təhlükə “türklərin və azərbaycanlıların sərbəst gəlib-getməsidir ki, bu da təhlükəsiz deyil”.
Rusiya, yoxsa Qərb: xarici siyasətlə bağlı suallar
Sorğu iştirakçılarının 31 faizi əmindir ki, ölkənin xarici siyasəti qərbyönlü olmalıdır, lakin Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri də saxlamalıdır. 20 faiz isə yalnız Qərblə münasibətlərin möhkəmlənməsinin tərəfdarıdır.
Eyni faiz sırf Rusiyayönlü siyasəti dəstəkləyir, lakin Qərblə münasibətləri də qoruyub saxlamağı doğru sayır.
Nəhayət altı faiz birtərəfli şəkildə yalnız Rusiyayönümlü siyasəti dəstəklədiyini bildirib.
Ermənilərin əksəriyyəti Aİ-yə daxil olmağın tərəfdarıdır
Sentyabrın 16-dan etibarən Ermənistanın Avropa İttifaqına üzvlüyü ilə bağlı referendumun keçirilməsi üçün Yerevanın bütün bələdiyyələrində və Ermənistanın vilayətlərində imzalar toplanıb. Bu, Demokratik Qüvvələrin Platformasının təşəbbüsüdür.
Bu layihənin parlamentin gündəliyinə salınması üçün noyabrın 14-dək 50 min imza toplanmalı idi. Bu imzalar vaxtından da əvvəl toplanıb.
Beynəlxalq Respublikaçılar İnstitutunun keçirdiyi sorğunun nəticələri göstərir ki, vətəndaşların əksəriyyəti Ermənistanın Aİ-yə üzvlüyünü dəstəkləyir.
Sual belə qoyulub: “Əgər gələn bazar günü Ermənistanın Avropa İttifaqına üzvlüyü ilə bağlı referendum keçirilsə, necə səs verərdiniz?” Respondentlərin 58 faizi üzvlük üçün səs verəcəklərini bildirib.
Respondentlərin fikrincə, Aİ-yə daxil olmağın əsas faydası təhlükəsizliyin artırılmasıdır (40 faiz).
Onlardan Avropa İttifaqına qoşulmağın “əsas çatışmazlığının” nə olduğu da soruşulub. 28 faiz cavab verməkdə çətinlik çəkib. Qalanları aşağıdakı variantları seçib:
• erməni ailə normalarının pisləşməsi – 22 faiz;
• Aİ kömək etməyəcək, təhlükəli olacaq, Ermənistanı dəstəkləməyəcək, onlar etibarsız tərəfdaşlardır – 21 faiz,
• Rusiyadan təhlükəsizliyə qaşı təhdidinin artması – 12 faiz,
• iqtisadiyyata mənfi təsir – altı faiz.
61 faiz heç bir siyasətçiyə və ya ictimai xadimə etibar etmir
Ermənistanın hazırkı baş naziri Nikol Paşinyana respondentlərin 16 faizi etimad göstərir. IRI-in 2023-cü ilin əvvəlində keçirdiyi sorğu ilə müqayisədə Paşinyanın reytinqi iki faiz artıb.
Xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan və Respublika Partiyasının lideri Aram Sarkisyan hərəyə dörd faiz səs alıb. İki faiz parlamentin spikeri Alen Simonyana, daha iki faiz Ermənistanın eks-prezidenti Robert Köçəryana güvənir.
29 faiz Ermənistandakı heç bir siyasi qüvvəyə səs verməyəcəyini bəyan edib.
Gələn bazar günü parlament seçkiləri keçirilsə, hansı partiyaya və ya bloka səs verəcəksiniz sualına 20 faiz “hakim Vətəndaş Müqaviləsi partiyasına” cavabını verib. 2023-cü ildə 17 faiz baş nazirin partiyasına səs verməyə hazır olduğunu bildirmişdi.
İki faiz keçmiş prezident Serj Sarkisyanın rəhbərlik etdiyi Ermənistan Respublika Partiyasını dəstəkləyəcəyini deyib. Eyni faiz lideri eks-prezident Robert Köçəryanın olduğu müxalif “Hayastan” (“Ermənistan”) blokuna səs verəcək.
Təhlükəsizlikdən iqtisadiyyata: ölkənin əsas problemləri
Sorğu iştirakçılarının çoxu (41 faiz) milli təhlükəsizlik və sərhədlərin mühafizəsini ölkənin əsas problemi hesab edir. 14 faiz düşünür ki, ən böyük problem işsizlik, 10 faiz isə yüksək qiymətlər olduğunu deyir.
Bundan əlavə, Ermənistan sakinləri aşağıdakı problemlərin həllində maraqlıdırlar:
• təhsilin qeyri-qənaətbəxş keyfiyyəti,
• aşağı maaşlar,
• ordunun gücləndirilməsi,
• hökumətin səhlənkarlığı və mövcud hakimiyyətin zəif komandası,
• siyasi qeyri-sabitlik,
• səhv xarici siyasət kursu.
