Ermənistan məktəbləri sentyabrın 15-də açılacaq: epidemioloqlar və təhsil eksperti risklər barədə
Ermənistan məktəbləri sentyabrın 15-dən adi iş rejiminə qayıdacaqlar.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı ölkədə COVID-19-un yayılmasının nəzarət olunacaq səviyyədə olacağı təqdirdə uşaqları əyani təhsilə keçirməyi tövsiyə edir. Tibb işçilərinin rəylərinə görə, Ermənistan virusun yayılmasının pik həddini keçib. Təhsil Nazirliyi isə ÜST-ün tövsiyəsinə əməl etməyə qərar verib.
Ermənistanln baş naziri Nikol Paşinyan bildirib ki, məktəblərin açılmasından sonra yoluxma hallarının artması riski olsa da, əyani təhsil bərpa olunacaq.
Bununla əlaqədar olaraq, o, “ehtiyatlı olmağı və bütün epidemioloji normaları gözləyərək, intizama ciddi riayət etməyi” xahiş edib, “əks halda, ölkə kritik vəziyyətə qayıdacaq”. Epidemioloqlar da məktəblərdə dərslərin bərpa olunmasından sonra koronavirusun yayılmasının yeni dalğası təhlükəsi ilə bağlı xəbərdarlıq edirlər.
Təhsil Nazirliyindən bildirilib ki, komendatura ilə birlikdə tdris prosesinin təşkili üzrə tədbirlər kompleksi işlənib hazırlanır. Bu sənədin yaxın zamanda dərc ediləcəyi vəd olunub.
Hələlik bir sıra ümumtəhsil, musiqi və incəsənət məktəblərində və kolleclərdə əyani məşğələlərin bərpası haqqında qərar var. Ali məktəblərin açılıb-açılmayacağı hələlik məlum deyil.
• Ermənistanda distant təhsil– koronavirusun xəstəlikdən sonra da qalacaq «nəticəsi»
• Əlilliyi olan uşaqlar haqqında – özününkü və götürülmüş
• Yezidilər onların uşaqlarının məktəbdə “Bizim atamız”ı oxumağa məcbur edilməsinə qarşıdırlar
• Ermənistanın başlandığı kənd. Foto və video
Hakimiyyət tələsir?
Həkim-infeksionist Arman Badalyan hesab edir ki, 18 yaşına qədər uşaqların böyüklərə nisbətən yoluxmaya qarşı daha davamlı olmalarına baxmayaraq, hər bir halda məktəbə getməyin müəyyən sxeminə riayət edilməsi lazım olacaq.
Həm məşğələlərin qrafiki, həm də məktəbə getməyin tezliyi işlənib hazırlanmalıdır. Uşaqlar sosial məsafəyə riayət etməli olacaqlar. Həmçinin virusun yayılmasının əsas mənbələrindən biri olan nəqliyyat məsələsini də həll etmək lazım gələcək.
Yerevan Dövlət Universitetinin ictimai sağlamlıq və səhiyyə kafedrasının müəllimi David Məlik-Nubaryan güman edir ki, məktəblərin açılmasından sonra virusun yayılmasının yeni dalğasının riski çox yüksəkdir. Buna görə də, o hesab edir ki. hakimiyyət əyani məşğələlərin bərpa olunması ilə tələsməməlidir.
Lakin qərar artıq verildiyindən. ekspert ümid edir ki, COVID-19-la mübarizədə Ermənistanın təcrübəsi və qazanılmış bacarıqlar səhvlərdən yan keçməyə və vəziyyətin dramatik inkişafından qaçmağa kömək olacaq.
Onun fikrincə, əvvəlcə paytaxtın və bir sıra kəndlərin bəzi məktəblərində pilot layihəsinə başlamaq və əldə olunmuş məlumatları ümumiləşdirmək lazımdır ki, bunun uşaqların və müəllimlərin sağlamlığına nə dərəcədə təhlükəli olması və virusun yayılmasına necə təsir göstərməsi anlaşılsın:
«Bu, çox incə məsələdir, çünki sphbət uşaqlardan və nmüəllimlərdən gedir, onların isə çoxu yaşına görə risk qrupuna daxildir».
