Din xadiminin gündəliyi və Ermənistanda çevriliş cəhdi: İstintaq Komitəsi rəhbərindən təfərrüatlar
Ermənistanda çevriliş cəhdi
“Ermənistanda dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısının alınması və iki yüksək rütbəli din xadimi barəsində cinayət işinin açılması ayrı-ayrılıqda qiymətləndirilməməlidir. Bunlar eyni zəncirin halqalarıdır,” – bunu İctimai Televiziyanın efirində İstintaq Komitəsinin sədri Artur Poqosyan bildirib.
Onun sözlərinə görə, istintaq zamanı məlum olub ki, bu prosesə din xadimləri də cəlb ediləcək. Bunun fonunda Şirak yeparxiyasının rəhbəri arxiyepiskop Mikael Acapaxyan “hərbi çevriliş” çağırışını təkrar edib. Hüquq-mühafizə orqanları da buna reaksiya verib.
İstintaq Komitəsinin rəhbəri vurğulayıb ki, operativ tədbirlər nəticəsində istintaq orqanlarının əlində hazırlanmaqda olan cinayətlə bağlı maddi sübutlar var. Bu sübutlardan biri də Acapaxyanın 2022-ci ildən bəri apardığı gündəlikdir.
“Orada Vazgen Qalstanyanla [arxiyepiskop Baqrat Qalstanyanın dünyəvi adı] birbaşa əlaqə təsdiqlənir. Gündəlikdə qeyd olunur ki, ‘Müqəddəs Mübarizə’ adlı etiraz hərəkatına əvvəlcə kim rəhbərlik edəcəkdi, Baqrat Qalstanyanı kim bu vəzifəyə irəli sürüb, hansı görüşlər keçirilib və hərəkat nə zaman uğursuz olub. Bütün bunlar bir işin kontekstində dəyərləndirilməlidir,” – deyə Poqosyan qeyd edib.
Bir neçə gün fərqlə Ermənistanda iki din xadimi: Ermənistan Apostol Kilsəsinin Tavuş və Şirak yeparxiyalarının rəhbərləri həbs olunub. Tavuş yeparxiyasının rəhbəri arxiyepiskop Baqrat Qalstanyan “terror aktları planlaşdırmaq və hakimiyyəti ələ keçirmək”də ittiham olunur. Şirak yeparxiyasının rəhbəri arxiyepiskop Mikael Acapaxyan isə “hakimiyyəti zorla ələ keçirməyə və konstitusiya quruluşunu zorla devirməyə açıq çağırışlar”da ittiham olunur. Məhkəmə hər iki şəxs barəsində iki aylıq həbs qətimkan tədbiri seçib.
Cinayət işinin başlanmasından əvvəl hakimiyyətə yaxınlığı ilə tanınan Civic.am saytında “Eksklüziv: Müxalifətin çevriliş planı” adlı məqalə dərc olunub. Orada dövlət çevrilişi planında adı hallanan konkret şəxslərin adları çəkilib: keçmiş prezidentlər Robert Koçaryan və Serj Sarqsyan, iş adamları Samvel Karapetyan, Qaqik Tsarukyan və Samvel Aleksanyan. Sonuncu da hakimiyyətin ələ keçirilməsinə çağırışlara görə iki ay müddətinə həbs olunub.
Aşağıda İstintaq Komitəsinin sədri Artur Poqosyanın müsahibəsinin əsas tezisləri təqdim olunur.
- Kompromatla şantaj, yoxsa katolikos üçün “mesaj”? Paşinyanın sosial şəbəkə paylaşımları haqqında
- Paşinyana impiçment proseduru: Ermənistanda müxalifətin bu prosesi başlada bilmək ehtimalı müzakirə olunur
- “Diplomatik irəliləyiş baş vermədi”: Paşinyan-Ərdoğan görüşü barədə – İstanbuldan
“Acapaxyanın açıq çağırışının nə vaxt edildiyi önəmlidir”
İctimai Televiziyanın aparıcısı Petros Kazaryan İstintaq Komitəsinin sədrindən cinayət işinin niyə məhz indi açıldığını soruşub. Çünki arxiyepiskop Mikael Acapaxyan hakimiyyəti zorla ələ keçirməyə çağırışı hələ 2024-cü ilin fevralında etmişdi. Poqosyan cavab verib ki, din xadimi “hərbi çevriliş” haqqında çağırışı 2025-ci il iyunun 21-də təkrar edib:
“Bir insanın belə bir bəyanatı nə vaxt və hansı şəraitdə verdiyi çox önəmlidir”.