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı elan edir ki, uşaqlar da kifayət qədər çox yoluxurlar, bu səbəbdən də onların əyani tədrisə keçirilməsi yalnız ehtiyat tədbirlərinə ciddi riayət olunacağı təqdirdə tövsiyə edilir. Başqa sözlə, məktəblər əllərin sabunla yuyulması üçün avadanlıqla təchiz olunmalıdır ki, bunsuz COVID-19 pandemiyasının gur vaxtında təhsil müəssisələrinin təhlükəsiz işi mümkün deyil.
Bununla yanaşı. Ermənistan məktəblərinin çoxu elementar sanitar şəraitlə belə təchiz edilməyib.
«Onlayn məşğələlər əyani tədrisi əvəz edə bilmir»
Təhsil ahəsi üzrə ekspert Serob Xaçatryan hesab edir ki, uçaqların məktəbə getməsi zəruridir – həm psixoloji sağlamlıq baxımından, həm də emosional və fiziki nöqteyi-nəzərdən. Onlayn məşğələlərdə onların bu tələbatlarını ödəmək qeyri-mümkündür.
Pandemiya iki aydan sonra başa çatsaydı, məktəbləri açmamaq və tədrisi onlayn şəkildə davam etdirmək olardı. Lakin bu məsələ hələ yarım il və ya bir il uzansa, təhsilin keyfiyyəti ciddi şəkildə zərər görə bilər.
Buna baxmayaraq, pandemiya şəraittində, ekspertin fikrincə, yaxşı olarıd ki, paytaxtda yalnız ibtidai sinifləri – 1-ci siniflərdən 4-cü siniflərə qədər, kəndlərdə isə 150-yə qədər uşağın təhsil aldığı kiçik məktəbləri açsınlar.
Belə olan halda zəruri şəraiti yaratmaq daha asan olar, məşğələləri iki-üç uşaqlıq siniflərdə keçmək və sosial məsafəyə riayət etmək mümkün olar.
Ümumiyyətlə, kəndlərdə virusun yayılmasını ram etmək daha asandır. Bu cəhətdən Yerevanda daha çətindir, çünki məktəblər nisbətən böyükdür və hər sinifdə orta hesabla 30-a qədər uşaq oxuyur. Paytaxtın ən kiçik məktəbində 300-ə qədər şagird var ki, bu da özü özlüyündə artıq kütləvi yoluxma riski törədir.
Təhsil Nazirliyi hələlik problemlərdən qorunmaq üçün kömək edəcək tədbirlər kompleksini dərc etməyib. Serob Xaçatryan hesab edir ki, ola bilsin, sinifləri böləcəklər və məşğələlər iki növbəli olacaq. Lakin burada sual yaranır: əlavə məşğələlərə görə müəllimlərin əməkhaqqını kim ödəyəcək? Bundan əlavə, həftədə 20-25 saat yükü olan müəllimlər var. Onlar həftədə 40-50 saatın öhdəsindən gələcəklərmi?
Tədbirlər kompleksində məktəblərdə bufetlərin bağlanması, tədris müəssisələrinin isti su ilə təchizatı, tənəffüslərin və istirahətin təşkili məsələləri də müzakirə olunur. Güman edilir ki, valideynlərə məktəblərə daxil olmaq qadağan ediləcək.
Məktəb proqramı da yenidən nəzərdən keçirilir. Buradan uşaqların sıx təmasda olduqları fənn və məşğələlər, misal üçün, bədən tərbiyəsi, rəqslər ləğv oluna bilər.
Eksperti xüsusilə nəqliyyat məsələsi narahat edir, belə ki, marşrut taksilərində və avtobuslarda insanlar çox olduğu zaman bütün zəruri epidemioloji normaları təmin etmək çətindir. Məktəblilərə ayrıca nəqliyyatın təqdim olunacağı barədə isə hələlik söhbət getmir.
O ki qaldı ali məktəblərə, Serob Xaçatryanın fikrincə, pandemiya dövründə məşğələlərin onlayn davam etdirilməsi daha yaxşıdır.