O qeyd edib ki, Acapaxyan çağırışı dövlət çevrilişi cəhdinin ifşa olunması fonunda təkrarlayıb:
“İstintaq orqanında artıq məlumat var idi ki, bu prosesə din xadimləri də cəlb olunacaq. Biz bu vəziyyətdə nə etməli idik? Təbii ki, dövlət orqanı olaraq bunu cinayət işi başlanması üçün əsas kimi qiymətləndirməliydik. Cinayət əməlinin mahiyyəti bundan ibarətdir: bu çağırış vasitəsilə əhalinin iradəsinə və şüuruna təsir göstərmək, insanları hakimiyyəti ələ keçirməyə yönəlmiş hərəkətlərə təhrik etmək.”
“Tarixlər dövri olaraq dəyişirdi”
İstintaq Komitəsinin sədri arxiyepiskop Baqrat Qalstanyan və “Müqəddəs Mübarizə” hərəkatının üzvləri barədə istintaq işi haqqında da danışıb.
Onun sözlərinə görə, qrup 2024-cü ilin noyabr ayından müəyyən cinayət əməllərini planlaşdırmağa başlayıb. Lakin tarixlər mütəmadi olaraq dəyişirdi:
“Bu, cinayətkar qrupun birliyindən, hazırlıq səviyyəsindən, bəzi vasitələrin və alətlərin əldə edilməsinin zəruriliyindən irəli gəlirdi. Əlimizdə olan məlumata görə, planlaşdırılan cinayətin həyata keçirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş tarixlərdən biri, məsələn, 2025-ci il 24 aprel idi [erməni soyqırımı qurbanlarının anım günü]. 9 may, 28 may [Respublika Günü] və 2025-ci ilin iyun ayının ortaları da bu məqsədlə nəzərdən keçirilən tarixlər olub. Son məlumata əsasən, cinayətkar qrupun üzvləri cəmiyyətdə narazılıq yaratmaq və fəaliyyətə başlamaq üçün lazımi formada təqdim edə biləcəkləri siqnalları və məqamları gözləyirmişlər”.
Artur Poqosyan əlavə edib ki, qrup insanları öldürmək, sağlamlıqlarına ağır zərər vurmaq niyyətində olub:
“Cinayətkar qrup ölkədə xaos və nəzarətsiz vəziyyət yaratmaqla məqsədinə çatmaq istəyirdi. Məqsəd isə birdir: hakimiyyəti ələ keçirmək.”
Biznesmen Samvel Karapetyana hansı rol ayrılmışdı
İstintaq Komitəsinin rəhbəri xatırladıb ki, hüquq-mühafizə orqanlarında çevriliş iştirakçılarının biznesmenlər tərəfindən cəlb olunduğuna dair məlumat olub. Hətta kimlərin neçə nəfəri təmin edəcəyi ilə bağlı konkret rəqəmlər də məlum imiş. Artur Poqosyan bildirib ki, biznesmenlərin ictimai çağırışlar edəcəklərinə dair də məlumat olub:
“Əgər biz görürüksə ki, insanları toplamalı və çağırış etməli olduğuna dair məlumat əldə etdiyimiz konkret şəxs [Samvel Karapetyan] artıq konkret bəyanatla çıxış edir, biz bu hərəkəti həmin cinayət çərçivəsində qiymətləndiririk.”
“100 nəfərlik istintaq qrupu işləyir”
Dövlət çevrilişi cəhdinin araşdırılması ilə təxminən 100 nəfərdən ibarət istintaq qrupu məşğuldur. Artur Poqosyan bildirib ki, onlar məhkəməyə onlarla vəsatət təqdim ediblər və təxminən yüzə yaxın axtarış aparıblar.
“İlkin istintaq aktiv fazadadır. Ümid edirəm ki, əsas istintaq hərəkətləri yaxın zamanda başa çatacaq və cinayət işi ən azı cinayətkar qrupun əsas heyətinə qarşı ittiham aktı ilə məhkəməyə göndəriləcək. İstintaq Komitəsi və Milli Təhlükəsizlik Xidməti miqyasına və cəlb olunmuş şəxslərin sayına görə misli görünməmiş bir cinayəti ifşa edib və onun qarşısını almağa nail olub.”
“Hamısı saxlanılmayıb”
Cinayətkar qrupun üzvlərinin şəxsiyyətlərinin müəyyən olunması ilə bağlı suala cavab verən İstintaq Komitəsinin rəhbəri bildirib ki, onların hamısı hələlik saxlanılmayıb:
“Qrupun fəaliyyəti yalnız bu şəxslərlə məhdudlaşmır. Başqa iştirakçılar da var və onlara da yaxın zamanda prosessual status veriləcək.”
Hazırda dövlət çevrilişi işi üzrə 14 nəfər həbs olunub.
“Terror aktları təşkil olunduqda silahın qanuni olub-olmaması əhəmiyyət kəsb etmir”
Cinayətkar qrupun rəhbərləri və üzvlərinin mənzillərində aparılan axtarışlar zamanı cinayət törətmək məqsədilə nəzərdə tutulan çox sayda əşya, o cümlədən odlu silah və sursat aşkarlanıb. Hüquq-mühafizə orqanları bu barədə fotoşəkillər dərc ediblər. “Müqəddəs Mübarizə” hərəkatının üzvləri və onların vəkilləri bildiriblər ki, yayımlanan fotolardakı silahlar qanuni yolla əldə olunub.
Artur Poqosyan isə cavabında qeyd edib ki, əgər bu silahlar terror aktı törətmək üçün istifadə olunacaqsa, onların qanuni olması istintaq üçün əhəmiyyət daşımır:
“Əgər silah qeyri-qanunidirsə, bu artıq başqa cinayət tərkibidir. Amma biz istisna etmirik ki, qanuni silahlardan istifadə etməklə terror aktının planlaşdırılması və həyata keçirilməsi mümkündür.”
Çevrilişin sifarişçiləri haqqında
“İstintaqın əsas istiqamətlərindən biri cinayətkar qrupun tam tərkibini müəyyənləşdirməkdir. Eyni zamanda, xarici iz olub-olmamasını da araşdırmalıyıq”, — deyə İstintaq Komitəsinin rəhbəri bildirib.
O, hələlik cinayətlə əlaqəsi olan konkret ölkələrin adını çəkməkdən çəkinib.
Xarici izlə yanaşı, hüquq-mühafizə orqanları cinayətkar qrupun maliyyə mənbələrini də müəyyənləşdirməyə çalışırlar:
“Cinayətkar qrupun üzvləri arasında olan danışıqlardan birində insanların öldürülməsindən və onların ailələrinə kompensasiyaların verilməsindən bəhs olunur. Bu isə artıq həmin kompensasiyaların maliyyələşdirilməsi məsələsini gündəmə gətirir.”
“Bu saxtadır”: Paşinyana aid edilən səs yazısı barədə
Hökumət çevrilişinin qarşısının alınması ilə bağlı xəbərlərlə paralel olaraq sosial şəbəkələrdə guya baş nazir Nikol Paşinyanın hüquq-mühafizə orqanlarının rəhbərlərinə müxalifət liderlərini həbs etmək üçün imkan tapmağı tapşırdığına dair bir səs yazısı yayıldı. Baş nazirin mətbuat katibi dərhal bu səs yazısının saxta olduğunu bildirdi, İstintaq Komitəsi isə cinayət işi başlatdığını açıqladı.
“Aydındır ki, bu səs yazısı saxtadır. Biz onun məqsədini müəyyənləşdirəcəyik. Amma mənim fikrimcə, əsas məqsəd dövlət institutlarını nüfuzdan salmaq, atdığımız addımları şübhə altına almaq və onları fərqli şəkildə təqdim etmək olub”, — deyə İstintaq Komitəsinin sədri bildirib.
Artur Poqosyan bildirib ki, saxta yazı xaricdə hazırlanıb. İstintaq “kompüter dələduzluğu” maddəsi üzrə aparılır.
“İstintaq Komitəsində bu cür cinayətlərin açılması ilə məşğul olan ixtisaslaşmış bölmə var. Araşdırma zamanı artıq müəyyən məlumatlar əldə etmişik, mənbə müəyyən olunub. Yaxın vaxtlarda Komitə bu məsələ ilə bağlı rəsmi bəyanatla çıxış edəcək”, — deyə o əlavə edib.
Ermənistanda çevriliş cəhdi
